Να επιστραφούν από το Βρετανικό Μουσείο τα κλεμμένα από το ναό του Δαφναίου Απόλλωνα και τη Μονή Δαφνίου!
Αλεξάκης Δημήτρης
πρώην Δημοτικός Σύμβουλος
μέλος της Δημοτικής Κίνησης «Πολίτες σε Δράση Χαϊδαρίου»
Διεκδικούμε, εμείς οι Χαϊδαριώτες και οι Χαϊδαριώτισσες, τα μνημεία μας να μη μείνουν λεηλατημένα επειδή αρχαιοκάπηλοι, όπως ο λόρδος Έλγιν αρχαιοκάπηλος και «τυμβωρύχος» του Ελληνικού Πολιτισμού, βρήκαν την ευκαιρία να αφαιρέσουν ό,τι μπορούσαν από το χώρο και το σώμα της τέχνης της κλασικής περιόδου (479 π.Χ.-323 π.Χ.)!
Περίοδο κατά την οποία υλοποιούνται μεγαλεπήβολες κατασκευές, όπως συνέβη στην Ακρόπολη με την οικοδόμηση του Παρθενώνα (447-432 π.Χ.).
Διεκδικούμε, εμείς οι Χαϊδαριώτες και οι Χαϊδαριώτισσες αλλά και οι πολίτες όλου του κόσμου, να επιστραφεί ό,τι αντικείμενο έχει αφαιρεθεί από τη Μονή Δαφνίου και τον ναό του Δαφναίου Απόλλωνα. Να επιστραφούν από το Βρετανικό Μουσείο τα κλεμμένα (μαρμάρινα ιωνικά κιονόκρανα και μαρμάρινοι κίονες) και να ενσωματωθούν, υπό την αίρεση της εφικτής τεχνικά παρέμβασης, στο φυσικό τους χώρο!
Να ενσωματωθεί στην «ψυχή» του αρχιτεκτονήματος κάθε αντικείμενο που ανήκει σ’ αυτό και έχει αφαιρεθεί με δόλο και λεηλασία, για να μη φαίνεται ή φαντάζει λειψό το αρχιτεκτόνημα σε όλους τους επισκέπτες!
BRING THEM BACK! Υπογραμμίζει ο Αλέξανδρος Μποφίλιας!
Βρετανικό Μουσείο
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Μνημείων και Τοποθεσιών (18 Απρ.) και την οργάνωση στις 21 Απρ. από τους Φίλους της Φύσης της εκδήλωσης με τίτλο «Ο Νίκος Καζαντζάκης στη Μονή Δαφνίου», γράφεται το παρακάτω κείμενο, το οποίο υποστηρίζει αντίστοιχη διεκδίκηση.
Η Μονή Δαφνίου θεωρείται ένα από τα πιο σημαντικά βυζαντινά μνημεία, λόγω των εξαιρετικών μοναδικής τέχνης ψηφιδωτών που κοσμούν τους τοίχους του καθολικού της.
Από το 1990, το μνημείο περιλαμβάνεται στον Κατάλογο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO, ως σειριακή εγγραφή μαζί με τη Μονή Οσίου Λουκά, στην τοπική κοινότητα Στείρι του Δήμου Διστόμου-Αράχοβας-Αντίκυρας, και τη Νέα Μονή της Χίου.
Πριν βεβαίως γίνει βυζαντινό μνημείο με την ανέγερση της Μονής Δαφνίου, δηλαδή κατά την κλασική περίοδο, υπήρξε ναός αφιερωμένος στον Δαφναίο Απόλλωνα. Ο ναός ενσωμάτωνε όλα τα στοιχεία που διέκριναν την κλασσική περίοδο, δηλαδή την αισθητική τελειότητα, την αρμονία ενσωμάτωσης – προσαρμογής των αρχιτεκτονημάτων στο χώρο, τη μοναδικότητα και την αυθεντικότητά/γνησιότητά τους!
Καμία σύγκριση με τη σημερινή μετα-ραγιάδικη εποχή και τους τσιμεντένιους ναούς, ένα άλλο κατά κανόνα εργολαβικό είδος οικοδομήματος που έχει δομικά στοιχεία πολυκατοικίας, και για τον λόγο αυτό δεν έχουν κανένα απολύτως πολιτιστικό ενδιαφέρον!
Βρετανικό Μουσείο
Ό,τι απέμεινε από τον ναό του Δαφναίου Απόλλωνα και τη Μονή Δαφνίου, οικοδομήματα και τα δύο που υπακούουν στον κανόνα πρότυπου αρχιτεκτονικού σχεδιασμού, υπέστησαν, όπως βεβαίως και τόσα άλλα στη χώρα μας και σ’ ολόκληρο τον κόσμο, λεηλασία από τους κατά καιρούς «εγγυητές» αρχαιοκάπληλους!
Με βάση την αναζήτηση στους καταλόγους του Βρετανικού Μουσείου, τα 19 αντικείμενα που έχουν αφαιρεθεί είναι καταχωρημένα σ’ αυτούς. Μεταξύ αυτών, μαρμάρινα ιωνικά κιονόκρανα και μαρμάρινοι κίονες, δωρεά του Λόρδου Έλγιν στο μουσείο! Επανειλημμένα δε, έχει γραφτεί σχετικό άρθρο για τη αρχαιοκαπηλία κατά το έτος 1802 και τη μεταφορά τους στη Βρετανία, στα αμπάρια του πλοίου μαζί με τμήματα της ζωφόρου του Παρθενώνα, ανάγλυφα του Ναού της Απτέρου Νίκης κ.α.), πίνακες ζωγραφικής! Πλέον αυτών έχουν αφαιρεθεί γυάλινες ψηφίδες από το μωσαϊκό / ψηφιδωτό της Μονής Δαφνίου, δωρεά κάποιας κυρίας Schindler στο Βρετανικό Μουσείο με ημερομηνία κτήσης το 1869. Είναι δυνατό κάποια κομμάτια από το ψηφιδωτό να βρίσκονται στα υπόγεια του Βρετανικού Μουσείου και όχι στη φυσική τους θέση;
Κατά πώς έχει γραφτεί, το μεγαλύτερο “κατόρθωμα” εκτός της πόλης των Αθηνών, ήταν η λεηλασία της Μονής Δαφνίου.
Το 2018 στα πλαίσια του πολυετούς έργου συντήρησης της Μονής Δαφνίου, οι κίονες και τα κιονόκρανα αντικαταστάθηκαν με αντίγραφα, όπως μπορεί να διαπιστώσει κάθε επισκέπτης.
Εκτιμώ δε, ότι είναι σοβαρή παράλειψη στη λειτουργία του Κόμβου “Οδυσσέας” σε Πύλη του Ελληνικού Πολιτισμού στο Διαδίκτυο του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, να μην υπάρχει ούτε μία υποσημείωση για τη λεηλασία της Μονής Δαφνίου από τον Έλγιν και τον αντίκτυπο της λεηλασίας, παρότι αναφέρεται μια πιθανή οικοδόμηση του καθολικού της Μονής στον χώρο όπου βρίσκονταν ο ναός του Δαφναίου Απόλλωνα.
Αλλά ούτε και για την αφαίρεση ψηφίδων που ανήκουν στα ψηφιδωτά της Μονής!
Η παράθεση φωτογραφιών από τους καταλόγους του Βρετανικού Μουσείου είναι αδιάσειστα τεκμήρια των όσων προαναφέρθηκαν, μαζί βεβαίως με μια πλειάδα σχετικών δημοσιεύσεων.
Βρετανικό Μουσείο
Αρκετοί πολίτες έχουν εκφράσει τη θέση τους δημόσια για την επιστροφή των μαρμάρων στο χώρο τους και όσων άλλων αφαιρέθηκαν με δόλιο τρόπο. Αυτή είναι η αφορμή για την παρούσα δημοσίευση.
Αναμένουμε την ενεργοποίηση της Δημοτικής Αρχής με τη συνηγορία όλων των Δημοτικών Παρατάξεων της πόλης μας για τη διεκδίκηση των αντικειμένων που ανήκουν στη Μονή Δαφνίου και στον ναό του Δαφναίου Απόλλωνα καθώς και στην πόλη που ανήκουν γεωγραφικά οι τοποθεσίες και τα μνημεία παγκόσμιου πολιτισμού.
Παράλληλα να αποσταλεί κείμενο με πρόταση διεκδίκησης των αντικειμένων, τα οποία έχουν αφαιρεθεί και βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο, στους παρακάτω αποδέκτες :
- Υπουργό Εξωτερικών
- Υπουργό Πολιτισμού
- Υπουργό Εσωτερικών
- Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ)
- Περιφερειακή Ένωση Δήμων Αττικής (ΠΕΔΑ)
- ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ, Μονή Δαφνίου : «Η λεηλασία από τον Λόρδο Έλγιν»,
https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%BF%CE%BD%CE%AE_%CE%94%CE%B1%CF%86%CE%BD%CE%AF%CE%BF%CF%85
- Βρετανικό Μουσείο (αναφορά σε ενδεικτικό αντικείμενο που έχει αφαιρεθεί από τη Μονή Δαφνίου) : Μαρμάρινο Ιωνικό κιονόκρανο
https://www.britishmuseum.org/collection/object/G_1816-0610-231
- Βρετανικό Μουσείο : Μωσαϊκά με γυάλινες ψηφίδες
https://www.britishmuseum.org/collection/object/G_1869-0529-15
- ΦτΦ, «Το ιστορικό της κλοπής από τη Μονή Δαφνίου των τριών Ιωνικών Κιόνων και του κιονόκρανου από τον Έλγιν που εκτίθενται στο Βρετανικό Μουσείο», 4 Σεπτ. 2019
- Ιστοσελίδα «Χαϊδάρι σήμερα», «Ο Λόρδος Έλγιν και η Μονή Δαφνίου», 4 Δεκ. 2021
- https://xaidarisimera.gr/o-elgin-kai-i-moni-dafnioy/
- Δ. Αλεξάκης, «Επίσκεψη στη Μονή Δαφνίου», 21 Απρ. 2024, , https://www.facebook.com/dimitris.alexakis.98/posts/pfbid02XiLrS4kqQLpoXrgWMMZVcUeY3hrjUGZnLLrSBMTmDVGuAB8Q2tCcofpHVSNANkqjl?notif_id=1713723961268044¬if_t=feedback_reaction_generic&ref=notif&locale=el_GR
- Πύλη Ελληνικού Πολιτισμού στο διαδίκτυο, «Η ψηφιδωτή διακόσμηση της μονής Δαφνίου»
http://odysseus.culture.gr/h/2/gh251.jsp?obj_id=1514
- Ελληνική Εθνική Επιτροπή UNESCO
Αλεξάκης Δημήτρης,
πρώην Δημοτικός Σύμβουλος και μέλος της Δημοτικής Κίνησης «Πολίτες σε Δράση Χαϊδαρίου»
Αλεξάκης Δημήτρης,
πρώην Δημοτικός Σύμβουλος και μέλος της Δημοτικής Κίνησης «Πολίτες σε Δράση Χαϊδαρίου»
