Ένα υπέροχο μονοπάτι πλάι στην αρχαία Ιερά Οδό – Η πρόταση Μποφίλια “σηκώνει” ψηλά το Χαϊδάρι
Μεγάλα τμήματα της Αρχαίας Ιεράς Οδού πρέπει να σώζονται σχεδόν ανέπαφα στο υπέδαφος της κοιλάδας του Δαφνιού. Είναι αδιανόητο ότι δεν έχουν ανασκαφεί και αναδειχθεί μέχρι τώρα… Δυστυχώς η Πολιτεία καθεύδει και μόνο κατά τύχη αποκαλύφθηκαν κάποια κομμάτια, όπως στη γέφυρα του ΟΣΕ ή το υπέροχο τμήμα στον Σκαραμαγκά. Πόσα άλλα, άραγε, χάθηκαν για πάντα, από διάφορες αιτίες, διότι δεν ορίστηκε επακριβώς η θέση του πανάρχαιου δρόμου, ενώ αυτό είναι απολύτως εφικτό;
Χρόνια σ΄ αυτή την πόλη λέμε “κάτι πρέπει να γίνει”! Γι’ αυτό το “Χαϊδάρι Σήμερα” φέρνει στο προσκήνιο μια εξαιρετική νέα μελέτη, που μπορεί να αλλάξει τον “ρου της ιστορίας” για την Αρχαία Ιερά Οδό. Μια ήπια παρέμβαση, με πολλαπλά οφέλη.
Αποτελεί όραμα για την πόλη μας, αλλά και για κάθε Έλληνα που νοιάζεται ουσιαστικά για την ιστορία και τον πολιτισμό του τόπου μας, η ανάδυση στο φως του ιστορικού δρόμου. Επιπλέον, είναι προφανές ότι το θέμα της ανάδειξης του συνόλου της διαδρομής από Αθήνα έως Ελευσίνα μπορεί να “συμπαρασύρει” την τοπική ανάπτυξη των δήμων που συμβάλλουν κατά μήκος του δρόμου, όπως του Δήμου Χαϊδαρίου, όπου η Ιερά Οδός διέρχεται από ένα τοπίο εξαιρετικού κάλλους, δίπλα σε άλλα μοναδικά πολιτιστικά μνημεία (Μονή Δαφνίου, Ιερό Αφροδίτης).
Δεν συζητάμε πια σε επίπεδο ιδεών και προθέσεων. Έχουμε στη διάθεσή μας μια εξαιρετική ευκαιρία. Την τεκμηριωμένη πρόταση του μελετητή κ. Αλέξανδρου Μποφίλια, ο οποίος έχει ήδη σημαντικές επιτυχίες στο ενεργητικό του, όσον αφορά τη διάσωση του ιστορικού τοπίου της Αττικής (βλέπε Η υποδειγματική ανάδειξη του ιστορικού Eλαιώνα των Aθηνών σε Πέτρου Ράλλη – Θηβών).
Πιο συγκεκριμένα, προτείνει χωμάτινο ορειβατικό μονοπάτι ή και μονοπάτι ορεινής ποδηλασίας, το οποίο θα ακολουθεί πιστά την πιθανολογούμενη ή εντοπισμένη θέση-πορεία του αρχαίου οδοστρώματος της Ιεράς Οδού, σε σταθερή απόσταση από αυτό. Είναι παρέμβαση πολύ μικρής κλίμακας, απολύτως υλοποιήσιμη, η οποία αφενός θα δημιουργήσει μια θαυμάσια διαδρομή σε επαφή με την Αρχαία Ιερά Οδό, που θα γίνει δημοφιλής σε Έλληνες και ξένους, αφετέρου θα λειτουργήσει σαν “ασπίδα” σε κάθε νέα καταστροφική παρέμβαση, μέχρι να βρεθεί κάποτε η διάθεση στο ελληνικό κράτος να κάνει τις ανασκαφικές εργασίες.
Η πρόταση Μποφίλια είναι ελάχιστου κόστους (λιγότερο των 5.000 ευρώ) και ελάχιστης όχλησης προς το περιβάλλον. Μπορεί να υλοποιηθεί με εθελοντική εργασία. Ταυτόχρονα θα δημιουργήσει έναν σπουδαίο πολιτιστικό και τουριστικό πόλο στη Δυτική Αθήνα.
Σε επόμενο άρθρο μας θα την παρουσιάσουμε αναλυτικά.
………………………………………..
Ο Αλέξανδρος Μποφίλιας είναι αρχιτέκτων μηχανικός τοπίου με βασικές σπουδές στο Τεχνικό Πανεπιστήμιο (Πολυτεχνείο) Μονάχου. Ασχολείται με τον συντονισμό προγραμμάτων ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων στον τομέα της αναβάθμισης του αστικού χώρου, π.χ. μέσω της δημιουργίας πράσινων υποδομών. Ως ειδικός σύμβουλος για θέματα περιβαλλοντικής αναβάθμισης περιοχών Ολυμπιακών Έργων συμμετείχε στην προσπάθεια του (τότε) Οργανισμού Ρυθμιστικού Σχεδίου της Αθήνας (ΟΡΣΑ) αξιοποίησης της ευκαιρίας των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 για όσο το δυνατόν πιο ουσιαστικές παρεμβάσεις στον αστικό ιστό του Λεκανοπεδίου Αθηνών-Αττικής. Στο πλαίσιο αυτό πρότεινε και μελέτησε, μεταξύ άλλων, την ανάπλαση της οδού Πέτρου Ράλλη με στόχο την έστω και τμηματική υλοποίηση του θεσμοθετημένου ρυθμιστικού σχεδίου του Ελαιώνα. Το έργο υλοποιήθηκε με αποτέλεσμα μεταξύ άλλων την επαναφορά τμήματος του ιστορικού Ελαιώνα της Αθήνας σύμφωνα με την ιστορική έρευνα του κ. Μποφίλια.
Στο πλαίσιο του ιδίου προγράμματος ανέλαβε και την εκπόνηση ρυθμιστικού σχεδίου για την Ιερά Οδό για το σύνολο της διαδρομής από Αθήνα έως Ελευσίνα (Β’ φάση) με στόχο την μελλοντική διαδοχική προσαρμογή των γενικών πολεοδομικών σχεδίων των συμβαλλόμενων δήμων προκειμένου να εξασφαλιστεί η βέλτιστη δυνατή ανάδειξη του συνόλου του αρχαιότερου αυτού δρόμου της Ευρώπης. Του καθορισμού των επιμέρους παρεμβάσεων της ρυθμιστικής μελέτης είχε προηγηθεί έρευνα για τον εντοπισμό της πιθανής χάραξης-πορείας του αρχαίου οδοστρώματος της Ιεράς Οδού (Α’ φάση). Σήμερα, κατά την τρέχουσα Γ’ φάση της πρωτοβουλίας του κ. Μποφίλια παρουσιάζονται οι αρχιτεκτονικές λύσεις π.χ. για την ανάπτυξη πεζοπορικής και ποδηλατικής διαδρομής από την Ιερά Μονή Δαφνιού έως το αρχαίο Ιερό της Αφαίας Αφροδίτης. Σημειωτέον ότι ανωτέρω ρυθμιστική μελέτη του υπήρξε υπόβαθρο για:
• την μελέτη «Ενοποίησης και ανάδειξης αρχαιολογικών χώρων Ελευσίνας» του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας,
• την μελέτη Ανάδειξης της ιστορικότητας της Ιεράς Οδού του Δήμου Αιγάλεω,
• την κατοχύρωση της εν λόγω ποδηλατικής διαδρομής Αθηνών-Ελευσίνος πιθανώς σε επίπεδο Ρυθμιστικού Σχεδιασμού της Αττικής, καθώς και
• την μελέτη ανάπτυξης της «Πράσινης Ιεράς Οδού» στο ύψος του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Πέραν αυτών, έχει εντοπιστεί το πιθανό ίχνος του αρχαίου οδοστρώματος της Ιεράς Οδούς σε δύο σημεία στην οροσειρά Αιγάλεω σύμφωνα με τις προβλέψεις της μελέτης του.
