Μικροϊδιοκτήτες σε ομηρία – Ο γόρδιος δεσμός του “Κτήματος Παχή” στο Όρος Αιγάλεω παραμένει άλυτος
Ο γόρδιος δεσμός του ιδιοκτησιακού καθεστώτος των ακινήτων που χτίστηκαν πάνω στο “Κτήμα Παχή” σε Κορυδαλλό και Νίκαια παραμένει επί χρόνια σε εκκρεμότητα. Πρόκειται για εκτός σχεδίου πόλεως περιοχή στον Κορυδαλλό και τη Νίκαια, η οποία έχει κατατμηθεί επί το πλείστον σε μικρά γεωτεμάχια των 180 τ.μ., τα οποία οι μικροϊδιοκτήτες αγόρασαν από τους κληρονόμους Παχή στις δεκαετίες 1960, ’70, ’80.
Η έναρξη λειτουργίας του Κτηματολογίου στην περιοχή της Νίκαιας, ορίστηκε το 2005. Στις αρχικές εγγραφές στα βιβλία του Κτηματολογικού Γραφείου Πειραιώς και Νήσων το εγγραπτέο δικαίωμα της πλήρους κυριότητας καταχωρήθηκε στο όνομα των ιδιωτών ιδιοκτητών. Αργότερα όμως άρχισαν να επιδίδονται αγωγές του Ελληνικού Δημοσίου κατά των ιδιοκτητών, για την εκτός σχεδίου περιοχή, την οποία διεκδικεί ως δασική.
Όσον αφορά το κρίσιμο ζήτημα της δασικότητας της εν λόγω έκτασης, η εφημερίδα μας δημοσίευσε άρθρα του πολιτικού μηχανικού Δημήτρη Κοτσώνη, προέδρου της Πανελλήνιας Ένωσης Ιδιοκτητών Αγροτικών Ακινήτων (βλέπε ενδεικτικά Δεκάδες οικογένειες χάνουν τα σπίτια τους στον Κορυδαλλό – Παρέμβαση για την άμυνα σε παράνομες αγωγές του Δημοσίου).
Για το ιστορικό της πολύπλοκης υπόθεσης, που αφορά 6.000 οικογένειες, αναδημοσιεύουμε άρθρο του Γιώργου Λιάλιου στην “Καθημερινή”.
Ποικίλον Ορος: Από τον Αλή Αγά στον δικαστή – Πολιτεία και ιδιοκτήτες ερίζουν για 1.500-1.800 στρέμματα
(σσ. πρόκειται για το Όρος Αιγάλεω).
Δεκάδες αγωγές κατά των φερόμενων ιδιοκτητών γης σε ό,τι απέμεινε από το κτήμα Παχή στον Κορυδαλλό καταθέτει το τελευταίο διάστημα το ελληνικό Δημόσιο. Οι αγωγές αφορούν συνολική έκταση 1.500-1.800 στρεμμάτων σε εκτός σχεδίου περιοχή, την οποία το Δημόσιο διεκδικεί ως δασική. Από την πλευρά τους οι φερόμενοι ιδιοκτήτες υποστηρίζουν ότι η περιοχή ουδέποτε ήταν δασική και ότι διαθέτουν τίτλους ιδιοκτησίας που φθάνουν στα μέσα του 17ου αιώνα, τους οποίους μάλιστα αναγνώρισε το κτηματολόγιο το 2003.
Η επίμαχη έκταση βρίσκεται στις υπώρειες του Ποικίλου Ορους. Σύμφωνα με το υπόμνημα που κατέθεσαν οι πολίτες στο υπουργείο Περιβάλλοντος μέσω του συλλόγου τους (Εξωραϊστικός Οικολογικός και Πολιτιστικός Σύλλογος «Ο Κρόνος»), η ιστορία του κτήματος ανάγεται στα 1835, όταν κατά την απελευθέρωση της Αττικής πωλήθηκε από τον ιδιοκτήτη του Αλή Αγά Ρήγα στον Αυστριακό πρόξενο Γκέοργκ Γκρόπιους. Η χήρα του το πούλησε στον Εμμανουήλ Κουτσικάρη, ο οποίος με τη σειρά του το υποθήκευσε στην Εθνική Τράπεζα για να πάρει δάνειο. Ο Κουτσικάρης όμως χρεοκόπησε και η τράπεζα εκπλειστηρίασε το ακίνητο το 1866, για να το αγοράσει ο Αγγλος πρέσβης Κάρολος Μέρλιν. Από αυτόν το αγόρασε ο βουλευτής Αρτας Γιώργος Παχής το 1875. Ο Παχής μάλιστα είχε αγοράσει και το κτήμα Επταλόφου (Πύργος Βασιλίσσης), ενώ συμμετείχε και στη μεταλλευτική εταιρεία του Σερπιέρι στο Λαύριο.
Μετά τον θάνατο του Παχή, το κτήμα (αρχικής έκτασης περίπου 9.600 στρεμμάτων) κληροδοτήθηκε στις κόρες του, οι οποίες άρχισαν να το πωλούν τμηματικά. Με το πέρασμα των χρόνων και τη σταδιακή εξάπλωση της πόλης του Κορυδαλλού, η περιοχή απέκτησε αξία και έτσι ξεκίνησε και η διαμάχη των κληρονόμων Παχή (και όσων αγόρασαν από αυτούς) με το Δημόσιο. Το 1939 με γνωμοδότηση του Συμβουλίου Δημοσίων Κτημάτων κρίθηκε ότι για 8.600 στρέμματα το Δημόσιο δεν θα προβάλει δικαίωμα κυριότητας. Για τα υπόλοιπα 1.000 στρέμματα το συμβούλιο κατέληξε στο ότι έχουν καταπατηθεί και ανήκουν στο Δημόσιο.
Το 1970 η διεκδικούμενη έκταση οριοθετήθηκε εκ νέου και το 1983 το υπουργείο Οικονομικών έκανε δεκτή γνωμοδότηση της νομικής του διεύθυνσης, σύμφωνα με την οποία η γνωμοδότηση του 1939 βρίσκεται σε ισχύ – άφησε όμως εκκρεμότητα για τον δασικό ή μη χαρακτήρα της έκτασης για τα εκτός σχεδίου κομμάτια, που δεν είχαν εν τω μεταξύ ενταχθεί στο σχέδιο πόλης. Υπήρχε όμως ακόμη ένα θέμα: ο χάρτης που συνόδευε τη γνωμοδότηση του 1939 και η οριοθέτηση του 1970 δεν συμφωνούσαν, παρουσιάζοντας –σύμφωνα με τα Δασαρχεία Πειραιά και Αιγάλεω– αποκλίσεις από 20 έως 150 μέτρα.
Το τελευταίο διάστημα το ελληνικό Δημόσιο καταθέτει αγωγές για την εκτός σχεδίου περιοχή, την οποία διεκδικεί ως δασική.
Τα χρόνια πέρασαν, η περιοχή τέθηκε υπό κτηματογράφηση. Οι ιδιοκτήτες εκτάσεων στο κτήμα Παχή τις δήλωσαν, το Δημόσιο όμως υπέβαλε ενστάσεις, οι οποίες εκδικάστηκαν και απορρίφθηκαν το 2003. Η υπόθεση συνεχίστηκε, καθώς το Δημόσιο δεν μπορούσε να οριοθετήσει την έκταση (λόγω της προαναφερθείσας απόκλισης στους χάρτες), ενώ οι δασικές υπηρεσίες απέρριπταν την ένταξή της στο σχέδιο πόλης ως δασικής. Με το θέμα μάλιστα ασχολήθηκε ο Αδωνις Γεωργιάδης αρχικά το 2011 ως βουλευτής του ΛΑΟΣ και στη συνέχεια το 2013 ως βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας, αλλά και ομάδα βουλευτών του ΚΚΕ, καταθέτοντας επερωτήσεις στη Βουλή, όλοι υπερασπιζόμενοι τους φερόμενους ιδιοκτήτες.
Οταν ξεκίνησε η σύνταξη των δασικών χαρτών στα μέσα της δεκαετίας του 2010, η Διεύθυνση Δασών Αττικής δήλωσε μεγάλα τμήματα της έκτασης (όσα ήταν εκτός σχεδίου) ως δημόσια δασικά, υποστηρίζοντας ότι βρίσκονται υπό τη δική της διαχείριση. Και εκεί ξεκίνησε άλλος ένας γύρος διαμάχης, ο οποίος οδηγεί στο σήμερα. Το Δημόσιο ξεκίνησε να καταθέτει στο Πρωτοδικείο Πειραιά (κτηματολογικός δικαστής) αγωγές με τις οποίες διεκδικεί την κυριότητα μέρους των εκτός σχεδίου εκτάσεων του κτήματος Παχή. Ως αιτία προβάλλεται ο δασικός χαρακτήρας τους. Η υπόθεση είναι εξαιρετικά περίπλοκη με δεδομένο ότι, όπως αναφέρουν έγγραφα των δασικών υπηρεσιών που έχουν κατατεθεί στη Βουλή, η έκταση που διεκδικείται δεν είναι ενιαία (ξεκινάει από τα όρια του Ανω Κορυδαλλού και της Ανω Νίκαιας και «ανεβαίνει» στο Ποικίλον Ορος).
«Είμαστε νόμιμοι»
«Θέλαμε να μπούμε στο σχέδιο πόλης και να χτίσουμε νόμιμα, αλλά το Δημόσιο μας ταλαιπωρεί εδώ και 60 χρόνια», λέει στην «Κ» ο πρόεδρος του συλλόγου «Κρόνος», Νίκος Γερουλάκης. «Είμαστε μικροϊδιοκτήτες, με οικόπεδα των 180-200 τ.μ., τα οποία τα αγοράσαμε νόμιμα εμείς ή οι γονείς μας τις δεκαετίες ’60, ’70 και ’80. Αγωνιζόμαστε χωρίς αποτέλεσμα, μας κάνει αγωγές το Δημόσιο ενώ έχουμε τίτλους τους οποίους έχει δεχθεί το κτηματολόγιο. Είμαστε 6.000 οικογένειες σε ομηρία».
Αν το Δημόσιο καταλήξει ότι οι φερόμενοι ιδιοκτήτες των εκτάσεων έχουν δίκιο, είναι πολύ πιθανό, λόγω της πολυπλοκότητας της υπόθεσης, να πρέπει να προχωρήσει σε νομοθετική ρύθμιση. Αυτό όμως δεν συνεπάγεται την ένταξη της περιοχής στο σχέδιο πόλης – μια απόφαση για την οποία βαρύνουν και άλλοι παράγοντες, όπως οι προθέσεις της πολιτείας για το Ποικίλον Ορος.
