Τι λέει η “Καλλιστώ” για την επίθεση των λύκων στην Πάρνηθα
Μια συνηθισμένη βόλτα στην Πάρνηθα επιφύλασσε στιγμές τρόμου για τον Διευθυντή του My radio104,6 Nίκο Νικολακόπουλο και την 14χρονη κόρη του, όταν λύκος επιτέθηκε και άρπαξε το κουταβάκι τους. Το συμβάν φυσικά προκάλεσε ανησυχία σε επισκεπτες της περιοχής.
Πάντως η Περιβαλλοντική Οργάνωση “Καλλιστώ”, που ασχολείται με την άγρια ζωή στη χώρα μας, σε ανακοίνωσή της αναφέρει ότι είχε ενημερώσει από τις 10 Δεκεμβρίου του 2021 για το φαινόμενο της εμφάνισης λύκων κοντά σε σημεία που κάνουν βόλτα πολίτες στην Πάρνηθα. Και -όσο κι αν φαίνεται περίεργο- τα αίτια της συχνής εμφάνισης των λύκων σε ανθρώπινα περιβάλλοντα και της συνακόλουθης επιθετικότητάς τους είναι ανθρωπογενή. Η βασική αρχή είναι ότι τα μεγάλα άγρια ζώα, όπως οι λύκοι και οι αρκούδες, φοβούνται τον άνθρωπο και σπευδουν να απομακρυνθούν όταν αντιληφθούν την παρουσία του. Τι άλλαξε λοιπόν στην Πάρνθηθα;
Μεταξύ άλλων, η περιβαλλοντική οργάνωση “Καλλιστώ” αναφέρει ότι: «Η Περιβαλλοντική Οργάνωση «Καλλιστώ» ενημερώθηκε, πριν περίπου ένα μήνα, τόσο από τα κοινωνικά δίκτυα και από ομάδες πολιτών που ασχολούνται με την άγρια ζωή, όσο και από επισκέπτες του Εθνικού Δρυμού Πάρνηθας, για την ύπαρξη λύκων ισχυρά εξοικειωμένων με την ανθρώπινη παρουσία στην κεντρική Πάρνηθα και συγκεκριμένα στις περιοχές κοντά στο ορειβατικό καταφύγιο «Μπάφι», όπου αναφέρθηκε το περιστατικό επίθεσης σε σκύλο. Ο εξειδικευμένος επιστήμονας – μέλος της οργάνωσης, δρ. Γ. Ηλιόπουλος, εκτίμησε ότι βρισκόμαστε πιθανώς μπροστά σε φαινόμενο προσαρμογής του είδους σε ανθρωπογενές περιβάλλον και εξοικείωσής του στην ανθρώπινη παρουσία, που μπορεί να προκλήθηκε από παροχή τροφής στην άγρια πανίδα της περιοχής, ακούσια ή εκούσια (με στόχο την φωτογράφησή ζώων), κάτι που αποδεδειγμένα και σταδιακά μπορεί να οδηγήσει σε υψηλή εξοικείωση και μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα επιθέσεις των λύκων σε σκυλιά ή ακόμα και τραυματισμό ανθρώπων».
Στην ίδια ανακοίνωση η «Καλλιστώ» προσθέτει: «Προφανώς, το φαινόμενο αυτό χρήζει αντιμετώπισης, τόσο άμεσα όσο και μεσοπρόθεσμα-μακροπρόθεσμα, γι’ αυτό και η «Καλλιστώ» Ααπέστειλε πριν ένα μήνα, στις 10 Δεκεμβρίου, υπόμνημα στον Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Πάρνηθας, για την ανάγκη ανάληψης σχετικής πρωτοβουλίας. Επειδή γνωρίζαμε την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στους Φορείς Διαχείρισης με την εξελισσόμενη εφαρμογή του Ν. 4685/2020 και την υποκατάστασή τους από τον ΟΦΥΠΕΚΑ, το υπόμνημα αυτό κοινοποιήθηκε παράλληλα τόσο στο ΥΠΕΝ όσο και στον ΟΦΥΠΕΚΑ. Ο Φορέας Διαχείρισης καταργήθηκε λίγες μέρες μετά την επιστολή της ΚΑΛΛΙΣΤΩΣ, στις 23/12, οπότε δεν πρόλαβε να αναλάβει καμιά πρωτοβουλία, απ’ όσα ξέρουμε. Το ΥΠΕΝ και ο ΟΦΥΠΕΚΑ οφείλουν να κινητοποιηθούν και να αναλάβουν αμέσως δράση».
Οι δράσεις που προτείνει η «Καλλιστώ» είναι οι εξής:
Α. Παθητική αντιμετώπιση
1. Τοποθέτηση αυτόματων φωτογραφικών καταγραφικών διατάξεων στα σημεία εμφάνισης λύκων ώστε να εκτιμηθεί η συχνότητα εμφάνισής και προσέγγισης τους.
2. Ενημέρωση των επισκεπτών που κατευθύνονται προς τον κεντρικό τομέα του Εθνικού δρυμού με χρήση εντύπου και σύντομου κειμένου που θα διανέμεται επιτόπου, για την αποφυγή εκούσιας ή ακούσιας παροχής τροφής προς την άγρια πανίδα, συμμόρφωση με τους κανονισμούς του Εθνικού Δρυμού που αφορούν την παρουσία σκύλων στις περιοχές εντός Ε.Δ, καθώς η παρουσία σκύλων κινητοποιεί έντονα εξοικειωμένους (και όχι μόνο) λύκους στο να προσεγγίσουν ανθρώπους και να επιτεθούν στα σκυλιά τους (συχνές περιπτώσεις). Επιπλέον, μικρής ηλικίας παιδιά δεν θα πρέπει να κινούνται ασυνόδευτα για προληπτικούς λόγους.
Για τη χρήση τροφής
3. Σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να επιτρέπεται η χρήση τροφής για προσέλκυση των λύκων για φωτογράφηση τους και να γίνεται ανεκτή ως δραστηριότητα, καθώς αποτελεί μια ακόμα «επιβράβευση» της προσέγγισης των ζώων.
4. Οι συστάσεις για περιορισμό των κατοικίδιων (κτηνοτροφικά ζώα και σκύλοι σε ασφαλείς χώρους -εντός αποτελεσματικής περίφραξης) κατά τη διάρκεια της νύκτας θα πρέπει να αφορούν και τους γειτονικούς οικισμούς περιμετρικά του δρυμού.
5. Τοποθέτηση φωτιστικών συσκευών (π.χ. φανάρια οδοσήμανσης) στα σημεία προσέγγισης που θα πρέπει να μετακινούνται τακτικά. Οι λύκοι φοβούνται ή είναι επιφυλακτικοί σε οτιδήποτε νέο σε μια περιοχή (νεοφοβία) τουλάχιστον για ένα χρονικό διάστημα.
6. Διερεύνηση στην ευρύτερη περιοχή (όχι μόνο στα σημεία των περιστατικών) προς εντοπισμό εστιών παροχής εν δυνάμει ανθρωπογενούς προσέλευσης τροφής όπως σημεία όπου πετιόνται πτώματα κτηνοτροφικών ζώων ή άλλα ζωικά υπολείμματα, αποφάγια, ανοικτοί κάδοι απορριμμάτων.
7. Προσεκτική αποκομιδή αστικών απορριμμάτων στον τομέα προσέγγισης αλλά και στους οικισμούς περιμετρικά του Ε.Δ ώστε να μην υπάρχουν σκουπίδια εκτός κάδων ιδιαίτερα κατά της νυκτερινές ώρες.
8. Προγραμματισμένες επισκέψεις και περιπολίες δασικών υπαλλήλων και προσωπικού του φορέα διαχείρισης, σε περιοχές προσέγγισης καθώς και απόκριση σε κλήσεις πολιτών σε περιπτώσεις προσεγγίσεων.
Β. Ενεργητική αντιμετώπιση
Σύσταση και λειτουργία ομάδας άμεσης επέμβασης και απώθησης.
Η ενεργητική αντιμετώπιση συνίσταται στην εφαρμογή δευτερογενούς απώθησης, επώδυνου δηλαδή ερεθίσματος σε συνδυασμό με την μη επιθυμητή συμπεριφορά των λύκων. Θα πρέπει να παραχθεί έντονο και επώδυνο ερέθισμα προς τους λύκους κατά τη προσέγγιση τους -και μόνον στις περιοχές και τις περιπτώσεις που θέλουμε να απωθήσουμε τα ζώα- εντός δηλ. κατοικημένων περιοχών (π.χ κατά τη διάρκεια προσέγγισης λύκων στο καταφύγιο «Μπάφι») με την χρήση εκτοξευτήρων φωτοβολίδων, κροτίδων με τροχιοδεικτικό, πλαστικών σφαιριδίων με καραμπίνα 12mm, κροτίδων με κέλυφος, εκτοξευτήρων τύπου paint ball, χρήση συσκευών παραγωγής δυνατού θορύβου κ.λπ.
Η εφαρμογή των αποτρεπτικών αυτών μέτρων θα πρέπει να γίνεται με ιδιαίτερη προσοχή στα ζητήματα ασφάλειας από κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό στη χρήση του εξοπλισμού και πρέπει να είναι επαναλαμβανόμενες, για ικανό χρονικό διάστημα. Θα πρέπει να υπάρχει πάντα δυνατότητα διαφυγής για τα ζώα. Δεν κάνουμε απώθηση σε φυσικές περιοχές όπου δεν ενοχλούν με την παρουσία τους οι λύκοι, αλλιώς η σύνδεση θα γίνει με το άτομο/α που κάνει την απώθηση και όχι με τον χώρο (αυτό που ενδιαφέρει).
