Ποιον ΣΥΡΙΖΑ;
Του Γιάννη Δραγασάκη
Η ελληνική κοινωνία έχει ανάγκη από έναν ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ με συνεκτικό πολιτικό σχέδιο και συγκεκριμένες προτάσεις. Μόνον έτσι μπορεί υπερασπιστεί τον κόσμο της εργασίας και να νικήσει την κυβέρνηση της δεξιάς.
Η ελληνική κοινωνία έχει ανάγκη από έναν ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ που και ακούει τα «θέλω» της αλλά και να τα μετασχηματίζει σε συνεκτικό σχέδιο και εφαρμόσιμες πολιτικές. Για να κερδίσει αξιοπιστία ως κυβερνητικό κόμμα μαζί με την πολιτική του «τι» χρειάζεται και μια πολιτική του «πως» θα γίνουν όσα προτείνει. Έχοντας την ευθύνη των προγραμματικών επεξεργασιών του ΣΥΡΙΖΑ στο παρελθόν, γνωρίζω από πρώτο χέρι πόσο δύσκολη ήταν η συνειδητοποίηση αυτής της ανάγκης και πόσο βασανιστική η πορεία εκμάθησης των απαιτήσεών της. Γι’ αυτό επιμένω ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν χρειάζεται να περάσει το ίδιο ποτάμι δυο φορές. Δεν πρέπει να επιστρέψει στη νηπιακή φάση των γενικόλογων συνθημάτων. Πρέπει να προχωρήσει μπροστά και από απλή ηχώ της κοινωνίας να γίνει δύναμη μετασχηματισμού της με κοινωνικούς αγώνες και συγκεκριμένες πολιτικές, αξιοποιώντας την πείρα και τη συλλογική γνώση που έχει αποκτήσει.
Για να προχωρήσει μπροστά δεν πρέπει να επαναλάβει αποτυχημένες λογικές του παρελθόντος. Αν η ήττα του κου Μητσοτάκη ήταν θέμα προσωπικών αντιπαραθέσεων και διαξιφισμών αυτή θα έπρεπε να είχε ήδη συμβεί. Διότι στους περισσότερους τέτοιους διαξιφισμούς ο Αλέξης Τσίπρας ήταν ο νικητής. Όμως πρωθυπουργός είναι ο κ. Μητσοτάκης. Χρειάζεται λοιπόν πολιτικό σχέδιο, συγκεκριμένες πολιτικές, διαθέσιμα κοινωνικά υποκείμενα, κόμμα σοβαρό και ενωμένο. Και πάλι, για να δουν άσπρη μέρα οι λαϊκές τάξεις, δεν αρκεί να αλλάξει ο πιανίστας. Χρειάζεται, να αλλάξει η παρτιτούρα της πολιτικής και το ίδιο το «ακροατήριο», να μην αναθέτει απλώς αλλά να γίνει πρωταγωνιστής.
Η ανάδειξη της κοινωνίας σε ρόλο πρωταγωνιστή δε γίνεται με την αδιαμεσολάβητη σχέση του ηγέτη με το λαό αλλά με την ύπαρξη ενός δομημένου μαζικού κόμματος που λειτουργεί συλλογικά και δημοκρατικά και αναπτύσσει ισχυρούς και σταθερούς δεσμούς με την κοινωνία. Άλλωστε πρόκειται κι εδώ, για παλιά και αποτυχημένη μορφή συγκρότησης του πολιτικού υποκείμενου που συχνά, ανεξάρτητα από προθέσεις, καταλήγει στη συγκρότηση προσωπικής πελατείας του αρχηγού, ιδίως όταν αξιοποιείται ως υποκατάστατο του κόμματος και όχι ως πρόσθετος πόρος στην υπηρεσία του συλλογικού σκοπού.
Τα παραπάνω δεν θέλουν να μειώσουν το ρόλο του ηγέτη. Ο ρόλος του ηγέτη είναι κρίσιμος διότι όσο συλλογική και αν είναι μια ηγεσία υπάρχει ένας χώρος ευθύνης στον οποίο, την πιο κρίσιμη στιγμή, μόνο ο ηγέτης μπορεί να μπει. Η επιλογή ηγεσίας μόνο με βάση το γούστο ή το συναίσθημα έχει οδηγήσει σε πολλές περιπτώσεις να αναδειχθούν, σε κορυφαίες θέσεις «αστέρες» μέχρι και κλόουν χωρίς πολιτικές δυνατότητες. Από την άλλη πλευρά η παραγνώριση των συναισθημάτων, των γούστων, των επιθυμιών οδηγεί σε μοντέλα ηγεσίας άχρωμα, με γλώσσα ξύλινη και λόγο κουραστικό. Αν μπορεί να υπάρξει κάποια ισορροπία ή σύνθεση αυτή θα πρέπει να αναζητηθεί ανάμεσα στη γνώση και την ιδεολογία, την τεχνοκρατία και τη λαϊκότητα ενταγμένα στο αξιακό πλαίσιο της Αριστεράς.
Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ πρέπει να αλλάξει πολλά αλλά δεν πρέπει να αλλάξει ράγες. Όπου η αριστερά θέλησε να υπάρξει απλώς ως μια κιβωτός της αριστερής παράδοσης στην καλύτερη περίπτωση έμεινε στάσιμη αλλά και όπου επέλεξε να φύγει μπροστά με πρότυπο κόμματα όπως το δημοκρατικό κόμμα των ΗΠΑ διαλύθηκε. Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ μπορεί κάνει θαύματα αν στηριχτεί στις δικές του σημαντικές επιτυχίες, αν διορθώσει τα δικά του λάθη και υπερβεί τις δικές του αδυναμίες, αν αξιοποιήσει δημιουργικά και μετατρέψει σε μαθήματα για το μέλλον τη δίκη του σπάνια, αν όχι μοναδική διεθνώς, εμπειρία.
* Άρθρο στην εφημερίδα «Τα Νέα»
