Πληρώνουμε για να είμαστε οι βρώμικοι της Ευρώπης
Της Ελισάβετ Μπούρα
Έγκαιρη προειδοποίηση στην Ελλάδα, από το 2016
Στις 14 χώρες που θεωρούνται ότι διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο να λείψει ο στόχος ανακύκλωσης της ΕΕ 2020 για τα αστικά απόβλητα. Οι τέσσερις χειρότερες χώρες, με τα μικρότερα ποσοστά ανακύκλωσης είναι η Μάλτα, η Ρουμανία, η Ελλάδα και η Κύπρος. Και οι τέσσερις ανακυκλώνοντας λιγότερο από το 20% των συνολικών αποβλήτων τους. Με το στόχο ανακύκλωσης 2020 της ΕΕ που ορίζεται στο 50% των συνολικών αποβλήτων. Κανείς δεν φθάνει σήμερα το στόχο, αλλά η κατάσταση είναι πιο δύσκολη στη χώρα μας.
Στην παραπάνω φωτό, είναι το Κέντρο Επεξεργασίας αποβλήτων Ämmässuo, το οποίο είναι το μεγαλύτερο των Βορείων Xωρών. Πρόκειται για έναν απέραντο χώρο, με καταπράσινους λόφους, καμία οσμή σκουπιδιών και διάφορα κέντρα επεξεργασίας: από το σημείο όπου γίνεται η διαχείριση των βιολογικών αποβλήτων, το κέντρο κατεργασίας τέφρας, τη μονάδα παραγωγής αποβλήτων σε ενέργεια και πλήθος άλλων.
Πληρώνουμε τον ΕΔΣΝΑ και τους οχλούμενους δήμους, για τα σκουπίδια μας, συντηρώντας ένα αποτυχημένο μοντέλο
Το Διοικητικό Συμβούλιο του ΕΔΣΝΑ με την υπ΄αριθμ. 09/2020 απόφαση του, καθόρισε και επιμέρισε τα ποσά των αντισταθμιστικών οφελών των οχλούμενων δήμων ως εξής: Α) Δήμος Φυλής 39.670.000,00€ Β) Δήμος Ασπροπύργου 2.400.000,00€ Γ) Δήμος Κερατσινίου-Δραπετσώνας 400.000,00€ Δ) Δήμος Περάματος 400.000,00€. Κάθε χρόνο, οι παραπάνω δήμοι εισπράττουν μέσω ΕΔΣΝΑ, τα χρήματα. Ποσά τα οποία πληρώνουν οι Δήμοι για την χρήση του ΣΜΑ ΣΧΙΣΤΟΥ και των εγκαταστάσεων του ΕΔΣΝΑ (ΕΜΑ, ΧΥΤΑ).
42 εκ 870 χιλ ευρώ οι τέσσερεις δήμοι θα εισπράξουν για το 2020, μετά από συμψηφισμό των υποχρεώσεων τους.*
Το 2016, ο ΕΔΣΝΑ είχε συνολικά έσοδα 155.296.327,048 ευρώ, από την συνοπτική οικονομική κατάσταση εσόδων-εξόδων 2016
Ένα αποτυχημένο πλήρως μοντέλο, αναφέρει η πρώτη απόφαση της εκτελεστικής επιτροπής, του ΕΔΣΝΑ, το 2015. Του μοναδικού χώρου εναπόθεσης αποβλήτων του ΧΥΤΑ Φυλής.
2020 και όχι μόνο συνεχίζουμε να συντηρούμε τον ΧΥΤΑ, αλλά επεκτείνεται. Στις 14/5/2020, το Υπουργείο Περιβάλλοντος ενέκρινε επέκταση του ΧΥΤΑ ΦΥΛΗΣ κατά 49 στρέμματα. Χωρητικότητας 600.000 τόνων σκουπιδιών, για κατεπείγουσες ανάγκες της Περιφέρειας Αττικής.
Λύση, η Μείωση Αποβλήτων Μέσω Κομποστοποίησης
Μόνη λύση, (αναφέρει το σχετικό άρθρο της κας Μαρίας Λιλιοπούλου από το Μάη του 2019) προς την κατεύθυνση της «απεξάρτησης» από την ταφή των αποβλήτων στην οποία καταλήγουν τα 8 από τα 10 κιλά απορριµµάτων την ώρα που τα ποσοστά ανακύκλωσης των δήµων παραµένουν µονοψήφια, στοχεύει το πρόγραµµα διαλογής στην πηγή και κοµποστοποίησης των βιοαποβλήτων στους έξι δήµους της Δυτικής Αττικής, το οποίο υλοποιείται σε συνεργασία µε την Υπηρεσία Στήριξης ∆ιαρθρωτικών Μεταρρυθµίσεων και χρηµατοδότηση ύψους 1,2 εκατ. ευρώ.
Μέσα στο 2020, ο ΕΔΣΝΑ υπογράφει προγραμματικές συμβάσεις για τη διαχείριση των βιοαποβλήτων με όλους τους δήμους. Μετά από την δωρεάν χορήγηση από την Περιφέρεια Αττικής κάδων και απορριμματοφόρων διαλογής ειδικά για βιοαπόβλητα, κουζίνας και χώρων ενδιαίτησης. Με ειδικούς σάκους και σακούλες για κάθε επαγγελματική εγκατάσταση.
Για οικιακούς κομποστοποιητές όμως ούτε λόγος. Γιατί; Γιατί Ο ΕΔΣΝΑ θέλει το κομπόστ μας. Ο ΕΔΣΝΑ θέλει τα σκουπίδια μας. Θέλει να κάνουμε εμείς όλη τη δουλειά. Διαχωρισμό με τη Διαλογή στη Πηγή. Εμείς. Αυτοί κερδίζουν. Ένα σύστημα THEY WIN-WE LOOSE. Και η ρύπανση σε μας.
”Η ονομαστική δυναμικότητα του ΕΜΑ είναι 1.200 τόνους και παράγονται: 100-120 τόνοι κομπόστ (εδαφοβελτιωτικό), -εκεί γίνεται η κομποστοποίηση- πάνω από 400 τόνοι RDF (πλαστικό, χαρτί, ξύλο, ύφασμα), ανακτώνται περίπου 0,5 τόνοι αλουμινίου και 15-20 τόνοι σιδήρου, ενώ προκύπτουν κατάλοιπα της τάξης των 300 τόνων και άλλες απώλειες (υγρασία και αέρια)” .
Αέρια του θερμοκηπίου και κλιματική αλλαγή
Ορισμένα αέρια της ατμόσφαιρας λειτουργούν όπως το γυαλί των θερμοκηπίων, παγιδεύοντας τη θερμότητα του ήλιου και εμποδίζοντας τη διάχυσή της στο διάστημα.
Το διοξείδιο του άνθρακα CO2 είναι το αέριο του θερμοκηπίου που παράγεται συχνότερα από τις ανθρώπινες δραστηριότητες και ευθύνεται για το 63% της υπερθέρμανσης του πλανήτη που οφείλεται σ’ αυτές τις δραστηριότητες. Η συγκέντρωσή του στην ατμόσφαιρα είναι σήμερα κατά 40% υψηλότερη από ό, τι κατά την έναρξη της εκβιομηχάνισης.
Άλλα αέρια του θερμοκηπίου εκλύονται σε μικρότερες ποσότητες αλλά παγιδεύουν τη θερμότητα πολύ περισσότερο από το CO2, και σε μερικές περιπτώσεις είναι κατά πολύ ισχυρότερα. Το μεθάνιο ευθύνεται για το 19% της υπερθέρμανσης του πλανήτη από ανθρωπογενείς αιτίες και το υποξείδιο του αζώτου για το 6%.
Ο ΕΔΣΝΑ ξεχνά να μας πει, όμως, πόσο μεθάνιο εκλύεται από τα συνολικά 78.630.913,174 όλων των απορριμμάτων, τα οποία μεταφέρθηκαν το 2018 στο ΧΥΤΑ. Από αυτά τα 74.262.420,228 είναι ανάμικτα αστικά απόβλητα(οι τελείες διαχωρίζουν τους τόνους και τo κόμμα τα κιλά ).Τα 37.131.210,114 τα μισά περίπου, είναι οργανικά απορρίμματα, σύμφωνα με τις μετρήσεις. Πόσο μεθάνιο εκλύει στην ατμόσφαιρα :Το μεθάνιο που εκλύεται είναι της τάξης του 1/3 της πιο πάνω ποσότητας, δηλ. 12.377.000 περίπου . Διότι ανά 1 κιλό οργανικών απορριμμάτων αντιστοιχεί παραγωγή 350 περίπου γραμμαρίων μεθανίου.
Το μεθάνιο είναι, 20 φορές πιο δραστικό από το διοξείδιο του άνθρακα και συμβάλει στο φαινόμενο του θερμοκηπίου κατά 20 φορές περισσότερο απ’ ότι το διοξείδιο του άνθρακα, τότε θα πρέπει να πολλαπλασιάσουμε την ποσότητα των 12.377.000 μεθανίου επί το 20.
Σκεφτείτε ότι ένα όχημα εκλύει 150 γραμμάρια διοξειδίου του άνθρακα για κάθε χιλιόμετρο που διανύει. Πόση παραπάνω επιβάρυνση από τη λειτουργεία του ΧΥΤΑ, σε συνδυασμό με τα εκατομμύρια οχήματα τα οποία κυκλοφορούν στο λεκανοπέδιο, καθημερινά.
Τι είναι τα βιοαπόβλητα
Οργανικά ή βιοαποδόμησιμα απόβλητα είναι αυτά που σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα δύναται να αποδομούνται από μικροοργανισμούς και άλλα έμβια όντα. Βιοαποδομήσιμα απόβλητα είναι τα πράσινα απόβλητα κήπων και πάρκων, τα υπολείμματα τροφών και τα βιοαποικοδομήσιμα πλαστικά.
Η ορθολογική διαχείριση των συγκεκριμένων αποβλήτων έχει ως στόχο τη μείωση των ποσοτήτων που καταλήγουν στους χώρους υγειονομικής ταφής, την ανάκτηση πολύ μεγαλύτερων ποσοτήτων ενέργειας από αυτά, την πραγματοποίηση μεγάλης κλίμακας λιπασματοποίησης, ενώ βελτιώνει ποσοτικά και ποιοτικά τη διαδικασία της ανακύκλωσης.
Τα οικιακά βιοαπόβλητα αποτελούν το οργανικό κλάσμα των βιοαποικοδομήσιμων από
Α. οικίες:
-Απόβλητα τροφών και Απόβλητα κήπων – πρασίνου
Β. Εμπορικά απόβλητα, από επιχειρήσεις που χρησιμοποιούνται κυρίως για εμπορικούς ή επαγγελματικούς σκοπούς, δραστηριοποιούνται ως κέντρα διασκέδασης, αναψυχής και εστίασης. Η κατηγορία αυτή εμπεριέχει τα βιοαπόβλητα που προέρχονται από αθλητικές δραστηριότητες, υπηρεσίες αναψυχής, τις υπηρεσίες δημοσίου ή ιδιωτικού χαρακτήρα, οργανισμούς κοινής ωφέλειας και εκπαιδευτικά ιδρύματα.
Γ. Βιομηχανικά απόβλητα. από τις βιομηχανίες τροφίμων και ποτών. Στον εν λόγω ορισμό δεν συμπεριλαμβάνονται τα δασικά ή γεωργικά κατάλοιπα, η κοπριά, η ιλυς επεξεργασίας αστικών λυμάτων καθώς και άλλα βιοαποικοδομήσιμα, όπως οι φυσικές ίνες, το χαρτί ή το κατεργασμένο ξύλο. Επιπλέον και με βάση τον ορισμό για τα βιοαπόβλητα, εξαιρούνται τα παραπροϊόντα της παραγωγής τροφίμων που δεν μετατρέπονται ποτέ σε απόβλητα.
δ) Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΠΠΕΡΑΑ, ΕΠΕΜ ΑΕ για το έτος 2011, από το σύνολο των αστικών αποβλήτων ποσοστό 67% αντιστοιχεί σε βιο-αποικοδομήσιμα και, από αυτά, το 65% σε βιοαπόβλητα. Από τα βιοαπόβλητα, το 86% είναι οικιακά, το 13% βιοαπόβλητα εμπορικών δραστηριοτήτων και υπηρεσιών και μόλις το 1% απόβλητα βιομηχανιών τροφίμων
Γιατί είναι ασύμφορο να μεταφέρονται τα απόβλητα κήπου
| Πίνακας 1.6 Δεδομένα μετατροπής όγκου αποβλήτων κήπου σε βάρος (Πηγή: US.EPA, 2016). | ||
| Είδος αποβλήτου | Όγκος (yd3)* | Βάρος (kg) |
| Απόβλητα Κήπου | ||
| Φύλλα | 1 | 113-227 |
| Ανάμικτα απόβλητα κήπου | ||
| Συμπιεσμένα | 1 | 290 |
| Ασυμπίεστα | 1 | 113 |
| Κλαδέματα | 1 | 58 |
| Κλαδιά και κορμοί | 1 | 58 |
yd3= * 0.765 m3
Βάσει των υπολογισμών μετατροπής των δεδομένων του Πίνακα 1.6 σε μετρικό σύστημα, προκύπτει ότι 1 m3 κλαδιών έχει βάρος 74.15 kg. Το ποσοτικό χαρακτηριστικό αυτό έχει ως αποτέλεσμα να απαιτούνται περισσότερα δρομολόγια από τα ανοικτά φορτηγά που πραγματοποιούν την αποκομιδή αφού ένα φορτηγό με ωφέλιμο βάρος φόρτωσης 1500 kg και όγκο καρότσας οκτώ περίπου m3 δύναται μεταφέρει σε κάθε διαδρομή 500 περίπου kg πράσινων αποβλήτων, υποπολλαπλάσιο δηλαδή της επιχειρησιακής δυνατότητας του.
Κομποστοποίηση και Διαλογή στη Πηγή είναι το οικονομικά συμφέρον για την τσέπη και το περιβάλλον
Σύμφωνα µε την υπ’ αρ. 350/16 απόφαση της Εκτελεστικής Επιτροπής του ΕΔΣΝΑ , “από την 1η Οκτωβρίου του 2016, οι Δήμοι έπρεπε να οδηγούν τα καθαρά κλαδοδέματα ατελώς στο ΕΜΑΚ προκειμένου αυτά να μετατραπούν σε εδαφοβελτιωτικό εδάφους (λίπασμα) και να µην οδηγούνται στον ΧΥΤΑ µε όλες τις αρνητικές επιπτώσεις μεταξύ των οποίων και η μείωση της χωρητικότητας του ΧΥΤΑ. Πολλοί Δήμοι της Αττικής συμμορφώθηκαν µε την απόφαση µε χαρακτηριστικά παραδείγματα την Κηφισιά, το Χαλάνδρι, την Πεντέλη, τα Βριλήσσια, κ.ά., ωστόσο αρκετοί Δήμοι υστερούν σημαντικά” .
ΩΡΑ ΜΗΔΕΝ (πρόοδος ή στασιμότητα;)
Επειδή η νομοθεσία πλέον λύνει τα χέρια στους δήμους. Επειδή το πλέον αποδοτικό και οικονομικό για εμάς, τους δημότες. Αλλά και για περιβάλλον υγιές . Είναι η κομποστοποίηση σε κάθε κτίριο.Μειώνονται τα οικιακά οργανικά απορρίμματα, γίνονται εδαφοβελτιωτικό για κήπους ιδιωτικούς και δημοτικούς . Υπόθεση WIN-WIN .Και δεν πληρώνουμε κανέναν ΕΔΣΝΑ, μόνο ένα μικρό ποσόν για το υπόλειμμα στο ΧΥΤΥ.
Οι δικαιολογίες τελείωσαν, η νομοθεσία πλέον είναι σαφής Ν. 4685/2020 . Το άρθρο 84 προσθέτει στον Ν. 4042/2011, το άρθρο 35 Α και τροποποιεί το άρθρο 41 όπως παρακάτω:
1. Έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022 και με την επιφύλαξη των παραγράφων 3 και 4 του άρθρου 29, τα βιολογικά απόβλητα πρέπει υποχρεωτικά είτε να διαχωρίζονται και να ανακυκλώνονται στην πηγή είτε να συλλέγονται χωριστά και να μην αναμιγνύονται με άλλα είδη αποβλήτων προκειμένου να υποβάλλονται σε ανακύκλωση, συμπεριλαμβανομένης της κομποστοποίησης και της χώνευσης, κατά τρόπο ώστε να εξασφαλίζεται υψηλό επίπεδο περιβαλλοντικής προστασίας και το προϊόν που προκύπτει από αυτή να πληροί τα σχετικά πρότυπα υψηλής ποιότητας. Επιτρέπεται η κοινή με τα βιολογικά απόβλητα συλλογή αποβλήτων με παρόμοιες ιδιότητες βιοαποδόμησης και κομποστοποίησης σύμφωνα με τα σχετικά ευρωπαϊκά πρότυπα ή ενδεχόμενα ισοδύναμα εθνικά πρότυπα για τις συσκευασίες που μπορούν να ανακτηθούν μέσω κομποστοποίησης και βιοαποδόμησης.
2. Οι φορείς των επιχειρήσεων μαζικής εστίασης, ανεξαρτήτως δυναμικότητας, κατά την έννοια των παραγράφων 5Δ, 5Δ1, 5Δ2, 5Δ3 και 5Δ4 του άρθρου 2 της υπ’ αρ. 47829/23.06.2017 (Β’ 2161) απόφασης του Υπουργού Υγείας, υποχρεούνται να διασφαλίζουν τη χωριστή συλλογή των βιοαποβλήτων που προκύπτουν από τη δραστηριότητά τους, διαθέτοντας εντός της επιχείρησής τους επαρκούς χωρητικότητας περιέκτες. Την ίδια υποχρέωση έχουν και οι φορείς των επιχειρήσεων των υπεραγορών τροφίμων, των παντοπωλείων, των οπωροπωλείων, των πρατηρίων άρτου, των πρατηρίων πώλησης ετοίμων φαγητών, των πρατηρίων ειδών ζαχαροπλαστικής/γαλακτοπωλείων/μπουγατσάδικων με παρασκευαστήριο, των λαϊκών αγορών, εννοουμένων όλων των ανωτέρω ανεξαρτήτως δυναμικότητας. Ως φορέας επιχείρησης νοείται κατά περίπτωση ο κάτοχος της αντίστοιχης άδειας ίδρυσης και λειτουργίας της επιχείρησης ή της γνωστοποίησης της έναρξης λειτουργίας της επιχείρησης κατά τις διατάξεις της κοινής υπουργικής απόφασης υπ’ αρ. 16228/2017 (Β’ 1723).
3. Οι φορείς των επιχειρήσεων της παραγράφου 2 υποχρεούνται να εφαρμόσουν άμεσα τα ανωτέρω υπό την προϋπόθεση ότι έχει εκκινήσει η υλοποίηση της χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων από τον οικείο Δήμο.
