Μη νόμιμες κλαδεύσεις – υλοτομίες από τη ΔΕΔΔΗΕ
Σοφία Ε. Παυλάκη,
Δικηγόρος, M.Sc.
dasarxeio.com
Η ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ δεν νομιμοποιείται να διενεργεί εργασίες κλάδευσης και υλοτομίας σε εκτάσεις επί των οποίων εφαρμόζεται η δασική νομοθεσία, τόσο στον εξωαστικό όσο και στον αστικό χώρο, η δε σχετική αρμοδιότητα που της απενεμήθη με το άρθρο 71 του ν. 4876/2021 (και συμπληρώθηκε με τον πρόσφατο ν. 5069/2023) είναι μη νόμιμη, αντισυνταγματική και ασκείται καταχρηστικά, καθιστώντας ακυρωτέα και κάθε περαιτέρω διοικητική πράξη που στηρίζει την έκδοσή της στις διατάξεις αυτές.
Με τις διατάξεις του άρθρου 53 του ν. 5069/2023, που ψηφίστηκε πριν λίγες ημέρες[1], γενικεύεται στο σύνολο των κοινοχρήστων χώρων η δυνατότητα του Διαχειριστή Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ) να διενεργεί κλαδεύσεις και υλοτομίες. Η αρμοδιότητα αυτή της ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ είχε ήδη επιτραπεί με το άρθρο 71 του ν. 4876/2021[2], ο οποίος σε εκτάσεις από τις οποίες διέρχονται δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας και στις οποίες εφαρμόζονται οι προστατευτικές διατάξεις της δασικής νομοθεσίας, επέτρεψε στη ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ να προβαίνει, κατόπιν σχετικής αδείας της οικείας δασικής υπηρεσίας, σε εργασίες κλαδεμάτων και υλοτομίας ιστάμενων, κεκλιμένων και κατακείμενων δασικών δένδρων, προς τον σκοπό αύξησης της ανθεκτικότητας των δικτύων Διανομής, έναντι ακραίων καιρικών φαινόμενων που λαμβάνουν χώρα λόγω της κλιματικής αλλαγής (άρθ. 71 παρ. 1 ν. 4876/2021) και όρισε ότι οι εργασίες κλάδευσης και υλοτομίας από τη ΔΕΔΔΗΕ δύνανται να λαμβάνουν χώρα και εντός πάρκων και αλσών, κατόπιν λήψης της γνώμης της αρμόδιας υπηρεσίας του οικείου Δήμου ή Περιφέρειας (άρθ. 71 παρ. 5 ν. 4876/2021).
Ήδη δε με τη διάταξη του άρθρου 53 του νέου νόμου, η δυνατότητα διενέργειας κλαδεύσεων και υλοτομιών από τη ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ γενικεύεται και καταλαμβάνει το σύνολο των κοινοχρήστων χώρων[3], επί των οποίων η ΔΕΔΔΗΕ δύναται πλέον να προβαίνει αδιακρίτως σε κλαδέματα και υλοτομίες.
Καθίσταται ωστόσο σαφές ότι οι διατάξεις του άρθρου 71 του ν. 4876/2021 έρχονται σε πλήρη αντίθεση με τις διατάξεις και το πνεύμα της δασικής μας νομοθεσίας καθώς και με τη συνταγματική διάταξη του άρθρου 24, δυνάμει του οποίου κατοχυρώνεται συνταγματικά η προστασία των δασών αλλά και κάθε χώρου στον οποίο εφαρμόζεται η δασική νομοθεσία και απονέμεται η προστασία που αρμόζει στα δάση, όπως τα πάρκα και τα άλση.
Διάβασε και αυτό:
Ξεπαστρεύουν δάσος στο Χαϊδάρι, για να μην “βάλουν το χέρι στην τσέπη”
Α) Κλαδεύσεις και υλοτομίες της ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ σε δάση – δασικές εκτάσεις
Όσον αφορά τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 71 του ν. 4876/2021, που καθιέρωσαν αρμοδιότητα της ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ να διενεργεί κλαδεύσεις και υλοτομίες γενικά σε εκτάσεις στις οποίες εφαρμόζεται η δασική νομοθεσία από τις οποίες διέρχονται δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας, η αντίθεσή τους στο άρθρο 24 Συντ. έγκειται στο γεγονός ότι μη νόμιμα παραχωρείται στη ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ η δυνατότητα διενέργειας δασικών διαχειριστικών εργασιών της αποκλειστικής αρμοδιότητες της δασικής υπηρεσίας και μάλιστα για σκοπό εντελώς αλλότριο προς εκείνον της δασικής διαχείρισης.
Το άρθρο 24 Συντ. καθιερώνει αυξημένη προστασία των δασών και δασικών εκτάσεων της χώρας, μεταξύ άλλων, μέσω της βιώσιμης και αειφορικής διαχείρισής τους την οποία εγγυάται η δασική υπηρεσία με τη συστηματική οργάνωση και εφαρμογή των κανόνων της δασοπονικής πρακτικής που καθορίζει ο Δασικός Κώδικας και η εν γένει δασική μας νομοθεσία και τη στελέχωσή της με ειδικευμένο επιστημονικό και τεχνικό προσωπικό και εξοπλισμό που της επιτρέπουν να εκτελεί με επιτυχία τα σύνθετα και απαιτητικά προγράμματα δασικής διαχείρισης, δασοπονίας και εδαφοπονίας που εκπονεί καθώς και τα κάθε είδους δασοτεχνικά έργα για τα οποία ο νόμος της αναγνωρίζει αποκλειστική αρμοδιότητα (άρθρα 62 επ., 222 Δασικού Κώδικα – νδ/γμα 69/1986, πδ/γμα 437/1981, άρθρο 16 του ν. 998/1979, άρθρο 2 παρ. 1 ν. 3208/2003 κ.ά.).
Όλα τα προβλεπόμενα δασικά έργα και οι εργασίες στα δημόσια δάση και τις δασικές εκτάσεις εκτελούνται από τη δασική υπηρεσία είτε με αυτεπιστασία είτε με εργολαβίες, τα δε σχετικά με την εκτέλεση των ειδικών δασοτεχνικών έργων σε δημόσια δάση και δασικές εκτάσεις καθορίζονται αναλυτικά με το πδ/γμα 437/1981 (ΦΕΚ Α’ 1220/5.5.1981) που ισχύει κατά παρέκκλιση κάθε άλλης γενικής ή ειδικής διάταξης, ακόμα και του ν. 4412/2016 (άρθρο 16 παρ. 3 ν. 998/79).
Σκοπός της δασικής διαχείρισης είναι η βιώσιμη ανάπτυξη και η εν γένει προστασία των δασών και δασικών εκτάσεων της χώρας και σε καμία περίπτωση δεν δύναται να θεωρηθεί ως σκοπός της διαχείρισης των δασών μας, με τη διενέργεια σε αυτά κλαδεύσεων και υλοτομιών, η αύξηση της ανθεκτικότητας των δικτύων Διανομής έναντι του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής(!!), όπως μη νόμιμα, καταχρηστικά και αντισυνταγματικά ορίστηκε με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 71 του ν. 4876/2021.
Β) Κλαδεύσεις και υλοτομίες της ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ σε πάρκα και άλση
Παρομοίως είναι αντίθετες προς τους ορισμούς της δασικής νομοθεσίας και αντισυνταγματικές και οι διατάξεις της παρ. 5 του άρθρου 71 του ν. 4876/2021, με βάση τις οποίες επιτρέπεται στη ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ να διενεργεί κλαδεύσεις και υλοτομίες σε πάρκα και άλση, καθ’ ότι το άρθρο 5 παρ. 2 του ν. 998/1979 αναγνωρίζει αρμοδιότητα προστασίας των πάρκων και αλσών αποκλειστικά στη δασική υπηρεσία και αρμοδιότητα διαχείρισής τους για την υλοποίηση της προστασίας αυτής αποκλειστικά και μόνο στους οικείους ΟΤΑ, στους οικιστικούς φορείς που αναλαμβάνουν τη δημιουργία τους, καθώς και σε ίδια νομικά πρόσωπα.
Σε καμία δε περίπτωση δεν δύναται να θεωρηθεί ότι η ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ πληροί τις προϋποθέσεις χαρακτηρισμού της ως «ιδίου νομικού προσώπου» ώστε να νομιμοποιείται να προβαίνει σε διαχειριστικά έργα εντός πάρκων και αλσών, ενώ ούτε οι διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 5 του ν. 998/1979 παρέχουν το δικαίωμα στους οικείους ΟΤΑ να μεταβιβάζουν περαιτέρω, σε φορείς ξένους προς αυτούς, τη δυνατότητα να διενεργούν πράξεις διαχείρισης σε πάρκα και άλση.
Συγκεκριμένα, το δίκαιο αποδίδει τόσο καθοριστική σημασία στο αστικό πράσινο για το περιβάλλον και την ποιότητα ζωής των κατοίκων των πόλεων και των οικισμών της χώρας, ώστε επεξέτεινε στα πάρκα και άλση εντός οικιστικού ιστού τη συνταγματικά κατοχυρωμένη προστασία που παρέχεται σε αυτά τα ίδια τα δάση και τις δασικές εκτάσεις της χώρας με την εφαρμογή της δασικής νομοθεσίας και σε αυτά[4]. Τόσο τα πάρκα όσο και τα άλση συνιστούν, κατά το δίκαιο, υποκατάστατα φυσικού κεφαλαίου εντός του αστικού ιστού[5], η δε εξομοίωσή τους με τα δάση της χώρας αφορά τη διαχείρισή τους, την παρεχόμενη σε αυτά προστασία, την απαγόρευση μεταβολής του προορισμού τους και την αποκατάστασή τους σε περίπτωση βλάβης, υποβάθμισης ή καταστροφής τους, με σκοπό τη βιώσιμη ανάπτυξή τους και τη διασφάλιση της απόλαυσης του πρασίνου τους από το κοινό στο διηνεκές[6].
Οι δασικές υπηρεσίες είναι αρμόδιες για την προστασία των πάρκων και αλσών και για την έγκριση των μελετών διαχείρισης που καταρτίζουν οι δήμοι για τα πάρκα και άλση. Το έργο δηλαδή της υλοποίησης, με τις κατάλληλες μελέτες και εργασίες, της προστασίας των πάρκων και αλσών, που διαθέτει μόνη η δασική υπηρεσία, έχει ανατεθεί από τον νόμο (άρθρο 5 παρ. 2 του ν. 998/1979) στους οικείους ΟΤΑ ή στους οικιστικούς φορείς που αναλαμβάνουν τη δημιουργία τους ή σε ίδια νομικά πρόσωπα, σύμφωνα με σχετική μελέτη[7]. Η δε εκτέλεση κάθε είδους έργων σε πάρκα και άλση ενεργείται σύμφωνα με σχετική μελέτη που εγκρίνεται από τη δασική αρχή και με την εποπτεία της.
i) Ίδια νομικά πρόσωπα της παρ. 2 του άρθρου 5 ν. 998/1979
Την κατά τα ανωτέρω αρμοδιότητα διαχείρισης πάρκων και αλσών, επομένως, ο νόμος αναγνωρίζει μόνο στους οικείους ΟΤΑ, στους οικιστικούς φορείς που αναλαμβάνουν τη δημιουργία τους, καθώς και σε «ίδια νομικά πρόσωπα» -μία τρίτη κατηγορία φορέων που περιγράφεται γενικά και χρήζει εξειδίκευσης. Άλλωστε και κατά την Εισηγητική Έκθεση του ν. 998/1979, «το άρθρο 5 αποσκοπεί στην διευκρίνιση των αρμοδιοτήτων της δασικής υπηρεσίας πάνω στα δάση και τις δασικές εκτάσεις καθώς και τις σχέσεις προς τις αρμοδιότητες άλλων υπηρεσιών ή νομικών προσώπων».
Η αυστηρή προστασία που απονέμει το δίκαιο στους χώρους αστικού πρασίνου, επί των οποίων εφαρμόζεται η δασική νομοθεσία, καθιστά ανεπίτρεπτη την ανάθεση αρμοδιοτήτων και εργασιών διαχείρισης και προστασίας τους σε υπηρεσίες και φορείς που δεν έχουν ως καταστατικό σκοπό τους τη δασική προστασία και διαχείριση, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται και τα έργα των κλαδεύσεων και υλοτομιών που επηρεάζουν σημαντικά την υγεία των αστικών δέντρων και τη βιωσιμότητα των χώρων αστικού πρασίνου.
Λαμβανομένης υπόψη της σπουδαιότητας που αναγνωρίζει το δίκαιο στους χώρους αστικού πρασίνου, ως υποκατάστατων φυσικού κεφαλαίου εντός του αστικού ιστού, και κυρίως στα πάρκα και άλση επί των οποίων έχει επεκτείνει την εφαρμογή της δασικής νομοθεσίας και προστασίας, γίνεται δεκτό ότι ανάλογης σημασίας και προσοχής θα πρέπει να τυγχάνει και η διαχείρισή τους με την ανάθεση, μεταξύ άλλων, και των σύνθετων και απαιτητικών εργασιών της υλοτομίας και κλάδευσής τους αποκλειστικά και μόνο σε υπηρεσίες των οποίων το αντικείμενο και οι σκοποί σχετίζεται με τη δασική προστασία και διαχείριση, σύμφωνα και με τα πορίσματα των σχετικών επιστημονικών κλάδων της δασολογίας, της δασοπονίας, της γεωπονίας, της αρχιτεκτονικής τοπίου κ.ο.κ. Και ως τέτοιοι φορείς αναγνωρίζονται από το δίκαιο μόνον οι ΟΤΑ (σύμφωνα και με τον Δημοτικό και Κοινοτικό Κώδικα[8]), καθώς και οι οικιστικοί φορείς και τα ίδια νομικά πρόσωπα της παρ. 2 του άρθρου 5 του ν. 998/1979.
Εφόσον, επομένως, τα «ίδια νομικά πρόσωπα», στα οποία αναφέρεται το πρώτο εδάφιο της παραγράφου 2 του άρθρου 5 του νόμου 998/1979, εξομοιώνονται από τον νόμο με τους οικείους ΟΤΑ, οι οποίοι διαθέτουν, σε κάθε περίπτωση, αρμοδιότητες, στελέχωση και συνεργεία κατάλληλα για τη διενέργεια εργασιών διαχείρισης αστικού πρασίνου, γίνεται δεκτό ότι ως «ίδια νομικά πρόσωπα», κατά την έννοια της ως άνω διατάξεως, θα πρέπει επίσης να νοούνται φορείς και υπηρεσίες του Δημοσίου που συνδυάζουν σωρευτικά τις ακόλουθες ιδιότητες:
α) έχουν σκοπούς οι οποίοι περιλαμβάνουν ρητά τη δασική διαχείριση και προστασία, όπως οι δασικές υπηρεσίες της χώρας και οι υπηρεσίες πρασίνου των δήμων,
β) έχουν ως αντικείμενο τη δασική διαχείριση και προστασία ή αντικείμενο που προσιδιάζει σε αυτήν, όπως η διαχείριση και προστασία του αστικού πρασίνου,
γ) είναι κατάλληλα στελεχωμένες με ειδικό προς τούτο επιστημονικό προσωπικό (δασολόγους, δασοπόνους, γεωπόνους, αρχιτέκτονες τοπίου κ.λπ.), και
δ) διαθέτουν τον απαιτούμενο ειδικό, υλικοτεχνικό εξοπλισμό για την εκτέλεση των σχετικών εργασιών υλοτομίας και κλαδεύσεων και εν γένει δασικής διαχείρισης.
ii) Νομική φύση και σκοποί της ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ
Προκειμένου, περαιτέρω, να διαπιστώσουμε αν είναι σύννομη η ανάθεση στη ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ της αρμοδιότητας κλάδευσης και υλοτομίας εντός πάρκων και αλσών, θα πρέπει να εξετάσουμε, αν ο εν λόγω φορέας υπάγεται σε μία από τις τρεις κατηγορίες φορέων στους οποίους οι διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 5 του ν. 998/1979 αναγνωρίζουν τέτοια αρμοδιότητα. Και αφού είναι ξεκάθαρο ότι η ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ δεν διαθέτει χαρακτήρα ΟΤΑ ούτε οικιστικού φορέα, απομένει να εξετάσουμε, αν δύναται να θεωρηθεί ως «ίδιο νομικό πρόσωπο» κατά την έννοια της ως άνω διατάξεως.
Ο Διαχειριστής του Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΔΕΔΔΗΕ AE) είναι ανώνυμη εταιρεία, θυγατρική της ΔΕΗ AE. Συνεστήθη με τον ν. 4001/2011[9], που ενσωμάτωσε στην ελληνική νομοθεσία την Οδηγία 2009/72/ΕΚ[10] με την οποία επεβλήθη ο νομικός και λειτουργικός διαχωρισμός των δραστηριοτήτων μεταφοράς και διανομής από τις καθετοποιημένες επιχειρήσεις ηλεκτρισμού, όπως η ΔΕΗ. Με τον ν. 4001/2011 δίδονται στη ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ δύο διακριτές αρμοδιότητες: α) Η Διαχείριση του Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΔΔΗΕ), και β) η Διαχείριση των Αγορών των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών (ΜΔΝ).
Σύμφωνα, περαιτέρω, με το άρθρο 57 του ν. 4508/2017 (ΦΕΚ Α’ 200/22.12.2017), η ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ καθίσταται, από 1.1.2018, μοναδικός διαχειριστής και του ειδικού λογαριασμού ΥΚΩ της παρ. 8 του άρθρου 55 του ν. 4001/2011 στην ελληνική επικράτεια. Από 30/11/2021 και εντεύθεν, ο Κλάδος Δικτύου Διανομής της ΔΕΗ ΑΕ απορροφήθηκε από τη ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ και η τελευταία σωρεύει πλέον στο πρόσωπό της τις ιδιότητες τόσο του Κυρίου του ΕΔΔΗΕ (άρθρο 129 ν. 4819/2021) όσο και του Διαχειριστή του ΕΔΔΗΕ (άρθρα 123 και 127 ν. 4001/2011). Το δε μετοχικό κεφάλαιο της ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ ανήκει κατά 51% στη ΔΕΗ ΑΕ και κατά 49% στη Macquarie Asset Management.
Σύμφωνα και με το καταστατικό της, που αναρτάται δημοσιευμένο στην επίσημη ιστοσελίδα της[11]: «Σκοπός της ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ είναι να ασκεί τις αρμοδιότητες και να εκτελεί τα καθήκοντα του Διαχειριστή του Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΔΔΗΕ), όπως αυτό ορίζεται στο άρθρο 2 παρ. 3 περ. (ιδ’) του ν. 4001/2011. Ειδικότερα, σκοπός της Εταιρείας είναι να διασφαλίζει, υπό οικονομικούς όρους, τους αναγκαίους ανθρώπινους, τεχνικούς, υλικούς και οικονομικούς πόρους για τη λειτουργία, συντήρηση και ανάπτυξη του ΕΔΔΗΕ, με στόχο την αξιόπιστη, αποδοτική και ασφαλή λειτουργία του, καθώς και τη μακροπρόθεσμη ικανότητά του να ανταποκρίνεται σε εύλογες ανάγκες ηλεκτρικής ενέργειας, λαμβάνοντας τη δέουσα μέριμνα για το περιβάλλον και την ενεργειακή αποδοτικότητα».
Καθίσταται επομένως σαφές ότι αποκλειστικός καταστατικός σκοπός της ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ, ο οποίος διέπει το σύνολο της οργάνωσης, της λειτουργίας και της δράσης της, είναι η διαχείριση του Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας σύμφωνα με τους όρους του καταστατικού της που ρυθμίζουν τη δράση της με κανόνες εταιρικού δικαίου και αυστηρά οικονομικούς όρους. Στερείται, επομένως, η ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ οποιασδήποτε αρμοδιότητας που να έχει ως αντικείμενο ή έστω να προσιδιάζει στη δασική διαχείριση και προστασία καθώς και στην εν γένει διαχείριση και προστασία κοινοχρήστων χώρων αστικού πρασίνου. Η δε αναφορά του καταστατικού της ΔΕΔΔΗΕ στη «…λήψη της δέουσας μέριμνας για το περιβάλλον και την ενεργειακή αποδοτικότητα» κατά την άσκηση του έργου της απλώς και μόνον αναφέρεται στη λήψη των αναγκαίων μέτρων για την αποφυγή δυσμενών συνεπειών στο περιβάλλον από τη λειτουργία της προς εκπλήρωση των σκοπών της και σε καμία περίπτωση δεν δύναται να θεωρηθεί ότι της προσδίδει αρμοδιότητα να διενεργεί αστικές κλαδεύσεις και υλοτομίες σε χώρους επί των οποίων εφαρμόζεται αυστηρά η δασική νομοθεσία για τη ρύθμιση κάθε θέματος που αφορά την αυξημένη προστασία τους και την εν γένει διαχείρισή τους σύμφωνα με τους ειδικούς κανόνες της.
Επομένως, η ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ, ως κατεξοχήν φορέας του κλάδου ενέργειας, δεν δύναται, σε καμία περίπτωση, να θεωρηθεί ως «ίδιο νομικό πρόσωπο» στο οποίο το άρθρο 5 παρ. 2 του ν. 998/79 αναγνωρίζει τη δυνατότητα εκτέλεσης έργων διαχείρισης πάρκων και αλσών, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται και οι κλαδεύσεις και υλοτομίες. Και τούτο, επειδή η ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ στερείται και του χαρακτήρα και του σκοπού και της αναγκαίας στελέχωσης προς τούτο, σε αντίθεση με τους οικείους ΟΤΑ, στους οποίους η διάταξη αυτή απονέμει τέτοια αρμοδιότητα, και στους οποίους ο ίδιος ο νόμος και οι οργανισμοί τους αναγνωρίζουν αρμοδιότητες διαχείρισης και προστασίας αστικού πρασίνου διαθέτοντάς τους και το αναγκαίο και εξειδικευμένο προς τούτο επιστημονικό και τεχνικό προσωπικό (δασολόγους, γεωπόνους, αρχιτέκτονες τοπίου κ.λπ.) και την κατάλληλη υλικοτεχνική υποδομή.
Γ) Συμπεράσματα
Σύμφωνα με όσα αναλύθηκαν, είναι μη νόμιμες και αντισυνταγματικές, ως αντίθετες προς τις διατάξεις του άρθρου 24 παρ. 1 Συντ., οι διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 71 του ν. 4876/2021 που καθιέρωσαν αρμοδιότητα της ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ να διενεργεί κλαδεύσεις και υλοτομίες σε εκτάσεις στις οποίες εφαρμόζεται η δασική νομοθεσία από τις οποίες διέρχονται δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας, για τον λόγο ότι με αυτές παραχωρείται στη ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ η δυνατότητα διενέργειας δασικών διαχειριστικών εργασιών της αποκλειστικής αρμοδιότητες της δασικής υπηρεσίας και, μάλιστα, για σκοπό αλλότριο προς εκείνον της δασικής διαχείρισης, ο οποίος συνίσταται στην «αύξηση της ανθεκτικότητας των δικτύων Διανομής έναντι του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής».
Παρομοίως είναι αντίθετες προς τους ορισμούς της δασικής νομοθεσίας και αντισυνταγματικές και οι διατάξεις της παρ. 5 του άρθρου 71 του ν. 4876/2021, με βάση τις οποίες επιτρέπεται στη ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ να διενεργεί κλαδεύσεις και υλοτομίες σε πάρκα και άλση, αφού η ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ δεν δύναται να θεωρηθεί ότι πληροί τις προϋποθέσεις χαρακτηρισμού της ως «ιδίου νομικού προσώπου» της παρ. 2 του άρθρου 5 του ν. 998/1979, προκειμένου να νομιμοποιείται να προβαίνει σε διαχειριστικά έργα εντός πάρκων και αλσών, ούτε οι ως άνω διατάξεις παρέχουν το δικαίωμα στους οικείους ΟΤΑ να μεταβιβάζουν περαιτέρω σε φορείς ξένους προς αυτούς τη δυνατότητα να διενεργούν πράξεις διαχείρισης σε πάρκα και άλση.
Επομένως, η ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ δεν νομιμοποιείται να διενεργεί εργασίες κλάδευσης και υλοτομίας σε εκτάσεις επί των οποίων εφαρμόζεται η δασική νομοθεσία, τόσο στον εξωαστικό όσο και στον αστικό χώρο, η δε σχετική αρμοδιότητα που της απενεμήθη με το άρθρο 71 του ν. 4876/2021 είναι μη νόμιμη, αντισυνταγματική και ασκείται καταχρηστικά. Για τούτο, μη νόμιμη καθίσταται και η διάταξη του άρθρου 53 του ν. 5069/2023, που συμπληρώνει την ως άνω νομοθετική ρύθμιση, γενικεύοντας στο εξής τη δυνατότητα της ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ να διενεργεί κλαδεύσεις και υλοτομίες στο σύνολο των κοινοχρήστων χώρων. Η δε αντίθεση τέτοιων αναθέσεων τόσο στη νομιμότητα όσο και στο ίδιο το Σύνταγμα, είτε πρόκειται για αναθέσεις κλάδευσης και υλοτομίας που γίνονταν κατά το παρελθόν σε φορείς ανάλογους προς την ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ που δραστηριοπούνται στα δάση είτε δυνάμει της ρητής διάταξης του άρθρου 71 του ν. 4876/2021, έγκειται στο γεγονός ότι οι εν λόγω εργασίες γίνονται για σκοπό αλλότριο προς τη δασική διαχείριση, που δεν αντιμετωπίζει το δάσος ή το πάρκο ή άλσος ως προστατευόμενο οικοσύστημα, αλλ’ ως «εμπόδιο» στη λειτουργια του δικτύου που, πολύ απλά, θα πρέπει να εκκλείψει για να «περάσει» η ηλεκτρική ενέργεια.
Πρόκειται επίσης για ακόμα μία περίπτωση αυθαίρετης και καταχρηστικής αναγνώρισης αρμοδιοτήτων της δασικής υπηρεσίας, όπως οι υλοτομίες και τα κλαδέματα, σε φορέα με εντελώς αλλότριους -ή ακόμα και αντίθετους- σκοπούς προς τους δικούς της, όπως εν προκειμένω η ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ. Ένα ακόμα παράδειγμα εφαρμογής της παράλογης και ολέθριας τακτικής που ακολουθείται παγίως και συστηματικά καθ’ όλα τα τελευταία κυρίως χρόνια, αντί να ενισχύονται οι ίδιες οι δασικές υπηρεσίες με κατάλληλο προσωπικό και με τα ενδεδειγμένα μέσα για την αποτελεσματική άσκηση του έργου τους, να μεταφέρεται η αρμοδιότητά τους σε άλλον φορέα. Ενέργεια για την οποία, ωστόσο, η δασική νομοθεσία και το Σύνταγμα δεν παρέχουν κανένα θεσμικό έρεισμα, γεγονός που καθιστά ακυρωτέα και κάθε περαιτέρω διοικητική πράξη (άδεια κ.λπ.) η οποία στηρίζει την έκδοσή της στις διατάξεις αυτές του άρθρου 71 του ν. 4876/2021.
————
[1] ν. 5069/2023 (ΦΕΚ Α’ 193/28.11.2023) «Όροι δόμησης, κατασκευής, επιτρεπόμενες χρήσεις γης για κέντρα δεδομένων, χωροταξικές και πολεοδομικές ρυθμίσεις, αξιοποίηση πόρων Πράσινου Ταμείου και λοιπές περιβαλλοντικές και ενεργειακές διατάξεις». Σχετ. και https://www.hellenicparliament.gr/Nomothetiko-Ergo/Anazitisi-Nomothetikou-Ergou?law_id=eadf0644-cc83-4316-9d50-b0bb00002343, «Ν. 5069/2023 – Χωροταξικές, πολεοδομικές και άλλες επείγουσες ρυθμίσεις», https://dasarxeio.com/2023/11/28/131043/
[2] ν. 4876/2021 (ΦΕΚ Α’ 251/23.12.2021) «Ρυθμίσεις για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊού COVID-19 και την προστασία της δημόσιας υγείας και άλλες επείγουσες διατάξεις».
[3] Το άρθρο 53 του ν. 5069/2023 συμπλήρωσε την παρ. 5 του άρθρου 71 του ν. 4876/2021 η οποία διαμορφώνεται ως εξής: «Εφαρμοζομένων των παρ. 1 έως 3, οι εργασίες κλαδεμάτων και υλοτομίας από την Δ.Ε.Δ.Δ.Η.Ε. Α.Ε. δύνανται να λαμβάνουν χώρα και εντός πάρκων, αλσών και λοιπών κοινοχρήστων χώρων, κατόπιν λήψης της γνώμης της αρμόδιας υπηρεσίας του οικείου Δήμου ή Περιφέρειας, η οποία χορηγείται εντός επτά (7) ημερών.».
[4] ΣτΕ Ολ 677/2010 κ.ά. Άρθρο 3 παρ. 4 ν. 998/1979 (ΦΕΚ Α’ 289/29.12.1979).
[5] ΣτΕ 974/2005 κ.ά.
[6] ΣτΕ Ολ 677/2010, ΣτΕ 4376/2015, 1118/1993.
[7] Άρθρο 5 παρ. 2 ν. 998/1979 (ΦΕΚ Α’ 289/29.12.1979).
[8] Βλ. περ. γ’ της παρ. Ι του άρθρου 75 του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα, που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 3463/2006 (ΦΕΚ Α’ 114), όπως ισχύει μετά την τροποποίησή του από το άρθρο 94 του ν. 3852/2010 (ΦΕΚ Α’ 87).
[9] ΦΕΚ Α’ 179/22.8.2011.
[10] Σήμερα, η Οδηγία 2009/72/ΕΚ έχει αντικατασταθεί από την Οδηγία 2019/944/ΕΕ που ενσωματώθηκε στο ελληνικό δίκαιο με τους ν. 4986/2022 (ΦΕΚ Α’ 204/22.10.2022) και 5037/2023 (ΦΕΚ Α’ 78/28.3.2023).
