ΙΣΤΟΡΙΑ
Κάποτε στο Χαϊδάρι… Όταν οι παρελάσεις αποτελούσαν αιτία πολιτικής σύγκρουσης
Το κείμενο είχε γράψει πριν 6 χρόνια ο αείμνηστος Κώστας Σαφράς, ένας από τους ανθρώπους που πίστεψαν στην έκδοση αυτής της εφημερίδας το 2003.
Κάποτε στο Χαϊδάρι…
Άλλος ένας εορτασμός εθνικής επετείου. Όταν ήμουν πολύ νέος, η 25η Μαρτίου και η 28η Οκτωβρίου ήταν αφορμή πυρετωδών προετοιμασιών. Δεν εννοώ, ωστόσο, πρόβες για σχολικές γιορτές, ποιήματα και σκετς για το φρόνημα των ανίκητων Ελλήνων, κατάθεση στεφάνων και βήμα για την παρέλαση. Θα δείτε στις αράδες που ακολουθούν ποια ήταν η έγνοια μας, αρκετών νεολαίων της εποχής εκείνης.
| Πλατεία Ηρώων, 28η Οκτωβρίου 1980. Ασφυκτικός αστυνομικός κλοιός γύρω από το άγαλμα, για να μην καταθέσουν στεφάνι οι “ανεπιθύμητοι”… |
| …όμως μέλη της Εθνικής Αντίστασης παρελαύνουν. Στους επισήμους διακρίνεται ο δήμαρχος Δημήτρης Σκαμπάς. |
Αναφέρομαι στην πολιτική πλευρά του εορτασμού. Χρόνια έντονης πολιτικοποίησης και ασίγαστου κομματικού ανταγωνισμού εκείνα της δεκαετίας του ’80. Ομηρικές μάχες μεταξύ κομματικών μηχανισμών για την “πρωτοκαθεδρία” γύρω από την Πλατεία Ηρώων. Μέχρι να ξημερώσει η γιορτινή μέρα, όλη τη νύχτα γινόταν πόλεμος μεταξύ των οργανώσεων. Πολλές φορές έφτανε στη βία, με «ευγενή κότινο» το τίνος κόμματος τα χρώματα θα αντίκριζαν την επόμενη ημέρα οι Χαϊδαριώτες (που είχαν μια σκοτούρα…).
Παθιασμένες αφισοκολλήσεις
Μπλε – πράσινες – κόκκινες αφίσες κάλυπταν διαδοχικά η μία την άλλη στις κολώνες, σε ρυθμό πολυβόλου. Οι μεν κρέμαγαν πανό για τους κακούς Αμερικανούς, τους πυραύλους τους και τις εισβολές τους σε ξένες χώρες (στη Νικαράγουα για παράδειγμα). Οι δε για τους κακούς Ρώσους, τους πυραύλους τους (SS20) και τις εισβολές τους (πχ στο Αφγανιστάν).
Εθνική εορτή της Ελλάδος, να μην ξεχνιόμαστε.
Όμως δεν αρκούμασταν στο να κρεμάσουμε τα πανό μας. Έπρεπε ταυτόχρονα να κατεβάσουμε και τα πανό των αντιπάλων. Φυσικά και αυτοί τα δικά μας. Γιουρούσια κατά κύματα πολυπληθών οργανωμένων νεολαίων –πιστή αναπαράσταση του «αέρα» του έπους της Βορείου Ηπείρου– και άμυνα των αντιπάλων. Έτσι φτάναμε, όχι σπάνια, σε ξυλοδαρμούς, τους οποίους θυμόμαστε τώρα πια με τους τότε «εχθρούς» και γελάμε. Πάντως τότε, πάνω απ’ όλα ο “σεβασμός στην άποψη του άλλου”. Όμως έτσι είναι τα νιάτα, φλερτάρουν με το απόλυτο και «δίνονται» στην ιδέα. Σίγουρα οι γκρίζοι κρόταφοι μάς έκαναν πιο σοφούς σ’ αυτά τα πράγματα…
Επεισοδιακή κατάθεση στεφάνων
Το δεύτερο μέρος της πολιτικής πλευράς του εορτασμού εξελισσόταν κατά την διάρκεια της κατάθεσης στεφάνων στην Πλατεία Ηρώων. Κάποιοι δεν προβλέπονταν από το επίσημο πρόγραμμα του εορτασμού (Εθνική Αντίσταση κτλ.) και προσπαθούσαν να καταθέσουν στεφάνι αυτοβούλως. Ασφυκτικός αστυνομικός κλοιός γύρω από το Μνημείο, «περιφρουρήσεις» και μπλοκ νεολαίων. Σπρωξίδι, κλωτσιές, δάφνινα στεφάνια να ίπτανται στον αέρα.
Εθνική έξαρση, δηλαδή, και πνευματική περισυλλογή για τους πεσόντες υπέρ πατρίδος…
Ορισμένοι έχουν αρχίσει να ζητούν την κατάργηση των εθνικών εορτών. Δεν θα μπω στην ουσία των επιχειρημάτων τους ούτε των επιχειρημάτων της αντίθετης άποψης. Μια φράση μόνον. Μέσα στον άχρωμο σημερινό τρόπο ζωής, ας αφήσουμε και λίγο χρώμα σε μία ημέρα, έστω και αν αυτό είναι το γαλανόλευκο της σημαίας. Ας αφήσουμε όποιους –όσοι και να είναι αυτοί– αισθάνονται κάτι διαφορετικό τέτοιες μέρες, να το αισθανθούν.
Μαζί
Τα τελευταία χρόνια, εμείς που τις αντίστοιχες μέρες στο Χαϊδάρι του χθες ρίχναμε ξύλο ο ένας στον άλλο ανεμίζοντας κομματικά λάβαρα, εκμεταλλευόμαστε την περίσταση, φοράμε τα καλά μας και πίνουμε έναν καφέ παρέα στη Στρατάρχη Καραϊσκάκη, μαζί. Και μόνο γι’ αυτό είναι πολύτιμη η εθνική επέτειος.
* Οι παλιές φωτογραφίες προέρχονται από το βιβλίο “Χαϊδάρι, τόπος και άνθρωποι”, του Κώστα Φωτεινάκη.
