Τι θα βρεις σε έναν κάδο ανακύκλωσης στην Αθήνα
Μπορεί να είναι η μητέρα σου, ο πατέρας σου, ο σύντροφός σου, η γιαγιά σου, ο παππούς σου ή τα αδέρφια σου. Μπορεί να είσαι και εσύ εκείνος που δεν τα καταφέρνει πολύ καλά με την ανακύκλωση και πετάει στον μπλε κάδο σκουπίδια, που τελικά δεν ανακυκλώνονται.
O κάδος ανακύκλωσης ξεκίνησε να λειτουργεί στην Ελλάδα πιλοτικά το 1992 και τελικά μπήκε στη ζωή μας επίσημα το 2004. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Εταιρείας Αξιοποίησης Ανακύκλωσης (ΕΕΑΑ), σε όλη τη χώρα υπάρχουν σήμερα 140 χιλιάδες μπλε κάδοι που εξυπηρετούν το 92% του πληθυσμού, δηλαδή 10 εκατομμύρια κατοίκους. Το 2015, μέσω του μπλε κάδου ανακυκλώθηκαν 488 χιλιάδες τόνοι υλικών συσκευασίας και χαρτιού. Σε όλη την Ελλάδα λειτουργούν σήμερα 32 εργοστάσια διαλογής ανακυκλώσιμων υλικών. Σύμφωνα με έρευνα της ALCO για λογαριασμό της ΕΕΑΑ, το 96% των πολιτών θεωρεί την ανακύκλωση σημαντική, ενώ το 88% λέει ότι ανακυκλώνει συστηματικά τις συσκευασίες του στον μπλε κάδο.
Τα παραπάνω στοιχεία μάλλον θα έπρεπε να μας καθιστούν πρωταθλητές της ανακύκλωσης. Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Η Ελλάδα ανακυκλώνει μόλις το 18% των απορριμμάτων, ενώ σε ό,τι αφορά την ανακύκλωση συσκευασιών, έρχεται 25η στις 28 χώρες της ΕΕ. Δεν το λες και success story.
Τι πραγματικά ανακυκλώνουμε;
…Μέχρι και νεκρό γατάκι στον κάδο ανακύκλωσης
Το γεγονός ότι είμαστε από τους ουραγούς της Ευρώπης στο θέμα, δείχνει ότι δεν κάνουμε σωστή ανακύκλωση. Το διαπιστώσαμε ιδίοις όμμασι, όταν επισκεφθήκαμε το εργοστάσιο διαλογής ανακυκλώσιμων υλικών στην Ελευσίνα. Πάνω από το 40% των σκουπιδιών που φτάνουν εκεί μέσω του μπλε κάδου, είναι μη ανακυκλώσιμα. Με άλλα λόγια, σχεδόν ένα στα δύο σκουπίδια που πετάμε στον κάδο ανακύκλωσης, δεν ανακυκλώνεται.
Άποψη από το εργοστάσιο διαλογής στην Ελευσίνα. Εδώ γίνεται ο διαχωρισμός των ανακυκλώσιμων υλικών από αυτά που νομίζουμε ότι ανακυκλώνονται.
Από περιέργεια, αποφασίσαμε να ρίξουμε μια ματιά μέσα σε έναν κάδο στο κέντρο της Αθήνας, για να δούμε τι ρίχνει μέσα ο κόσμος και αν τελικά κάνουμε χάλια ανακύκλωση. Διαπιστώσαμε ότι κάνουμε χάλια ανακύκλωση: Καταρχάς, ο κάδος μύριζε απαίσια, πράγμα που σημαίνει ότι ο κόσμος είχε πετάξει μέσα ό,τι να “ναι, μιας και οι ανακυκλώσιμες συσκευασίες δεν μυρίζουν άσχημα, ίσα-ίσα, αν είναι από απορρυπαντικό θα έχουν και άρωμα λεβάντας ή πεύκου. Μετά από ένα καλό ψάξιμο στον κάδο ανακύκλωσης, ξεθάψαμε αποτσίγαρα, φλούδες πατάτας, μία μισοφαγωμένη καρμπονάρα, μπανανόφλουδες, μπάζα, ρούχα, χαρτιά υγείας και πάνες μωρών. Φυσικά, τίποτα από τα παραπάνω δεν ανακυκλώνεται. Όπως λέει ο Χαράλαμπος Τόμπρος, εργαζόμενος στο Τμήμα Καθαριότητας του δήμου Ελευσίνας, «μέχρι και νεκρό γατάκι έχουμε βρει στον κάδο ανακύκλωσης».
Τι ανακυκλώνεται και τι δεν ανακυκλώνεται
Καταλαβαίνουμε ότι ίσως υπάρχει περιορισμένη γνώση ως προς το τι ανακυκλώνεται και τι όχι, όμως δεν χρειάζεται να μας πιάνει και άγχος. Οι κανόνες είναι απλοί: καταρχάς, ο μπλε κάδος προορίζεται για τις συσκευασίες από αλουμίνιο (π.χ. αναψυκτικά και μπίρες), λευκοσίδηρο (π.χ. γάλα εβαπορέ και κονσέρβες τόνου), πλαστικό (π.χ. γιαούρτι και βούτυρο), γυαλί (π.χ. μπουκάλια και βαζάκια) και χαρτί ή χαρτοκιβώτια (π.χ. δημητριακά και χυμοί).
Αυτό σημαίνει ότι δεν πρέπει να εξαντλούμε τη φαντασία μας στα διάφορα είδη σκουπιδιών που νομίζουμε ότι ανακυκλώνονται. Άρα, δεν πετάμε στον μπλε κάδο CD/DVD, ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές, καλαμάκια του καφέ, κλαδιά δέντρων, λάμπες, μαχαίρια, πλαστικά μαχαιροπίρουνα, μπάλες, μπαταρίες, ξυραφάκια, οδοντόβουρτσες, σπασμένα γυαλιά, παπούτσια, χώμα και γλάστρες με φυτά. Επίσης, απαγορεύεται η να πετάμε στον μπλε κάδο προφυλακτικά και πάνες, αφού -θα σας στεναχωρήσουμε- τα σωματικά σας υγρά και τα περιττώματα του μπέμπη σας δεν ανακυκλώνονται. Σε αυτόν τον σύνδεσμο μπορείτε να δείτε αναλυτικά τι επιτρέπεται να ρίχνουμε στον μπλε κάδο, για να κάνετε τη ζωή των εργαζομένων στο εργοστάσιο διαλογής ευκολότερη.
To 82% των σκουπιδιών μας καταλήγει στις χωματερές, για τις οποίες την τελευταία διετία έχουμε πληρώσει πάνω από 52 εκατομμύρια ευρώ.
Όμως, ακόμη και τις ανακυκλώσιμες συσκευασίες, δεν μπορούμε να τις πετάμε όπως θέλουμε στον κάδο ανακύκλωσης. Όπως αναφέρει ο Αχιλλέας Γκόγκος, εκπρόσωπος της ΕΕΑΑ, «στον μπλε κάδο πετάμε τα απόβλητα συσκευασίας χωρίς περιεχόμενο». Αυτό σημαίνει ότι προτού πετάξουμε τις συσκευασίες, θα πρέπει να τις αδειάσουμε εντελώς από τα υπολείμματα, ώστε να είναι καθαρές. Καλό είναι επομένως να έχετε φάει όλο το γιαούρτι προτού πετάξετε το κεσεδάκι στον κάδο – σας κάνει και καλό, άλλωστε. Ακόμη, το γυαλί δεν πρέπει να είναι σπασμένο ή αιχμηρό και το χαρτί δεν θα πρέπει να έχει μέγεθος μικρότερο από εκείνο του A4. Τέλος, συμπιέζουμε τα χαρτοκιβώτια για να μην πιάνουν μεγάλο όγκο και πετάμε τα απορρίμματα χύμα και όχι σε πλαστικές δεμένες σακούλες. Αν πάλι βρείτε τον μπλε κάδο γεμάτο, μπορείτε να αφήσετε τις ανακυκλώσιμες συσκευασίες δίπλα, σε μία ανοιχτή πλαστική σακούλα.
Τι συμβαίνει όταν δεν ανακυκλώνουμε σωστά
Οι επιπτώσεις από την κακή ανακύκλωση είναι πολλές, κοστοβόρες και συνοψίζονται στο τρίπτυχο «κακό περιβάλλον, πρόστιμα και μειωμένη απασχόληση». Όπως λέει ο Δημήτρης Ιμπραήμ, υπεύθυνος εκστρατειών της Greenpeace, «αν η Πολιτεία επενδύσει στην ανακύκλωση και οι πολίτες αγκαλιάσουν αυτήν την προσπάθεια, θα δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας στη διαχείριση απορριμμάτων, θα έχουμε καλύτερο περιβάλλον, με λιγότερες διοξίνες και εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και θα πληρώνουμε λιγότερα χρήματα ως φορολογούμενοι για τις επιβλαβείς χωματερές. Σήμερα πληρώνουμε πολύ ακριβά τη διαχείριση απορριμμάτων. Η ανακύκλωση είναι με διαφορά η πιο οικονομική και αποτελεσματική μέθοδος διαχείρισης των σκουπιδιών».
Για να τα καταφέρουμε, χρειαζόμαστε δύο πράγματα: αφενός εκπαίδευση, αφετέρου στήριξη από την Πολιτεία. Όπως αναφέρει ο κ. Ιμπραήμ, «το κράτος πρέπει να βάλει τον πολίτη στο επίκεντρο της διαδικασίας ανακύκλωσης, να τον ενημερώσει και να δημιουργήσει αντικίνητρα για τη χρήση μη ανακυκλώσιμων υλικών. Δεν γίνεται να πηγαίνουμε στο σουπερμάρκετ και να παίρνουμε 20 πλαστικές σακούλες».
Η κακή κατανάλωση όχι μόνο κάνει δυσκολότερη και ακριβότερη τη διαλογή στο εργοστάσιο, αλλά μπορεί να χαλάσει το «μείγμα» του μπλε κάδου, με αποτέλεσμα στο τέλος να μην μπορούν να ανακυκλωθούν και τα ανακυκλώσιμα υλικά. Για παράδειγμα, αν πετάξουμε στον κάδο μία συσκευασία με μισό λίτρο γάλα, αυτό μπορεί να λερώσει τα χαρτιά που βρίσκονται μέσα και στο τέλος να καταλήξουν όλα μαζί στη χωματερή. Εκεί συνεχίζει δυστυχώς να φτάνει το 82% των απορριμμάτων μας. Η κακή συνήθεια των χωματερών μας κοστίζει ακριβά, αφού σε διάστημα δύο ετών η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει επιβάλει στην Ελλάδα πρόστιμα που ξεπερνούν τα 52 εκατ. ευρώ.
«Ο κόσμος ανακυκλώνει αρκετά καλύτερα από ό,τι πριν από 10 χρόνια, αλλά ακόμη έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας. Είναι εύκολο να διορθώσουμε τα λάθη μας και αφενός να βελτιώσουμε το σύστημα ανακύκλωσης στην Ελλάδα, αφετέρου να κάνουμε καλύτερη τη ζωή μας», σημειώνει ο κ. Ιμπραήμ.
Πηγή: VICE
