Το μονοπάτι στο Χαϊδαρόρεμα, από τον αρχαίο δήμο Έρμου μέχρι τον μεσοπόλεμο
Ο Τάσος Λύτρας γράφει για ένα μνημείο της ιστορικής και πολιτιστικής κληρονομιάς μας, που -διόλου περίεργο- έχει αφεθεί στην απαξίωση.
Οι νεοέλληνες έχουμε μανία να καταστρέφουμε τα μνημεία της ιστορικής και πολιτισμικής μας κληρονομιάς. Αυτό έχει συμβεί και με το μονοπάτι στο Χαϊδαρόρεμα.
Το μεγαλύτερο τμήμα του, από τον Αη- Γιώργη στο Χαϊδάρι μέχρι ψηλά τη φουρκέτα του δασικού δρόμου επάνω από το σκοπευτήριο έχει ολοσχερώς καταστραφεί. Το μόνο που σώζεται (κι αυτό σε άσχημη κατάσταση) είναι ένα τμήμα περίπου 300- 350 μέτρων από τη φουρκέτα του δασικού δρόμου μέχρι την κορυφογραμμή. Είναι αρκετό όμως (ας κάνουμε κι αλλιώς) για να μας δώσει μια εικόνα της ορεινής αυτής διάβασης που ήταν σε συνεχή χρήση από την αρχαιότητα μέχρι το μεσοπόλεμο τουλάχιστον (10ετία 1930).
Μονοπάτι στο Χαϊδαρόρεμα
Στην αρχαιότητα συνέδεε το δήμο του ‘Ερμου με τον δήμο της Κρωπειάς των οποίων η θέση έχει, σε γενικές γραμμές προσδιορισθεί του μεν πρώτου στο σημερινό Χαϊδάρι, του δε δεύτερου στο λόφο Δεμερτζή (βορειοανατολικά από τις λίμνες Ρειτών). Στα βυζαντινά χρόνια, στην Φραγκοκρατία και στην Τουρκοκρατία ήταν ο δρόμος προς το χωριό Στεφάνι που δημιουργήθηκε στη θέση περίπου του αρχαίου δήμου της Κρωπειάς.
Πέρα από τους ταξιδιώτες και τους παραγωγούς που μετέφεραν στην Αθήνα τα προϊόντα τους,, τον χρησιμοποιούσαν οι ποιμένες, οι υλοτόμοι, οι αγρότες που είχαν στο βουνό καλλιέργειες, οι μελισσοκόμοι κ.α. Είχε μέσο πλάτος περίπου 2 μέτρων. Γενικά ακολουθούσε την κοίτη του ξηρορέματος, στην αρχή αριστερά κι έπειτα δεξιά της για 150 μέτρα περίπου κι έπειτα έστρεφε αριστερά και ανέρχονταν με συνεχείς στροφές την βραχώδη πλαγιά μέχρι την κορυφογραμμή, όπου διακλαδίζονταν.
Η κατασκευή του έχει μεγάλο ενδιαφέρον. Στο κάτω τμήμα του σώζεται αναλημματική ξηρολιθιά, στο μεσαίο τμήμα του ήταν λιθόκτιστο (σήμερα έχει καταρρεύσει αλλά σώζεται η μακρόστενη ξηρολιθιά που το στήριζε) και στο επάνω τμήμα του ήταν λαξευμένο στο βράχο. Για να το δείτε, εκεί που ξεκινά το μονοπάτι downhill στρίβετε δεξιά, αριστερά της κοίτης. Περνάτε την μακριά ξερολιθιά στα δεξιά της κοίτης και μετά από 20-23 μέτρα στρέφετε αριστερά στην πλαγιά και ακολουθείτε τους κούκους (δεν είναι όλοι σωστά τοποθετημένοι), μέχρι το λαξευμένο βύθισμα μέσα από το οποίο περνούσε ο δρόμος. Βγαίνετε ακριβώς στη στροφή του δασικού απέναντι από την μαύρη δεξαμενή σε μεταλλική βάση. Το μονοπάτι χρειάζεται καθάρισμα (από πέτρες, κατεβασιές, θάμνους) και καλύτερη / σωστότερη σήμανση.
