Στέλιος Σούλιος για το Μάτι: Υπήρχε χώρος και χρόνος για να προληφθεί η καταστροφή;
Γράφει ο δασοπόνος Στέλιος Σούλιος
Αγαπητό Χαϊδάρι Σήμερα,
Με αφορμή τις απόψεις αξιοσημείωτης ευαισθησίας που δημοσιεύσατε, παίρνω το θάρρος να σας παραθέσω μια ακόμα για τους ίδιους λόγους πιθανότατα με τους λοιπούς συμπολίτες μου. Δεν υπάρχει καμία πρόθεση πολιτικής αντιπαράθεσης όπως θα φανεί από τα γραφόμενα.
Από το δάσος σε αστική περιοχή
Οι δασικές πυρκαγιές είναι μια φυσική καταστροφή, που ενίοτε δεν εξελίσσεται αποκλειστικά σε φυσικό χώρο. Οι πυρκαγιές αυτού του είδους, που ξεκινούν και εξελίσσονται σε μεγάλα δασικά συμπλέγματα, έχουν εντελώς διαφορετικό τρόπο διαχείρισης – κατάσβεσης κυρίως από τις χωρικές δυνατότητες που δίνει στο προσωπικό που επεμβαίνει, το πεδίο εξέλιξής τους.
Πυρκαγιές σαν αυτή της Ανατολικής Αττικής έχουν την ιδιαιτερότητα ότι μέσα σε σχετικά μικρό χρονικό διάστημα (από μερικά λεπτά έως λίγες ώρες) επεκτείνονται από τις αγροτοδασικές περιοχές του σημείου εκδήλωσής τους, σε ημιαστικές ή αστικές περιοχές.
Η πιθανότητα αποτελεσματικής αντιμετώπισής τους, με κύριο στόχο την αποτροπή απώλειας ανθρώπινων ζωών, εξαρτάται από την ύπαρξη ενός καλά οργανωμένου, αποκεντρωμένου μηχανισμού με δυνατότητα κινητοποίησης δυνάμεων και λήψης κρίσιμων αποφάσεων σε μικρό χρόνο.
Η προσπάθεια ελέγχου και αντίληψης του μεγέθους του κινδύνου από συντονιστικά κέντρα ή κέντρα επιχειρήσεων που βρίσκονται δεκάδες (ή και περισσότερο) χιλιόμετρα μακρυά είναι εκ των πραγμάτων καταδικασμένη.
Σχέδιο έκτακτης ανάγκης
Για την προκειμένη περίπτωση, όπως και για άλλες παρόμοιες που όλοι απευχόμαστε να επαναληφθούν, θα ήθελα να σημειώσω τα εξής:
– Σε ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης η μορφολογία μιας περιοχής, η δόμηση, η βλάστηση, οι λοιπές υποδομές, όπως οι δρόμοι και άλλα στοιχεία που δεν μπορούν να μεταβληθούν σε σύντομο χρονικό διάστημα, θεωρούνται δεδομένα. Όσο δύσκολα και αν είναι αυτό, δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει τέτοια σχέδια να υπάρχουν ούτε σημαίνει φυσικά ότι εκ προοιμίου πρέπει να θεωρούμε τους χιλιάδες συμπολίτες μας που κατοικούν σε εκτός σχεδίου περιοχές, καταδικασμένους.
– Τα σχέδια έκτακτης ανάγκης επίσης εφαρμόζονται όταν ακριβώς οι καιρικές συνθήκες είναι δυσμενείς (ακραίες θερμοκρασίες και συνθήκες ανέμων κ.λπ.).
Ερωτήματα
Μια απλή παρατήρηση του χάρτη επέκτασης της πυρκαγιάς από την περιοχή Νταού Πεντέλης έως το Μάτι μας δίνει την πληροφορία ότι αυτή διένυσε μεγάλη απόσταση σε πρώην καμένη περιοχή από το σημείο έναρξης μέχρι την αρχή του οικισμού του Νέου Βουτζά.
– Το πρώτο αμείλικτο ερώτημα είναι γιατί η πυρκαγιά δεν μπόρεσε να ελεγχθεί σε αυτή την σημαντική έκταση χωρίς κατοικίες και μάλιστα με χαμηλή και αραιή βλάστηση (παλαιά καμένα), όπου κατά κανόνα η έντασή της είναι χαμηλή.
– Το δεύτερο αμείλικτο ερώτημα είναι γιατί, εφόσον δεν μπόρεσε να ελεγχθεί και άρχισε να εισέρχεται σε κατοικημένες περιοχές, δεν ελήφθη η πρωτοβουλία από τον οποιοδήποτε αρμόδιο παρευρισκόμενο να δώσει εντολή εκκένωσης των οικισμών που βρίσκονται στην κατεύθυνση κίνησης του μετώπου.
Υπήρχε περιθώριο
Δεν έγιναν όλα τόσο γρήγορα, όσο κάποιοι θέλουν να μας πείσουν. Ως ώρα έναρξης της πυρκαγιάς αναφέρεται η 16:47′. Ας μετρήσει λοιπόν κάποιος τις ώρες που μεσολάβησαν μέχρι τα τραγικά περιστατικά και ας αναλογισθεί πόση πραγματικά ώρα χρειαζόταν, ώστε πολίτες που διαμένουν μερικές εκατοντάδες (ή λίγο περισσότερο) μέτρα από την θάλασσα να οδηγηθούν με ασφάλεια εκεί.
Και τέλος μια απάντηση στο επιχείρημα κάποιων ότι αυτά συμβαίνουν και αλλού. Βεβαίως συνέβη κάτι παρόμοιο και στην Πορτογαλία το 2017 και μικρότερα περιστατικά σε άλλες μεσογειακές Χώρες. Όμως τα γεγονότα αυτά, όπου ο κρατικός μηχανισμός αστοχεί, γίνονται αντικείμενο βαθιάς έρευνας και αναθεώρησης σχεδίων και πρακτικών. Ας αναφέρει κάποιος όμως μια συγκρίσιμη χώρα όπου ο μηχανισμός αστόχησε το 1998 το 2000 το 2007 το 2009 το 2017 το 2018 και ας ελπίζουμε ότι δεν θα υπάρξει συνέχεια.
Τέλος, μπροστά στις εικόνες των ψυχών αυτών που έφυγαν αγκαλιασμένες, στις οποίες πρέπει να υποκλινόμαστε, ας αναλογιστούμε για πόσο ακόμα θα πιστεύουμε στην ψευδαίσθηση της προσωπικής διαφυγής.
