Σχόλια – παρατηρήσεις – προτάσεις στο “Επικαιροποιημένο Τοπικό Σχέδιο Διαχείρισης Αστικών Αποβλήτων” Δήμου Χαϊδαρίου”

Του Κώστα Φωτεινάκη*

Γ’ ΜΕΡΟΣ 21.01.2022

Α. Σύνδεση με την προηγούμενη παρέμβαση (Α+Β Μέρος) https://bit.ly/3qLnlcv

Το ΤΣΔΣΑ – Δ.Χ. είναι στο μεγαλύτερο, ενημερωτικό και θεωρητικό του μέρος ένα συμπίλημα, δηλαδή «είναι συντεθειμένο άτεχνα με την παράθεση περικοπών από διάφορες πηγές».  

Επαναλαμβάνω από την προηγούμενη παρέμβαση: «Γωνιές ανακύκλωσης γειτονιάς σ.48-50: Με αφορμή τις περιγραφές «στο πλάτωμα του πεζοδρομίου» (1), «επί του πεζοδρομίου» (2 και 6) υπογραμμίζουμε ότι οι Γωνιές Ανακύκλωσης Γειτονιάς δεν πρέπει να γίνουν σε βάρος των πεζοδρομίων και να περιορίζουν τον ελεύθερο χώρο για την κίνηση των πεζών και των ΑμΕΑ. [B.III.9]». Προσθέτω στην παρούσα παρέμβαση: «Η αναφορά του ΤΣΔΑΣ – Δ.Χ. «πλάτωμα και επί του πεζοδρομίου» έρχεται σε ευθεία αντίθεση με το Σχέδιο Βιώσιμης Κινητικότητας/ΣΒΑΚ  που επεξεργάζεται ο Δήμος Χαϊδαρίου την ίδια περίοδο».

Επιβεβαιώνεται ένα από τα βασικά συμπεράσματα «Από την μέχρι τώρα διαδικασία της συγγραφής και της ενημέρωσης  των πολιτών και των φορέων για το κατατεθέν ΤΣΔΣΑ – Δ.Χ. είμαστε ιδιαίτερα επιφυλακτικοί για την επιτυχία του και με μεγάλη μας χαρά θέλουμε να διαψευστούμε.» Μια ακόμα ένδειξη πρόωρης αποτυχίας είναι η ελάχιστη συμμετοχή πολιτών και φορέων στην παρούσα διαβούλευση παρά τις παρατάσεις.

Β. ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΠΡΟΣΘΗΚΗ – ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ ΔΗΜΟΥ ΧΑΪΔΑΡΙΟΥ (2012) https://bit.ly/3GOYsCj

Στην προηγούμενη παρέμβασή μου με ημερομηνία 03.01.2022 υπάρχει η παρακάτω διαπίστωση: «Το ΤΣΔΣΑ – Δ.Χ από μόνο του πατάει στο ένα πόδι – το άλλο πόδι για να περπατήσει είναι η εφαρμογή του Κανονισμού Καθαριότητας (2012) ο οποίος αν και έχει συνταχθεί πριν από δέκα χρόνια είναι εξαιρετικός (υπάρχει μια ένσταση για ένα μόνο θέμα). Και τα δύο πρέπει να γνωστοποιηθούν με συστηματικό τρόπο στους πολίτες σύμφωνα με την πρόταση που περιγράφονται  α) ΙΙΙ. 6. β) ΙΙΙ.7.»

Συγκεκριμένα προτείνω να προστεθεί στο ΤΣΔΣΑ η παράγραφος:

«Το ΤΣΔΣΑ – Δ.Χ. δεν αρκεί για τη μείωση και τη διαχείριση των Αστικών Στερεών Αποβλήτων. Απαιτείται η επικαιροποίηση του ισχύοντος Κανονισμού Καθαριότητας ο οποίος αποτελεί ένα «συμβόλαιο» μεταξύ του Δήμου Χαϊδαρίου και των πολιτών που κατοικούν ή δραστηριοποιούνται στην περιοχή με δικαιώματα και υποχρεώσεις.»

Σημαντικά «εργαλεία» και προτεινόμενοι «πρακτικοί οδηγοί» για την επικαιροποίηση των Κανονισμών Καθαριότητας είναι:

• Δομή και ελάχιστο περιεχόμενο του Κανονισμού Καθαριότητας των Ο.Τ.Α. Α΄ βαθμού. ΚΥΑ ΥΠΕΝ/ΔΔΑ/119776/2429/2021 (ΦΕΚ 5888/Β/15-12-2021) [ΕΔΩ] https://bit.ly/3tGCiyp
• ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΛΟΓΗ ΣΤΗΝ ΠΗΓΗ & ΤΗΝ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ [ΕΔΩ] https://bit.ly/3FTbIog
• ΥΠΕΝ: ΟΔΗΓΟΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΔΗΜΟΥΣ ΓΙΑ ΤΑ ΒΙΟΑΠΟΒΛΗΤΑ [ΕΔΩ] https://bit.ly/3Ik3YNu

Ωστόσο τόσο στον Κανονισμό Καθαριότητας όσο και στο Τοπικό Σχέδιο Διαχείρισης Αστικών Στερεών Αποβλήτων είναι χρήσιμο να μνημονεύονται νόμοι και ΚΥΑ για τα θέματα «Μείωση – Διαχείριση Αποβλήτων – Κυκλική οικονομία». Ενδεικτικά:

α) το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (Ε.Σ.Δ.Α.) Υ.Α. Πράξη 39 της 31.8.2020/2020 (ΦΕΚ 185/Α` 29.9.2020) [ΕΔΩ] https://bit.ly/3tImpY2

β) το Ολοκληρωμένο πλαίσιο για τη διαχείριση των αποβλήτων – Ενσωμάτωση των Οδηγιών 2018/851 και 2018/852 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 30ής Μαΐου 2018 για την τροποποίηση της Οδηγίας 2008/98/ΕΚ περί αποβλήτων και της Οδηγίας 94/62/ΕΚ περί συσκευασιών και απορριμμάτων συσκευασιών, πλαίσιο οργάνωσης του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης, διατάξεις για τα πλαστικά προϊόντα και την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, χωροταξικές – πολεοδομικές, ενεργειακές και συναφείς επείγουσες ρυθμίσεις Ν. 4819/2021 (ΦΕΚ 129/Α` 23.7.2021) [ΕΔΩ] [ΕΔΩ] https://bit.ly/3fI7164

γ) Νέο Σχέδιο Δράσης για την Κυκλική Οικονομία [ΕΔΩ] https://bit.ly/3fKcWY1

Γ. «Αλλαγή συμπεριφοράς και αντίληψης»

Τα ανωτέρω είναι αναγκαία και χρήσιμα ωστόσο απαιτείται παράλληλα ένα αξιόπιστο σύστημα διαχείρισης αποβλήτων από τους Δήμους και  η «αλλαγή συμπεριφοράς και αντίληψης» των πολιτών και των εμπλεκομένων (Πολιτών – Δημοτικής Αρχής –  Εργαζομένων) στο σύστημα «Μείωση – Διαχείριση Αστικών Στερεών Αποβλήτων – Κυκλική Οικονομία».

Η μέθοδος που προτείνουμε για το σκοπό αυτό είναι:

• Η δημιουργία «Οδηγού χαρτογράφησης & ανάλυσης εμπλεκομένων μερών»,
• Η εφαρμογή του Defra MODEL 4E (Enable/ Καθιστώ ικανούς – Engage/ Προκαλώ τη συμμετοχή – Encourage/ Ενθαρρύνω –Exemplify/ Αναδεικνύω καλές πρακτικές).  [έχει παρουσιαστεί στην πρώτη παρέμβαση]. Οποιαδήποτε άλλο μοντέλο ή αντιπρόταση είναι καλοδεχούμενη με την προϋπόθεση ότι θα πρέπει να περιγράφεται με ένα σαφές, αναγνωρισμένο και πιστοποιημένο όρο.
• Η παρουσίαση καλών πρακτικών –έστω και πιλοτικών- από άλλους Δήμους (ή άλλους οργανισμούς και επιχειρήσεις) της χώρας μας (π.χ. Σούπερ Μάρκετ, Waste for Thinking του Δήμου Χαλανδρίου).

Ο Κώστας Φωτεινάκης είναι Πρόεδρος του Ελληνικού Δικτύου ΦΙΛΟΙ της ΦΥΣΗΣ, πρώην μέλος του Δημοτικού Συμβούλιου Χαϊδαρίου με τους «Πολίτες σε δράση», Ερευνητής της Τοπικής Ιστορίας. Επικοινωνεί στο Mail: [email protected]