ΑΡΘΡΑ

Όταν ο βιότοπος του Κηφισού αντιμετωπίζεται ως… οχετός

Γιώργος Κατερίνης*

Είναι τουλάχιστον μια εικοσαετία που η πολιτεία καταρτίζει μελέτες για τη «διευθέτηση» του Κηφισού. Μια τέτοια μελέτη βρήκαμε να έχει ανατεθεί, το 1999, από την ΕΥΔΑΠ. Το 2015, επιχειρήθηκε ανάθεση σχετικής μελέτης με διεθνή διαγωνισμό, ο οποίος στη συνέχεια ακυρώθηκε. Το 2018, έγινε νέος διαγωνισμός, ο οποίος κατέληξε στη μελέτη που προωθείται ήδη από το υπουργείο Μεταφορών και Υποδομών. Εν τω μεταξύ, ένα μεγάλο μέρος από τα 32 συνολικά χιλιόμετρα του ιστορικού ποταμού της Αττικής έχει μετατραπεί σε αγωγό και έχει θαφτεί κάτω από την Εθνική Οδό, ενώ στην υπόλοιπη κοίτη του, από τις Τρεις Γέφυρες προς Βορρά, έχουν πραγματοποιηθεί ουκ ολίγες παρεμβάσεις, λόγω των εκτεταμένων καταστροφών που έχουν πραγματοποιηθεί από πλημμυρικά φαινόμενα.

Ολες οι μελέτες και οι παρεμβάσεις γίνονται στη λογική, δήθεν, των αντιπλημμυρικών έργων. Κι ας φώναζαν οι σχετικοί επιστήμονες ότι «η άποψη που επικρατεί, ότι μετά την ολοκλήρωση κατασκευής των έργων διευθέτησης του Κηφισού το ποτάμι θα αντέχει βροχές 50ετίας, δεν είναι ακριβής. Η άποψη αυτή αντιστοιχεί σε προβλέψεις που είχαν γίνει πριν από 35 χρόνια, όταν άρχισε η μελέτη και εκτέλεση έργων στον Κηφισό. Ομως, η ανεξέλεγκτη και αλόγιστη επέκταση της πόλης και οι καταστροφικές πυρκαγιές έχουν ανατρέψει αυτές τις προβλέψεις. Από τα υφιστάμενα και μη επικαιροποιημένα σχετικά στοιχεία εκτιμάται ότι ο Κηφισός θα μπορεί να διοχετεύσει πλημμύρες το πολύ για τα επόμενα 20 χρόνια». Η άποψη αυτή κατατέθηκε πριν από 14 χρόνια, όταν είχαν ήδη ολοκληρωθεί τα έργα που μετέτρεψαν τον Κηφισό σε εθνική οδό, σε διημερίδα του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, της τότε Νομαρχίας Ανατολικής Αττικής και του Φορέα Διαχείρισης Κηφισού («Καθημερινή», 14.03.2008).

Διάβασε και αυτό: Κηφισός, το κλιματιστικό της Αθήνας: Μπορεί να ξαναγεννηθεί; Και όμως… ναι, όπως δείχνει η διεθνής εμπειρία!

Στην ίδια λογική εξακολουθεί να αντιμετωπίζεται και σήμερα από μελετητές που χρησιμοποιούν στοιχεία αμφισβητήσιμα και από πολιτικά όργανα που δεν αντιλαμβάνονται ότι ο Κηφισός δεν είναι ένας αγωγός ομβρίων, ένα κανάλι παροχέτευσης υδάτων, αλλά ένα ποτάμιο σύστημα με ιστορικότητα και συγκεκριμένο ρόλο στην περιβαλλοντική διαμόρφωση της Αττικής.

Ερχονται, λοιπόν, πάλι και πάλι, αγνοώντας τις καταστροφικές πλημμύρες που υφίστανται ακριβώς στα τμήματα όπου έχουν προηγηθεί παρεμβάσεις – τσιμεντοποιήσεις και προτείνουν την οχετοποίηση όποιου τμήματος του ποταμού έχει απομείνει στη φυσική του μορφή, ανεβαίνοντας προς το βουνό, κόντρα στις πρακτικές που υλοποιούνται στον σύγχρονο κόσμο για επαναφυσικοποίηση των ποταμών.

Συγκεκριμένα, η μελέτη που έχει παρουσιάσει το υπουργείο Μεταφορών και Υποδομών (και δυστυχώς υπερψήφισε χωρίς πολλή συζήτηση το Περιφερειακό Συμβούλιο Αττικής) προτείνει σημαντικές παρεμβάσεις σε ένα ευρύ τμήμα του Κηφισού, μήκους 5,48 χλμ. (από την Αττική Οδό μέχρι τις Τρεις Γέφυρες). Στο τμήμα αυτό περιλαμβάνεται και η φυσική κοίτη, ένας θαυμάσιος βιότοπος με ενδημική βλάστηση και πανίδα (το ΕΛΚΕΘΕ έχει καταγράψει την ύπαρξη τεσσάρων ψαριών), ο οποίος υποφέρει από ανθρωπογενείς παρεμβάσεις και ήταν ο λόγος της σύστασης του καταργημένου Φορέα Διαχείρισης Κηφισού και του Π.Δ. «Καθορισμός ζώνης προστασίας του Κηφισού» (1994). Αντί, λοιπόν, να αντιμετωπιστούν οι πολυάριθμες παρεμβάσεις (αυθαίρετες κατασκευές στις όχθες, μόλυνση από παρόχθιες δραστηριότητες κ.λπ.), η μελέτη προτείνει τοποθέτηση συρματοκιβωτίων, αποψίλωση παρόχθιας βλάστησης και, τελικά, μετατροπή τού ιδιαίτερα αξιόλογου αυτού βιότοπου σε έναν ανοιχτό αγωγό ομβρίων.

Είναι ακριβώς η ίδια λογική που κυριαρχεί σε όλες τις μελέτες που με τη μέθοδο του copy paste προωθούνται για όλα τα ποτάμια της Αττικής. Αφού περιορίσαμε τη ροή τους με αυθαίρετες και καταστροφικές παρεμβάσεις και τσιμεντοποιήσεις, ερχόμαστε να προτείνουμε ως… λύση άλλη μια τσιμεντοποίηση.

Οι κάτοικοι και οι όμοροι δήμοι (που μέχρι στιγμής έχουν αγνοηθεί ή αποσιωπούν τι μέλλει γενέσθαι) οφείλουν να ανατρέψουν αυτή την καταστροφή. Οπως ανέτρεψαν την τσιμεντοποίηση του παραπόταμου του Κηφισού, του Ποδονίφτη, και διέσωσαν τη φυσική του κοίτη.

*Δημοσιογράφος

Παρόμοια Άρθρα

Back to top button