Ευστάθιος Κάσσιος
Οικονομολόγος, Συγγραφέας
www.skassios.com
Μέσα στο καλοκαίρι, το sell-off (μαζικό ξεπούλημα) μετοχών και χρηματιστηριακών προϊόντων σε όλο το κόσμο, προκάλεσε αλυσιδωτές αναταράξεις στη διεθνή οικονομία. Πριν όμως αναλύσουμε τους διάφορους λόγους που τα χρηματιστήρια οδηγούνται σε αυτή τη κατάσταση, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε την παγκόσμια συγκυρία. Ο δομικός πληθωρισμός (εξαιρουμένων των τιμών ενέργειας και τροφίμων που είναι γενικά πιο ασταθείς) παραμένει σε υψηλά επίπεδα παρά τη μερική αποσυμπίεση που παρατηρείται σε κάποιες χώρες. Δημιουργούνται ανατιμήσεις στις αγορές όπως σε αυτή της κατοικίας που βρίσκεται σε άνοδο και χαρακτηρίζεται αυτή τη περίοδο ως bull market. Ο πληθωρισμός επιμένει και επηρεάζει τις αποδόσεις των ομολόγων με τα επιτόκια που θέτουν οι κεντρικές τράπεζες.
Τους τελευταίους μήνες υπήρχαν φόβοι από τους διεθνείς αναλυτές για μια επικείμενη ύφεση στην αμερικανική οικονομία οδηγούμενη από τα στοιχεία της αγοράς εργασίας. Μια πιθανή επιβράδυνση στη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου θα μπορούσε να επηρεάσει απότομα και αρνητικά την Ευρωπαϊκή και την Ασιατική οικονομία. Η συνεχής αστάθεια στη γεωπολιτική σκακιέρα με τον συνεχιζόμενο πόλεμο στην Ουκρανία που έχει επεκταθεί πια και στα ενδότερα της Ρωσίας, ο κίνδυνος απευθείας σύγκρουσης του Ισραήλ με το Ιράν που θα οδηγήσει σε περιφερειακή εμπόλεμη σύρραξη με άμεσες συνέπειες στη Μέση Ανατολή και στην τιμή του πετρελαίου, μπορεί ανά πάσα στιγμή να επαναφέρουν στο προσκήνιο, τις δυσμενείς προβλέψεις για ύφεση και μαζικές πωλήσεις μετοχών στα χρηματιστήρια.
Το παρόν οικονομικό άρθρο έστειλε στο “Χαϊδάρι Σήμερα” ο Στάθης Κάσσιος. Γεννήθηκε το 1983 και μεγάλωσε στο Χαϊδάρι. Σπούδασε Ιστορία & Φιλοσοφία της Επιστήμης, συνέχισε τις μεταπτυχιακές σπουδές του στα Οικονομικά στη Σουηδία, όπου εργάστηκε σε πολυεθνικές εταιρείες. Έχει ασχοληθεί με startups, είναι σύμβουλος επιχειρήσεων τεχνολογίας, αρθρογραφεί και έχει ιδρύσει τη διαδικτυακή κοινότητα Zorba The Entrepreneur. Δισκογραφεί στο εξωτερικό με το μουσικό project του Karmic Link.
Σε περιόδους αστάθειας οι επενδυτές προτιμούν να προχωρούν σε ρευστοποίηση το χαρτοφυλάκιο μετοχών τους και να επενδύουν σε ομόλογα που περιέχουν καλύτερες αποδόσεις με χαμηλότερο ρίσκο. Εξάλλου, η συνεχής αύξηση της τιμής του χρυσού τα τελευταία δύο χρόνια, όπως και το επενδυτικό ενδιαφέρον για συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης χρυσού, συνοψίζουν το ταραχώδες κλίμα που επικρατεί στο κόσμο από μήνα σε μήνα, ενώ διατηρεί την εγγύηση της επενδυτικής ηρεμίας ως ασφαλές καταφύγιο σε περιόδους γεωπολιτικής έντασης και οικονομικής αστάθειας.
Μια άλλη σημαντική παράμετρος που αναμένουν οι αγορές είναι το αποτέλεσμα των αμερικανικών εκλογών. Ενώ η απόπειρα δολοφονίας κατά του Ντόναλντ Τραμπ έδωσε αρχικά ώθηση στο προφίλ του, η Κάμαλα Χάρις, η οποία συνεχίζει την προεκλογική εκστρατεία των Δημοκρατικών, μείωσε τη δημοσκοπική διαφορά που παρατηρούνταν με τον πρόεδρο Μπάιντεν.
Το πρόσφατο μαζικό sell-off μετοχών ακόμα και σε γνωστές εταιρείες τεχνολογίας κολοσσούς, δεν διαφέρει σημαντικά από αντίστοιχες περιπτώσεις στο παρελθόν οι οποίες μπορεί να είχαν μεγαλύτερη διάρκεια και βαρύτητα πάνω σε ακόμα μεγαλύτερα κομμάτια της χρηματιστηριακής αγοράς (όχι μόνο μετοχές αλλά και αμοιβαία κεφάλαια, συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης, ETFs, κτλ.). Ας μη ξεχνάμε ότι οι μετοχές τεχνολογίας εμπεριέχουν σημαντικό ρίσκο για τους επενδυτές εφόσον οι περισσότερες από αυτές λειτουργούν με συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης σε όρους τρέχουσας κεφαλαιοποίησης και αξίας. Η εμπιστοσύνη των επενδυτών βασίζεται δηλαδή στα μελλοντικά τους κέρδη και όχι τόσο στα τρέχοντα έσοδα των εταιρειών αυτών. Οι αυξανόμενες αποδόσεις των ομολόγων καθιστούν τις μετοχές υψηλής ανάπτυξης, όπως αυτές των τεχνολογικών εταιρειών, λιγότερο ελκυστικές για τους επενδυτές, καθώς οι μελλοντικές ταμειακές ροές τους αποτιμώνται σε χαμηλότερα επίπεδα.
Αυτό που διαφαίνεται είναι ότι σε κάθε μαζικό ξεπούλημα, οι επενδυτές επηρεάζονται από σημαντικούς μακροοικονομικούς δείκτες, κατά βάση τα επιτόκια. Κανείς δεν μπορεί να υπολογίσει ή να προβλέψει με ακρίβεια κάθε πότε και πόσο γρήγορα συμβαίνουν τέτοιες μαζικές πωλήσεις, επειδή παρεμβαίνουν και ψυχολογικοί παράγοντες στη διάθεση, διαχείριση μετοχών στις χρηματιστηριακές αγορές. Οι δείκτες όπως S&P 500, Nasdaq 100, μπορεί να χάσουν σημαντικά μερίδια σε τέτοιες περιόδους, συνήθως όμως διορθώνονται τεχνικά τις επόμενες εβδομάδες και η εμπιστοσύνη στους επενδυτές επιστρέφει. Στο πρόσφατο παρελθόν, ο εμπορικός πόλεμος μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας το 2018, είχε δημιουργήσει πάλι αστάθεια, αναταραχές και μαζικές πωλήσεις μετοχών στις διεθνείς αγορές. Άρα σε κάθε χρονική περίοδο, μία ή περισσότερες μεταβλητές αλλάζουν άρδην το επενδυτικό τοπίο. Οι κεντρικές τράπεζες παρακολουθούν στενά το πληθωρισμό στη χώρα τους και αντίστοιχα ρυθμίζουν τα επιτόκια. Υπάρχουν επίσης μετοχές και κομμάτια της αγοράς που είναι πιο εκτεθειμένα σε οικονομικούς κύκλους και άλλες που δεν είναι. Για αυτό παρατηρούμε δείκτες ή μετοχές να προχωρούν σε σημαντικές ανατιμήσεις ύστερα από χρηματιστηριακές βουτιές.
Συνοψίζοντας, οι διεθνείς αγορές και τα χρηματιστήρια χαρακτηρίζονται από αστάθεια η οποία μπορεί να επιδεινωθεί από διάφορους μακροοικονομικούς ή / και γεωπολιτικούς παράγοντες. Στις αρχές Αυγούστου η Ιαπωνία αποτέλεσε τον πυρήνα της διεθνούς αναταραχής στις αγορές όταν η απόφαση της κεντρικής της τράπεζας για νομισματική σύσφιξη είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση της τιμής του γιεν συγκριτικά με το αμερικανικό δολάριο, με συνέπεια τα funds να προχωρήσουν σε πώληση πολλών περιουσιακών στοιχείων που χρηματοδοτούνται από δάνεια με χαμηλό επιτόκιο. Η ανησυχία για ύφεση στην αμερικανική οικονομία και η ανατίμηση στο ιαπωνικό γιεν, ήταν οι βασικοί λόγοι του ξεπουλήματος μετοχών.
Αν κάτι έχει να μας διδάξει η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση που ξέσπασε στα μέσα του 2007, είναι αυτή ακριβώς η παγκόσμια διασύνδεση των χρηματαγορών και φυσικά η ταχεία διάδοση της πληροφορίας λόγω της τεχνολογίας. Οι επενδυτικές αποφάσεις επηρεάζονται όχι μόνο από τους οικονομικούς δείκτες αλλά και από ψυχολογικές παραμέτρους όπως ο φόβος για ύφεση και η γενικότερη αβεβαιότητα στις αγορές.
