Ο Μάνος Χατζιδάκις και ο “Φίλος μας που χάσαμε” – Τον πρόδωσαν, τον τύφλωσαν και τον σκότωσαν στο Στρατόπεδο Χαϊδαρίου

Στις 31 Ιανουαρίου του 1949 ο Μάνος Χατζιδάκις δίνει την περίφημη διάλεξή του για το Ρεμπέτικο στο «Θέατρο Τέχνης» του Κάρολου Κουν, η οποία επαναπροσδιορίζει τη θέση του λαϊκού είδους, που η εξουσία και οι αρχές το κυνηγούσαν και οι αστοί και οι διανοούμενοι το περιφρονούσαν. Ήταν μια περίπου επαναστατική πράξη του Μάνου, που προκάλεσε μεγάλες αντιδράσεις.

Στην ομιλία του ο Χατζηδάκις ανέφερε ότι η γνωριμία του με το ρεμπέτικο έγινε στην Αθήνα της Κατοχής με ένθερμο καθοδηγητή έναν πολύ νεαρό φίλο του. Αργότερα αποκάλυψε ότι ο άνθρωπος αυτός θανατώθηκε από τους κατακτητές στο Στρατόπεδο Χαϊδαρίου. Λεγόταν Έκτορας Οικονομίδης. Μάλιστα του αφιέρωσε ένα τραγούδι στο έργο “Η εποχή της Μελισσάνθης“, αυτοβιογραφικού χαρακτήρα, σε ποίηση του ιδίου του συνθέτη, που αναφέρεται στην εποχή της απελευθέρωσης από τους Γερμανούς (1944) και στα γεγονότα που την σημάδεψαν.

Ακούστε το τραγούδι του Μάνου Χατζιδάκι “Τον φίλο μας που χάσαμε”…, το οποίο αναφέρεται στον Έκτορα Οικονομίδη που θανατώθηκε μετά από προδοσία στο Στρατόπεδο Χαϊδαρίου:

Ο Κώστας Φωτεινάκης στο ieraodo.blogspot.com έχει συγκεντρώσει αποσπάσματα συνεντεύξεων του Μάνου Χατζηδάκη, στα οποία αναφέρεται στον χαμένο φίλο του:

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ 1:  [ΕΔΩ]

Αρχές Ιουνίου του 1994 όλα αυτά. Λίγες μόλις ημέρες πριν από τον θάνατό του (15/6). Μιλήσαμε για πολλά εκείνο το απόγευμα, χωρίς να φανταζόμαστε, με τον Φώτη Απέργη από την «Ελευθεροτυπία», ότι ήταν η τελευταία φορά που τον συναντούσαμε:

«Στην Κατοχή είχα ένα φίλο», μας είπε, «ένα ιδιοφυές παιδί που είχε συλλάβει πρόωρα κάμποσα από αυτά που έπειτα έγιναν κοινά. Μου μιλούσε, λοιπόν, συνέχεια για την αξία του ρεμπέτικου. Και παρότι αρχικά τον άκουγα δυσπιστώντας, κατόρθωσε εντέλει να ενδιαφερθώ. Αλλά και πάλι δεν θα λάμβανα πρωτοβουλία αν δεν γινόταν κάτι απροσδόκητο: είχαμε ραντεβού μια μέρα στον “Ορφέα”, μα ο Εκτωρ δεν ήρθε. Τον είχαν συλλάβει. Τον βασάνισαν στο Χαϊδάρι και τον σκότωσαν. Αυτό με συγκλόνισε. Μοιραία, κάθε συζήτηση μαζί του πήρε πια άλλες διαστάσεις. Ετσι, θέλησα να ανιχνεύσω το ρεμπέτικο».

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ 2 [ΕΔΩ]

Πρόκειται για ένα καθαρά αυτοβιογραφικό κομμάτι, διάλογο με έναν φίλο του που έφευγε το ’45 για σπουδές στο Παρίσι (σ.σ.: λέγεται πως επρόκειτο για τον μετέπειτα διάσημο φιλόσοφο Κώστα Αξελό) και η σκηνή αυτή είχε συμβεί σε ένα ταβερνάκι στην Καστέλλα, κρεμασμένο πάνω από τη θάλασσα. Θυμάμαι μια Κυριακή, ’75 θα ήταν ή ’76, είχαμε πάει βόλτα με το αυτοκίνητο προς τη θάλασσα και σε μια στιγμή, εκεί που βρίσκεται τώρα το Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας, μου λέει:

«Σταμάτα. Κοίταξε εκεί πάνω στο βράχο αυτό εκεί ήταν το καπηλειό με τον αποχωρισμό των δύο φίλων στη Μελισσάνθη». Τώρα πια δεν θα υπάρχει, υποθέτω. Δεν υποψιάζεσαι καν ότι η θάλασσα έσκαγε από κάτω… Το κομμάτι «Τον φίλο μας που χάσαμε» το είχε στείλει σε κασέτα στον Νίκο Γκάτσο για να του πει τη γνώμη του -φαίνεται ότι είχε συζητήσει πολύ με τον Γκάτσο για το έργο αυτό. Κι αυτό το κομμάτι είναι αυτοβιογραφικό, το σημειώνει κι ο ίδιος άλλωστε: «αναφέρεται σε έναν 20χρονο φίλο του, τον Εκτορα Οικονομίδη, που τύφλωσαν και θανάτωσαν οι Γερμανοί στο Χαϊδάρι, αφού τον έπιασαν με προδοσία»

Περιγραφή του έργου “Η εποχή της Μελισσάνθης” ΕΔΩ |