Λιμένας Ελευσίνας: Πού πάει με το νέο master plan, τι θα γίνει στο τωρινό λιμάνι – Η περίπτωση της Χαλυβουργικής
Οι πάντες αναγνωρίζουν ότι η σημερινή θέση του Λιμένα Ελευσίνας είναι ακατάλληλη από κάθε πλευρά: Η διοίκηση διαπιστώνει ότι ο χώρος δεν επιτρέπει την περεταίρω ανάπτυξη των υποδομών του, ενώ ταυτόχρονα η πόλη ασφυκτιά και αντιδρά για τις λιμενικές δραστηριότητες μπροστά στα πόδια της. Η μεταφορά σε νέα θέση λοιπόν είναι αδήριτη ανάγκη που τους βρίσκει όλους σύμφωνους. Το ζητούμενο είναι το “πού”. Γι’ αυτό εκπονήθηκε master plan για την εξεύρεση νέας, κατάλληλης και εφικτής θέσης εντός του Δήμου και εκτός της πόλης.
Με πρωτοβουλία του διευθύνοντος συμβούλου του Οργανισμού Λιμένος Ελευσίνας (ΟΛΕ), Απόστολου Καμαρινάκη, εκπονείται master plan το οποίο βρίσκεται στη δεύτερη φάση του. Προηγήθηκε η αξιολόγηση των υφιστάμενων υποδομών και τώρα βρισκόμαστε στην κρίσιμη φάση των προτάσεων. Θα ακολουθήσει γ΄ φάση, που αφορά εγκρίσεις από συναρμόδιους φορείς και υπουργεία.
Η πρόταση, λοιπόν, του γενικού σχεδίου για το Λιμάνι της Ελευσίνας είναι να μεταφερθεί στη θέση Βλύχα, στα δυτικά της πόλης, ανάμεσα στο ΤΙΤΑΝ και την ΠΥΡΚΑΛ.
Τα σημαντικότερα σημεία του νέου master plan
Tο νέο master plan του Λιμένα Ελευσίνας εναρμονίζεται με το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο Δήμου Ελευσίνας και αλλάζει ριζικά την εικόνα του παράκτιου μετώπου της περιοχής.
Μερικά από τα πλέον σημαντικά σημεία του master plan είναι:
- Μετεγκατάσταση του υφιστάμενου κεντρικού εμπορικού λιμένα Ελευσίνας στη θέση Βλύχα και η σύνδεση του με το σιδηροδρομικό και το κεντρικό οδικό δίκτυο, με σκοπό την περαιτέρω ανάπτυξη και μετεξέλιξη του σε ένα σύγχρονο εμπορικό λιμάνι (bulk & general cargo terminal) με σύγχρονες υποδομές.
- Αξιοποίηση του σημερινού κεντρικού εμπορικού λιμένα για ήπιες χρήσεις όπως είναι ελλιμενισμός τουριστικών σκαφών, ημερόπλοιων και σκαφών αναψυχής, ενώ προβλέπονται και χώροι εστίασης, εκδηλώσεων και αναψυχής, στα πρότυπα της διεθνούς πρακτικής για την αξιοποίηση παλαιών εμπορικών λιμένων.
- Τουριστική ανάπτυξη της παράκτιας περιοχής, η οποία διατηρεί τον λιμενικό της χαρακτήρα με ένα πολυχρηστικό και καλαίσθητο παραθαλάσσιο μέτωπο μέσω του οποίου η πόλη αποκτά πρόσβαση στην θάλασσα.
Ποιες “απαντήσεις” δίνει η Βλύχα
Η παρούσα θέση στο κέντρο της Ελευσίνας αποκόπτει τον αστικό ιστό από το θαλάσσιο μέτωπο. Επιπλέον, δεν είναι δυνατή εκεί η αύξηση του όγκου εργασιών φορτοεκφόρτωσης, διότι δεν είναι δυνατή η κατασκευή συνδετήριου δρόμου με την Εθνική Οδό (τώρα όλα τα βαριά οχήματα περνούν από τους δρόμους της πόλης), αλλά και σύνδεσης του λιμανιού με το σιδηροδρομικό δίκτυο της χώρας. Αντίθετα στη Βλύχα θεωρείται ότι είναι δυνατή η μεγέθυνση των λιμενικών δραστηριοτήτων με κατασκευή μεγαλύτερων εγκαταστάσεων, όπως και η κατασκευή των συνδέσεων που προαναφέρθηκαν.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το Θριάσιο Πεδίο είναι η μεγαλύτερη βιομηχανική περιοχή της χώρας, αλλά και ότι βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη η ανάπτυξη πλήθους μονάδων logistics. Το Λιμάνι της Ελευσίνας βρίσκεται σε άμεση επαφή με αυτή την διαρκώς μεγενθυνόμενη οικονομική ζώνη και πρέπει να μπορεί να ανταποκρίνεται στις μελλοντικές ανάγκες της.
Επιπλέον, όπως αναφέρθηκε πιο πάνω, ο ΟΛΕ φιλοδοξεί να συνεισφέρει και στην τουριστική ανάπτυξη της Δυτικής Αττικής προωθώντας χρήσεις ήπιες και φιλικές προς την πόλη στο παράκτιο κομμάτι που θα ελευθερωθεί με την μεταφορά του λιμανιού, τόσο με το πρότζεκτ της Θαλάσσιας Ιεράς Οδού όσο και με την δημιουργία μαρίνας και σχετικών καταστημάτων.
Η περίπτωση της Χαλυβουργικής
Το master plan του ΟΛΕ, λοιπόν, προωθεί τη θέση ανάμεσα σε ΤΙΤΑΝ και ΠΥΡΚΑΛ, ωστόσο στην Ελευσίνα υπάρχουν φωνές που αντιδρούν σε αυτή την προοπτική, με βασικό αντίλογο την καταστροφή του όρμου τής Βλύχας (περισσότερα εδώ). Ως καταλληλότερη λύση από κάποιες πλευρές προτείνεται η λύση του χώρου της Χαλυβουργικής, στην οποία οι εργασίες χαλυβουργίας έχουν σταματήσει και δεν προβλέπεται να επανεκκινήσουν.
Προτείνεται να κατασκευαστεί το νέο λιμάνι της πόλης στο τμήμα μπροστά από την Χαλυβουργική, η συνολική έκταση της οποίας είναι περίπου 1.000 στρέμματα. Πέραν του προφανούς ότι η εγκατάσταση του νέου λιμανιού είναι εντελώς εκτός του παράκτιου μετώπου της Ελευσίνας, υπάρχουν και μερικά ακόμη πλεονεκτήματα: έχει μεγαλύτερα βάθη από την Βλύχα, η πρόσβαση μέσω Περάματος από Λιμένα Πειραιά είναι άμεση, δεν έχει άμεση γειτονία με χώρο και προβλήτες διυλιστηρίου, έχει άμεση πρόσβαση με εθνικά οδικά δίκτυα και ευκολία στην διασύνδεση με σιδηροδρομικό δίκτυο εκτός πόλης.
Ωστόσο το master plan του ΟΛΕ, όσο κι αν φαίνεται σε πολλούς θελκτικός ο χώρος της Χαλυβουργικής, δεν μπορεί να τον συμπεριλάβει, διότι ανήκει σε ιδιώτες (Χαλυβουργική ΑΕ – τράπεζες). Για την περίπτωση αυτή χρειάζονται ευρύτερες διαβουλεύσεις και συνεργασίες, που ξεκινούν από την κυβέρνηση και φτάνουν στις τράπεζες.
Ορίζοντας υλοποίησης
Η νέα χωροθέτηση του λιμανιού είναι ένα σύνθετο έργο, τόσο ως προς τις διαδικασίες υλοποίησής της όσο και ως προς την χρηματοδότησή του. Στο έργο εμπλέκεται το ΤΑΙΠΕΔ, το οποίο ενεργεί ως Αρχή Σχεδιασμού, και απαιτούνται εγκρίσεις από τα Υπουργεία Ναυτιλίας και Υποδομών. Για να προχωρήσει η μεταφορά στη Βλύχα χρειάζεται Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, καθορισμός χρήσεων γης και όρων δόμησης, καθώς και προετοιμασία του εγκριτικού Προεδρικού Διατάγματος, όπως προβλέπει η νομοθεσία. Επίσης αποφάσεις σχετικά με την ΠΥΡΚΑΛ. Επιπλέον έργα υποδομών από το κράτος (δρόμος, σιδηροδρομική σύνδεση). Όσον αφορά τη χρηματοδότηση θα αναζητηθεί συμμετοχή ιδιωτικών κεφαλαίων (ΣΔΙΤ). Πρόκειται λοιπόν για ένα σχέδιο το οποίο, αν πάρει το δρόμο της υλοποίησης, έχει μακρύ δρόμο μπροστά του, περίπου μία δεκαετία.
Μενέλαος Χρόνης
