του Τάκη Γρηγοράκου *, Συμβούλου Στρατηγικής Ανάπτυξης και Διοίκησης Ο.Τ.Α
Θα έπρεπε θαρρείς να αντιμετωπίσουμε μια τέτοια δύσκολη κατάσταση, όπως η πανδημία που έσπειρε ο COVID-19 για να κατανοήσουμε πως οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης
(ΟΤΑ), ως πρώτη μορφή διοίκησης, αποτελούν τον πρωταρχικό κρίκο της κρατικής αλυσίδας. Και γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο η κατάρρευση των ΟΤΑ θα αποτελούσε μέγα πλήγμα στην κρατική συνοχή και οι επιπτώσεις θα ήταν ολέθριες.
Με αυτό το σκεπτικό ορθά το Υπουργείο Εσωτερικών ενίσχυσε οικονομικά αλλά και στελεχιακά τους δήμους ιδιαίτερα σε νευραλγικούς τομείς όπως η καθαριότητα, η κοινωνική υπηρεσία, οι υγειονομικές δομές τους. Η ενίσχυση αυτή έδωσε την αναγκαία ώθηση στις Δημοτικές Αρχές να αναλάβουν τις ευθύνες που τους αναλογούσαν έχοντας περισσότερα όπλα και εχέγγυα για την επιτυχία του συγκεκριμένου έργου τους.
Στην ερώτηση μήπως ήταν καλύτερα να ενισχυθούν οικονομικά περισσότερο άλλες κρατικές δομές και όχι οι ΟΤΑ η απάντηση είναι εύκολη και εμφανής. Οι ΟΤΑ πρέπει να στηθούν ισχυροί σε αυτή την μάχη γιατί… γνωρίζουν.
– Γνωρίζουν από πρώτο χέρι την μάχη της καθημερινότητας.
– Γνωρίζουν καλύτερα από τον καθένα τις ανάγκες των δημοτών τους.
– Γνωρίζουν επαρκώς πώς να αντιμετωπίζουν κρίσεις αφού τις διαχειρίζονται καθημερινά.
– Γνωρίζουν, ίσως το πιο σπουδαίο, αυτούς που έχουν ανάγκη.
– Γνωρίζουν δηλαδή τις ευπαθείς κοινωνικές ομάδες, αφού μέσα από τις κοινωνικές δομές τους, τις έχουν καταγράψει και μπορούν να παρέμβουν βοηθώντας ανά πάσα στιγμή.
– Γνωρίζουν δηλαδή το σπίτι τους και τα του οίκου τους.
Δεν χρειάζεται να τους δώσει καμία κρατική δομή κάποια λίστα για να παρέμβουν.
Γνωρίζουν τα άτομα που ανήκουν σ’ αυτές τις ομάδες αφού καθημερινά τα υποστηρίζουν μέσα από τις κοινωφελείς δομές τους. Χωρίς να παραβαίνουν προσωπικά δεδομένα αποτελούν καθημερινό συμπαραστάτη σε όσους ωφελούνται από τις δομές τους.
Χωρίς τυμπανοκρουσίες εντοπίζουν τις ανάγκες στην πηγή και επιτελούν υπεύθυνα το έργο που συντελεί στην κοινωνική αλληλεγγύη και συνοχή. Έτσι εκμηδενίστηκε ο χρόνος της πρώτης αντίδρασης. Χωρίς να ζούμε καταστάσεις αναμονής, ψάχνοντας τα μοναχικά άτομα ή αυτά που χρειάζονται την φροντίδα σε πρωτογενές περίοδο, μειώσαμε τους χρόνους αντίδρασης. Γιατί επρόκειτο για άτομα της διπλανής πόρτας που κανένα Υπουργείο, Γραμματεία ή άλλη, πλην των Δήμων, κρατική δομή δεν τα γνώριζε.
Οι Δήμοι όμως τα ήξεραν καλά με ονοματεπώνυμο και διευθύνσεις, με ιστορικό καταγεγραμμένο μέσα από δεκάδες συνεδρίες ή επισκέψεις, μέσα από την καθημερινή
λειτουργία τους που στόχο έχει την συνεχή προσέγγιση και την καθημερινή παροχή βοήθειας προς αυτά. Είχαμε δηλαδή τον τέλειο πληροφοριοδότη αλλά και τον κομιστή όλων των ωφελειών που μπορούσαν να προκύψουν εν μέσω της κρίσης.
Δεν είναι τυχαίο άλλωστε πως από την πρώτη στιγμή το Υπουργείο με σχετικές εγκυκλίους του διασφάλισε την αδιάλειπτη δράση των ΟΤΑ καθορίζοντας τις λειτουργίες που πρέπει
υποχρεωτικά να εκτελούνται κατά την περίοδο που θα διαρκέσει η κρίση. Πρόκειται ασφαλώς για δομές αιχμής που στόχο έχουν όχι μόνο την εύρυθμη εσωτερική υπηρεσιακή λειτουργία αλλά και την εξωστρεφή παροχή υπηρεσιών ιδίως κοινωφελών και υγειονομικών.
Με λίγα λόγια το κράτος γνωρίζει τις δυνατότητες αλλά και την ευελιξία των ΟΤΑ και εμπιστεύεται την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Την εμπιστεύεται και την συνδράμει προκειμένου κι αυτή με την σειρά της να καλύψει το πρωτοβάθμιο κενό που έχει η οποιαδήποτε, πετυχημένη ή όχι, κρατική διοίκηση και υποδομή. Την αρχική πληροφόρηση!
Σε μια περίοδο κρίσης πρέπει να γνωρίζεις και όχι να περιμένεις να ενημερωθείς. Και οι δήμοι της χώρας απέδειξαν πως γνωρίζουν. Γνωρίζουν και γι’ αυτό πράττουν συνδέοντας την αλυσίδα της κοινωνικής συνοχής.
Τα καθημερινά συσσίτια, προγράμματα όπως το «βοήθεια στο σπίτι», οι αιμοδοσίες, οι τηλεφωνικές γραμμές προς τις κοινωνικές υπηρεσίες με ψυχολόγους, κοινωνιολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς αλλά και πολλές άλλες υποστηρικτικές δράσεις, αποτελούν τον πρώτο κρίκο της αλυσίδας.
Οι δημοτικές υγειονομικές δομές με γιατρούς, νοσηλευτές και παραϊατρικό προσωπικό παρέχουν πολύτιμες συμβουλές και φροντίδα είτε δια ζώσης είτε εξ αποστάσεως.
Οι οικονομικές ελαφρύνσεις προς συγκεκριμένες κατηγορίες δημοτών που πλήττονται οικονομικά αποτελούν μέτρα που συμβάλλουν προς την σωστή κατεύθυνση.
Δεν έχει σημασία αν οι ΟΤΑ διαθέτουν πλήρως επανδρωμένες αυτές τις δομές τους. Δεν έχει σημασία αν κάποιος δήμος είναι υποστελεχωμένος για να μην μπει στη μάχη. Το πιθανότερο είναι πως μέσα από αυτή την διαδικασία ο κάθε Δήμος θα ενισχυθεί τόσο σε υποδομές όσο και σε εμπειρία και επιχειρησιακή ικανότητα. Αρκεί να το θέλουν. Και όπως φάνηκε και θέλουν και μπορούν.
Το «κανείς μόνος στο σπίτι» που αποτελεί πανεθνική καμπάνια των Ελληνικών ΟΤΑ δείχνει πως το «Μένουμε σπίτι» της εθνικής κρατικής καμπάνιας μπορεί να βρει διεξόδους αλλά
και συνθήκες υποστήριξης και κοινωνικής προσέγγισης. Άλλωστε οι περίοδοι κρίσης μπορούν κάλλιστα να αποτελέσουν εφαλτήριο για κάτι καινούργιο. Για δημιουργία και περαιτέρω ενίσχυση.
Δικαίως λοιπόν το Υπουργείο θωράκισε όσο μπορούσε καλύτερα εξ αρχής τους Δήμους της χώρας! Έτσι μπόρεσαν να κρατήσουν αδιάρρηκτο τον πρώτο κρίκο της κοινωνικής συνοχής απέναντι στον COVID-19, έναν άγνωστο εχθρό!
Γιατί οι ΟΤΑ… γνωρίζουν!!!
* Πρώην γενικός γραμματέας του Δήμου Χαϊδαρίου, επί θητείας Δ. Μαραβέλια
Πηγή: otavoice.gr
