“Άποψη της Αθήνας από το Χαϊδάρι” – Όταν ο Ν. Γύζης ζωγράφισε τη θέα του παραθύρου του στο Παλατάκι
Ο καθηγητής Μανώλης Βλάχος σχολιάζει το έργο του Νικολάου Γύζη “Αποψη της Αθήνας από το Χαϊδάρι”, το οποίο ξεχωρίζει σαν συγκλονιστικό τοπίο:
«Ο Γύζης ζωγράφισε το έργο αυτό κατά τη διάρκεια επίσκεψης από τη Γερμανία στην Αθήνα, το 1895. Απεικονίζει τη θέα της Αθήνας, που ο ζωγράφος έβλεπε την αυγή από το σπίτι του πεθερού του, Νικολάου Νάζου, στο προάστιο του Χαϊδαρίου (σσ. από το Παλατάκι). Αυτός ο μικρός πίνακας προκαλεί μια κάποια έκπληξη, όχι τόσο λόγω του θέματός του (ο Γύζης είχε απεικονίσει αρκετά σπίτια και γειτονιές της Αθήνας) όσο λόγω της πανοραμικής του άποψης και της μινιατουρίστικης τεχνικής του».
Ο Νικόλαος Γύζης αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του ακαδημαϊκού ρεαλισμού, του εικαστικού κινήματος που είναι γνωστό ως “Σχολή του Μονάχου”, τόσο σε ελληνικό όσο και σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Οι δεσμοί του με το Χαϊδάρι ήταν στενοί. Ο Νικόλαος Νάζος, τραπεζίτης, ιδιοκτήτης του “κτήματος Χαϊδάρι”, φρόντισε για τις εικαστικές σπουδές του, με προτροπή του Νικηφόρου Λύτρα. Ο ζωγράφος βρέθηκε πολλές φορές στον Πύργο Παλατάκι και λάτρεψε το μέρος. Ο δεσμός με την οικογένεια του Νάζου και το Χαϊδάρι επικυρώθηκε με τον γάμο του καλλιτέχνη με την κόρη του Νικόλαου Νάζου, Αρτέμιδα, στις 24 Απριλίου 1877.
Αρκετά νωρίτερα, κατά το 1864, ο Νικόλαος Νάζος τού είχε αναθέσει να διακοσμήσει την τραπεζαρία του ξενώνα της έπαυλης Παλατάκι. Ο εικοσιδυάχρονος τότε ζωγράφος κάλυψε τους τοίχους και την οροφή της αίθουσας με την παράσταση των Τεσσάρων Εποχών, η οποία έχει ανακαινιστεί από τον Δήμο και αποτελεί ένα από τα σπουδαία αξιοθέατα της πόλης μας.
Επίσης, ο Γύζης ζωγράφισε αγιογραφίες στο εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου, όπου έγινε ο γάμος του.
