Η στήριξη της ΕΕ, μαζί με τις εθνικές δημόσιες και ιδιωτικές συνεισφορές, αναμένεται να δημιουργήσει συνολικά επενδύσεις άνω των 2 δισ. ευρώ σε αγροτικές περιοχές των Δυτικών Βαλκανίων και της Τουρκίας. Η Τουρκία εξελίχτηκε σε παγκόσμια αγροτική υπερδύναμη
Η ypaithros εμβαθύνει στην εικοσαετία αλλαγών που μετασχημάτισαν τον πρωτογενή τομέα της γειτονικής χώρας και χαρτογραφεί το αγροτικό μοντέλο που θέτει τις βάσεις, ώστε αυτή να συνεχίσει να πρωταγωνιστεί
Με αφορμή την πρόσφατη συμμετοχή του καθηγητή του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, Γεώργιου Ζακυνθινού, στο δεύτερο Διεθνές WORKSHOP για τη φιστικιά στην περιοχή της Ανατολίας, που διοργανώθηκε από το Πανεπιστήμιο της Σύρτης το διάστημα 29-30 Μαΐου, η ypaithros επιχειρεί μια αποτύπωση του χρονικού των κοσμογονικών αλλαγών που έχουν συντελεστεί στην ύπαιθρο της Τουρκίας κατά τον 21ο αιώνα. Τι μεσολάβησε ώστε να μετατραπεί η γειτονική χώρα σε αγροτική υπερδύναμη και πώς το «success story» του φιστικιού έφτασε στο σημείο να αποτελεί σημείο αναφοράς για ένα ακόμη καλύτερο μέλλον.
Μέσα στις δέκα μεγαλύτερες αγροτικές οικονομίες του πλανήτη
Η ανοδική τάση προβλέπεται να συνεχιστεί με επιταχυνόμενους ρυθμούς
Η τουρκική γεωργία έχει αναχθεί σε μία από τις δέκα μεγαλύτερες αγροτικές οικονομίες στον κόσμο, ειδικά με τον μετασχηματισμό που έχει υποστεί τα τελευταία 20 χρόνια και, λαμβάνοντας υπόψη τις δυνατότητες που διαθέτει, προβλέπεται ότι ο αγροτικός τομέας στη χώρα μπορεί να προχωρήσει περαιτέρω.
Η αγροτική παραγωγή της Τουρκίας, η οποία ανερχόταν σε 24,48 δισ. δολάρια το 2002, έσπασε ρεκόρ το 2022, ξεπερνώντας τα 56 δισ. δολάρια. Ο αριθμός αυτός προβλέπεται να φτάσει τα 113 δισ. δολάρια τη δεκαετία του 2030 και τα 273 δισ. δολάρια τη δεκαετία του 2050.
Ενώ το μερίδιο του αγροτικού τομέα στο ΑΕΠ ήταν 6,5% το 2022, η Τουρκία έχει γίνει η 9η χώρα στον κόσμο σε αυτόν τον τομέα. Οι εξαγωγές αγροτικών προϊόντων έσπασαν το ρεκόρ όλων των εποχών το 2022, με 34,2 δισ. δολάρια. Η γειτονική χώρα πέτυχε 20,8 φορές αύξηση της γεωργικής παραγωγής τα τελευταία 20 χρόνια, με την υποστήριξη που παρέχει στους αγρότες. Αυτό την κατατάσσει όχι μόνο στις δέκα πρώτες θέσεις παγκοσμίως, αλλά και στην κορυφή της Ευρώπης.
Τιμητική βράβευση για τον Έλληνα ακαδημαϊκό και επίσκεψη σε πρότυπο εργοστάσιο επεξεργασίας
Επίτιμος προσκεκλημένος στο WORKSHOP ήταν ο Γεώργιος Ζακυνθινός, καθηγητής Τεχνολογίας Ασφάλειας και Ανάπτυξης Λειτουργικών Τροφίμων και Υγειοπροστατευτικών Προϊόντων στη Δημόσια Υγεία, του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής. Ο ίδιος συμμετείχε ως κεντρικός ομιλητής και, παράλληλα, βραβεύτηκε για τη διαχρονική συνεργασία του με τα πανεπιστήμια της Ανατολίας σε θέματα της καλλιέργειας και των προϊόντων της φιστικιάς. Στο πλαίσιο του WORKSHOP, ο κ. Ζακυνθινός επισκέφθηκε το ένα από τα μεγαλύτερα εργοστάσια επεξεργασίας φιστικιών στον κόσμο, το οποίο βρίσκεται στη νοτιοανατολική επαρχία της Σύρτης και ανήκει στην τουρκική εταιρεία Siirt Pistachio Processing Industry and Trade Inc.
Προενταξιακή βοήθεια
Την περίοδο 2002-2022, τα κίνητρα και οι επιχορηγήσεις ύψους 70 δισ. δολαρίων που είχε θέσει σε εφαρμογή ο δημόσιος τομέας για τη στήριξη του αγροτικού κλάδου δημιούργησαν αξία 1 τρισ. δολαρίων, ως συνολική οικονομική αξία παραγωγής την εν λόγω εικοσαετία. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποστηρίζει τη γεωργία και την αγροτική ανάπτυξη στις προενταξιακές χώρες, όπως η Τουρκία. Πιο συγκεκριμένα, το ανώτατο εκτελεστικό όργανο της ΕΕ έχει εγκρίνει προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης (IPARD) στο πλαίσιο του μέσου για την προενταξιακή βοήθεια για βαλκανικές χώρες, αλλά και την Τουρκία, με προϋπολογισμό για τη γειτονική χώρα τα 430 εκατ. ευρώ. Τα προγράμματα παρέχουν τη βάση για τη στήριξη της ΕΕ στον τομέα της γεωργίας, της αγροτικής ανάπτυξης και της επισιτιστικής ασφάλειας για την περίοδο 2021-2027, που είναι ιδιαίτερα σημαντική στο τρέχον γεωπολιτικό πλαίσιο.
Αυτή η στήριξη της ΕΕ, μαζί με τις εθνικές δημόσιες και ιδιωτικές συνεισφορές, αναμένεται να δημιουργήσει συνολικά επενδύσεις άνω των 2 δισ. ευρώ σε αγροτικές περιοχές των Δυτικών Βαλκανίων και της Τουρκίας. Τα προγράμματα IPARD αποτελούν, επίσης, σαφές μήνυμα της υποστήριξης της ΕΕ στις επενδύσεις στη γεωργία και την αγροτική ανάπτυξη στα Δυτικά Βαλκάνια και την Τουρκία, ως στοιχείο ενίσχυσης της ανθεκτικότητάς τους.
Τα προγράμματα συμβάλλουν, επίσης, στους στόχους της Πράσινης Ατζέντας για τα Δυτικά Βαλκάνια και την Τουρκία και της Πράσινης Συμφωνίας ευρύτερα. Αυτό γίνεται, για παράδειγμα, μέσω:
– Της βελτίωσης της διαχείρισης των κτηνοτροφικών αποβλήτων και των απορριμμάτων.
– Του εκσυγχρονισμού των περιουσιακών στοιχείων.
– Της παραγωγής Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και της αύξησης της ενεργειακής απόδοσης.
– Της βιολογικής παραγωγής.
– Της μεταφοράς καινοτόμων και φιλικών προς το περιβάλλον τεχνολογιών.
– Των περιβαλλοντικά και κλιματικά φιλικών γεωργικών μεθόδων παραγωγής.
Τα προγράμματα με τη συντομογραφία IPARD υποστηρίζουν, επίσης, επενδύσεις για ευθυγράμμιση με τα πρότυπα της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της αναβάθμισης κτηρίων, μηχανημάτων και εξοπλισμού. Βοηθούν, ακόμη, στη δημιουργία σύντομων αλυσίδων εφοδιασμού, στην αύξηση του δυναμικού ανάπτυξης των αγροτικών περιοχών και στην ελκυστικότητά τους για την πρόληψη της ερήμωσης μέσω καλύτερων υποδομών, τη διαφοροποίηση των οικονομικών δραστηριοτήτων που παράγουν εισόδημα και την προώθηση της αγροτικής απασχόλησης, ιδίως μεταξύ των γυναικών και των νέων. Για την επίτευξη αυτών των στόχων, η Τουρκία και όλες οι δικαιούχοι χώρες έχουν στη διάθεσή τους 13 μέτρα που έχουν θεσπιστεί σε επίπεδο ΕΕ.
Οι τέσσερις δικαιούχοι χώρες θα χρησιμοποιήσουν 10 από τα 13 διαθέσιμα μέτρα:
– «Επενδύσεις σε φυσικά περιουσιακά στοιχεία των γεωργικών εκμεταλλεύσεων»: Βοηθά τις εκμεταλλεύσεις να επενδύσουν σε κτήρια ή τεχνολογίες για να αυξήσουν την αποτελεσματικότητα, την ανταγωνιστικότητα και την πιο βιώσιμη γεωργική παραγωγή.
– «Επενδύσεις σε φυσικά περιουσιακά στοιχεία που αφορούν τη μεταποίηση και την εμπορία γεωργικών και αλιευτικών προϊόντων»: Επιδιώκει να διασφαλίσει ότι τα έργα σε εταιρείες επεξεργασίας τροφίμων πληρούν τα πρότυπα ασφάλειας και περιβάλλοντος της ΕΕ.
– «Γεωργία-περιβάλλον-κλίμα και βιολογική γεωργία»: Στοχεύει στην προώθηση πρακτικών και μεθόδων παραγωγής γεωργικής διαχείρισης που βελτιώνουν την κατάσταση του περιβάλλοντος, των φυσικών πόρων και μετριάζουν ή/και προσαρμόζονται στην κλιματική αλλαγή.
– «Εφαρμογή στρατηγικών τοπικής ανάπτυξης – προσέγγιση LEADER»: Υποστηρίζει ομάδες τοπικής δράσης που αντιπροσωπεύουν ένα ευρύ φάσμα πολυτομεακών ιδιωτικών και δημόσιων εταίρων, στην εφαρμογή των στρατηγικών τοπικής ανάπτυξης από κάτω προς τα πάνω, η οποία συμβάλλει στην οικονομική, κοινωνική, πολιτιστική και περιβαλλοντική βελτίωση των τοπικών περιοχών.
– «Επενδύσεις σε αγροτικές δημόσιες υποδομές»: Στοχεύει στην οικονομική, κοινωνική και εδαφική ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών μέσω της ανάπτυξης φυσικής υποδομής που βελτιώνει το βιοτικό επίπεδο του αγροτικού πληθυσμού και τη συνολική ελκυστικότητα των αγροτικών περιοχών.
– «Διαφοροποίηση αγροκτημάτων και ανάπτυξη επιχειρήσεων»: Αποτελεί ένα εργαλείο για αγροτικές επιχειρήσεις και αγροτικές οικογένειες που επιδιώκουν να αναπτύξουν μη γεωργικές δραστηριότητες, δημιουργώντας έτσι νέες θέσεις εργασίας, διαφοροποιώντας τις πηγές εισοδήματος και αναστρέφοντας την ερήμωση της υπαίθρου.
– «Βελτίωση δεξιοτήτων και ικανοτήτων»: Συμβάλλει στη βελτίωση των επαγγελματικών δεξιοτήτων και ικανοτήτων των ατόμων που ασχολούνται με τους τομείς της γεωργίας, των τροφίμων και της δασοκομίας.
– «Τεχνική βοήθεια»: Στοχεύει στη δημιουργία σύγχρονων δημόσιων διοικήσεων για τη γεωργία και την αγροτική ανάπτυξη, με την υποστήριξη της κατάρτισης, των αναλύσεων, της παρακολούθησης προγραμμάτων και της ανάπτυξης ικανοτήτων.
– «Συμβουλευτικές υπηρεσίες»: Έχει ως στόχο την ενίσχυση των συμβουλευτικών υπηρεσιών που θα συντελέσουν στη βελτίωση των οικονομικών και περιβαλλοντικών επιδόσεων των αγροκτημάτων και των αγροτικών μικροεπιχειρήσεων.
– «Δημιουργία και προστασία δασών»: Προωθεί την αποκατάσταση, τη συντήρηση και την ενίσχυση των δασικών οικοσυστημάτων, ενώ αντιμετωπίζει την πρόκληση της κλιματικής αλλαγής.
Όλα τα παραπάνω μέτρα συμβάλλουν στην οικοδόμηση εθνικών θεσμών και διακυβέρνησης στη γεωργία και την αγροτική ανάπτυξη των προενταξιακών χωρών, μία από τις οποίες είναι και η Τουρκία.
Ο κλάδος του φιστικιού και η καθοριστική συνεισφορά του
Αυξήθηκαν οι εξαγωγές το πρώτο τρίμηνο του 2024 – Υπέρμετρη αισιοδοξία για τη μελλοντική πορεία της παραγωγής
Η παραγωγή φιστικιών είναι ευρέως διαδεδομένη σε όλη την Τουρκία, με 56 από τις 81 επαρχίες να καλλιεργούν φιστίκια, σύμφωνα με το Χρηματιστήριο Εμπορευμάτων Γκαζιαντέπ (GCE). Ωστόσο, οι δύο νοτιοανατολικές επαρχίες Gaziantep και Sanliurfa αντιπροσωπεύουν το 80% της συνολικής παραγωγής.
Οι νοτιοανατολικές επαρχίες Adiyaman, Siirt, Kilis, Kahramanmaras, Mardin και Diyarbakir αντιπροσωπεύουν ένα επιπλέον 15% της συνολικής παραγωγής. Το υπόλοιπο 5% είναι αραιά κατανεμημένο στις περιοχές του Αιγαίου, της Μεσογείου και του Μαρμαρά, όπου η παραγωγή αυξήθηκε με αργούς ρυθμούς την τελευταία δεκαετία. Η Τουρκία είχε συνολική εκτιμώμενη συγκομιδή 179.805,03 μεγατόνους (MT) για την περίοδο 2022/2023.
Η συνέχεια στη πηγή
