Τι είναι αυτά τα “ζελεδάκια” που κολυμπούν μαζί μας στις παραλίες του Κορινθιακού;
Πολλοί λουόμενοι σπεύδουν να βγουν απ’ το νερό, μόλις τα αντιληφθούν, ή τα πετούν στην ακτή, είτε γιατί φοβούνται ότι είναι τσούχτρες είτε γιατί αηδιάζουν με τη γλοιώδη τους υφή.
Τα πλάσματα αυτά είναι απόλυτα διαφανή, κινούνται με τα ρεύματα της θάλασσας και συμβαίνει να εντοπίζονται κατά εκατοντάδες, μέσα στο νερό είτε ξεβρασμένα από τα νυχτερινά κύματα στις ακτές. Οι περισσότερες καταγραφές συγκεντρώνονται μέσα στον Κορινθιακό κόλπο, ενώ φωτογραφίες με ζελατινοειδή πλάσματα έχουν αναρτηθεί επίσης στη Χαλκιδική, τις Κυκλάδες και νότια της Πελοποννήσου.
«Κανένας λόγος για ανησυχία», απαντάει ο κύριος Χρήστος Τσακλής, από το Ελληνικό Παρατηρητήριο Βιοποικιλότητας. Πρόκειται για ολοπλαγκτονικούς οργανισμούς χωρίς τοξικές κύστες και πλοκάμια,, οι οποίοι πρακτικά αποτελούν έναν από τους αποδοτικότερους τρόπους αυτοκαθαρισμού των θαλασσών – λέγονται σάλπες (αλλιώς «γυαλάκια») και είναι ακίνδυνες.
Πώς να τις ξεχωρίσεις από τις μέδουσες
«Ουσιαστικά δεν είναι πρόκειται για ένα μόνο οργανισμό αλλά για μια σειρά από συγγενικά είδη της οικογένειας των κτενοφόρων», αναφέρει στο OneMan ο Χρήστος Τσακλής. Τα πιο διαδεδομένα είναι τα Salpa Maxima και Salpa Fusiformis, χωρίς να είναι αντιληπτές οι διαφορές τους στους μη ειδικούς.
Το χαρακτηριστικό εκείνο που τα διακρίνει είναι μια κοκκινωπή κοιλότητα στο διαφανές σώμα τους –ένα μικρό μπαλάκι, μέσω του οποίου αναπαράγονται. Δεν διαθέτουν πλοκάμια, το σχήμα τους είναι σφαιρικό και παραμένουν μικρά σε μέγεθος, με διάμετρο έως 10 εκατοστά.
Ανάμεσα στις σάλπες υπάρχουν είδη που αναπτύσσουν ευθύγραμμες αποικίες, έτσι που μοιάζουν με μεγάλες ουρές μέσα στα νερά. Η καθημερινή ρουτίνα τους λέει ότι το βράδυ ανεβαίνουν στην επιφάνεια της θάλασσας για να τραφούν, ενώ το πρωί επιστρέφουν στα βαθύτερα σημεία (εντοπίζονται μέχρι και σε 800 μ. βάθους), προκειμένου να αποφύγουν το φως του ήλιου. Αυτή είναι και η μοναδική ενεργητική μετακίνηση που πραγματοποιούν, αφού κατά τα άλλα μεταφέρονται από τα ρεύματα της θάλασσας, προτιμώντας κατά βάση της θερμότερες ζώνες.
Έτσι οδηγήθηκαν και στον Κορινθιακό κόλπο – μια μεγάλη δεξαμενή, η οποία λογικό είναι να παρουσιάζει υψηλότερες θερμοκρασίες σε σχέση με το ανοιχτό πέλαγος.
Γιατί είναι πολύτιμα για τη θαλάσσια ζωή
Οι ίδιοι παράγοντες που ευνοούν την έξαρση στις μέδουσες ευθύνονται για τα διάφανα “ζελεδάκια”: η υψηλότερη θερμοκρασία λόγω της κλιματικής αλλαγής, όπως και οι συνέπειες στην τροφική αλυσίδα των βυθών από την ανεξέλεγκτη αλιεία.
Τα διαφανή αυτά πλάσματα είναι σύμμαχοι στην ησυχία και την ασφάλεια των λουόμενων:
«Είναι πολύ βοηθητικά στην ισορροπία της θαλάσσιας βιοποικιλότητας: αυτοί οι οργανισμοί τρέφονται με φυτοπλαγκτόν και ζωοπλαγκτόν, καθώς φιλτράρουν το θαλάσσιο νερό, και δεδομένου ότι σχηματίζουν μεγάλες αποικίες, αντίστοιχα μεγάλο είναι και το θετικό τους αποτύπωμα – μέσα στους οργανισμούς που καταναλώνουν περιλαμβάνονται και μικρές-μικρές μέδουσες, οι οποίες προκαλούν φαγούρα στον άνθρωπο, ακόμη κι αν δεν γίνονται αντιληπτές».
