Οι κοινόχρηστες βρύσες απάντηση στην “πλαστική κρίση”

Οι θέσεις των ΦτΦ για ν/σ  «Ενσωμάτωση της Οδηγίας 2019/904/ΕΕ σχετικά με τη μείωση των επιπτώσεων ορισμένων πλαστικών προϊόντων στο περιβάλλον».

Α. ΓΕΝΙΚΑ – ΔΙΕΘΝΗ & ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ

Το Ελληνικό Δίκτυο ΦΙΛΟΙ της ΦΥΣΗΣ/ Naturefriends Greece καλωσόρισε επί της αρχής από την πρώτη ημέρα που το ν/σ  κατατέθηκε στη δημόσια διαβούλευση. https://bit.ly/2R6ikZ8

Θεωρούμε ότι η ενσωμάτωση της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2019/904/ΕΕ έρχεται ως συνέχεια της «Ευρωπαϊκής στρατηγικής  για τα πλαστικά και την κυκλική οικονομία στην τοπική και περιφερειακή αυτοδιοίκηση» (A European strategy for plastics in the circular economy local and regional dimension) 2018, και της «4ης Περιβαλλοντικής Συνέλευσης του ΟΗΕ (UNEA 4) με την οποία δεσμεύτηκαν 170 χώρες, και η Ελλάδα, για την μείωση πλαστικών μιας χρήσης μέχρι το 2030. Τη χώρα μας είχε εκπροσωπήσει ο τότε Υπουργός κ. Σωκράτης Φάμελλος. https://bit.ly/2DGjcAH

Είναι ηλίου φαεινότερον ότι η πλαστική κρίση είναι εγγενώς διασυνοριακή και απαιτεί συντονισμένη παγκόσμια απάντηση για να αντιμετωπιστεί επαρκώς, όπως τεκμηριώνεται και από την έκθεση «Πλαστικά & Κλίμα -Το κρυφό κόστος ενός πλαστικού πλανήτη» [Plastic & Climate – The Hidden Costs of a Plastic Planet, Μάιος 2019 https://bit.ly/32bI8th ]

Παρ’ όλα αυτά, εκθέσεις, αποφάσεις διεθνών και Ευρωπαϊκών οργανισμών για την κατάργηση των πλαστικών, την ανακύκλωση και την κυκλική οικονομία, η άποψη που αποκτάει συνεχώς όλο και περισσότερους υποστηρικτές είναι ότι «Η ανακύκλωση δεν είναι αρκετή» [Recycling is not enough].

Στο βιβλίο του με τίτλο  «Recyclage: le grand enfumage», ο Flore Berlingen διευθυντής του οργανισμού Zero Waste France υπογραμμίζει τα «όρια της ανακύκλωσης» και «αποκρυπτογραφεί τις υποσχέσεις αυτής της ψεύτικης κυκλικής οικονομίας, η οποία διατηρεί τον μύθο των απείρως ανακυκλώσιμων προϊόντων», Ιούλιος 2020. https://bit.ly/3bJGbaD

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Οι ΦτΦ θεωρούν ότι η Περιβαλλοντική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, το ίδιο και η Ευρωπαϊκή Ένωση, ενέκριναν πολλά ψηφίσματα για την αντιμετώπιση της κρίσης, αλλά τελικά είναι ανεπαρκή. Για να αποφευχθεί η πλαστική ρύπανση σε θαλάσσια και άλλα περιβάλλοντα, η παγκόσμια κοινότητα θα χρειαστεί ένα ειδικό εργαλείο –μια Σύμβαση για την Παραγωγή Πλαστικών– που θα αφορά τον πλήρη κύκλο ζωής του πλαστικού από την παραγωγή και το σχεδιασμό έως την πρόληψη και τη διαχείριση των αποβλήτων. «Η Σύμβαση για την Πλαστική Ρύπανση: Προς μια νέα παγκόσμια συμφωνία για την αντιμετώπιση της πλαστικής ρύπανσης» παρέχει ένα διαρθρωτικό και εννοιολογικό πλαίσιο για μια τέτοια σύμβαση. [Convention on Plastic Pollution Toward a new global agreement to address plastic pollution, Ιούνιος 2020. https://bit.ly/2GJasLr ]

Β. ΤΟ Ν/Σ «Ενσωμάτωση της Οδηγίας 2019/904/ΕΕ σχετικά με τη μείωση των επιπτώσεων ορισμένων πλαστικών προϊόντων στο περιβάλλον».

Όπως προαναφέραμε οι ΦτΦ καλωσόρισαν το ν/σ. Ωστόσο καταθέτουμε ορισμένες παρατηρήσεις & προτάσεις:

1. Έγκυρη και έγκαιρη ενημέρωση των επιχειρήσεων του κλάδου πλαστικών για τις νέες διαδικασίες.
2. Να προβλεφθούν μέτρα ενίσχυσης των επιχειρήσεων πλαστικών και των εργαζομένων κατά τη διαδικασία μετάβασης και της μείωσης ή και της διαφοροποίησης της παραγωγής.
3. Πρόβλεψη για ένα κωδικοποιημένο αξιόπιστο μοντέλο για την «Την Ενθάρρυνση των κοινωνικών πρωτοβουλιών για την αλλαγή συμπεριφοράς και αντίληψης» όλων των εμπλεκομένων μερών σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Προτεινόμενο μοντέλο: Defra MODEL4E (Enable/ Καθιστώ ικανούς – Engage/ Προκαλώ τη συμμετοχή – Encourage/ Ενθαρρύνω –Exemplify/ Αναδεικνύω καλές πρακτικές).
4. Αξιοποίηση των Παγκόσμιων ή Ευρωπαϊκών Ημερών και Εβδομάδων για τη μείωση αποβλήτων και ειδικότερα των πλαστικών.
5. Σύνδεση του νόμου με τους 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης και ειδικότερα με τους στόχους 6,11,12.
6. H μείωση εισαγωγών πλαστικών για ανακύκλωση από την Κίνα, το Βιετνάμ, την Ινδία κ.ά.
7. Οι πυρκαγιές εργοστασίων ανακύκλωσης πλαστικών στη χώρα μας. Αξίζει να ληφθεί σοβαρά υπόψη το Δελτίο Τύπου της «Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης για το νέο ΕΣΔΑ και για τις 64 πυρκαγιές σε ΧΥΤΑ και ΚΔΑΥ από το 2014 – 2020» γιατί εκτός των άλλων αναφέρονται οι πυρκαγιές σε εργοστάσια πλαστικής ανακύκλωσης με πιο πρόσφατη εκείνης της Μεταμόρφωσης, Αύγουστος 2020.  https://bit.ly/32cMUXr

Γ. Ειδικές παρατηρήσεις για το άρθρο 4 παρ.10 «οι κοινόχρηστες βρύσες και η δωρεάν διάθεση πόσιμου νερού.

 Απόσπασμα:

«Για τον σκοπό της μείωσης της κατανάλωσης των πλαστικών προϊόντων μιας χρήσης του μέρους  ΣΤ’  του παραρτήματος Ι, από την 1η Ιουλίου 2021, οι Ο.Τ.Α. Α’ βαθμού υποχρεούνται να διαθέτουν κοινόχρηστες βρύσες προς δωρεάν διάθεση πόσιμου νερού σε δημοτικές αθλητικές εγκαταστάσεις και σε δημοτικές παιδικές χαρές, παρέχοντας κατάλληλη σήμανση στο κοινό που ενθαρρύνει τη χρήση επαναχρησιμοποιούμενων δοχείων νερού, καθώς και να επεκτείνουν το δίκτυο με κοινόχρηστες βρύσες προς δωρεάν διάθεση πόσιμου νερού σε κοινόχρηστους χώρους συνάθροισης κοινού εντός των ορίων της αρμοδιότητάς τους.»

Προφανώς «οι κοινόχρηστες βρύσες και η δωρεάν διάθεση πόσιμου νερού» είναι μια θετική διάταξη του ν/σ. Όμως τόσο η Ευρωπαϊκή Οδηγία όσο και το αρ.4.10 στο ν/σ δεν εμφανίστηκαν ως «κεραυνός εν αιθρία». Είχαν προηγηθεί κινήσεις πολιτών και φορέων σε όλη την Ευρώπη. https://bit.ly/35iX5Md

Προτάσεις:

1. Να ενημερωθούν άμεσα οι Δήμοι και οι Εταιρείες Ύδρευσης – Αποχέτευσης (ΕΥΔΑΠ, ΕΔΥΑΘ κ.ά.) ότι από την 1η Ιουλίου 2021, οι Ο.Τ.Α. Α’ βαθμού υποχρεούνται να διαθέτουν κοινόχρηστες βρύσες προς δωρεάν διάθεση πόσιμου νερού σε δημοτικές αθλητικές εγκαταστάσεις, σε δημοτικές παιδικές χαρές κ.ά.
2. Να εξασφαλιστούν τα ανάλογα κονδύλια στους Δήμους για την κατασκευή, τη συντήρηση κοινόχρηστων βρυσών και την παροχή νερού.
3. Ειδικά για τους Δήμους ορισμένων νησιών, όπου για την ποιότητα του νερού θα πρέπει να ληφθεί επιπλέον μέριμνα.
4. Να σταλεί στους Δήμους υπόδειγμα δημιουργίας κοινόχρηστων βρυσών, λαμβάνοντας υπόψη τη δημόσια υγιεινή και ασφάλεια. Ένα πρότυπο θα μπορούσε να είναι η φωτογραφία στο εξώφυλλο του Υπομνήματος.
5. Να αξιοποιηθεί η Ευρωπαϊκή και η διεθνής εμπειρία Δήμων που ήδη διαθέτουν κοινόχρηστες βρύσες.
6. Να δημιουργηθεί εφαρμογή στα κινητά τηλέφωνα μέσω διαδραστικού χάρτη εντοπισμού κοινόχρηστων βρυσών αλλά και καταστημάτων που διαθέτων δωρεάν νερό βρύσης με ειδικό σήμα (διάβαζε και α/α 7)
7. Επιπλέον της δημιουργίας των κοινόχρηστων βρυσών να ενθαρρυνθούν τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος να παρέχουν δωρεάν νερό στους πολίτες για να γεμίζουν τα παγούρια τους. «Free tap water – Available here» https://bit.ly/3m6pUBj

Δ. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ – ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Το ιστορικό Free tap water & οι ΦτΦ https://bit.ly/3bHSWm9
2. Διεθνές Συνέδριο  «Επιστροφή στη Βρύση», Μάρτιος 2018 https://bit.ly/3hhJEP1
3. «Free tap water – Available here» https://bit.ly/3m6pUBj
4. Convention on Plastic Pollution Toward a new global agreement to address plastic pollution, Ιούνιος 2020. https://bit.ly/2GJasLr
5. «Recyclage : le grand enfumage» https://bit.ly/3bJGbaD
6. Plastic & Climate – The Hidden Costs of a Plastic Planet, Μάιος 2019 https://bit.ly/32bI8th
7. 6 τρόποι να πείτε ΟΧΙ στο πλαστικό https://bit.ly/3ihbCLV
8. ΥΠΕΝ ΕΘΝΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΚΛΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ https://bit.ly/3hkcdey
9. Λιγότερα απόβλητα –  Καλύτερη ζωή α) Drinking water https://bit.ly/33fHNFb β) Refill free tap water https://bit.ly/33tNVKr
10. ΦτΦ: ΥΠΟΜΝΗΜΑ προς ΥΠΕΝ – ΚΕΔΕ – ΕΝΠΕ – ΤΕΕ – ΠΟΕ ΟΤΑ για το νέο Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων https://bit.ly/3k1dJUG

---

Ελληνικό Δίκτυο ΦΙΛΟΙ της ΦΥΣΗΣ/ Naturefriends Greece Ανθέων 72, 12461, Χαϊδάρι | Τηλέφωνο: 690 7720897 –  215 257408 [email protected] | https://www.naturefriends.gr/