Γιώργος Παπαϊωάννου, γιατρός του “Αττικόν”: Η πρωτοποριακή επέμβαση σε έμβρυο και η παγκόσμια επιτυχία
Ο Γιώργος Παπαϊωάννου, χειρουργός μαιευτήρας και υπεύθυνος της Μονάδας Εμβρυομητρικής Ιατρικής και Θεραπείας Εμβρύου «Κύπρος Νικολαϊδης» στο νοσοκομείο «Αττικόν», μιλάει για την απόλυτα επιτυχημένη και πρωτοποριακή ενδομήτρια επέμβαση που πραγματοποίησε, σε έμβρυο με συγγενή διαφραγματοκήλη.
Η πάθηση
Ο γιατρός, επιχειρεί με όσο το δυνατόν πιο κατανοητό τρόπο να μιλήσει για την πάθηση και τους κινδύνους που είχαν προκληθεί για το 28 εβδομάδων έμβρυο. «Θα το πούμε με σαφήνεια. Η απώλεια του μωρού ήταν βέβαιη. Έδωσα την επιλογή της διακοπής της κύησης στη μητέρα, τονίζοντας όμως πως υποστηρίζω την επιλογή της επέμβασης. Είμαι πάντα με το μωρό». Οι προγεννητικές μετρήσεις που πραγματοποίησε ο γιατρός, έδειχναν πως η κατάσταση είναι πολύ σοβαρή. «Ήταν από τις πιο δύσκολες περιπτώσεις με βάση τους δείκτες που είχαμε».
Το έμβρυο παρουσίασε συγγενή διαφραγματοκήλη. Τι σημαίνει αυτό; Ο Γιώργος Παπαϊωάννου, εξηγεί: «Υπάρχει το διάφραγμα που χωρίζει την καρδιά και τον θώρακα από τα ενδοκοιλιακά όργανα όπως το στομάχι, τα έντερα κλπ. Σε διάφορους ανθρώπους υπάρχουν μικρές τρύπες στο διάφραγμα. Η διαφραγματοκήλη. Αυτό, στους ενήλικες είναι μια πάθηση κατά τα οποία όργανα της κοιλιακής χώρας (συνήθως το έντερο) περνούν προς τον θώρακα.
Στο έμβρυο, η συγγενής διαφραγματοκήλη αφορά μεγάλη τρύπα στο διάφραγμα, απ’ όπου έντερο, στόμαχος και ήπαρ, περνούν στη θωρακική κοιλότητα, παρεκτοπίζουν την καρδιά και πιέζουν τους πνεύμονες, μην αφήνοντάς τους να μεγαλώσουν. Άρα, ενώ το χειρουργείο της διαφραγματοκήλης δεν είναι τόσο βαρύ χειρουργείο για ενήλικες, τα μωρά πεθαίνουν μόλις γεννηθούν γιατί έχουν πνευμονική υποπλασία.
Η επίπτωση της συγγενούς διαφραγματοκήλης κυμαίνεται από 1 έμβρυο στις 4.000 μέχρι 1 έμβρυο στις 10.000. Οι περισσότερες περιπτώσεις όμως αφορούν μικρά ελλείμματα στα οποία μόνο το έντερο έχει περάσει στη θωρακική κοιλότητα. Έτσι, το μωρό γεννιέται κάνει το χειρουργείο του και πάει καλά στις περισσότερες περιπτώσεις. Όταν περάσει και το ήπαρ επάνω όμως, η περίπτωση είναι πολύ δύσκολη».
Οι τρεις φάσεις της επέμβασης
Οι γιατροί, με τη σύμφωνη γνώμη της εγκύου, αποφάσισαν να πραγματοποιήσουν την επέμβαση που μαζί με την προετοιμασία κράτησε περίπου 2 ώρες. Το μεγαλύτερο μέρος αφορούσε την προετοιμασία, ενώ αυτή καθαυτή η επέμβαση διήρκησε περίπου μισή ώρα. «Στόχος ήταν να μπούμε στο στόμα του μωρού και να το διασωληνώσουμε. Σε πρώτη φάση λοιπόν, έπρεπε να γυρίσω το μωρό και να του αλλάξω τη θέση μέσα στην κοιλιά, καθώς ήταν με το κεφάλι κάτω. Αυτό από μόνο του είναι μια πολύ σπάνια επέμβαση. Δεν γνωρίζω να έχει γίνει αλλού στην Ελλάδα» περιγράφει ο κύριος Παπαϊωάννου.
Στη δεύτερη φάση, υπό υπερηχογραφική καθοδήγηση, πραγματοποιήθηκε ένεση νάρκωσης στο έμβρυο. «Βάση του διαλύματος που χρησιμοποιείται για τη νάρκωση, είναι το κουράριο, ένα φάρμακο που χρησιμοποιούν οι Ινδιάνοι για να κοιμήσουν τα θηράματά τους. Καταφέραμε να κάνουμε την ένεση στο μπράτσο του εμβρύου, κάτι επίσης δύσκολο, καθώς ήταν συνεχώς εν κινήσει μέσα στη μήτρα». Αφού πέρασαν πέντε λεπτά, το μωρό ναρκώθηκε και άνοιξε ελαφρώς το στόμα του. Έτσι ο γιατρός ήταν έτοιμος να περάσει στην τρίτη και τελευταία φάση της επέμβασης.
«Βάλαμε ένα εργαλείο που τρυπάει τα τοιχώματα της μήτρας. Πέρασα έναν σωλήνα και μέσα από τον σωλήνα το εμβρυοσκόπιο. Είναι σαν λαπαροσκοπικό εργαλείο που πρόσφατα προμηθευτήκαμε καινούριο. Έτσι, βρεθήκαμε μέσα στον αμνιακό σάκο. Με υπερηχογραφική καθοδήγηση οδηγήθηκε το εμβρυοσκόπιο ώστε να μπει στο στόμα του μωρού και το προχωρήσαμε όσο πιο βαθιά, περνώντας τη γλώσσα, τις αμυγδαλές και την τραχεία, φτάνοντας στο ύψος του θώρακα του μωρού. Όταν πλέον βρεθήκαμε στον διχασμό της τραχείας περάσαμε ένα μικρό μπαλονάκι. Αυτό το φουσκώσαμε με αέρα και πετύχαμε απόφραξη της τραχείας. Έτσι ολοκληρώθηκε η επέμβαση».
Η εγκυμονούσα παρακολουθούσε ξύπνια
Για να φτάσει η ομάδα του νοσοκομείου Αττικόν να πραγματοποιήσει ένα τέτοιο χειρουργείο, καθοριστική ήταν, σύμφωνα με τον κ. Παπαϊωάννου, η συμβολή της διευθύντριας της κλινικής, Σοφίας Καλανταρίδου. Ανέλαβε καθήκοντα τον περασμένο Αύγουστο, έχει στηρίξει την ομάδα του νοσοκομείου και έχει φροντίσει να υπάρχει ο πλέον σύγχρονος εξοπλισμός. «Ήταν παρούσα στο χώρο του χειρουργείου εκείνο το βράδυ. Υπήρχε ένα παλιό μηχάνημα το οποία αντικαταστάθηκε και αυτό ήταν καθοριστικό για να μπορούμε να κάνουμε τέτοιες επεμβάσεις. Μας έχει υποστηρίξει πάρα πολύ».
Κι αν κάποιος υποθέσει πως η εγκυμονούσα ξύπνησε και ενημερώθηκε πως όλα πήγαν καλά, θα έχει κάνει λάθος. Η γυναίκα, ήταν ξύπνια σε όλη τη διάρκεια του χειρουργείου, παρακολουθώντας τη διαδικασία από την οθόνη. Ο γιατρός εξηγεί πως σε άλλα κέντρα προτιμούν την ολική νάρκωση. «Εγώ διδάχθηκα την επέμβαση από τον δάσκαλό μου και πρωτοπόρο παγκοσμίως, Κύπρο Νικολαΐδη. Μάλιστα η μονάδα μας έχει το όνομά του. Εκεί που την διδάχθηκα λοιπόν, έμαθα ότι η γυναίκα είναι ξύπνια. Στη συγκεκριμένη περίπτωση της κάναμε επισκληρίδιο αναισθησία».
Τόσο η εγκυμονούσα, όσο και ο πατέρας του μωρού, δεν σκέφτηκαν ποτέ τη διακοπή της κύησης. «Είναι φοβερό ζευγάρι» λέει ο γιατρός, ο οποίος κάνει ιδιαίτερη μνεία στην μητέρα. «Αυτή η γυναίκα έχει μεγαλείο μέσα της και έτσι αντιμετωπίζει όσα της συμβαίνουν. Διάβαζε όσα γράφονταν στο διαδίκτυο και με έπαιρνε τηλέφωνο συγκινημένη, να μου πει πως είναι πολύ περήφανη για εμένα. Εντυπωσιάστηκε που της προτείναμε αυτή την επέμβαση και εντυπωσιάστηκε με τη διαδικασία. Όταν της είπα ότι θα γυρίσουμε το μωρό, δεν το πίστευε. Φοβόταν ότι θα πονάει. Όταν τελικά έγινε, απέκτησε τεράστια εμπιστοσύνη. Αντιλήφθηκε ότι γίνεται κάτι μοναδικό».
Κάπως έτσι, στο νοσοκομείο «Αττικόν» γράφτηκε η ιστορία της ενδομήτριας επέμβασης με πολύ υψηλό βαθμό δυσκολίας, βάζοντας το νοσοκομείο στη λίστα των ελάχιστων παγκοσμίως, που έχουν πραγματοποιήσει αντίστοιχα χειρουργεία. «Το γεγονός ότι πέτυχε η επέμβαση είναι από μόνο του τεράστιο γεγονός για όλους» συνοψίζει ο χειρούργος, μαιευτήρας και Υπεύθυνος της Μονάδας Εμβρυομητρικής Ιατρικής στη Γ΄ Μαιευτική & Γυναικολογική Κλινική, Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αττικόν, Γιώργος Παπαϊωάννου.
