“Τι θα γίνει με τις δύο λίμνες;” – Τα επικίνδυνα μυστικά τού υπόγειου Κηφισού έρχονται στο φως

«Τα πλακοσκεπή τμήματα είχαν αφεθεί εδώ και δεκαετίες χωρίς συντήρηση. Είμαστε σε επιφυλακή, γιατί σε περίπτωση βροχής οι άνθρωποι και τα μηχανήματα θα πρέπει να έχουν απομακρυνθεί», λέει ο περιφερειάρχης Αττικής Νίκος Χαρδαλιάς. Την ίδια ώρα, η ομάδα σπηλαιολόγων που ακοκάλυψε πέρυσι το πρόβλημα με αυτοψία στην υπόγεια κοίτη, βάζει το πρόβλημα σε πιο ευρεία βάση, ζητώντας συνολικότερη αντιμώπιση των προβλημάτων.

Ο σταδιακός εγκιβωτισμός του Κηφισού οδήγησε στην κάλυψη 8,6 χιλιομέτρων με τσιμεντένιες πλάκες, πάνω από τις οποίες διέρχεται η ομώνυμη μεγάλη Λεωφόρος με την μεγαλύτερη κυκλοφοριακή φόρτιση του Λεκανοπεδίου. Τα τμήματα αυτά έμειναν κυριολεκτικά στην αφάνεια και επί χρόνια εγκαταλείφθηκαν χωρίς καμία φροντίδα. Πριν από ένα έτος, μια ομάδα σπηλαιολόγων (βλέπε Η υπόγεια λίμνη στην κοίτη του Κηφισού) επισκέφθηκε την καλυμμένη κοίτη και χτύπησε το καμπανάκι του κινδύνου. Οι εικόνες και οι περιγραφές της ανέδειξαν την ανάγκη για άμεση επέμβαση, τόσο για τον καθαρισμό όσο και για τον έλεγχο της στατικότητας του κλειστού αγωγού.

Με τον καθαρισμό του κλειστού τμήματος αποκαλύπτονται πράγματι πολλές ζημιές, όπως αναφέρει η Περιφέρεια Αττικής, η επισκευή των οποίων δεν καθόλου εύκολη υπόθεση. Η Περιφέρεια Αττικής ανέθεσε σε εμπειρογνώμονες να γνωματεύσουν και κήρυξε το υπόγειο τμήμα σε «κατάσταση ειδικής κινητοποίησης πολιτικής προστασίας».

Ακολούθησε η υπογραφή σύμβασης προϋπολογισμού 1,24 εκατ. ευρώ με τεχνική εταιρεία για τον καθαρισμό του κλειστού τμήματος εντός τριών μηνών. Η σύμβαση περιλαμβάνει την απομάκρυνση απορριμμάτων και μπάζων από την τσιμεντένια κοίτη για να μην εμποδίζουν τη ροή των υδάτων. Παράλληλα καταγράφονται τα σημεία όπου διαπιστώνονται ζημιές.

Οπως ανακοίνωσε χθες η Περιφέρεια Αττικής, η κατάσταση την οποία συνάντησαν τα συνεργεία είναι εξαιρετικά δύσκολη. «Ο καθαρισμός πραγματοποιείται υπό εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες, λόγω απουσίας επαρκούς αερισμού, έλλειψης φωτισμού που καθιστά επιβεβλημένη τη χρήση γεννητριών και προβολέων, χρήσης ειδικού εξοπλισμού μέσων ατομικής προστασίας λόγω ύπαρξης πολύ μεγάλου αριθμού εντόμων και βουρκώδους υποστρώματος, χρήσης ερπυστριοφόρων μηχανημάτων για την πρόσβαση στο εσωτερικό του αγωγού, καθώς και υδραυλικών σφυρών για την κατάτμηση μεγάλων κομματιών σκυροδέματος που έχουν καταπέσει από την οροφή και τα πλαϊνά τοιχώματα».

Το κυριότερο πρόβλημα, όμως, αφορά την ύπαρξη νερού εντός του κλειστού τμήματος του αγωγού, σε σημαντικό ύψος. Χαρακτηριστικά, κατά τη διάρκεια αυτοψίας που πραγματοποιήθηκε στις αρχές Αυγούστου, η πρόσβαση, ξεκινώντας από την οδό Αγίας Άννης, στο ύψος της περιοχής του Αγίου Ιωάννη Ρέντη, ήταν δυνατή μόνο για μήκος περίπου δύο χιλιομέτρων, καθώς το ύψος του νερού έφτανε τα 80 εκατοστά».

«Τα πλακοσκεπή τμήματα του Κηφισού ποταμού είχαν αφεθεί εδώ και δεκαετίες χωρίς καμιά συντήρηση. Ο καθαρισμός τους είναι μια ιδιαίτερα δύσκολη άσκηση, καθώς υπάρχουν θέματα ασφαλείας. Κάθε ημέρα πρέπει είμαστε σε επιφυλακή, γιατί σε περίπτωση βροχής οι άνθρωποι και τα μηχανήματα θα πρέπει να έχουν απομακρυνθεί», δήλωσε στην “Καθημερινή” ο περιφερειάρχης Αττικής Νίκος Χαρδαλιάς. «Οι ποσότητες των σκουπιδιών, των φερτών υλικών που “κατεβάζει” ο Κηφισός και των μπάζων είναι πολύ μεγάλες. Οπως διαπιστώθηκε, σε αρκετά σημεία είχαν σφηνώσει και περιόριζαν τη διατομή, κάτι που σε μια μεγάλη νεροποντή μπορεί να αποδειχθεί πολύ επικίνδυνο. Τώρα εξετάζουμε μήπως πρέπει να υπάρχει μια μόνιμη εργολαβία καθαρισμού, κάθε χρόνο τέτοια εποχή».

Το κυριότερο πρόβλημα που καλείται τώρα να επιλύσει η περιφέρεια είναι η εκτίμηση των ζημιών που διαπιστώνονται και η επισκευή τους. «Ζήτησα να οριστεί μια ομάδα με μηχανικούς διαφόρων ειδικοτήτων της περιφέρειας και να επισκεφθεί τα σημεία που θα μας υποδείξει ο εργολάβος. Αν χρειαστεί, θα ζητήσουμε και τη βοήθεια ειδικών εμπειρογνωμόνων. Την επόμενη εβδομάδα θα πραγματοποιηθεί σύσκεψη προκειμένου να εξεταστούν οι πιθανοί τρόποι επισκευής. Είναι μια δύσκολη εξίσωση γιατί δεν είμαστε ακόμη σε θέση να γνωρίζουμε πόσο σοβαρά είναι τα τεχνικά προβλήματα που υπάρχουν».

“Τα καλά να τα λέμε. Υπάρχουν όμως και μερικά άλλα”

Ο Δημήτρης Θεοδοσόπουλος, CEO στην εταιρεία Γεωμυθική, που έφερε στην επιφάνεια το πρόβλημα της υπόγειας κοίτης του Κηφισού, μιλάει για άλλα προβλήματα, πέρα από τα μπάζα, που αιτούν παρεμβάσεις.

Για τον καθαρισμό του υπόγειου Κηφισού από την Περιφέρεια ή Μηδενί δίκην δικάσης, πριν αμφοίν μύθον ακούσης

Αυτές τις μέρες, με πρωτοβουλία της Περιφέρειας από ότι ενημερωνόμαστε από τα ΜΜΕ, μηχανήματα καθαρίζουν τα φερτά υλικά και τα μπάζα στον υπόγειο Κηφισό και είναι μια είδηση που έχω λάβει από πολλούς φίλους (και συνεχίζω να λαμβάνω) και τους ευχαριστώ.

Ένας χρόνος πέρασε από την ανακάλυψη και δημοσιοποίηση (Αύγουστος 2023) της τραγικής κατάστασης, από την αυτοψία μας με την ομάδα της Γεωμυθικής, στον υπόγειο Κηφισό, όπου διαπιστώσαμε ότι δεν πρέπει να είχε μπει κανένας τα τελευταία 20 χρόνια, από τότε που σκεπάστηκε (πριν την Ολυμπιάδα του 2004). Εδώ όλη η εξερεύνηση μας στα υπόγεια του Κηφισού: https://www.youtube.com/watch?v=wesf0WzOdsA&t και το σχετικό άρθρο του Γιώργου Λιάλιου που έκανε και το θέμα γνωστό τότε: https://www.kathimerini.gr/…/ta-mystika-tis-ypogeias…/ Αν και στην αρχή έψαχναν ποιος είναι υπεύθυνος εν τέλει κάποιος πήρε την ευθύνη και την πρωτοβουλία να προχωρήσει στο αυτονόητο. Τα καλά να τα λέμε. Υπάρχουν όμως και μερικά άλλα. Αυτά θα ήθελα να θίξω και συγνώμη για την μακροσκελή ανάρτηση.

Αλλά 1: Δεν έχουμε μάθει ακόμα ποιος έδωσε επίσημη άδεια για να πραγματοποιήσουν πατηλήκια μέσα στην κοίτη του Κηφισού οχήματα 4*4 τον Φεβρουάριο του 2023. βίντεο εδώ: https://www.youtube.com/watch?v=l08e46Jakvo Είχε γίνει και σχετική ερώτηση στην Περιφέρεια τότε από την Περιφερειακή Παράταξη της Οικολογικής Συμμαχίας (με τίτλο: Περί «test drive» οχήματος της Ford εντός της κοίτης του Κηφισού ποταμού) και ακόμα μας απαντάνε. Να σημειώσουμε ότι με τα ίδια οχήματα έκανε βόλτα οδηγώντας ένα από αυτά λίγο αργότερα στην Εθνική ο ίδιος ο Περιφερειάρχης, τότε ο Πατούλης. βίντεο εδώ: https://www.youtube.com/watch?v=878qQlHYCaI&t Τότε από ότι φαίνεται η Περιφέρεια είχε άλλα σχέδια για το ποτάμι.

Αλλά 2: Τον Αύγουστο του 2023 με την ομάδα της Γεωμυθικής πραγματοποιήσαμε, με 5μελή ομάδα σπηλαιολόγων, εξερεύνηση του υπόγειου Κηφισού και ανακαλύψαμε πολλά και διάφορα, τα οποία κοινοποιήσαμε στο Υπουργείο Περιβάλλοντος, όπως: Στατικές βλάβες, απορρίμματα, μπάζα, φερτά και απόβλητα, παράνομες συνδέσεις και φυσικά πανίδα. Δεν είναι λοιπόν μόνο τα μπάζα το πρόβλημα με τον Κηφισό.

Αλλά 3: Στην εξερεύνηση μας ανακαλύψαμε δυο λίμνες στην υπόγεια κοίτη οι οποίες είναι άγνωστου βάθους και κρίσιμες για την στατική επάρκεια του Κηφισού. Αυτές επείγει επίσης να μελετηθούν και να επιδιορθωθούν και δεν ακούσαμε κάτι και για αυτές.

Αλλά 4: Στην εξερεύνηση μας ανακαλύψαμε σημαντική παρουσία ιχθυοπανίδας η οποία στα έργα που γίνεται τώρα απλά δεν ασχολούνται. Μηχανήματα μπαίνουν και βγαίνουν και σίγουρα δεν υπάρχει σχετική πρόβλεψη για αυτούς τους πληθυσμούς. Μάλιστα σε σχετικά ρεπορτάζ εμβρόντητοι όλοι αναφέρουν ότι η στάθμη του νερού σε μερικά σημεία είναι και 80 πόντους με ένα μέτρο. Νερό στον Κηφισό δηλαδή! Ανακαλύψαμε τον τροχό.

Αλλά 5: Μας έχει πιάσει ο πόνος για τα ρέματα και πάλι και ο φόβος μπορώ να πω, γιατί έρχονται βροχές. Καλό είναι λοιπόν στην κουβέντα να προσθέσουμε, για ακόμα μια φορά, ότι πνιγόμαστε γιατί ακριβώς καλύψαμε τα ρέματα μας, τα μπαζώσαμε, τα κάναμε υπόγεια, τα κάναμε δρόμους, πλατείες, παιδικές χαρές, γήπεδα, πολυκατοικίες και άλλα καλούδια.

Επομένως για να μην πλημμυρίζουμε σε κάθε βροχούλα χρειάζεται να κάνουμε στροφή στον τρόπο που τα βλέπουμε και τα αντιμετωπίζουμε, Τα ρέματα δεν είναι απλά αγωγοί απορροής ομβρίων υδάτων, είναι οικοσυστήματα (ακόμα και στα υπόγεια τμήματα τους πολλές φορές) και ο σεβασμός του χώρου τους είναι η καλύτερη αντιπλημμυρική θωράκιση για κάθε πόλη. Επομένως να λείπουν τα κροκοδείλια δάκρυα και οι επικοινωνιακές ανησυχίες της Περιφέρειας και του Υπουργείου για την επόμενη πλημμύρα, να σταματήσουν να τσιμεντώνουν ότι ρέμα βρουν μπροστά τους και τότε ίσως δεχτούμε ότι μπορεί να ανησυχούν πραγματικά για την ασφάλεια των πολιτών και δεν μας δουλεύουν ψιλό γαζί.

Για να το πω απλά. Πίσω από τον τρομερό ενθουσιασμό των ΜΜΕ για τον καθαρισμό του Κηφισού για πρώτη φορά, έρχονται τα έργα της Περιφέρειας που επιδεινώνουν συνεχώς τον πλημμυρικό κίνδυνο. Η Αττική χάνει συνεχώς το πράσινο και το μπλε της. Θέλουμε επιτέλους να βλέπουμε μπουλντόζες να γκρεμίζουν αυθαίρετα, να ανοίγουν τα κλειστά ρέματα, να καταστρέφουν τα τσιμέντα μέσα στις κοίτες και όχι να βλέπουμε μπουλντόζες να κόβουν δέντρα και να καταστρέφουν ότι φυσικό έχει μείνει σε αυτή την πόλη.

ΥΓ1: Ευελπιστώ να καλύψουν με τον ίδιο ενθουσιασμό τα ΜΜΕ την καταστροφή και το τσιμέντωμα του τελευταίου φυσικού τμήματος του Κηφισού ποταμού κάτω από την Αττική Οδό, στον Κόκκινο Μύλο, που δρομολογείται.

ΥΓ2: Ευελπιστώ να καλύψουν με τον ίδιο ενθουσιασμό τα ΜΜΕ την καταστροφή και το τσιμέντωμα του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας, που δρομολογείται.

ΥΓ3: Ευελπιστώ να καλύψουν με τον ίδιο ενθουσιασμό τα ΜΜΕ την καταστροφή και το τσιμέντωμα του Ερασίνου ποταμού, που δρομολογείται.

ΥΓ4: Ευελπιστώ να καλύψουν με τον ίδιο ενθουσιασμό τα ΜΜΕ την καταστροφή και το τσιμέντωμα της Πικροδάφνης, που δρομολογείται.

ΥΓ5: Στην φωτογραφία ψάχνουμε τον πάτο της λίμνης στο ύψος της Λ.Αθηνών.