Καθημερινή: “Εξερευνούμε το άγνωστο Ποικίλον Όρος”
Ενα μικροσκοπικό φίδι ταράζεται από τα βήματά μας και σπεύδει να κρυφτεί στη φωλιά του. Μέχρι και αυτό αρνείται πεισματικά να μείνει σπίτι και να αποδεχθεί ότι ήρθε ο χειμώνας – ο λαμπερός κυριακάτικος ήλιος έχει μπερδέψει τους πάντες, η θερμοκρασία είναι υψηλή και οι επισκέπτες του βουνού κυκλοφορούν με τα κοντομάνικα Δεκέμβρη μήνα.
Το Ποικίλον Ορος βρίσκεται πάνω από το Χαϊδάρι και την Πετρούπολη. Είναι ένα χαμηλό βουνό με ψηλότερη κορυφή στα 452 μ. Η διαδρομή που ακολουθήσαμε είναι κυκλική, έχει μήκος 7 χιλιόμετρα και απευθύνεται σε πιο έμπειρους περιπατητές. Η ποικιλία που προλάβαμε να συναντήσουμε σε βλάστηση και πεδίο (φαράγγι, δάσος, κόψη, σπήλαια), γίνεται από την αρχή το αστείο της παρέας: «για ποικιλία στο Ποικίλο».
Η διαδρομή μας, σύμφωνα με τους ντόπιους, χρησιμοποιείται ως διάβαση του βουνού από τους αρχαίους χρόνους. Ο δικηγόρος – ερευνητής Τάσσος Λύτρας έδωσε όλες τις πληροφορίες σε νέους ντόπιους εθελοντές, οι οποίοι το επανεμφάνισαν προσπαθώντας να πατήσουν επάνω στην παλιά χάραξη. Σε κάθε περίπτωση, έφτιαξαν ένα πολύ όμορφο μονοπάτι που σηματοδοτείται από αλλεπάλληλους κούκους (σωροί από πέτρες) και κορδέλες στα δέντρα, αλλά χρειάζεται περαιτέρω καθαρισμό από τα πουρνάρια και καλύτερη χάραξη κατά τόπους.
Αφετηρία μας είναι η είσοδος επί της οδού Αλ. Παπαναστασίου, στο Χαϊδάρι. Βαδίζουμε αρχικά στον χωματόδρομο και σύντομα συναντάμε τους κούκους που μας κατευθύνουν στο φαράγγι Ζαστάνι. Πεύκα, βελανιδιές και ένα σωρό ακόμη είδη θεριεύουν γύρω μας, ωσότου φτάνουμε σε ένα ξέφωτο με θέα στο λεκανοπέδιο Αθηνών και ξαναβγαίνουμε σε χωματόδρομο. Στρίβουμε δεξιά και στη διασταύρωση με τον επόμενο χωματόδρομο, μπαίνουμε ευθεία απέναντι στο μονοπάτι.
Από εδώ και πέρα έχουμε πότε πότε θέα προς το Θριάσιο Πεδίο, τον Ασπρόπυργο και τα διυλιστήρια και ξεκινάει η κατηφορική πορεία προς τη μεγάλη γέφυρα με τη σιδηροδρομική γραμμή. Εδώ το μονοπάτι είναι δυσδιάκριτο και μόνο οι κούκοι σας οδηγούν στη σωστή κατεύθυνση. Στη σαφή διασταύρωση που θα εντοπίσετε, και τα δύο μονοπάτια οδηγούν στο αναρριχητικό πεδίο «Ιερά Οδός – Λατσουδόρεμα» (εδώ θα επιστρέψετε μετά την κυκλική διαδρομή). Εμείς κινηθήκαμε αριστερά, μπήκαμε στο πυκνό δάσος, περάσαμε από δύο βραχοσκεπές, είδαμε κυκλάμινα, αμέτρητα βελανίδια, μανιτάρια, βήματα από αγριογούρουνα και καταλήξαμε στις γραμμές του τρένου.
Περπατήσαμε προς τα δεξιά και ξαναμπήκαμε στο μονοπάτι δεξιά, ακριβώς πριν από το τούνελ. Από αυτό το σημείο το μονοπάτι αρχίζει να απευθύνεται σε πιο έμπειρους πεζοπόρους. Ουσιαστικά περπατάτε πάνω σε βράχια και βάτα με κατεύθυνση και πάλι το φαράγγι Ζαστάνι και τη βραχοσκεπή που διακρίνεται στο βάθος. Αξίζει να φτάσετε έως εκεί μιας και το θέαμα με τους αναρριχητές που κρέμονται από τη σπηλιά είναι κάτι παραπάνω από εντυπωσιακό.
Μετά τον πρώτο τομέα του αναρριχητικού πεδίου θα εντοπίσετε αριστερά ένα σκοινί και μεταλλικά σκαλιά. Για τον πολύ κόσμο, χωρίς εμπειρία, αυτό το πέρασμα αποτελεί μία μικρή via ferrata. Ανεβαίνετε τον βράχο, ακολουθείτε το εμφανές μονοπάτι και κατηφορίζετε στο φαράγγι. Μπορείτε να συνεχίσετε να περπατάτε στο μονοπάτι αριστερά ή να σκαρφαλώσετε στη μικρή κόψη που υψώνεται μπροστά σας μέχρι να διασταυρωθείτε και πάλι με το μονοπάτι (απαιτεί ήπιο σκαρφάλωμα ανάμεσα σε πουρνάρια και δεν ενδείκνυται για άπειρους).
Αρχικά το μονοπάτι είναι εμφανές, ωστόσο λίγο αργότερα που το δάσος πυκνώνει, αρχίζει να χάνεται. Οι κούκοι δεν είναι ιδιαίτερα καλά τοποθετημένοι και θα αναρωτηθείτε αρκετές φορές για την πορεία σας. Οταν βγείτε στο πλάτωμα και βλέπετε τις κεραίες ψηλά δεξιά σας, θα πρέπει να εντοπίσετε το σωστό μονοπάτι προς το φαράγγι για να απολαύσετε επιπλέον χρόνο στο δάσος, διαγράφοντας μια ωραία κυκλική διαδρομή.
Αν όχι, σε καμία περίπτωση μην ανησυχήσετε ότι θα χαθείτε: συνεχίζοντας ευθεία θα βγείτε σε χωματόδρομο στον οποίο στρίβοντας δεξιά θα φτάσετε στις κεραίες και έπειτα θα συναντήσετε και πάλι το μονοπάτι από το οποίο ξεκινήσατε.
Περισσότερα από 45 σπήλαια, πλούσια χλωρίδα και πανίδα
Σχεδόν όλη μας η πορεία έγινε πάνω σε χαλιά από πευκοβελόνες. Μπορεί αυτό να δυσχεραίνει τον εντοπισμό του μονοπατιού, προσφέρει όμως μια υπέροχη αίσθηση απόλυτης επαφής με τη φύση. Η χαλέπιος πεύκη είναι το κυρίαρχο είδος του Ποικίλου Ορους, ωστόσο η χλωρίδα του περιλαμβάνει επιπλέον 800 διαφορετικά είδη, πολλά από τα οποία ενδημικά της Ελλάδας, σπάνια ή προστατευόμενα. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται και 40 είδη ορχιδέας. Παρά τη λειτουργία λατομείων σε περασμένες δεκαετίες, που αλλοίωσαν την εικόνα του βουνού, και παρά την υπερβόσκηση του παρελθόντος, η οποία λέγεται ότι συνεχίζεται παράνομα (εδώ ξεχειμώνιαζαν τα κοπάδια βοσκών από τη Ρούμελη και υπάρχουν ακόμη οι παλιές στάνες), σήμερα φαίνεται να ανακάμπτει και να αποτελεί βιότοπο για πολλά είδη θηλαστικών, ερπετών και πουλιών. Μεταξύ των πουλιών έχουν καταγραφεί μερικά αρπακτικά αλλά και νησιώτικες πέρδικες, οι οποίες μεταφέρθηκαν εδώ τη δεκαετία του ’70, όπως και οι λαγοί, όταν το βουνό χαρακτηρίστηκε καταφύγιο θηραμάτων. Ακούσαμε να μιλούν για αλεπούδες, για τα αγριογούρουνα που κυκλοφορούν μόνο τη νύχτα και για τα μελίσσια που είναι τοποθετημένα σε διάφορες περιοχές, είδαμε ανθισμένους κρόκους και ανθρώπους να μαζεύουν άγρια σπαράγγια και κούμαρα και μέσα στο φαράγγι Ζαστάνι κοντέψαμε να ξεχάσουμε ότι βρισκόμαστε στον νομό Αττικής.
Εντύπωση μας προκάλεσαν και οι βραχοσκεπές: ο ερευνητής Τάσσος Λύτρας πραγματοποίησε μία μελέτη για τα σπήλαια του βουνού, σύμφωνα με την οποία αυτά ξεπερνούν τα 45. Σημαντικότερα θεωρούνται το Νυμφαίο που βρίσκεται πάνω από το Σχιστό και χρησιμοποιήθηκε ως κατοικία και λατρευτικός χώρος από τη Μεσολιθική εποχή έως τους Βυζαντινούς χρόνους και το σπήλαιο Πανός κοντά στη μονή Δαφνίου, σε χρήση από την αρχαιότητα.
Πληροφορίες
• Στοιχεία διαδρομής: Μήκος: 7,06 χιλιόμετρα, χρόνος: 3 ώρες, ανάλογα με τις στάσεις, υψομετρική διαφορά: 447 μ., θερμίδες: 763.
• Για να είστε σίγουροι ότι δεν θα χαθείτε, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την εφαρμογή Wikiloc στην οποία είναι αναρτημένη η διαδρομή βήμα-βήμα με την ονομασία Poikilo oros, από τον χρήστη George Karnakis.
