Η νέα Φαβιέρου δείχνει πώς θα είναι το Χαϊδάρι τα επόμενα χρόνια

“Χορταστικό” πεζοδρόμιο με οδεύσεις τυφλών και σωστές ράμπες, ώστε η κίνηση όλων να είναι απρόσκοπτη. Να που αποκτούμε μια τέτοια “πολυτέλεια” στο Χαϊδάρι, όπου τα στενά έως άβατα και γεμάτα εμπόδια πεζοδρόμια κυριαρχούν. Ακόμη, τα δάπεδα καλύπτονται από βιοκλιματικά υλικά που δεν “πυρακτώνονται” κάτω από τον καλοκαιρινό ήλιο, σε μια προσπάθεια “πράσινης” παρέμβασης στον αστικό ιστό.

Αυτά και μερικά ακόμη φέρνει η πρόοδος των εργασιών ανάπλασης στην οδό Φαβιέρου, η οποία είναι σημαντική όχι μόνο για την αναβάθμιση του ίδιου του κεντρικού δρόμου της πόλης, που βρισκόταν σε πολύ κακή κατάσταση, αλλά και διότι δείχνει πώς θα είναι τα πεζοδρόμιά μας με την υλοποίηση δύο άλλων, πολύ μεγαλύτερων χωρικά παρεμβάσεων στο κεντρικό Χαϊδάρι, που προωθούνται αυτή την περίοδο.

Η ταυτότητα του έργου

Στη νέα εποχή της βιώσιμης αστικής κινητικότητας μπαίνει η πολυσύχναστη κεντρική οδική αρτηρία που ενώνει το Χαϊδάρι με το Περιστέρι, χάρη στο έργο “Αστική αναζωογόνηση του Δήμου Χαϊδαρίου – Ανάπλαση της οδού Φαβιέρου για την ενίσχυση της εμπορικότητας και της επισκεψιμότητας”, με στόχο την βελτίωση της ποιότητας ζωής. Είναι προϋπολογισμού 319.632 ευρώ και προέρχεται από την “Ολοκληρωμένη Χωρική Επένδυση», στο πλαίσιο Στρατηγικής Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΟΧΕ/ΒΑΑ), με ενδιάμεση φορέα υλοποίησης τον ΑΣΔΑ. Η μελέτη και ένταξη του έργου στην ΟΧΕ έγινε το 2018 επί της δημοτικής αρχής του Μιχάλη Σελέκου, ενώ επίλυση προβλημάτων της αρχικής μελέτης έγινε από την σημερινή δημοτική αρχή, που έκανε και τη δημοπράτηση.

Σχετικά με το υπό εξέλιξη έργο της Φαβιέρου και τις μελλοντικές παρεμβάσεις, ο δήμαρχος Βαγγέλης Ντηνιακός δήλωσε στο “Χαϊδάρι Σήμερα”: “Με την ανάπλαση της οδού Φαβιέρου, ο  κεντρικός δρόμος της Γρηγορούσας αναβαθμίζεται λειτουργικά και αισθητικά. Η επισκεψιμότητα και η εμπορικότητα του δρόμου ενισχύεται και  βελτιώνεται η ποιότητα ζωής και η καθημερινότητα των κατοίκων σε όλη τη συνοικία. Η ανάπλαση της Φαβιέρου είναι ένα από τα περίπου 10 σημαντικά έργα σε όλο το Χαϊδάρι που θα έχουν ολοκληρωθεί μέχρι τη λήξη της Δημαρχιακής τετραετίας, ενώ άλλα τόσα έργα προετοιμάζονται για τη συνέχεια. Μέρα με τη μέρα αλλάζουμε το Χαϊδάρι. Με σχέδιο, μεθοδικότητα, δουλειά και πάνω απ’ όλα σοβαρότητα και υπευθυνότητα. Γιατί στον Δήμο μετράνε οι πράξεις και όχι τα κούφια «θα».”

Τι περιλαμβάνει

Μέχρι τώρα ο δρόμος και οι χρήσεις του δεν είχαν κανέναν σχεδιασμό, υπήρχε πρόβλημα με την οδική ασφάλεια, βλέπαμε παρκαρίσματα “όπου νάναι”, διαρκή εμπόδια για τους πεζούς και δεν υπήρχε καμία πρόνοια για τα ΑμεΑ.

Όπως μας λέει ο αντιδήμαρχος Βασίλης Καρατζαφέρης, αυτή την ώρα γίνεται διαπλάτυνση των πεζοδρομίων, η οποία κυμαίνεται από ένα έως δύο μέτρα, με το πλάτος του οδοστρώματος να είναι περίπου 7 μέτρα, με μία λωρίδα κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση. Στόχος, στο πλαίσιο των σύγχρονων αντιλήψεων περί βιώσιμης κινητικότητας, είναι η κυκλοφορία των οχημάτων και η κίνηση των πεζών να διεξάγεται με μεγαλύτερη ασφάλεια και με την καλύτερη δυνατή εξυπηρέτηση των παρόδιων χρήσεων. Επιπλέον, στα πεζοδρόμια θα τοποθετηθεί σύγχρονος και πλήρης αστικός εξοπλισμός όπως παγκάκια, στέγαστρα, στάσεις, καλαθάκια απορριμμάτων και εκτεταμένος φωτισμός led. Ακόμη θα αναπτυχθεί σύστημα άρδευσης φυτεύσεων. Σε συνδυασμό και με την κατασκευή της πεζογέφυρας στο Παλατάκι, θα διευκολυνθεί σημαντικά η κινητικότητα των πεζών στον άξονα Καραϊσκάκη – Φαβιέρου. Το μικροκλίμα της περιοχής θα ωφεληθεί από τη χρήση αντιολισθητικών “ψυχρών υλικών” που δεν απορροφούν θερμοκρασία.

Κατά μήκος της Φαβιέρου και εναλλάξ στα πεζοδρόμια κατασκευάζονται εσοχές με θέσεις στάθμευσης. H μείωση του πλάτους του οδοστρώματος αποσκοπεί φυσικά στην πιο άνετη κυκλοφορία των πεζών – μητέρων με καροτσάκι – αναπήρων.

Όταν το στένεμα ωφελεί την ροή…

Εκτίμηση της εφημερίδας μας, είναι ότι το “στένεμα” του δρόμου αποτρέπει πλήρως το παράνομο παρκάρισμα, το οποίο με τη σειρά του δυσκολεύει πολύ την κυκλοφορία των αυτοκινήτων. Δηλαδή, ένα πιο στενό οδόστρωμα μπορεί ακόμη και να αυξήσει την ροή των οχημάτων, επειδή είναι αδύνατο να υπάρχουν παρκαρισμένα. Είναι αυτό ακριβώς που δεν έγινε κατά την ανάπλαση της Γ. Παπανδρέου, με αποτέλεσμα μια συνεχή σειρά από παράνομα παρκαρισμένα οχήματα στη μία πλευρά, τα οποία τελικά αναγκάζουν σε κίνηση στο αντίθετο ρεύμα τσίμα – τσίμα. Έπρεπε και εκεί να στενέψει κι άλλο ο δρόμος, ή -αν ήταν κύρια επιλογή οι θέσεις στάθμευσης- να μην διαπλατυνθεί καθόλου το πεζοδρόμιο. Η σημερινή “μεσοβέζικη” κατάσταση δεν ωφελεί ούτε τα αυτοκίνητα ούτε τους πεζούς. Αυτό θα αποφευχθεί στην ανάπλαση της Φαβιέρου.

Η ίδια ακριβώς τακτική ακολουθείται στις περισσότερες νέες οδικές αναπλάσεις στην Αθήνα -και όχι μόνο.

Ήδη κάποιες επαρχιακές πόλεις, όπως πχ τα Γιάννενα, έχουν πάει ένα βήμα παρακάτω με εκτεταμένες πεζοδρομήσεις στο κέντρο τους και ταυτόχρονο στένεμα των αρτηριών που έχουν μείνει ανοιχτές στην κυκλοφορία, ώστε να μην μπορεί να παρκάρει κανείς. Το αποτέλεσμα, τόσο ως προς την άνεση των πεζών και την αισθητική όσο και ως προς την λειτουργία της αγοράς, είναι τουλάχιστον εντυπωσιακό.

Επιφυλάξεις καταστηματαρχών

Πάντως οι ενστάσεις επιχειρηματιών στη Φαβιέρου δεν λείπουν, καθώς η τραγική κατάσταση των πεζοδρομίων προκαλεί μεν γενικευμένη σκληρή κριτική, αλλά από την άλλη κάθε αλλαγή αντιμετωπίζεται από πολλούς με μεγάλη επιφύλαξη. Σταδιακά όμως οι αντιδράσεις μετριάζονται, καθώς είναι ήδη ορατή η βελτίωση του δρόμου. Αλλά και γίνεται από όλους τους παρόδιους οριστικά κατανοητό ότι δεν μπορεί να φτιαχτεί σύγχρονο πεζοδρόμιο χωρίς σωστή όδευση τυφλών, για χάρη του κακώς εννοούμενου συμφέροντος ενός καταστήματος. Γιατί τελικά, το ίδιο το κατάστημα έχει συμφέρον από την άνετη και ασφαλή κυκλοφορία των πελατών του. Ας μην ξεχνάμε ότι όλες οι σύγχρονες επιτυχημένες αγορές της Αθήνας -και όχι μόνο- αναπτύσσονται σε δρόμους που εξασφαλίζουν καλή κυκλοφορία των πεζών. Ας μην αναρωτιούνται, λοιπόν, κάποιοι φίλοι μαγαζάτορες γιατί ο κόσμος προτιμά τα εμπορικά κέντρα…

Κατά το επιτόπιο ρεπορτάζ της εφημερίδας μας στο εργοτάξιο της Φαβιέρου, μιλήσαμε με τον κ. Παναγιώτη Μόσχο, ιδιοκτήτη συνεργείου αυτοκινήτων. Μας είπε χωρίς δισταγμό ότι το έργο είναι ωραίο και χρήσιμο. “Πρόβλημα αντιμετωπίσαμε πρόσκαιρα, όσο οι εργασίες γίνονταν μπροστά στο κατάστημά μας. Αλλά έτσι είναι τα έργα, πέρασε πια αυτό. Αυτό που βλέρπουμε είναι ωραίο και χρήσιμο”. Το ίδιο μας είπε και ο κ. Νικολάτος, που διατηρεί κατάστημα επίπλων.

“Οι οδικές αναπλάσεις είναι ένα όραμα για το Χαϊδάρι, που υποφέρει στον τομέα αυτό. Οδηγούν στην αστική αναζωογόνηση του δημόσιου χώρου, στη βελτίωση του αστικού περιβάλλοντος, αλλά ταυτόχρονα στην εμπορική κινητικότητα και την τόνωση της τοπικής οικονομίας“, τονίζει ο κ. Καρατζαφέρης.

Το νομικό πλαίσιο έχει μείνει πίσω

Δυστυχώς, πάντως, ενώ η προώθηση της κυκλοφορίας των πεζών αποτελεί κοινωνικό αίτημα με όλο και μεγαλύτερη δυναμική, οι νόμοι του κράτους δεν έχουν ακόμη προσαρμοστεί και η έγκριση διαπλατύνσεων από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση απαιτεί μελέτες και εξηγήσεις για το πού θα πάνε οι θέσεις πάρκινγκ των δρόμων. Δηλαδή βρισκόμαστε ακόμη στην παλιά λογική, αυτή του αυτοκινήτου, όχι του πεζού. Όλα αυτά την ίδια ώρα που στην Ευρώπη το αυτοκίνητο εξοβελίζεται από τα ιστορικά και εμπορικά κέντρα των πόλεων και σε μεγάλη έκταση γύρω από αυτά, σε συνδυασμό βέβαια με καλές δημόσιες συγκοινωνίες. Η κουλτούρα διακριτικής αποθάρρυνσης του αυτοκινήτου άργησε να έρθει στην Ελλάδα, ωστόσο σήμερα βλέπουμε περισσότερη οικολογική ενσυναίσθηση στη νέα γενιά που θέλει να χρησιμοποιήσει ποδήλατο ή ηλεκτρικό πατίνι. Προς αυτή την κατεύθυνση χρειάζεται απαραιτήτως προσαρμογή των νόμων, αλλιώς θα συνεχίσουμε να ζούμε στον “πολιτισμό του αυτοκινήτου”, που η Ευρώπη άφησε πίσω της χωρίς καμία νοσταλγία.

“Τα υπερβολικά στενά πεζοδρόμια, όπως πχ στη Λακωνίας ή την Ηπείρου“, μας λέει ο κ. Καρατζαφέρης, “είναι μια αντικοινωνική κατάσταση. Ας μην ξεχνάμε το τρομερό συμβάν στην Ηπείρου, όπου χάθηκε για το λόγο αυτό, πριν από λίγα χρόνια, η ζωή μιας νέας γυναίκας. Ειδικότερα για την Ηπείρου και τη Λακωνίας εκπονείται μελέτη – πρόταση από τον Δήμο, η οποία θα παρουσιαστεί. Τα προβλήματα στους δρόμους αυτούς θα αντιμετωπιστούν ολιστικά με το έργο Ανάπλασης Ελαιώνα – Αστυθέας”.

Εικόνα από το μέλλον

Είπαμε όμως στην αρχή ότι η αναβάθμιση της Φαβιέρου είναι μια εικόνα από το μέλλον της πόλης. Πράγματι, το “κυρίως πιάτο” των αστικών αναπλάσεων είναι μπροστά μας με δύο πολύ μεγάλες παρεμβάσεις, συνολικού προϋπολογισμού άνω των 13.000.000 ευρώ.

Η πρώτη και πιο ώριμη, εντάχθηκε στο Πρόγραμμα Αντώνης Τρίτσης με χρηματοδότηση ύψους 8.866.819 ευρώ για έργο Αστικής Ανάπλασης από την οδό Στρ. Καραϊσκάκη μέχρι και τα Κουνέλια. Το λιγότερο που μπορούμε να περιμένουμε από αυτή είναι η διαπλάτυνση των πεζοδρομίων στο 1,5 μ (από 0,80 μ. που ήταν μέχρι τώρα το ελάχιστο, ενώ πολλά είναι ακόμη μικρότερα, ακόμη και 30 εκατοστά!) όπως προβλέπουν οι σύγχρονες προδιαγραφές προσβασιμότητας. Για κάποιους δρόμους, υπάρχουν σκέψεις για μεγαλύτερη διαπλάτυνση των πεζοδρομίων. Το έργο είναι με το σύστημα μελέτη – κατασκευή. Έχει πάρει όλες τις εγκρίσεις που αφορούν τον Δήμο και έχει εγκριθεί από το Τεχνικό Συμβούλιο της Περιφέρειας Αττικής. Μέχρι το τέλος του χρόνου θα γίνει η δημοπράτηση. Περισσότερες πληροφορίες για το έργο αυτό: Ολικό λίφτινγκ στο κεντρικό Χαϊδάρι, με έργο σχεδόν 9.000.000 ευρώ!.

Η δεύτερη παρέμβαση αφορά τις συνοικίες της Αστυθέας και του Ελαιώνα, αρχικού προϋπολογισμού 4.340.000 ευρώ, που εντάχθηκε στον Προϋπολογισμό και το Τεχνικό Πρόγραμμα της Περιφέρειας Αττικής. Βρίσκεται σε διαδικασία ωρίμανσης, ώστε να φτάσει σε στάδιο δημοπράτησης. Το έργο θα δημοπρατηθεί επίσης με το σύστημα μελέτη – κατασκευή και αυτή την εποχή στέλνεται στο Τεχνικό Συμβούλιο της Περιφέρειας για έγκριση. Περισσότερες πληροφορίες για αυτό το έργο: Εξαγγελία μεγάλης ανάπλασης στο κεντρικό Χαϊδάρι και την Καραϊσκάκη.

Μενέλαος Χρόνης