Η καταστροφή στη Μάνδρα σαν αφετηρία νέου σχεδιασμού για φυσικές καταστροφές
10 στοχευμένες δράσεις για τη μείωση των επιπτώσεων από τις φυσικές καταστροφές
Στα νέα δεδομένα της Κλιματικής Αλλαγής, αλλά και στα μέτρα αντιμετώπισής της εστίασαν οι ομιλίες στην επετειακή εκδήλωση που συνδιοργανώθηκε από την Περιφερειακή Ένωση Δήμων Αττικής και το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών με αφορμή το κλείσιμο ενός χρόνου από την πλημμύρα στη Μάνδρα Αττικής με θέμα «Κλιματική Αλλαγή & Ακραία Φαινόμενα: ένας ανατροφοδοτούμενος κύκλος» και πραγματοποιήθηκε σήμερα 13 Νοεμβρίου.
Ο καθηγητής Δυναμικής, Τεκτονικής και Εφαρμοσμένης Γεωλογίας & Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών και Πρόεδρος του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και Πρόεδρος του ΟΑΣΠ Ευθύμης Λέκκας και ο Δρ Γεωλογίας Μιχάλης Διακάκης αποτύπωσαν ως νέες προκλήσεις στη διαχείριση καταστροφών τη συνθετότητα και πολυπλοκότητα των φαινομένων, την εμφάνιση νέων κινδύνων και καταστροφών (φυσικο-τεχνολογικής φύσης “NaTech”), τη γεωγραφική ευρύτητα των φαινομένων και τις ενίοτε παγκόσμιες επιπτώσεις τους, τις γεωπολιτικές κρίσεις που μπορεί να προκληθούν, τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, αλλά και τη συνεχώς εξελισσόμενη επιστημονική γνώση και τεχνολογία.
Υπογράμμισαν την ανάγκη μείωσης των επιπτώσεων μέσα από δέσμες 10 στοχευμένων δράσεων όπως:
- η ολοκλήρωση οριοθέτησης των ρεμάτων (ν.4258/2014, Προδιαγραφές ΦΕΚ 428β/2017
- η υλοποίηση γεω – χωροταξικού και γεω – πολεοδομικού σχεδιασμού
- η ανάλυση των γεωπεριβαλλοντικών παραμέτρων στη διαδικασία εκτίμησης κινδύνου σε κάθε λεκάνη
- η θεσμοθέτηση αντιπλημμυρικής περιόδου
- η υλοποίηση ήπιων δράσεων σε κρίσιμες περιοχές
- η υιοθέτηση της φιλοσοφίας των ανοικτών ρεμάτων
- η χρήση συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης και άμεσης κινητοποίησης
- η υλοποίηση δράσεων ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης πληθυσμού
- η ορθολογιστική αναδιάρθρωση αρμοδιοτήτων των αρμόδιων φορέων με σκοπό την αποτελεσματικότερη και αμεσότερη λειτουργία τους
- η μακροχρόνιος ιεραρχημένος προγραμματισμός μέτρων και έργων με παρεμβάσεις στο υδρογραφικό δίκτυο
Θεσμικά προτάθηκαν από τους επιστήμονες:
- η συνταγματική αναθεώρηση για τη μη νομιμοποίηση των αυθαιρέτων
- η θεσμοθέτηση νέου Πλαισίου Πολιτικής Προστασίας
- η θέσπιση Αντιπλημμυρικού και Αντιπυρικού Κτηριοδομικού Κανονισμού στα πρότυπα του Ελληνικού Αντισεισμικού Κανονισμού
- η θεσμοθέτηση Εθνικής Επιστημονικής Επιτροπής Εκτίμησης & Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών
- η θεσμοθέτηση Επιτροπών Εκτίμησης πλημμυρικού και κινδύνου πυρκαγιών κατά τα πρότυπα της Επιτροπής Εκτίμησης Σεισμικότητας
Των εισηγήσεων των δύο επιστημόνων προηγήθηκαν σύντομες παρεμβάσεις του Προέδρου της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Αττικής, Δημάρχου Νίκαιας/Ρέντη, Γιώργου Ιωακειμίδη και της Δημάρχου Μάνδρας, Ιωάννας Κριεκούκη.
Γιώργος Ιωακειμίδης, Πρόεδρος Π.Ε.Δ.Α.
Η Μάνδρα ήταν το καμπανάκι που έπρεπε να κτυπήσει για να συνειδητοποιήσουμε κάποιες αλήθειες. Ότι η κλιματική αλλαγή ήρθε στη χώρα μας και μάλιστα με μεγάλη δύναμη. Η διαπίστωση αυτή μας υποχρεώνει να λειτουργήσουμε και να δράσουμε με βάση αυτή την αλήθεια.
Γιώργος Ιωακειμίδης
Ο κάθε Δήμος μόνος του δεν μπορεί να κάνει απολύτως τίποτε στο ζήτημα των πλημμυρών. Μέχρι και σήμερα, τι λέει ο κάθε Δήμος, «πάρε τα νερά τα δικά μου και πήγαινε τα στον παρακάτω Δήμο! Και ο παρακάτω στον πιο κάτω», κ.ο.κ. Χρειαζόμαστε ένα σχεδιασμό που πρέπει να ξεκινάει από τους πρωτεύοντες αγωγούς, να πηγαίνει στους δευτερεύοντες και να καταλήγει στα επί μέρους δίκτυα διαχείρισης των νερών.
Το ερώτημα αν οι υπάρχοντες από το 1980 πρωτεύοντες αγωγοί ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της ραγδαία εξελισσόμενης κλιματικής αλλαγής, απαντάται από μόνο του! Όχι δεν ανταποκρίνονται. Το είδαμε και στην περίπτωση της Μάνδρας.
Εμείς στην Περιφερειακή Ένωση Δήμων Αττικής, κάναμε αυτό που μπορούσαμε και επιβάλλονταν να κάνουμε. Ζητήσαμε και αναθέσαμε στο Πανεπιστήμιο Αθήνας τη σύνταξη μιας εμπεριστατωμένης μελέτης ως προς το που βρισκόμαστε σήμερα σε επίπεδο αντιπλημμυρικής θωράκισης.
Βάσει της μελέτης αυτής, την οποία, ειρήσθω εν παρόδω, θα καταθέσουμε στην Περιφέρεια Αττικής και στο αρμόδιο Υπουργείο για να κάνουν από εκεί και πέρα τη δική τους δουλειά, συνειδητοποιούμε ότι οι πρωτεύοντες και δευτερεύοντες αγωγοί του λεκανοπεδίου πρέπει να επανασχεδιαστούν προκειμένου να ανταποκρίνονται με επάρκεια στα σημερινά δεδομένα. Η υποχρέωση αυτή είναι δουλειά της Πολιτείας και φυσικά απαιτεί τεράστιο οικονομικό κόστος και υπό την προϋπόθεση ότι θα υπάρχει για ένα τόσο μεγάλο και ανατρεπτικό έργο, διακομματική συναίνεση.»
Ιωάννα Κριεκούκη, Δήμαρχος Μάνδρας
«Ένα χρόνο μετά, η Μάνδρα προσπαθεί να συνέλθει. Παλεύουμε με όλες μας τις δυνάμεις να επαναφέρουμε την κανονικότητα στην καθημερινή ζωή μας παρόλο που ο φόβος και η ανασφάλεια κατατρέχουν τον κάθε πολίτη.
Η εμπειρία από την καταστροφή που ζήσαμε στην Μάνδρα μας λέει ότι πρέπει να επανακαθορίσουμε ένα αποτελεσματικό μοντέλο σχεδιασμού. Ότι επιβάλλεται να συνεργαστούμε για να σχεδιάσουμε ένα λειτουργικό μηχανισμό πολιτικής προστασίας αλλά και προστασίας του περιβάλλοντος.
Η κλιμάκωση του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής δεν αφήνει περιθώρια για χρονοτριβή. Για το λόγο αυτό θεωρώ ιδιαίτερα σπουδαία και σημαντική τη σημερινή Ημερίδα της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Αττικής σε συνεργασία με το ΕΚΠΑ και πιστεύω ότι μέσα από ανάλογες πρωτοβουλίες που εμπλέκουν όλους τους φορείς, επιστημονικούς, αυτοδιοικητικούς και κρατικούς, θα καταφέρουμε να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις και τους κινδύνους που δυστυχώς έρχονται….»
