Βεργίνα vs Heineken: Η ελληνική “μάχη της μπύρας” μαίνεται στα ολλανδικά δικαστήρια – Απόφαση σταθμός
Τον όμιλο Heineken ωs συνυπεύθυνο για τις αντιανταγωνιστικές πρακτικές που εφάρμοσε η θυγατρική του στην Ελλάδα, η Αθηναϊκή Ζυθοποιία, στην εγχώρια αγορά μπίρας, «έδειξε» η ολλανδική δικαιοσύνη με την απόφασή της επί της αγωγής που είχε καταθέσει η Ζυθοποιία Μακεδονίας Θράκης (Βεργίνα).
Ειδικότερα, με απόφασή του στις 23/10/2024 το Πρωτοδικείο του Άμστερνταμ έκρινε πως ο ολλανδικός κολοσσός μπίρας είναι «αλληλεγγύως και εις ολόκληρον υπεύθυνος» για την κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης από την Αθηναϊκή Ζυθοποιία, παράβαση για την οποία η τελευταία έχει ήδη τιμωρηθεί στην Ελλάδα με βαρύ πρόστιμο από την Επιτροπή Ανταγωνισμού. Στις 4 Δεκεμβρίου το Πρωτοδικείο του Άμστερνταμ αναμένεται να ανακοινώσει την απόφασή του για το ακριβές ποσό της αποζημίωσης που θα κληθεί να καταβάλει η Heineken στη «Βεργίνα».
Η απόφαση αυτή είναι αποτέλεσμα ενός δικαστικού πολέμου που έχει ξεκινήσει εδώ και μια δεκαετία η Ζυθοποιία Μακεδονίας Θράκης, όταν προσέφυγε στην ολλανδική Δικαιοσύνη για ζημιές που υπέστη ως αποτέλεσμα παραβίασης του δικαίου του ανταγωνισμού. Εφαλτήριο της προσφυγής ήταν απόφαση της ελληνικής Επιτροπής Ανταγωνισμού, η οποία επέβαλε πρόστιμο στην θυγατρική της Heineken στην Ελλάδα, περί κατάχρησης δεσπόζουσας θέσης και αντιανταγωνιστικές πρακτικές.
Η δικαίωση της Βεργίνας ήρθε από το δικαστήριο του Άμστερνταμ που εξέτασε την αγωγή της Ζυθοποιίας Μακεδονίας Θράκης (ΖΜΘ) περί ζημιών που υπέστη ως αποτέλεσμα παραβίασης του δικαίου του ανταγωνισμού.
Το δικαστήριο έκρινε ότι η Heineken είχε αποφασιστική επιρροή στην Αθηναϊκή Ζυθοποιία σημειώνοντας παράλληλα ότι ο τότε διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Jac Van Herpen, καταδικάστηκε ποινικά για παραβίαση της νομοθεσίας περί ανταγωνισμού.
Σε εξέλιξη είναι ανάλογη διεκδίκηση κατά της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας, ύψους 300 εκατ. ευρώ, για την ίδια υπόθεση στην Ελλάδα, από τη δανέζικη Carlsberg.
Το επόμενο βήμα θα γίνει στις 4 Δεκεμβρίου, όταν θα αποφασιστεί αν η εταιρεία υπέστη ζημιές και θα προσδιοριστεί το μέγεθος της ευθύνης.
«Πρόκειται για μια απόφαση που ανοίγει τον ασκό του Αιόλου σε παγκόσμιο επίπεδο» σχολιάζει στο mononews ο διευθυντής Εταιρικών Υποθέσεων και Επικοινωνίας της Ζυθοποιία Μακεδονίας Θράκης, Νίκος Μπήλιος, συμπληρώνοντας ότι «η Ζυθοποιία Μακεδονίας Θράκης γίνεται case study σε παγκόσμιο επίπεδο για τη διεκδίκηση αποζημιώσεων από τις μητρικές εταιρείες».
Η απόφαση του ολλανδικού δικαστηρίου ανοίγει τον δρόμο για τη διεκδίκηση αποζημίωσης άνω των 160 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με τον ίδιο η απόφαση είναι μη εφέσιμη και το επόμενο βήμα είναι να καθοριστεί από το δικαστήριο το συνολικό ποσό της αποζημίωσης προς τη ΖΜΘ. Μάλιστα όπως αναφέρει «έχουν ήδη γίνει stress tests από ελεγκτικές εταιρείες που έχει βάλει η εταιρεία, το δικαστήριο και η Heineken» και εκτιμά ότι το ποσό που θα προσδιοριστεί μαζί με τους ανατοκισμούς θα είναι των 200 εκατ. ευρώ.
Η θέση της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας
Από την πλευρά της η Αθηναϊκή Ζυθοποιία σχολιάζοντας την απόφαση του ολλανδικού δικαστηρίου σημειώνει:
«Η απόφαση που ανακοινώθηκε στις 23/10 είναι καθαρά τεχνική και διαδικαστική πάνω σε μια υπόθεση και απόφαση της Ελληνικής Επιτροπης Ανταγωνισμού από το 2014. Δεν έχει ακόμη γίνει κάποια ακρόαση πάνω στην ουσία της υπόθεσης. Η Αθηναϊκή Ζυθοποιία θα εξετάσει το τελικό κείμενο της απόφασης και θα αποφασίσει για τα επόμενα βήματά της».
Αξίζει πάντως να αναφερθεί ότι η Heineken στην τελευταία της ετήσια οικονομική έκθεση αναγνώριζε πρόβλεψη 478 εκατ. ευρώ έναντι αξιώσεων αποζημίωσης από τις δύο ανταγωνιστικές εταιρείες, Ζυθοποιία Μακεδονίας – Θράκης και Carlsberg.
Το ιστορικό της σύγκρουσης
Η Επιτροπή Ανταγωνισμού επέβαλε πριν μια δεκαετία πρόστιμο 31,5 εκατ. ευρώ στη θυγατρική της Heineken για αντιανταγωνιστικές πρακτικές στην εγχώρια αγορά μπύρας κατά την περίοδο μεταξύ 1998 και 2014. Η μακροχρόνια δικαστική διαμάχη ξεκίνησε πριν από σχεδόν μια δεκαετία ερευνών στην Αθηναϊκή Ζυθοποιία
Η έρευνα αποτυπώθηκε σε έναν φάκελο 8.000 σελίδων και κατά τη διάρκειά της έγιναν δεκάδες έλεγχοι σε κάβες, σούπερ μάρκετ, εστιατόρια-μπαρ καθώς και σε τρεις ζυθοποιίες.
Βάσει των όσων περιέγραφε η Επιτροπή Ανταγωνισμού, η πολιτική της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας περιελάβανε, μεταξύ άλλων, πρακτικές που κατέτειναν σε αποκλειστική προμήθεια στην αγορά επιτόπιας κατανάλωσης με τη χορήγηση σ’ αυτούς σημαντικών χρηματικών και άλλου είδους ανταλλαγμάτων υπό τους όρους όμως αποκλειστικότητας ή/και περιορισμού του εφοδιασμού τους από ανταγωνιστικούς προμηθευτές, καθώς και με την επιβολή, υπό τις αυτές πάντοτε δεσμεύσεις, εκπτώσεων πίστης και στόχων πωλήσεων.
Κατά της απόφασης της Επιτροπής Ανταγωνισμού η Αθηναϊκή Ζυθοποιία άσκησε στις αρχές του 2016 προσφυγή ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών και αντίστοιχη αίτηση αναστολής εκτέλεσης.
Το Διοικητικό Εφετείο περιόρισε το ύψος του επιβληθέντος προστίμου στο ποσό των 26,733 εκατ. ευρώ και η Αθηναϊκή Ζυθοποιία κατέβαλε στο Ελληνικό Δημόσιο το υπόλοιπο ποσό των 13,225 εκατ. ευρώ.
Ακολούθησε αίτηση αναίρεσης κατά της απόφασης του Διοικητικού Εφετείου ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας και η υπόθεση εν τέλει έκλεισε με την απορριπτική απόφαση του ΣτΕ.
Μετά την αρχική απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού η δικαστική διαμάχη συνεχίστηκε επί ολλανδικού εδάφους. Επίσης στις 20 Δεκεμβρίου 2020 η Αθηναϊκή Ζυθοποιία και η Heineken (τελικός μέτοχος) έλαβε αγωγή από την Ολυμπιακή Ζυθοποιία διεκδικώντας αποζημίωση για ζημιά που υπέστη λόγω της παραβίασης του δικαίου του ανταγωνισμού.
