Έρευνα: “Στα κόκκινα” οι ακούσιοι εγκλεισμοί στα ψυχιατρεία – Μιλούν αστυνομικοί και στελέχη του ΨΝΑ

Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες μας, οι αξιωματικοί υπηρεσίας του Αστυνομικού Τμήματος Χαϊδαρίου έχουν καθημερινά τηλεφωνικές καταγγελίες από συνδημότες μας, που ζητούν να σπεύσει ένα περιπολικό στο σπίτι τους, για την παραπομπή στενού συγγενικού τους προσώπου σε ψυχιατρικό νοσοκομείο. Είναι η διαδικασία του λεγόμενου “ακούσιου εγκλεισμού” στο νοσοκομείο, για την οποία κομβικό ρόλο έχει ο εισαγγελέας. 

Μιλώντας στο «Χαϊδάρι Σήμερα» υψηλόβαθμος αστυνομικός από το ΑΤ Χαϊδαρίου, μας εξήγησε πως μια τηλεφωνική καταγγελία, ανώνυμη ή επώνυμη, σε μια τέτοια περίπτωση δεν αρκεί. Απαιτούνται έγγραφες καταγγελίες προς τις αστυνομικές αρχές από δύο τουλάχιστον συγγενικά πρόσωπα, που συγκατοικούν στο σπίτι. Σε ορισμένες περιπτώσεις λαμβάνονται υπόψη και οι καταγγελίες περίοικων, όμως και πάλι αυτές  δεν αρκούν.

Αφού η Αστυνομία πάρει στα χέρια της τις ενυπόγραφες καταγγελίες, τις στέλνει στον Εισαγγελέα. Αν εκείνος κρίνει πως η κατάσταση είναι σοβαρή, ζητάει να σπεύσουν  αστυνομικοί στο σημείο και να οδηγήσουν το συγκεκριμένο πρόσωπο στο ψυχιατρικό τμήμα του εφημερεύοντος νοσοκομείου. Στη συνέχεια, οι γνωμοδοτήσεις δύο ψυχιάτρων είναι αυτές που θα κρίνουν αν το καταγγελλόμενο άτομο χρήζει εγκλεισμού για νοσηλεία.

«Όχι στις χειροπέδες»

Για το σοβαρό θέμα της “ακούσιας νοσηλείας”, που έχει να κάνει με την καθημερινότητα κάποιων οικογενειών στην πόλη μας, το «Χαϊδάρι Σήμερα» απευθύνθηκε στην διευθύντρια της νοσηλευτικής υπηρεσίας του ΨΝΑ, κ. Βασιλική Μούγια.

Η κ. Μούγια τόνισε πως σε πρόσφατη συνάντηση που έγινε στο Υπουργείο Υγείας συζητήθηκε το πρόβλημα της αύξησης τέτοιων κρουσμάτων. Μίλησαν ακόμα και για ενδεχόμενη αλλαγή αυτού του νόμου. Μάλιστα δικαστικός λειτουργός από το Πρωτοδικείο Αθηνών, που παραβρέθηκε στη σύσκεψη, ανέφερε πως στα χέρια του φτάνουν σε ετήσια βάση 3.000 τέτοιου είδους υποθέσεις!

Η κ. Μούγια διευκρίνισε πως συνολικά το 60% των εισαγωγών στο ΨΝΑ έχει να κάνει με ακούσια νοσηλεία. Οι ασθενείς που έρχονται τις ημέρες των εφημεριών είναι σε ποσοστό 75% κάτοικοι της Αττικής και το υπόλοιπο καταφθάνει από κάθε άκρη της Ελλάδας. Το πρόβλημα για τους παραπεμπόμενους από την επαρχία είναι τραγικό, αφού αναγκαστικά διανυκτερεύουν στο κρατητήριο του αστυνομικού τμήματος της περιοχής τους και μεταφέρονται την επομένη στο νοσοκομείο της πρωτεύουσας δεμένοι με χειροπέδες, σαν κοινοί κακοποιοί. Γι’ αυτό το λόγο, κατά τη γνώμη της διευθύντριας, πρέπει να αλλάξει η ισχύουσα νομοθεσία και να απαγορευτούν οι χειροπέδες.

Συνέντευξη της διευθύντριας Νοσηλευτικής του ΨΝΑ 

– Κυρία Μούγια, ποια συμπεριφορά έχουν συνήθως τα άτομα για τα οποία γίνονται καταγγελίες από συγγενείς;

Εξαρτάται από την περίπτωση. Η πιο συνηθισμένη είναι ότι διέκοψαν από μόνοι τους την φαρμακευτική αγωγή, που έπαιρναν πριν. Αποτέλεσμα ήταν ότι επιδεινώθηκε η ψυχική τους υγεία και άλλαξε η συμπεριφορά τους προς το χειρότερο. Έχουμε δηλαδή να κάνουμε με υποτροπή παλιών ασθενειών. Αυτά σε ποσοστό της τάξης του 80%. Το υπόλοιπο 20% αφορά ασθενείς σε νέα περιστατικά.

– Με τι έχουν να κάνουν τα νέα περιστατικά;

-Συνήθως είναι μια νέα περίεργη συμπεριφορά. Πιο συνηθισμένα εκδηλώνεται μια επιθετική, διεγερτική συμπεριφορά, όπως ξυλοδαρμός των οικείων και κάθε είδους κοινωνικά μη αποδεκτής συμπεριφοράς.

– Έχουν συμβεί σκόπιμες καταγγελίες από συγγενείς «ασθενών», που ζητούν εγκλεισμό για προσωπικό τους όφελος;

Όπως σας είπα, για να εισαχθεί κάποιος πρέπει να γνωματεύσουν δύο ψυχίατροι. Ό,τι και να λέει ο συγγενής, το άτομο θα εξετασθεί από τους γιατρούς, που θα κρίνουν την κατάστασή του. Από τον Εισαγγελέα μάς έρχονται αρκετές εντολές για εξέταση. Κάποια άτομα από αυτά δεν εισάγονται, τους χορηγείται αγωγή κατ’ οίκον ή ακόμα αφήνονται τελείως ελεύθεροι.

– Κατά τη γνώμη σας, ποιοι είναι οι λόγοι που τα άτομα αυτά οδηγούνται σε αυτή την κατάσταση;

Η εκδήλωση αυτής της συμπεριφοράς δεν γίνεται ξαφνικά. Εξελίσσεται σιγά-σιγά.  Οικονομική κρίση, ανεργία, προσωπικά προβλήματα, κληρονομικοί παράγοντες, οι συνθήκες κάτω από τις οποίες διαβιώνει κανείς είναι μερικές από τις βασικές αιτίες αυτού του φαινομένου. Έναν σημαντικό αριθμό ασθενών αποτελούν και οι πρόσφυγες πολέμου. Όταν κάποιος από αυτούς έχει βιώσει σκληρές καταστάσεις, έχει χάσει σπίτι και οικογένεια και ειδικά αν έχει την προδιάθεση, είναι λογικό ότι θα εμφανίσει τέτοια συμπτώματα.

– Τις ημέρες των εορτών είχατε περισσότερα περιστατικά;

Όχι, είχαμε τη συνήθη ροή. Την μέρα που εφημερεύουμε έχουμε 60 προσαγωγές. Από αυτές, σε 25-30 περιπτώσεις γίνονται εισαγωγές. Οι υπόλοιποι παίρνουν οδηγίες ή κλείνουν ραντεβού στα εξωτερικά ιατρεία με ψυχίατρο ή ψυχολόγο.

– Αν κάποιος συμπολίτης μας αισθανθεί πως χρειάζεται ψυχίατρο, πού μπορεί να απευθυνθεί;

Τα εξωτερικά μας ιατρεία λειτουργούν καθημερινά πρωινές ώρες στην οδό Πειραιώς 131 στην Αθήνα. Ο ενδιαφερόμενος μπορεί να επικοινωνήσει και να κλείσει ραντεβού. Έχει δικαίωμα επιλογής συγκεκριμένου γιατρού. Τα δικά μας ραντεβού κλείνονται άμεσα και γίνονται συνήθως μέσα στην ίδια εβδομάδα. Οι περισσότεροι ασθενείς που απευθύνονται σε αυτά είναι ανασφάλιστοι. Η εξέταση γίνεται δωρεάν.

– Επειδή τα περιστατικά που σχετίζονται με την ψυχική υγεία αυξάνονται, οι κοινωνικές υπηρεσίες των Δήμων θα μπορούσαν να παίξουν κάποιο ρόλο στο στάδιο της πρόληψης; Υπάρχει κάποιο θεσμικό πλαίσιο γι’ αυτό;

Βεβαίως και θα μπορούσαν. Αν κάθε Δήμος είχε Κέντρο Ψυχικής Υγείας και παρακολουθούσε τέτοια περιστατικά με κατ’ οίκον επισκέψεις, ελέγχοντας και την αγωγή κάποιων ασθενών για να προλαμβάνονται οι υποτροπές, ασφαλώς θα μπορούσε να βοηθήσει σε αυτό το επίπεδο. Θα είχαμε λιγότερες νοσηλείες στο νοσοκομείο.

– Λειτουργεί κάποιος Δήμος Κέντρο Ψυχικής Υγείας;

Κανένας. Όλες οι μονάδες υπάγονται στο Υπουργείο Υγείας. Στο πλαίσιο της τομεοποίησης της ψυχικής υγείας γίνονται προσπάθειες για λειτουργία τέτοιων κέντρων στις τοπικές κοινωνίες, έτσι ώστε να παρακολουθούνται  οι ασθενείς κατ’ οίκον. Στη Δυτική Αθήνα λειτουργεί ένα στο Περιστέρι και σύντομα θα λειτουργήσει άλλο ένα στους Αγίους Αναργύρους. Αυτά εποπτεύονται από τη διοίκηση του ΨΝΑ.