Κηφισός, ο ποταμοθεός που τσιμεντώσαμε – Φωτογραφικό οδοιπορικό σε όμορφες εποχές του

Οι αρχαίοι κάτοικοι της Αθήνας ύψωσαν σε θεό τον Κηφισό και τον τοποθέτησαν στη μετώπη του Παρθενώνα, παντοτινό σύμβολο σφρίγους και ομορφιάς. Από τότε, πολύ νερό κύλισε στις όχθες του, μέχρι που οι σύγχρονοι Αθηναίοι έκαναν ότι μπορούσαν για να τον εξαφανίσουν. Έγινε δρόμος, εγκιβωτίστηκε σε τσιμεντένια τείχη, δέχτηκε λύματα. 

Αναπαράσταση του θεού Κηφισού στο δυτικό αέτωμα του Παρθενώνα. Αποδίδεται καταπληκτικά το “ρέον” σώμα του ποταμοθεού, σαν τα -κάποτε- γάργαρα νερά του. Σήμερα βρίσκεται στο Βρετανικό Μουσείο.

Πριν από 200 χρόνια και κάτι ήρθε ο Έλγιν και έκλεψε τον μαρμάρινο ποτεμοθεό, μαζί με άλλα θαύματα του Παρθενώνα. Έτσι, σήμερα αναπαύεται στο Βρετανικό Μουσείο. Βάρβαρο και ανήθικο αυτό που έκανε ο εγγλέζος λόρδος, αλλά μήπως εμείς οι Έλληνες φερθήκαμε καλύτερα στο ποτάμι; Οι Λονδρέζοι πάντως κράτησαν τον Τάμεσή τους ζωντανό… Αντίθετα η Ελλάδα εξαντλεί τον πατριωτισμό της στην υπεράσπιση των εθνικών μύθων, ενώ σκυλεύει χωρίς ίχνος τύψης την εθνική ομορφιά της.

Ένας ωραίος ποταμός

Οι ρομαντικός ξένος περιηγητής του 19ου αιώνα θαμπώθηκε από αυτήν ακριβώς την ομορφιά στις πηγές του Κηφισού (δίπλα). Επηρεασμένος, λοιπόν, από τον κλασικισμό της εποχής του, φαντάστηκε και ζωγράφισε εκεί τις λουόμενες κόρες (πάνω).

Στις αρχές τού προηγούμενου αιώνα ο φωτογράφος που περπάτησε στις όχθες του απαθανάτισε καταρράκτες, πάπιες και ειδυλλιακά πέτρινα γεφυράκια (δίπλα και κάτω).

Σήμερα, στο κάτω μέρος του ρου του ο Κηφισός δεν κυλάει πια κάτω από γεφύρια, αλλά μέσα σε ένα τσιμεντένιο κιβούρι (το ποτάμι στο υπόγειο και πάνω, αριστερά και δεξιά, η μεγάλη λεωφόρος). Και φτάνει στον Σαρωνικό κουβαλώντας λύματα, αντί νερό.

Εικόνες σαν τις ασπρόμαυρες δεν πρόκειται να ξαναδούμε στον δικό μας κάτω Κηφισό. Εκτός κι αν… γίνει το θαύμα. Προτάσεις για την αναγέννηση του ποταμού υπάρχουν από Έλληνες αρχιτέκτονες. Επίσης υπάρχει σε άλλες μεγαλουπόλεις το προηγούμενο ποταμών που είχαν εξαφανιστεί κάτω από τσιμέντο και λεωφόρους, αλλά επανήλθαν όμορφοι και ακμαίοι, χάρη σε σοβαρές προσπάθειες ανάπλασης, όπως σε Μαδρίτη, Βιέννη, Όσλο, Βουκουρέστι, Λειψία, Σεούλ, Σιγκαπούρη…