Άλκηστη Βίτσαδημοτική σύμβουλος με τους Πολίτες σε Δράση Χαϊδαρίου
Ως αστικό πράσινο ορίζονται οι πράσινοι ελεύθεροι χώροι που συναντώνται στην έκταση του δομημένου περιβάλλοντος μιας πόλης σε άμεση επαφή με αυτήν. Ως αστικό πράσινο ορίζονται τα άλση, πάρκα, πλατείες, πράσινοι κοινόχρηστοι χώροι. Στην Ελλάδα τα κυριότερα θεσμικά εργαλεία προστασίας των ελεύθερων χώρων πρασίνου είναι η δασική και πολεοδομική νομοθεσία.
Αρμόδιο για το αστικό και περιαστικό πράσινο είναι το δασαρχείο της εκάστοτε περιοχής και η υπηρεσία πρασίνου του δήμου. Στο Χαϊδάρι το αρμόδιο Δασαρχείο είναι το Δασαρχείο Αιγάλεω και η Υπηρεσία Πρασίνου Χαϊδαρίου.
Έχουν γίνει πολλές μελέτες και έρευνες για τα οφέλη του αστικού πρασίνου. Αρχικά, η ύπαρξη αστικού πρασίνου σε μία πόλη βελτιώνει το κλίμα της περιοχής μειώνοντας την ατμοσφαιρική ρύπανση καθώς δεσμεύει το διοξειδίου του άνθρακα και απελευθερώνει οξυγόνο στην ατμόσφαιρα. Παράλληλα, η βλάστηση παρέχει σκίαση και διατηρεί τη θερμοκρασία σταθερή. Είναι πολύ εύκολο να το διαπιστώσει κανείς περνώντας μια ζεστή καλοκαιρινή νύχτα έξω από το Διομήδειο Κήπο, το γειτονικό μας Μπαρουτάδικο ή τη Γεωπονική Σχολή στην Ιερά Οδό. Η αίσθηση δροσιάς είναι άμεσα αισθητή!
Εκτός από την οξυγόνωση της περιοχής, τα δέντρα και η πυκνή βλάστηση παρέχουν και ηχοπροστασία από τους άπειρους θορύβους της πόλης.
Σημαντική είναι η συνδρομή του αστικού πρασίνου στην ποιότητα και στην ποσότητα των υδάτων καθώς έχει τη δυνατότητα να απορροφά ποσότητες βρόχινων νερών και να προστατεύει από τις πλημμύρες. Επίσης τα δέντρα της πόλης φιλοξενούν ένα μεγάλο αριθμό αστικής πανίδας, κυρίως πουλιά. Αν κάποιος περάσει πολύ νωρίς το πρωί την Άνοιξη από το Αίθριο ή το Παλατάκι θα ακούσει σίγουρα τα κοτσύφια να τραγουδάνε!
Σημαντική είναι επίσης η αισθητική αναβάθμιση της περιοχής. Όλοι γνωρίζουμε ότι πολλοί κάτοικοι των γύρω δήμων επισκέπτονται τις καφετέριες και τα μαγαζιά της Καραϊσκάκη για το πράσινο που τη χαρακτηρίζει.
Η περίπτωση της Καραϊσκάκη είναι από μόνη της ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα συνύπαρξης του αστικού πρασίνου με την καθημερινή ζωή της πόλης. Είναι ο δρόμος που φιλοξενεί τα περισσότερα καταστήματα της περιοχής και ενώνει την Ιερά Οδό με την Καβάλας, κάνοντας την τον πιο πολυσύχναστο δρόμο τόσο για τα αυτοκίνητα όσο
και για τους πεζούς. Μεγάλα δέντρα, στην πλειοψηφία τους πεύκα, καλύπτουν μεγάλο μέρος
του πεζόδρομου της Καραϊσκάκη ο οποίος ενώνει την Πλατεία Ηρώων με το Αίθριο και το Παλατάκι.
Σε αυτό το σημείο καλό θα ήταν να μάθουμε δύο πράγματα για τα πεύκα, που είναι το πιο συχνά απαντούμενο δέντρο, όχι μόνο στην Καραϊσκάκη αλλά και σε πολλούς άλλους δρόμους και πλατείες της πόλης μας.
Καταρχάς το πεύκο είναι ένα δέντρο με μεγάλη αντοχή σε πολλές αντίξοες συνθήκες.Επίσης έχει την ικανότητα να αναπτύσσει ρίζες σε χαμηλό βάθος χώματος. Αυτό το κάνει κατάλληλο για ανάπτυξη σε αστικές περιοχές αλλά αρκετά ευαίσθητο σε δυνατούς ανέμους. Και τέλος, το πεύκο, εξαιτίας της μορφολογίας και του τεράστιου αριθμού των φύλλων του(οι γνωστές μας πευκοβελόνες), έχει την ικανότητα δέσμευσης αιωρούμενων σωματιδίων από οποιοδήποτε άλλο είδος δέντρου.
Γνωρίζοντας λοιπόν όλα τα παραπάνω έχει έρθει η στιγμή να αναρωτηθούμε. Θέλουμε το Χαϊδάρι να χαρακτηρίζεται ως πράσινος δήμος; Θέλουμε το αστικό πράσινο να είναι ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά του δήμου μας;
Τα δέντρα της οδού Καραϊσκάκη, στο Παλατάκι όπως και σε πολλά άλλα σημεία εντός των ορίων του δήμου μας, είναι πολύ μεγάλης ηλικίας ή/και έχουν προσβληθεί από ασθένειες και αποτελούν κίνδυνο τόσο για τους πολίτες όσο και για τα γύρω, υγιή δέντρα. Η Υπηρεσία Πρασίνου και το Δασαρχείο βρίσκονται πολύ συχνά στη δύσκολη θέση να εγκρίνουν κοπές δέντρων τα οποία υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να πέσουν σε ανύποπτη στιγμή προκαλώντας υλικές ζημιές και βάζοντας σε κίνδυνο ακόμα και τη ζωή των περαστικών. Δυστυχώς ο αριθμός των δέντρων αυτών θα συνεχίσει να αυξάνεται με την πάροδο των χρόνων. Τα δέντρα μας γερνάνε και δε λαμβάνουν καμία φροντίδα.
Ο δήμος καλείται να πάρει έγκαιρα μέτρα ώστε να σωθούν όλα τα υγιή δέντρα. Χρειάζεται μία συνολική μελέτη διαχείρισης του αστικού πρασίνου και ειδική, ξεχωριστή μελέτη για τα δέντρα της Καραϊσκάκη. Διαφορετικά σε κάποια χρόνια από τώρα το Χαϊδάρι κυριολεκτικά θα αποψιλωθεί.
Η λύση που προτείνεται από το παρόν άρθρο, εκτός από τη διαχείριση που οφείλει, βάσει νόμου, να κάνει ο δήμος για το αστικό πράσινο, είναι επίσης το να προβεί όχι σε κοπή αλλά σε αντικατάσταση των δέντρων. Αυτή η λύση δεν είναι πρωτοποριακή. Είναι η πρακτική που ακολουθείται πολύ συχνά ιδιαίτερα σε περίπτωση που κάποιος ιδιώτης ή εταιρεία επιθυμεί για διάφορους λόγους να κόψει ένα δέντρο βρίσκεται σε δημόσιο χώρο. Αυτό που ακολουθείται σε αυτή την περίπτωση είναι απλό: Για κάθε ένα δέντρο που κόβεται θα φυτεύεται ένα άλλο. Το ίδιο λοιπόν μπορεί να κάνει και ο δήμος μας.
Φυσικά η φύτευση αυτή δεν μπορεί να γίνει στο ίδιο σημείο. Μπορεί κατόπιν μελέτης να γίνει σε άλλο σημείο, όπου είναι εφικτό και όπου υπάρχει έλλειψη πρασίνου(χαρακτηριστικό παράδειγμα η πλατεία δημαρχείου η οποία, σε σχέση με το κατάφυτο Παλατάκι που βρίσκεται απέναντι, φαίνεται τόσο φτωχή). Μπορεί ακόμα να μην ανήκει στο ίδιο είδος.
Εκτός από τα αγαπητά μας (για όλους τους προαναφερθέντες λόγους) πεύκα, υπάρχουν πολλά άλλα είδη δέντρων που μπορούν να ευδοκιμήσουν σε αστικές περιοχές (αριές, γιακαράντες, μανόλιες κ.ά.). Επίσης είναι απόλυτα κατανοητό ότι ένα δέντρο 50 ετών και άνω δεν μπορεί να αντικατασταθεί από ένα δενδρύλλιο. Είναι όμως η μόνη προοπτική για ανανέωση του πρασίνου και ο μόνος δρόμος ώστε τα παιδιά μας να έχουν κι αυτά τη δυνατότητα να χαίρονται έναν, γιατί όχι, και πιο πράσινο από σήμερα δήμο!
Για να μη χάσουμε λοιπόν το δάσος θα πρέπει πραγματικά να μην επικεντρωθούμε απλά στο δέντρο. Θα πρέπει να ενδιαφερθούμε ουσιαστικά και ενεργά για τη διάσωση του πρασίνου της περιοχής, τη φροντίδα των υπαρχόντων δέντρων και τη φύτευση νέων.
Οι πρόσφατες πυρκαγιές της Αυστραλίας δεν έχουν σβήσει ακόμα. Οι περσινές πυρκαγιές στον Αμαζόνιο, οι επαναλαμβανόμενες πυρκαγιές κάθε χρόνο στη χώρα μας, η κλιματική κρίση και οι αλλαγές που φέρνει παγκοσμίως δεν αφήνουν περιθώρια για δεύτερες σκέψεις. Κανένα δέντρο δεν μπορεί να πάει χαμένο. Μόνο με μία συνολική διαχείριση του περιβάλλοντος είτε αυτό είναι αστικό είτε όχι είναι πλέον όχι απλή ανάγκη αλλά υποχρέωση.
