Καθαρή ενέργεια χωρίς ανακύκλωση σημαίνει περισσότερα επικίνδυνα απόβλητα
Ο αγώνας για καθαρή ενέργεια χωρίς παράλληλη φροντίδα για τη διαχείριση των αποβλήτων που δημιουργούν οι τεχνολογίες εναλλακτικών πηγών παραγωγής είναι “μισό κέρδος”.
Ποιο είναι το πρώτο πράγμα που σκέφτονται οι περισσότεροι άνθρωποι όταν τους ρωτούν ποιος ευθύνεται για την κλιματική αλλαγή; Ότι την ευθύνη την έχουν οι βιομηχανίες πετρελαίου και φυσικού αερίου, λόγω των υψηλών επιπέδων CO2 και αερίων του θερμοκηπίου που εκπέμπουν. Η κλιματική αλλαγή προκαλεί μια σειρά σοβαρά προβλήματα τόσο στο περιβάλλον και στις κοινωνίες των πολιτών, όσο και στις ίδιες τις εταιρείες υδρογονανθράκων.
Από την άλλη πλευρά, η καθαρή ενέργεια, οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας δεν βρίσκονται στο απυρόβλητο. Η ανάπτυξη νέας ηλιακής και αιολικής ισχύος είναι εκρηκτική, οι πωλήσεις ηλεκτρικών οχημάτων επίσης, η τεχνολογία εξελίσσεται, το κόστος αρχίζει να μειώνεται, και οι κυβερνήσεις μοιάζουν να παραμένουν προσηλωμένες στο αφήγημα της ενεργειακής μετάβασης.
του Αδάμ Αδαμόπουλου / energia.gr
Ενώ όμως η εκθετική άνοδος των ΑΠΕ προοιωνίζεται θετικά μηνύματα για το μέλλον του πλανήτη, εν τούτοις, δεν παύει η λειτουργία τους να αντισταθμίζεται από ορισμένους περιβαλλοντικούς κινδύνους που συνδέονται ευθέως με την ταχέως αναπτυσσόμενη βιομηχανική δραστηριότητα. Το κυριότερο εξ αυτών είναι ο όγκος των αποβλήτων που παράγονται από τις ΑΠΕ, καθώς τα λεγόμενα κρίσιμα εξαρτήματα όπως είναι οι μπαταρίες ιόντων λιθίου, τα ηλιακά πάνελ και οι ανεμογεννήτριες ολοκληρώνουν τον κύκλο ζωής τους.
Καθαρή ενέργεια δεν σημαίνει μηδενικός κίνδυνος,
αν δεν υπάρχει πρόνοια για τα απόβλητα
Αυτά τα προϊόντα περιέχουν πολλά υλικά που ενέχουν σοβαρούς κινδύνους για το περιβάλλον, όπως είναι, μεταξύ άλλων, τα τοξικά μέταλλα, το πετρέλαιο και τα υαλονήματα. Χωρίς ξεκάθαρη στρατηγική για τη διαχείριση του τέλους του κύκλου ζωής τους, οι λεγόμενες πράσινες τεχνολογίες, όπως οι ηλιακοί συλλέκτες, οι μπαταρίες ηλεκτρικών οχημάτων και οι ανεμόμυλοι, θα επιβαρύνουν, τελικά, τον πλανήτη και την οικονομία με τις ίδιες ακούσιες επιβαρύνσεις όπως τα παραδοσιακά υλικά.
Η σχεδόν εμμονική ρητορική για την ανάγκη της στροφής στην πράσινη ενέργεια πέτυχε να συγκαλύψει το πρόβλημα των αποβλήτων. Σήμερα, κάθε αναφορά στο θέμα έχει σχεδόν εξαφανιστεί από το δημόσιο διάλογο για την καθαρή ενέργεια. Το ότι δεν συζητείται όμως δεν σημαίνει και ότι δεν υφίσταται, αφού εξακολουθεί να συμβαδίζει με την εξέλιξη της βιομηχανίας Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.
Και τούτο επειδή παρά το ότι αναγνωρίζεται ευρέως ότι τα προγράμματα ανακύκλωσης και διαχείρισης αποβλήτων θα αποτελέσουν αναπόσπαστο μέρος μιας ασφαλούς, αποτελεσματικής και φιλικής προς το περιβάλλον βιομηχανίας ΑΠΕ, εν τούτοις δεν παραμένουν στο περιθώριο των διεθνών επενδύσεων και της παγκόσμιας προσοχής. Δεν είναι τυχαίο που σήμερα, σχεδόν το 100% των ηλιακών συλλεκτών καταλήγει σε χωματερές, όταν υπολογίζεται ότι έως το 2030, ο αριθμός των απορριπτόμενων ηλιακών συλλεκτών θα ισοδυναμεί με έκταση περίπου 3.000 γηπέδων ποδοσφαίρου, όπως ανέφερε πρόσφατα το CBS News. Ακόμη, εκτιμάται ότι θα υπάρξουν και 47 εκατομμύρια τόνοι αποβλήτων πτερυγίων ανεμογεννητριών, κατ΄ έτος, έως το 2050!
Ενώ το μεγαλύτερο τμήμα μιας ανεμογεννήτριας μπορεί να ανακυκλωθεί ή να χρησιμοποιηθεί σε μια νέα τουρμπίνα, σε ένα άλλο αιολικό πάρκο, οι ερευνητές εκτιμούν ότι μόνο στις ΗΠΑ θα σωρρευτούν πάνω από 720.000 τόνους υλικού πτερυγίων στα επόμενα 20 χρόνια.
Όπως εκτιμούν οι ειδικοί του χώρου, οι επιλογές για την ανακύκλωση ή την απόρριψη πτερυγίων είναι λιγοστές, και όσες απομένουν έχουν υψηλό κόστος, εν μέρει επειδή η αιολική βιομηχανία είναι ακόμη αρκετά νέα. Το πρόβλημα των αποβλήτων έρχεται, τελικά σε αντίθεση με εκείνο που υποτίθεται ότι εκφράζει η βιομηχανία: η ιδανική λύση για τους οικολόγους που επιθυμούν να καταπολεμήσουν την κλιματική αλλαγή, μια ελκυστική επένδυση για ορισμένους κλάδους του επιχειρείν και συνάμα, παραγωγός νέων θέσεων εργασίας.
Επομένως, όπως υποστηρίζουν οι ειδικοί, δεν είναι αποτελεί μόνο μια σοβαρή περιβαλλοντική ζημία, αλλά και μια χαμένη οικονομική ευκαιρία, αφού τα απορριπτόμενα στοιχεία ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως οι ηλιακοί συλλέκτες, περιλαμβάνουν πολύτιμα υλικά που μπορούν να ανακυκλωθούν και να επαναχρησιμοποιηθούν.
Επειδή, είναι σωστό να υπάρχει προβληματισμός για την επάρκεια λιθίου, κοβαλτίου και άλλων ορυκτών σπάνιων γαιών, που είναι απαραίτητα για την επανάσταση των ΑΠΕ, όμως η ανακύκλωση φαίνεται ότι υστερεί σε αυτή την κούρσα εκδήλωσης ενδιαφέροντος, κάτι που δεν θα έπρεπε να συμβαίνει.
Η αλήθεια είναι ότι αυτό παρατηρείται επειδή η βιομηχανία ανακύκλωσης είναι ακόμη στα σπάργανα και δεν διαθέτει τις οικονομίες κλίμακας ώστε να γίνει ανταγωνιστική ως προς το κόστος, σε σχέση με την εναλλακτική λύση της απλής απόρριψης των χρησιμοποιημένων ανανεώσιμων υλικών σε χωματερές.
Είναι απαραίτητη η επένδυση στην έρευνα για καθαρή ενέργεια και την ανάπτυξη για τη συνεχή βελτίωση των τεχνολογιών ανακύκλωσης, καθώς και η οικονομική και πολιτική στήριξη για την κλιμάκωση. Επιπλέον, ακόμη και αν η απόρριψη αυτών των εξαρτημάτων παραμένει η φθηνότερη επιλογή, σε πρώτη φάση, στο τέλος, οι “περιβαλλοντικές πραγματικότητες” θα καταστήσουν κρίσιμη, μακροπρόθεσμα, την παράμετρο της ανακύκλωσης.
