SOS για τα ελληνικά δάση: Η κρίση είναι παρούσα, όχι μελλοντική
Μεγάλα προβλήματα προκαλούν στα ελληνικά δάση ασθένειες και ξήρανση, δημιουργώντας ανησυχία σε επιστήμονες, αυτοδιοικητικούς και πολίτες.
Ποικιλία δασικών ειδών, όπως πλατάνια, έλατα, πεύκα και κυπαρίσσια ξεραίνονται μαζικά ακόμη και σε ορεινές περιοχές.
Κοινός παρονομαστής για τα προβλήματα στα ελληνικά δάση, σύμφωνα με το ertnews.gr: η κλιματική αλλαγή, η έλλειψη πρόληψης και η απουσία αποτελεσματικού συντονισμού. Η Πολιτεία φαίνεται αδύναμη να αντιδράσει με συντονισμένα μέτρα για να προασπίσει τα ελληνικά δάση.
Ο Δήμαρχος Αγράφων, Αλέξης Καρδαμπίκης, περιγράφει με δραματικούς τόνους την κατάσταση στην Ευρυτανία: «Η νόσος με τα πλατάνια έχει κάνει μεγάλες ζημιές. Δεν έχουμε βρει τη θεραπεία. Πολλά δάση έχουν ήδη ξεραθεί». Όπως εξηγεί, ανάλογο φαινόμενο ξήρανσης παρουσιάζεται και στα έλατα: «Το είχαμε δει και πριν από 25 χρόνια. Τότε θεραπεύτηκαν σιγά-σιγά. Τώρα όμως, οι επιστήμονες λένε πως πρέπει να απομακρυνθούν τα άρρωστα δέντρα. Δυστυχώς, όλα μένουν στα λόγια».
Ο ίδιος αναφέρει ότι υπάρχουν τέσσερις ενεργοί δασικοί συνεταιρισμοί στην περιοχή, με ανθρώπινο δυναμικό ικανό να συμβάλει στην πρόληψη, ωστόσο δεν έχει ξεκινήσει καμία ουσιαστική παρέμβαση. Επισημαίνει, επίσης, τον παραλογισμό του κρατικού μηχανισμού: «Οι καθαρισμοί των δασικών δρόμων που έπρεπε να είχαν γίνει τον Μάιο, θα ξεκινήσουν τον Ιούλιο. Καμία λογική. Οι δρόμοι πρέπει να είναι ανοιχτοί για αντιπυρική προστασία και παρεμβάσεις».
Μύκητες, ξηρασία και στρες “αρρωσταίνουν” τα ελληνικά δάση
Η ερευνήτρια του Ινστιτούτου Μεσογειακών και Δασικών Οικοσυστημάτων του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ, κα. Ρίζου, εξηγεί αναλυτικά τα διαφορετικά αίτια ανά είδος δέντρου:
Για τον πλάτανο, η εικόνα είναι ξεκάθαρη: «Έχουμε να κάνουμε με το έλκος του πλατάνου, έναν μύκητα καραντίνας. Είναι η πιο επικίνδυνη ασθένεια των δασών μας και δεν υπάρχει θεραπεία».
Για τα έλατα και τα πεύκα, ωστόσο, το φαινόμενο φαίνεται να σχετίζεται περισσότερο με την κλιματική αλλαγή και το περιβαλλοντικό στρες: «Τα δέντρα ξεραίνονται κυρίως από παρατεταμένες περιόδους ξηρασίας και υψηλών θερμοκρασιών. Σε περιοχές της Αττικής, καταγράφονται ποσοστά ξήρανσης μέχρι και 90%».
ΔΙΑΒΑΣΕ ΚΑΙ ΑΥΤΟ:
Το εκρηκτικό κοκτέιλ που “ροκανίζει” τα δάση της Αττικής
Η ίδια προσθέτει ότι σε πολλές περιπτώσεις δεν πρόκειται για φυσικά δάση αλλά για μονοκαλλιέργειες αστικού πρασίνου, φυτεμένες χωρίς βιοποικιλότητα μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. «Το έδαφος είναι φτωχό, η δομή του οικοσυστήματος αδύναμη και τα δέντρα καταρρέουν», υποστηρίζει.
Αναφορικά με τα έλατα, διευκρινίζει ότι δεν έχει ταυτοποιηθεί ακόμα παθογόνος παράγοντας, αλλά έχει ξεκινήσει συνεργασία μεταξύ ινστιτούτων για τη διερεύνηση της αιτίας.
Τα έλατα της Πελοποννήσου
Οι επισκέπτες των βουνών της Πελοποννήσου τα τελευταία χρόνια έρχονται αντιμέτωποι με μια εικόνα απογοητευτική: Ξεραίνονται τα έλατα δημιουργώντας νησίδες καφέ απόχρωσης μέσα στο πράσινο του δάσους.
Σε μια επιτόπια έρευνα η δημοσιογράφος της ΕΡΤ Αθανασία Σταμοπούλου, αναζητά τα αίτια της ξηράνσεως των ελάτων.
H Δήμητρα Κολλύρου, δασάρχης Καλαβρύτων εξηγεί ότι πρόκειται για ένα φαινόμενο των τελευταίων πέντε- έξι ετών, το οποίο οφείλεται στην κλιματική αλλαγή, με την ξηρασία, την έλλειψη χιονοπτώσεων και την προσβολή των δέντρων από φλοιοφάγα- ξυλοφάγα έντομα. Τα μεμονωμένα δέντρα κατακλύζουν το τοπίο με το χάλκινο χρώμα της σκουριάς, που μαρτυρά την ξήρανση, τον αργό θάνατο της φύσεως. Καταπονημένα από την έλλειψη νερού και εξασθενημένα, τα δέντρα γίνονται ευπρόσβλητα.
Αρναούτογλου: «Η κρίση στα ελληνικά δάση είναι παρούσα, η αδράνεια εγκληματική»
Ο μετεωρολόγος και ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ, Σάκης Αρναούτογλου, μίλησε με σκληρή γλώσσα για την έλλειψη δράσης:
«Η κρίση στα ελληνικά δάση δεν είναι μελλοντική, είναι παρούσα. Ένα δέντρο που υποφέρει από θερμικό στρες είναι πιο ευάλωτο σε επιθέσεις. Η αδράνεια παρουσιάζεται ως φυσική εξέλιξη, αλλά είναι πολιτική και ηθική αποτυχία. Δεν πρόκειται για φυσική διαδικασία, αλλά για αποτυχία πρόληψης και επιτήρησης».
Όπως αποκάλυψε, έχει ήδη καταθέσει σχετική ερώτηση στην Κομισιόν, ζητώντας:
- χαρτογράφηση των πληγεισών περιοχών,
- άμεση απομάκρυνση νεκρών δέντρων,
- αυστηρούς ελέγχους στη μεταφορά ξυλείας,
- αναστολή εισαγωγής φυτευτικού υλικού από χώρες με ενεργές εστίες (όπως η Ιταλία),
- καθώς και ενεργοποίηση ευρωπαϊκών χρηματοδοτικών εργαλείων για την προστασία των δασών.
Ο ίδιος τονίζει ότι «η κρίση επηρεάζει ολόκληρη την ηπειρωτική Ελλάδα, από τα Τζουμέρκα και τα Άγραφα έως την Πελοπόννησο και τη Θεσσαλία. Και εάν συνεχίσουμε έτσι, θα επιταχυνθεί η ερημοποίηση».
