Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων και ΧΥΤΑ Φυλής – Τι θα μπορούσε να έχει γίνει και στο Χαϊδάρι

Παρέμβαση εν όψει της συζήτησης που έχει ξεκινήσει  για την αναθεώρηση του Περιφερειακού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) και την ανάγκη επικαιροποίησης των Τοπικών Σχεδίων Διαχείρισης Αποβλήτων (ΤΣΔΑ) των Δήμων, μεταξύ των οποίων και του Δ. Χαϊδαρίου.

γράφει ο Δημήτρης Σταυρίδης, γραμματέας του διοικητικού συμβουλίου του Συλλόγου Εργαζομένων του Δήμου Χαϊδαρίου και μέλος της Γραμματείας της ΑΣΚ-ΟΤΑ

Παρά το ότι στο ελπιδοφόρο και πολλά υποσχόμενο Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) της διοίκησης της Ρένας Δούρου προβλεπόταν το κλείσιμο της Φυλής και η έναρξη λειτουργίας νέων Χώρων Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ) και νέων Μονάδων Επεξεργασίες Αποβλήτων (ΜΕΑ) στην Αττική, η Φυλή, όχι μόνο δεν έκλεισε, αλλά επεκτάθηκε δυο φορές με πανωσηκώματα. Η δικαιολογία ήταν πως δεν γίνεται αλλιώς, πως οι επεκτάσεις αυτές θα είναι και οι τελευταίες.

Αποδείχτηκε εν τοις πράγμασι πως ούτε πρόγραμμα χωροθέτησης υπήρξε ούτε χρονοδιάγραμμα για τη Δημιουργία των νέων ΧΥΤΥ, των ΜΕΑ και των απαραίτητων υποδομών για να κλείσει η Φυλή. Έμεινε ένας γενικός σχεδιασμός, μια σειρά από ευγενικές προθέσεις και ο απαραίτητος πολιτικός βερμπαλισμός, για να καλύψει το πενιχρό αποτέλεσμα.

Δεν ξέρω αν το αποτέλεσμα αυτό ήταν απότοκο λαθεμένων σχεδιασμών και υπερφίαλων στοχοθεσιών, αν φταίει η υποτίμηση της δύναμης των ιδιωτικών συμφερόντων και των κυκλωμάτων, που δρουν στο χώρο της διαχείρισης των αποβλήτων. 

Δεν ξέρω αν οφείλεται στην αδράνεια των δημάρχων και των τοπικών κοινωνιών (που έχουν συνηθίσει και βολεύονται με μιά Φυλή-χαβούζα).

Δεν ξέρω αν έγιναν λάθη στη διαχείριση των καταστάσεων και λάθη στην επιλογή των προσώπων που τοποθετήθηκαν στις υπεύθυνες θέσεις όλα αυτά τα χρόνια.

Δεν ξέρω αν απλώς κάποιοι κιότεψαν και δεν είχαν το σθένος να υπηρετήσουν τις πολιτικές τους επιλογές μέχρι το τέλος.

Μπορεί νάναι κι όλα μαζί, μπορεί νάναι κι άλλα.

Στα χρόνια πούχουμε μπροστά μας αυτά θα αναζητηθούν και θα συζητηθούν, οι χαμένες ευκαιρίες θα αποτιμηθούν είτε από εμάς είτε από την ιστορία.

Η εύκολη και βιαστική κριτική και η αβασάνιστη απόδοση ευθυνών, το “blame game” όπως το λένε και στο χωριό μου, ας γίνει απ’ όποιον ενδιαφέρεται κι απ’ όποιον ξέρει, αρκεί στο κάδρο να μπαίνει κι ο ίδιος.

Εγώ θα αρκεστώ να αναφέρω πως στις συζητήσεις που γίνονται σήμερα για την αναθεώρηση του Περιφερειακού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) και την ανάγκη επικαιροποίησης των Τοπικών Σχεδίων Διαχείρισης Αποβλήτων (ΤΣΔΑ) των Δήμων, αποτυπώνονται δυστυχώς ενδυναμωμένες οι νεοφιλελεύθερες οικονομικές αντιλήψεις.

Υπερισχύουν οι συντηρητικές πολιτικές επιλογές, προκρίνονται λύσεις υποχώρησης του δημόσιου τομέα στη διαχείριση των αποβλήτων και ενίσχυσης των ιδιωτών, δημιουργούνται δύσκολες καταστάσεις για την υπεράσπιση των όποιων θετικών μέτρων σχεδιάστηκαν και ξεκίνησαν την προηγούμενη τετραετία (χωρίς, βέβαια, ποτέ να προχωρήσουν με αποφασιστικότητα, χωρίς ποτέ να υποστηριχτούν με συνέπεια, χωρίς να ολοκληρωθούν).

Σε ποια κατεύθυνση, λοιπόν, πρέπει να δράσουμε, ποιες επιλογές να προκρίνουμε, ποιες πολιτικές να υπερασπιστούμε;

Χωρίς να θεωρήσω τον κατάλογο τελειωμένο ή οριστικό, να μερικές από τις πολιτικές που αξίζει να υπερασπιστούμε και κάποιες από τις ερωτήσεις που πρέπει ν’ απαντήσουμε:

• Άμεσα να χωροθετηθούν νέοι Χώροι Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ) και νέες Μονάδες Επεξεργασίες Αποβλήτων (ΜΕΑ) στην Αττική. Οι τοπικές κοινωνίες κάποια στιγμή πρέπει να κατανοήσουν πως δεν έχουν την πολυτέλεια απλώς να παράγουν σκουπίδια και να τα πετάνε στην πίσω αυλή τους, που είναι ο ΧΥΤΑ Φυλής.

• Η Φυλή που εδώ και τριάντα χρόνια σχεδόν δέχεται όλα τα απόβλητα της Αττικής και τα μισά της Ελλάδας, πρέπει να σταματήσει να λειτουργεί με χρονοδιάγραμμα.

• Η μείωση της παραγωγής Αστικών Στερεών Αποβλήτων μέσω της αλλαγής του κυρίαρχου μοντέλου (αγοράζω, καταναλώνω, χρησιμοποιώ, πετάω χωρίς δεύτερη σκέψη στα σκουπίδια) είναι μονόδρομος.

• Μονόδρομος είναι και η πρόληψη, η επαναχρησιμοποίηση, η ανακύκλωση, η διαλογή στην πηγή.

• Αναγκαίος όσο ποτέ είναι ο διαχωρισμός των ρευμάτων των ανακυκλώσιμων υλικών, η χωριστή διαχείριση των βιοαποβλήτων, η κομποστοποίηση.

• Στο σχεδιασμό των όποιων μέτρων, δείκτης της αποτέλεσματικότητας τους είναι η ενίσχυση της κυκλικής οικονομίας, όπου το δικό σου απόρριμμα γίνεται πρώτη ύλη για μένα, όπου τίποτα δεν πετιέται και τίποτα δεν πάει χαμένο. Είναι οι νέες θέσεις εργασίας και μάλιστα σε τομείς τεχνολογίας με υψηλή προστιθέμενη αξία.

• Στοχεύουμε σε μια κοινωνία χωρίς απόβλητα και σε αλλαγή στο μοντέλο της καταναλωτικής μας συμπεριφοράς.

• Έχοντας πάντα κατά νου το κλείσιμο (με χρονοδιάγραμμα) της Φυλής, τη χωροθέτηση νέων ΧΥΤΥ και ΜΕΑ και όλες τις προηγούμενες παραμέτρους, πρέπει να επικαιροποιηθούν άμεσα τα Τοπικά Σχέδια Διαχείρισης Αποβλήτων (ΤΣΔΑ) και οι Κανονισμοί Καθαριότητας των Δήμων.

• Όλοι ν’ αναρωτηθούμε γιατί δεν έχουμε χωριστή συλλογή των ανακυκλώσιμων υλικών, γιατί δεν έχουμε διαλογή στην πηγή σε γυαλί, χαρτί, πλαστικό, αλουμίνιο;

• Γιατί δεν έχουμε σωστή διαχείριση των κλαδεμάτων και των βιοαπόβλητων, που αποτελούν το 40% περίπου του συνόλου των απορριμμάτων μας; Αυτά και μόνο αν κατέληγαν σε κομποστοποίηση θα έδιναν μεγάλο κοινωνικό, οικονομικό και περιβαλλοντικό όφελος για κάθε Δήμο.

• Γιατί δεν έχει γίνει χωροθέτηση, οργάνωση και λειτουργία των Γωνιών Ανακύκλωσης και των Μικρών Πράσινων Σημείων;

• Γιατί δε γίνονται δράσεις για ενημέρωση των πολιτών – δημοτών, για ευαισθητοποίηση των μαθητών στα σχολεία;

• Γιατί από το σύνολο του περιεχομένου των μπλε κάδων στους Δήμους της Αττικής, μόνο το 48% αφορά υλικά που ανακυκλώνονται, ενώ το υπόλοιπο 52% είναι σκουπίδια, που μεταφέρονται από την Εταιρεία Ανακύκλωσης (ΕΕΑΑ) για θάψιμο στη Φυλή;

Αυτά τα λίγα, προς τροφή για σκέψη.

Κάθε παρατήρηση, κάθε αντίλογος, κάθε πολεμική δεκτά. Η συζήτηση μέσα στην αυτοδιοίκηση και μέσα στην κοινωνία πρέπει ν’ανοίξει!

23 Ιανουαρίου 2020