Χαράδρα του Βίκου: Το “μυστικό” μονοπάτι για την πιο συγκλονιστική εμπειρία

Στη Χαράδρα του Βίκου οι διαστάσεις αποκτούν άλλο νόημα στις αισθήσεις σου. Τα κολοσιαία μεγέθη των βράχων, ο ίλιγγος του ύψους, το μακρινό βουητό του ποταμιού βαθιά κάτω στο φαράγγι, τα πετροχελίδονα που σχίζουν σαν αστραπή το κενό, το δάσος που κρέμεται θαρραλέο στα χάη, όλα σε παρασύρουν μαζί τους σε έναν άλλο, μοναδικό κόσμο της φύσης.

Φέτος το Ζαγόρι εγγράφηκε στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Αναμφίβολα, το “πιο πολύτιμο πετράδι” της συλλογής του είναι η Χαράδρα του Βίκου, μία από τις πιο εντυπωσιακές και ιδιαίτερες χαράδρες του κόσμου, χάρη στις αναλογίες της. Έχει χαρακτηριστεί το βαθύτερο φαράγγι του κόσμου, με κάθετο ανάπτυγμα 1.250 μ., όπως προκύπτει σε σχέση με το άνοιγμά του, που είναι 200 μ. στο στενότερο σημείο του. Επιπλέον, η χαράδρα του Βίκου εντάσσεται στο Γεωπάρκο της UNESCO και αποτελεί Περιοχή Απολύτου Προστασίας. 

Χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο διασχίζουν τα μονοπάτια στη Χαράδρα του Βίκου. Από την κλασική διαδρομή μέσα στο φαράγγι (που κάποιες μέρες έχει πυκνή κυκλοφορία), έως το κατέβασμα από τα χωριά Βίκος και Πάπιγκο προς τις πηγές του Βοϊδομάτη. Αλλά και τα μονοπάτια προς τους εξώστες της Οξιάς πάνω από το Μονοδέντρι και της Μπελόης από το Βραδέτο. Πάρα πολλοί τολμούν τη μεγαλύτερη και πιο δύσκολη ανάβαση προς τη Δρακόλιμνη της Τύμφης και λιγότεροι την ακόμα πιο απαιτητική διαδρομή Βραδέτο – Μέγας Λάκκος – Μικρό Πάπιγκο, όπως και Τσεπέλοβο – Πάπιγκο.

Αυτά τα είναι τα διάσημα μονοπάτια για τη Χαράδρα του Βίκου. Εγώ όμως είχα την ευκαιρία να περπατήσω πριν λίγες μέρες ένα άλλο, ελάχιστα γνωστό αλλά μοναδικά υπέροχο. Όχι ιδιαίτερα δύσκολο ούτε πολύ μακρινό, με ανεκτές υψομετρικές διαφορές. Αλλά με απαράμιλλης ομορφιάς τελικό προορισμό.

Μιλάω για το μονοπάτι Ελαφότοπος – Καστράκι, που οδηγεί από το όμορφο χωριό του Ζαγοριού στη δυτική απόληξη του Βίκου, ακριβώς πάνω από τις πηγές του Βοϊδομάτη.

Ξεκινήσαμε γύρω στις 7 το πρωί από τον Αη Θανάση στο Τσερβάρι (Ελαφότοπος), με οδηγό τον Ηρακλή Τζόκα και παρέα 10 άτομα, ανάμεσά τους και παιδιά 10 χρονών. Η απόσταση μέχρι τη Χαράδρα του Βίκου είναι 5,5 χλμ. (11 συνολικά πήγαινε – έλα), με υψομετρική διαφορά από τα 1.150 μ. στα 1.400 περίπου. Αυτή είναι μια ήπια κλίση αναλογικά με το μήκος της διαδρομής, με λίγα κομμάτια να σε υποχρεώνουν σε κάπως πιο απότομη ανάβαση.

Πρώτη στάση πριν συμπληρωθεί τον πρώτο χιλιόμετρο, στην πηγή του Σουλναριού, όπου γεμίζουμε τα παγούρια μας με κρύο νερό. Είναι η τελευταία πηγή στο δρόμο μας. Στα δύο χιλιόμετρα φτάνεις στα Μεγαλοχώραφα, που όπως λέει το όνομά τους είναι (ήταν) μια καλλιεργήσιμη κοιλάδα χαμένη στα βουνά. Σίγουρα σε κάνει να σκέφτεσαι τι σημαίνει “αγώνας επιβίωσης” η πληροφορία ότι εδώ, στα 1.300 μέτρα όπως και σε άλλα -ο θεός να τα κάνει- χωράφια σε πολύ ψηλότερα ισώματα, οι κάποτε 1.000 κάτοικοι του Ελαφοτόπου έπαιρναν πολύτιμες παραγωγές γεωργικών προϊόντων.

Υπήρχαν βέβαια και αμέτρητα γιδοπρόβατα που έφερναν οι τσελιγκάδες το καλοκαίρι. Είναι πολύ στενάχωρο το γεγονός ότι φέτος συναντήσαμε μόνο ένα κοπάδι, του Μενέλαου Γκουγιάννου, δείγμα ότι η ελεύθερη κτηνοτροφία χάνεται από ελληνικά βουνά. Συναντήσαμε όμως μια μεγάλη ομάδα από αγελάδες.

Στα 3 χιλιόμετρα, αφού έχεις ανέβει στο σχεδόν γυμνό οροπέδιο του Σμίντελου (και εδώ καλλιεργούσαν!), πάνω από το πυκνό δάσος και στο όριο του αλπικού τοπίου, βλέπεις μπροστά σου το μέγα θέαμα του Βίκου. Τώρα πια κάθε βήμα σε φέρνει πιο κοντά. Στο μεταξύ, ακούς το πρωινό κελάηδημα της πέρδικας, και απολαμβάνεις το άρωμα της ανθισμένης ρίγανης και της θρούμπης, που πλημμυρίζουν τις πράσινες πλαγιές. Κάπου κάπου βρίσκεις και κάποια τσαγιά με τα κατακίτρινα λουλούδια της και το ανυπέρβλητο μύρο τους.

Βρισκόμαστε ψηλά πάνω από την Αρίστη και το χωριό Βίκος, απέναντι από το Πάπιγκο. Λίγο περπάτημα ακόμα και φτάνουμε στο διάσελο που λέγεται Παπαμάρκος. Είμαστε πια στο “κράτος” του Βίκου. Το σημείο αυτό, μια μικρή κοιλάδα κάτω από το βουνό Τσούτσκουλας (τμήμα του Στούρου, δυτικής απόληξης της Τύμφης), που δεσπόζει πάνω μας και φτάνει τα 1650 μ., πήρε το όνομά του από έναν τσοπάνο που έβγαζε εδώ τα κοπάδια του για θερινές βοσκές. Μπορείς να δεις ακόμα την πέτρινη καλύβα του. Ξαφνικά σε τυλίγει ένα πυκνό δάσος από οξιές και έλατα.

Το ιδιαίτερο που έχει αυτή η διαδρομή είναι ότι δεν βγάζει ούτε στη ρίζα της χαράδρας ούτε από πάνω, όπως όλες οι άλλες. Εδώ βρίσκεσαι σε ένα σημείο περίπου στη μέση, ακριβώς στο δυτικό άκρο της, απέναντι από τη Γκαμήλα. Οι διαστάσεις αποκτούν άλλο νόημα στις αισθήσεις σου. Τα κολοσιαία μεγέθη των βράχων, ο ίλιγγος του ύψους, το μακρινό βουητό του Βοϊδομάτη βαθιά κάτω στη χαράδρα, τα πετροχελίδονα που σχίζουν σαν αστραπή το κενό, το δάσος που κρέμεται θαρραλέο στα χάη, όλα σε παίρνουν μαζί τους σε έναν άλλο, μοναδικό κόσμο της φύσης. Ο ήλιος δεν έχει υψωθεί ακόμα και οι ακτίνες του πασχίζουν να νικήσουν την πρωινή υγρασία. Δυστυχώς οι φωτογραφίες δεν μπορούν να αποδώσουν αυτό το μεγαλείο.

Στον Παπαμάρκο ξεκουραστήκαμε και φάγαμε το κολατσιό μας. Αλλά δεν τελειώσαμε. Όποιος θέλει, μπορεί να μπει ακόμα πιο βαθιά στη χαράδρα. Το μονοπάτι συνεχίζει από μια ράχη προς τη θέση Καστράκι, μια προεξοχή που διεισδύει σαν αιωρούμενη πέτρινη εξέδρα στο κενό, σαν κάποιος ευφάνταστος αρχιτέκτονας να εφάρμοσε μια τολμηρή ιδέα. Κι όταν φτάσεις εκεί, στην άκρη των ακρών -όσο το αντέχεις βέβαια- κρατάς το κεφάλι σου και κοιτάς… Είσαι περίπου 700 μέτρα κατακόρυφα από τις πρασινογάλαζες πηγές τού Βοϊδομάτη, ενώ πάνω σου κρέμονται τα ζωνάρια της χαράδρας, κατακόρυφοι βράχοι και πυκνό δάσος. Έκσταση.

Χριστίνα Χρόνη