Οι απαγορευμένες φράσεις στην επικοινωνία μας με τα παιδιά
γράφει ο Γιάννης Ξηντάρας – Ψυχολόγος
Ένα από τα πιο σημαντικά σημεία στην ανατροφή του παιδιού είναι η σωστή χρήση της γλώσσας, ο τρόπος που θα του μιλήσουμε, που θα επικοινωνήσουμε μαζί του. Ο χαρακτήρας ενός παιδιού διαμορφώνεται και αλλάζει αξιοσημείωτα από αυτά που βιώνει, βλέπει και ακούει μέσα στο οικογενειακό του περιβάλλον.
Σε αυτήν την κατεύθυνση, το παιδί μας πρέπει να το αντιμετωπίζουμε σαν ένα νέο ανεξάρτητο ον και όχι σαν τον καθρέφτη των αντιλήψεων μας. Ουσιαστικά πρέπει να το αντιμετωπίζουμε ισότιμα και να αποβάλλουμε τις ιδεολογίες και τα στερεότυπα που μας κατατρύχουν, κυρίως να αποφύγουμε την ”κακή γλώσσα” στον τρόπο που θα εκφραστούμε…
Πάνω λοιπόν σε κάποιες εντάσεις μπορεί να χρησιμοποιήσουμε, κατά την γνώμη μας, “αθώες” φράσεις που μόνο αθώες δεν είναι, αλλά αντιθέτως επιφέρουν μεγάλο ψυχολογικό φορτίο, συχνά δυσβάσταχτο για την ψυχή ενός παιδιού (μικρού αλλά και μεγαλύτερου!).
ΟΙ “ΑΠΑΓΟΡΕΥΜΕΝΕΣ” ΦΡΑΣΕΙΣ
- “Θα καταλάβεις όταν κάνεις το δικό σου παιδί”. Μια φράση που καλό θα ήταν να την αποφεύγουμε. Όταν το ακούει αυτό το παιδί αρχίζει να νοιώθει ενοχές ότι κάτι δεν κάνει σωστά χωρίς να του δίνουμε επαρκείς εξηγήσεις γι’ αυτό.
- “Μπορείς και καλύτερα!”. Με την χρήση αυτής της φράσης το παιδί νοιώθει ότι σας έχει απογοητεύσει… Θα ‘θέλατε στα αλήθεια κάτι τέτοιο; Ανεξαρτήτως αυτού το παιδί νοιώθει πίεση άγχος και αγωνία, και αυτό σίγουρα δεν θα επιφέρει τα αποτελέσματα που θα θέλαμε.
- “Άστο, θα το κάνω εγώ.” Μπορεί εσείς να το κάνετε με όλη την αγάπη που έχετε για να ευχαριστήσετε το παιδί σας και μπορεί αυτό να του αρέσει αλλά… ένα κομμάτι της σωστής ανατροφής είναι το παιδί να μάθει να αναλαμβάνει τις ευθύνες του μόνο του μέσα από καθημερινές δραστηριότητες. Γι’ αυτό θα ήταν καλό να μην μειώνετε την προσπάθεια τους αντικαθιστώντας τα, όσο καλές κι αν είναι οι προθέσεις σας.
- “Αλίμονό σου, θα το πω στον πατέρα σου!”. Γίνεται να απειλούμε και να τρομάζουμε το παιδί μας χρησιμοποιώντας το προσωπείο του πατέρα-μπαμπούλα ο οποίος είναι αυτός που θα πρεπε να προσφέρει την προστασία; Η απειλή αυτή μπορεί να τρομάζει το παιδί…
- “Μην κλαις.” Τα παιδιά έχουν συναισθήματα όπως και εμείς και πρέπει να τα βιώνουν όλα. Άρα είναι σωστά να το διατάζουμε να μην κλαίει ή να μην στεναχωριέται; Πρέπει να νοιώθει την ασφάλεια ότι μπορεί να εκφραστεί ελεύθερα. Δείξτε τους τον τρόπο να το ξεπεράσουν.
- “Δεν έπαθες και τίποτα…”. Ένα μικρό κοψιματάκι ή μία “πληγούλα” από ένα πέσιμο για εμάς μπορεί να μην πονάει, για το παιδί όμως είναι πόνος! Το καλό θα ‘ταν να σεβαστούμε τον πόνο του. Μην μειώνεται την “πληγή” του παιδιού σας, αλλά μην τις δώσετε και μεγάλες διαστάσεις.
- “Ο τάδε είναι ηλίθιος!” Με την χρήση αυτής της φράσης μπροστά στο παιδί, δεν θα είναι αφύσικο να το ακούμε να αποκαλεί όλον τον κόσμο “ηλίθιο”! Αυτό σίγουρα σαν γονείς δεν θα το προτιμούσαμε, επομένως λίγη προσοχή στο λεξιλόγιο μας…
- “Γιατί να μην είσαι σαν τον/την _______;” Δεν υπάρχει τίποτα χειρότερο για το παιδί από το να συγκρίνεται με τον αδελφάκι του. Το μόνο που θα καταφέρετε είναι να φουντώσετε την αντιζηλία μεταξύ τους. Χειριστείτε το κάθε παιδί σας ξεχωριστά και διαφορετικά.
- “Σε βλέπει ο κόσμος!”. Με αυτή την φράση το παιδί θα μάθει να είναι εξαρτημένο από το τι θα πει ο κόσμος, κάτι που γενικότερα είναι αρνητικό χαρακτηριστικό και ειδικότερα θα μειώσει την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμηση του.
Όπως και να ‘χει, η λάθος γλώσσα που χρησιμοποιούν πολλές φορές οι γονείς απευθυνόμενοι στο παιδί τους, χωρίς να το καταλαβαίνουν, έχει μεγάλο αντίκτυπο και βάρος πάνω του. Η σωστή ανατροφή είναι το πιο σημαντικό βήμα για την δημιουργία ενός όμορφου, αυτόνομου ανθρώπου και η ”γλώσσα”, ο λόγος είναι ένα σημαντικότατο εργαλείο γι’αυτόν τον σκοπό.
Αξιοποιήστε το!
Ο Γιάννης Ξηντάρας είναι Ψυχολόγος-Οικογενειακός Σύμβουλος, τ.συνεργ. στο Νοσοκομείο Παίδων “Αγία Σοφία”, μέλος της Ελληνικής Εταιρίας Εφηβικής Ιατρικής και του Ευρωπαϊκού Συλλόγου Ψυχοθεραπείας. Απόφοιτος Ε.Κ.Π.Α, επιστημονικός υπεύθυνος στο Κέντρο Συμβουλευτικής και Ψυχολογικής Υποστήριξης “Επαφή”. www.paidi-efivos.gr
