Ηχηρό μήνυμα απ’ την ολομέλεια των δικηγορικών συλλόγων για αθέμιτες πρακτικές εκ μέρους συγκεκριμένων εταιρειών διαχείρισης απαιτήσεων που εκπροσωπούν τα funds στη χώρα μας, με παραλήπτες την κυβέρνηση και την Τράπεζα της Ελλάδας.
Η ολομέλεια των προέδρων των δικηγορικών συλλόγων της χώρας έστειλε επιστολές, τόσο στο υπουργείο Οικονομικών όσο και στην Τράπεζα της Ελλάδος, με αντικείμενο τα funds και τους servicers και τις πρακτικές που ακολουθούν έναντι των δανειοληπτών των λεγόμενων «κόκκινων δανείων».
Υπενθυμίζεται ότι τα funds είναι απρόσωπες επιχειρήσεις που διατηρούν έδρα σε διάφορες χώρες της Ευρώπης (κατά προτίμηση Ιρλανδία, Βέλγιο, Μάλτα κλπ.) και οι οποίες έχουν αναθέσει σε εταιρείες τη διαχείριση των κόκκινων δανείων που έχουν αγοράσει από τις ελληνικές τράπεζες. Οι εν λόγω εταιρείες λειτουργούν στην Ελλάδα και διέπονται από τους κανόνες της ελληνικής νομοθεσίας.
Το θέμα έχει ιδιαίτερη βαρύτητα, αναφέρει ο Οικονομικός Ταχυδρόμος και απασχολεί εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες και όπως φαίνεται η πραγματικότητα απέχει παρασάγγας από τις θριαμβευτικές ιαχές των κυβερνώντων ότι επί των ημερών τους λύθηκε το πρόβλημα. Αντιθέτως, το πρόβλημα εξακολουθεί να υπάρχει και απλώς είναι αρκετός κόσμος ο οποίος «αγοράζει χρόνο», πραγματοποιώντας συμφωνίες με τους servicers και τα funds, που στην πλειονότητά τους θα καταπέσουν στο μέλλον.
Οι πρόεδροι των δικηγορικών συλλόγων ζητούν από τον υπουργό Οικονομικών Κυριάκο Πιερρακάκη και τον Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα, «άμεση παρέμβαση» για την ενίσχυση της προστασίας των ευάλωτων δανειοληπτών και την εφαρμογή αυστηρών κυρώσεων κατά των παραβατικών εταιρειών. Στην επιστολή επισημαίνεται το γεγονός ότι οι πλειστηριασμοί ακινήτων, ακόμα και πρώτης κατοικίας, έχουν γίνει πλέον καθημερινό φαινόμενο, ενώ οι καταχρηστικές πρακτικές των funds συνεχίζονται αμείωτες, θέτοντας σε σοβαρό κίνδυνο τα δικαιώματα των πολιτών.
Για χρέος 1.680 ευρώ 20 χρόνια μετά το fund ζητούσε 22.000 ευρώ
Το in.gr αναφέρει το παράδειγμα του Γιώργου, που κληρονόμησε ένα χρέος από τον πατέρα του, από ένα δάνειο που αγνοούσε την ύπαρξή του. Επί 20 χρόνια ουδείς τον είχε ενοχλήσει από την τράπεζα, έως τη στιγμή που του ήρθε με δικαστικό κλητήρα μια διαταγή πληρωμής για το πατρικό του σπίτι που πλέον είχε επέλθει στην κατοχή του.
«Το χαρτί το ανακάλυψε εντελώς τυχαία ένας ξάδελφός μου που έτυχε να περνάει από το σπίτι στο χωριό. Είχαν πετάξει τον φάκελο στην αυλή!», λέει στο in.
Φανταστείτε την έκπληξη και το σοκ που βίωσα όταν αφενός ανακάλυψα το συγκεκριμένο χρέος, αφετέρου τον τρόπο με τον οποίο έγινε αυτό. Το σπίτι από τότε που πέθαναν οι γονείς μου το επισκέπτομαι μόνο τα καλοκαίρια. Οι λογαριασμοί είχα κανονίσει κι έρχονταν στην Αθήνα. Όλα αυτά τα χρόνια ουδέποτε είχα λάβει ειδοποίηση από την Εθνική Τράπεζα γι’ αυτή την κάρτα και δεν είδα ιδέα για το χρέος».
Αμέσως μετά αρχίζει η Οδύσσεια του Γιώργου. «Επικοινώνησα με τον δικηγόρο μου για να χειριστεί το θέμα. Η διαταγή πληρωμής έγινε από fund που προφανώς είχε αγοράσει το χρέος. Προσέξτε τώρα. Μιλάμε για ένα αρχικό χρέος της τάξης των 1.680 ευρώ για το οποίο 20 χρόνια μετά το fund ζητούσε 22.000 ευρώ! Το διανοείστε;».
Ο δικηγόρος του Γιώργου επιχείρησε να διαπραγματευτεί με το fund ένα κούρεμα του χρέους και να επέλθει μια συμβιβαστική λύση. Η πρόταση του fund ωστόσο ήταν αποκαρδιωτική. Η έκπτωση που έκανε ήταν μόλις 2.000 ευρώ, ζητώντας 20.000 ευρώ συνολικά. Ο Γιώργος πεισμένος ότι το κράτος λειτουργεί δίκαια και φροντίζει για τα δικαιώματα των πολιτών του προσέφυγε στον εξωδικαστικό μηχανισμό. Φευ. Τo fund αρνήθηκε να προσέλθει στη διαδικασία.
Εξωδικαστικός: Η υποχρέωση δεν ισχύει για τα funds
Εδώ λοιπόν υπάρχει ένας συγκεκριμένος μύθος αναφορικά με τον εξωδικαστικό μηχανισμό, που τόσο πολύ έχει διαφημίσει η κυβέρνηση ως τη «σίγουρη λύση» για τη διευθέτηση ενός δανείου μεταξύ οφειλέτη και πιστωτή. Ενώ σε ό,τι αφορά στις οφειλές στο δημόσιο, οι υπηρεσίες είναι υποχρεωμένες να προσέλθουν στον εξωδικαστικό για την εξεύρευση λύσης, δεν ισχύει το ίδιο και για τα funds. Είναι δηλαδή στη διακριτική ευχέρεια του fund αν θα δεχθεί τη διαπραγμάτευση.
“Κυνηγούν όποιον έχει ένα ακίνητο που κάπως αξίζει στην αγορά”
«Αν έχω καταλάβει κάτι καλά απ’ την ιστορία αυτή είναι ότι για να αντιμετωπίσεις τα funds χρειάζεται υπομονή και χρήματα. Εμείς τους στείλαμε 4 εξώδικα προκειμένου να μας ενημερώσουν από που προκύπτει το σύνολο του χρέους, αλλά και για τον τρόπο με τον οποίο αποφάσισαν να επιδώσουν τη διαταγή πληρωμής. Δεν απαντούσαν καν και στείλαμε εξώδικα και δεύτερη φορά. Αντιλαμβάνεστε ότι οι άνθρωποι που βρίσκονται σε αυτά τα funds λειτουργούν εντελώς ανεξέλεγκτα και με τη στάση τους αποδεικνύουν πως το ζήτημά τους δεν είναι να επέλθει μια συμφωνία και να πάρουν χρήματα, αλλά να κυνηγήσουν όποιον έχει ένα ακίνητο που κάπως αξίζει στην αγορά», λέει ο Γιώργος στο in και προσθέτει:
«Προσωπικά έδωσα κοντά στα τρία χιλιάρικα για να μπω στον εξωδικαστικό, να στείλω τα εξώδικα, να κινήσω τις διαδικασίες για να μπει μια τάξη σε αυτή την παράνοια. Αναρωτιέμαι, εγώ που είμαι μισθωτός όπως και η σύντροφός μου έτυχε να έχουμε αυτά τα χρήματα. Τί γίνεται με τους ανθρώπους που είναι πραγματικά ευάλωτοι και χωρίς την οικονομική δυνατότητα να κινήσουν αυτές τις διαδικασίες;».
“Τα funds πολλές φορές δεν συνεργάζονται”
Η περίπτωση του Γιώργου δεν είναι η μοναδική. «Υπάρχουν άπειρες περιπτώσεις που τα funds δεν συνεργάζονται παρά την καλή θέληση του δανειολήπτη και τη διάθεσή του να υπογράψει μια βιώσιμη συμφωνία και να ξεχρεώσει το χρέος», αναφέρει στο in ο δικηγόρος Ζαννής Σιδέρης από τον Σύλλογο Προστασίας Υπερχρεωμένων Νοικοκυριών και Επιχειρήσεων.
Ο σύλλογος λειτουργεί με μια μικρή ετήσια συνδρομή από τα μέλη του, παρέχοντας ως αντίτιμο δωρεάν νομικές συμβουλές σε ζητήματα κόκκινων δανείων. «Η κατάσταση έχει ξεφύγει με τους πλειστηριασμούς», λέει ο κ. Σιδέρης. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι με την εμπειρία του έρχεται να καταρρίψει τον μύθο των «μπαταχτσήδων» δανειοληπτών.
«Το 80 με 85% των περιπτώσεων επιθυμούν να βρουν λύση και να πληρώσουν τα χρέη τους», λέει στο in. «Οι περισσότεροι είναι νοικοκύρηδες άνθρωποι, επιχειρηματίες, μισθωτοί, ελεύθεροι επαγγελματίες που βρέθηκαν σε μια απίστευτη δίνη την περίοδο των Μνημονίων. Το γεγονός ότι έχουν περάσει 10 χρόνια από τότε δεν σημαίνει ότι τις συνέπειες δεν τις βιώνει ο κόσμος ακόμα στο πετσί του. Μιλάμε γι’ ανθρώπους που πριν την κρίση πλήρωναν κανονικά τις δόσεις τους, αλλά βρέθηκαν σε εξαιρετικά άσχημη θέση μετά, είτε γιατί έμειναν άνεργοι, είτε γιατί περιορίστηκαν πολύ τα εισοδήματά τους, είτε γιατί έβαλαν λουκέτο στα μαγαζιά τους λόγω της κατάστασης».
Η εκτίμηση του κ. Σιδέρη ήταν πως η κατάσταση με τα δάνεια περιγράφεται με τον όρο «κάθε πέρυσι και καλύτερα». Όπως λέει χαρακτηριστικά υπήρχε ο νόμος Κατσέλη που πραγματικά έδινε λύσεις και ο οποίος καταργήθηκε στη συνέχεια, δημιουργώντας πολλά προβλήματα σήμερα. Εν προκειμένω τον ρωτάμε αν ισχύει ότι ο νόμος αυτός ήταν καταφύγιο για τους λεγόμενους «στρατηγικούς κακοπληρωτές», όπως λένε οι υπέρμαχοι της κατάργησής του.
«Πάντα θα δικαιωθεί και κάποιος που δεν είχε δίκιο», λέει ο κ. Σιδέρης. «Αλλά αυτό το ποσοστό ήταν πραγματικά πολύ μικρό. Εξάλλου δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι κάθε φορά εναπόκειται στην κρίση του δικαστηρίου η κάθε απόφαση. Δεν υπήρχε κάποια αυτόματη διαδικασία που έβγαζε μια ρύθμιση. Θα το ξαναπώ λοιπόν, από την εμπειρία μου, οι δανειολήπτες που βρίσκονται σε δύσκολη κατάσταση στην πλειονότητά τους δεν είναι στρατηγικοί κακοπληρωτές».
«Πολλές φορές το fund κάνει επίτηδες πρόταση με όρους που δεν μπορείς να δεχθείς, είναι εξαιρετικά δυσβάσταχτοι. Σε αυτές τις περιπτώσεις είναι προφανές ότι έχουν βάλει στο μάτι το σπίτι σου ή οποιοδήποτε άλλο περιουσιακό στοιχείο έχεις και το οποίο έχει συγκεκριμένη αξία. Είναι επίσης προφανές πως αν έχεις ένα σπίτι σ’ ένα απομακρυσμένο, ορεινό χωριό, το fund θα προτιμήσει να αποσπάσει χρήματα από σένα παρά να μπει στη διαδικασία πλειστηριασμού για ένα σπίτι απ’ το οποίο δεν θα αποκομίσει τίποτε στη συνέχεια. Αν όμως το σπίτι βρίσκεται σε καλή περιοχή τότε τα πράγματα αλλάζουν. Είχα πρόσφατα τέτοια περίπτωση πελάτη μου με σπίτι στο Λαγονήσι».
Και ο κ. Σιδέρης συνεχίζει: «Μπορώ να σας πω άπειρες περιπτώσεις που τα funds δεν συνεργάζονται ακόμα και σε περιπτώσεις που θα πάρουν όλα τα χρήματα πίσω. Είχα επίσης πρόσφατα άλλη περίπτωση δανειολήπτη που χρωστούσε ένα ποσό και to fund έβγαλε σε πλειστηριασμό το σπίτι του. Στο μεσοδιάστημα πούλησε η γυναίκα του ένα δικό της σπίτι και πήγαν να αποπληρώσουν το σύνολο του χρέους, προσέξτε, χωρίς έκπτωση, το αρχικό ποσό δηλαδή που είχαν εισπράξει. Λέγαμε λοιπόν στο fund ότι θα υπάρξει εξ ολοκλήρου εξόφληση και αυτοί μας απαντούσαν έως τις παραμονές του πλειστηριασμού του σπιτιού, «δεν μας συμφέρει αυτή η λύση». Μέχρι να λυθεί η υπόθεση αγανακτήσαμε, κυριολεκτικά».
Η σιωπή των εταιρειών διαχείρισης και των funds
Το in, έστειλε συγκεκριμένες ερωτήσεις στην Ένωση Εταιριών Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις (ΕΕΔΑΔΠ) προκειμένου να λάβει υπεύθυνες απαντήσεις σε όλα τα ανωτέρω και στο πλήθος καταγγελιών που αφορούν στις πρακτικές που ακολουθούν ορισμένα από τα μέλη της Ένωσης. Ουδέποτε έλαβε απάντηση στις ερωτήσεις.
Η απάντηση της Τράπεζας της Ελλάδας
Το in απευθύνθηκε και στην Τράπεζα της Ελλάδας η οποία είναι υπεύθυνη για την αδειοδότηση και την προληπτική εποπτεία των funds. Οι ερωτήσεις:
- Ασκείται εποπτικός έλεγχος στις εν λόγω εταιρείες; Έχετε καταγράψει περιστατικά ασυδοσίας και εκμετάλλευσης εκ μέρους τους; Αν ναι, πόσα είναι αυτά και ποιες είναι οι ποινές που επιβάλλονται σε αυτές;
- Πώς μπορούν να προστατευτούν οι πολίτες απέναντι σε παράνομες και καταχρηστικές πολιτικές εκ μέρους των funds;
- Η κυβέρνηση επαίρεται ότι τα κόκκινα δάνεια βρίσκονται σε ύφεση και πως ο εξωδικαστικός μηχανισμός λειτουργεί άψογα. Ωστόσο, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ τα δάνεια αγγίζουν τα 80 δισ. ευρώ και ο εξωδικαστικός αποδεικνύεται προβληματικός σε πολλά σημεία. Υπάρχει κάποιος σχεδιασμός εκ μέρους της ΤτΕ ώστε η κατάσταση ν’ αλλάξει προς όφελος των χιλιάδων πολιτών που αναζητούν μια λύση;
Στην απάντηση της Τράπεζας της Ελλάδας γίνεται λόγος περί «ειδικής μέριμνας» που πρέπει ν’ ακολουθούν τα funds στους ευάλωτους δανειολήπτες. Αναφέρει επίσης ότι έχει τη δυνατότητα επιβολής προστίμων σε περίπτωση που όντως παρατηρηθεί καταχρηστική-αντιδεοντολογική συμπεριφορά εκ μέρους των εταιρειών διαχείρισης. Παρ’ όλα αυτά, στην επιστολή δεν αναφέρει ποιες είναι οι εταιρείες που επιδίδονται σε πολιτικές ασυδοσίας και ποιες είναι οι ποινές που τους έχουν επιβληθεί.
Το πιο σημαντικό όλων όμως είναι το γεγονός ότι η Τράπεζα της Ελλάδος αναφέρει ότι δεν έχει καμία δικαιοδοσία πάνω στα funds που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, παρά μόνο στα εκτελεστικά τους όργανα, τις εταιρείες διαχείρισης των χρεών.
