Στην πυρά η ανακύκλωση, φωτιά στα δημοτικά τέλη του νοικοκυριού! – Το ελληνικό σενάριο και ο σουηδικός μύθος
Το Υπουργείο Περιβάλλοντος επιχειρεί να υλοποιήσει ένα σχέδιο με 6 μεγάλες μονάδες καύσης απορριμμάτων. Οι οποίες μάλιστα θα καίνε και ανεπεξέργαστα απορρίμματα από τον κοινό κάδο της γειτονιάς, εκτός από τα δευτερογενή καύσιμα (RDF, SRF), τα οποία παράγονται στις μονάδες επεξεργασίας απορριμμάτων.
Οι εν λόγω μονάδες έχουν μεγάλο περιβαλλοντικό κόστος, όπως και οικονομικό. Με τις νέες μακροχρόνιες συμβάσεις οι δήμοι θα δεσμευτούν σε συγκεκριμένες ποσότητες, καθιστώντας την ανακύκλωση ασύμφορη οικονομικά. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα τεράστιες ποσότητες πολύτιμων υλικών, που θα μπορούσαν να ανακυκλωθούν, να οδηγούνται στις μονάδες καύσης. Το φυσικό – κοινωνικό περιβάλλον των –ήδη υποβαθμισμένων- περιοχών, στις οποίες σχεδιάζεται να εγκατασταθούν οι μονάδες καύσης θα υποβαθμιστεί ακόμη περισσότερο.
Στη συνέχεια του άρθρου θα διαβάσετε την ανάλυση του κάνει το ΔΥΤΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ για την επιλογή της καύσης στην Ελλάδα και το πρώτο βίντεό του διάρκειας 3 λεπτών με τον τίτλο “Καταρρίπτοντας τους μύθους της καύσης των σκουπιδιών”. Επίσης δύο αναλύσεις για το παράδειγμα της Σουηδίας, που θεωρείται “επιτυχημένη χώρα στη διαχείριση απορριμμάτων”, με την ταφή να κινείται σε ελάχιστες ποσότητες, την καύση να πρωταγωνιστεί, αλλά και με εισαγωγές αποβλήτων! Η πραγματικότητα όμως δεν τόσο ρόδινη όσο παρουσιάζεται επιφανειακά.
Όταν ένα υπουργείο επιλέγει τη μέθοδο των διαρροών, προκειμένου να προετοιμάσει την κοινή γνώμη, σημαίνει πως τη φοβάται και επιχειρεί να μετρήσει τις αντιδράσεις της. Ακριβώς αυτό κάνει και το ΥΠΕΝ, προκειμένου να προετοιμάσει το έδαφος για τις μονάδες καύσης.
Παρουσίασε τα βασικά σημεία μιας μελέτης σκοπιμότητας, για τη δημιουργία δικτύου μονάδων «ενεργειακής αξιοποίησης αστικών σύμμεικτων αποβλήτων», με μοναδικούς προσκεκλημένους τους βασικούς «παίχτες» της ενέργειας (ΤΕΡΝΑ, ΑΚΤΩΡ, MOTOR OIL, METLEN – Μυτιληναίος, ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ) και φρόντισε να διαρρεύσει το σενάριο για τη χωροθέτηση των μονάδων, προκειμένου να μετρήσει αντιδράσεις.
Το ΔΥΤΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ είχε προειδοποιήσει γι’ αυτήν την εξέλιξη, από την περίοδο της διαβούλευσης για το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ), το 2020. Η Κυβέρνηση, προκειμένου να επιβάλει τις μονάδες καύσης, έθεσε τον υπερφίαλο στόχο της μείωσης των προς ταφή αποβλήτων κάτω από 10%, μέχρι το 2030, με την υποσημείωση ότι οι στόχοι αυτοί «δεν μπορούν να επιτευχθούν αν δεν υπάρξει ενεργειακή αξιοποίηση των απορριμμάτων»!!!
Οι στόχοι αυτοί ήταν υψηλότεροι, ακόμη και από τους στόχους που έθεταν οι ευρωπαϊκές οδηγίες, οι οποίες έκαναν λόγο για 15% ταφή, μέχρι το 2035, υπό την προϋπόθεση η χώρα – μέλος να ανακυκλώνει πάνω από το 60% το 2020. Με την ανακύκλωση σε εθνικό επίπεδο να μην ξεπερνά το 15%, είναι κάτι παραπάνω από σαφές ότι, αφενός, η καύση έρχεται να υποκαταστήσει την (ανύπαρκτη) ανακύκλωση και, αφετέρου, πρέπει να καίγονται (και) τα ανεπεξέργαστα σύμμεικτα απορρίμματα του πράσινου κάδου.
Τώρα, η κυβέρνηση -ερήμην της αυτοδιοίκησης, των φορέων διαχείρισης και των πολιτών- επιχειρεί να υλοποιήσει ένα σχέδιο με έξι (6) μεγάλες μονάδες καύσης απορριμμάτων, με τρόπο ακόμη χειρότερο και από αυτόν που προβλέπονταν αρχικά στο ΕΣΔΑ. Δηλαδή, με μονάδες καύσης, που θα καίνε και σύμμεικτα (ανεπεξέργαστα) απορρίμματα, εκτός από τα δευτερογενή καύσιμα (RDF, SRF), τα οποία παράγονται στις μονάδες επεξεργασίας απορριμμάτων (ΜΕΑ) και μέρος τους καίγεται, ήδη, στην τσιμεντοβιομηχανία.
Χωρίς χρηματοδότηση από την ΕΕ, οι πολίτες επωμίζονται όλο το κόστος
Η κυβέρνηση γνωρίζει ότι τέτοιου τύπου μονάδες καύσης δεν χρηματοδοτούνται από την ΕΕ, διότι δε θεωρούνται συμβατές με τους στόχους της κυκλικής οικονομίας. Προκειμένου, όμως, να κρύψει τη χρόνια αναποτελεσματικότητα του κράτους στην ανακύκλωση, αλλά και για να εξυπηρετήσει τα εργολαβικά συμφέροντα, αποφάσισε να τις κάνει χωρίς ευρωπαϊκά κονδύλια, με τη γνωστή μέθοδο των Συμπράξεων Δημόσιου – Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), δηλαδή, με συγχρηματοδότηση με τους ιδιώτες. Οι Δήμοι θα υπογράψουν με τους ιδιώτες 25ετείς συμβάσεις, οι οποίες θα ορίζουν το τίμημα ανά τόνο, που θα κληθούν να το πληρώσουν οι «χρήστες» της υπηρεσίας, δηλαδή οι δήμοι και οι δημότες, μέσω των δημοτικών τελών. Με δεδομένο το υψηλό κατασκευαστικό κόστος -που πρέπει να αποσβεστεί- και το υψηλό λειτουργικό κόστος -που πρέπει να αποφέρει σημαντικά κέρδη- θα έχουμε να κάνουμε με ένα καθόλου ευκαταφρόνητο «χαράτσι» και με περαιτέρω αύξηση του συνολικού κόστους διαχείρισης.
Το ΔΥΤΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ έχει τονίσει σε όλους τους τόνους πως η κυβέρνηση και το λόμπυ των σκουπιδιών αξιοποιούν το αδιέξοδο που οι ίδιοι δημιούργησαν -με τα αξιοθρήνητα ποσοστά ανάκτησης, με την εξάντληση του ΧΥΤΑ Φυλής, με την απουσία εναλλακτικών χώρων ταφής και με το υπέρογκο κόστος διαχείρισης- για να επιβάλουν ως σωτήρια λύση την καύση. Προσπαθούν να αποκρύψουν το τεράστιο περιβαλλοντικό κόστος των μονάδων. Με τις νέες μακροχρόνιες συμβάσεις οι δήμοι θα δεσμευτούν σε συγκεκριμένες ποσότητες, καθιστώντας την ανακύκλωση ασύμφορη οικονομικά. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα τεράστιες ποσότητες πολύτιμων υλικών, που θα μπορούσαν να ανακυκλωθούν, να οδηγούνται στις μονάδες καύσης. Το φυσικό – κοινωνικό περιβάλλον των -ήδη, υποβαθμισμένων- περιοχών, στις οποίες σχεδιάζεται να εγκατασταθούν οι μονάδες καύσης θα υποβαθμιστεί ακόμη περισσότερο.
Το έχουμε πει και τεκμηριώσει χιλιάδες φορές και με πολλούς τρόπους: το σημερινό μοντέλο διαχείρισης των αστικών αποβλήτων -είτε με ταφή, είτε με καύση- είναι μη βιώσιμο περιβαλλοντικά, οικονομικά και κοινωνικά. Το ΔΥΤΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ, αντί των κερδοσκοπικών, φιλο-εργολαβικών σχεδιασμών της κυβέρνησης, προτάσσει την αποκεντρωμένη διαχείριση, με δημόσιο χαρακτήρα και με έμφαση στην πρόληψη, στην προδιαλογή και στην ανάκτηση υλικών. Και το έχει κάνει, όχι με λόγια, αλλά με συγκεκριμένες προτάσεις και μεθοδολογία.
Κατά συνέπεια, εκφράζουμε την πλήρη αντίθεσή μας στα κυοφορούμενα σχέδια καθιέρωσης της καύσης ως βασικής μεθόδου διαχείρισης των αστικών αποβλήτων και στο πλαίσιο αυτό δεσμευόμαστε να αναπτύξουμε μια πολυεπίπεδη καμπάνια ενημέρωσης και κινητοποίησης των πολιτών της Αττικής, σε πρώτη φάση, για να τα αποτρέψουμε.
5.5.2025
ΔΥΤΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ
Συντονισμός φορέων, συλλογικοτήτων και πολιτών Δ. Αττικής – Δ. Αθήνας
oxixytafilis.blogspot.com – ox************@***il.com – f/b: Δυτικό Μέτωπο
Το παράδειγμα προς αποφυγήν της Σουηδίας
Στις συζητήσεις που γίνονται τελευταία με θέμα την καύση των σκουπιδιών για την παραγωγή ή εξοικονόμηση ενέργειας, προβάλλεται από τους υπέρμαχους της καύσης το παράδειγμα της απόλυτα καθαρής λειτουργίας των εργοστασίων παραγωγής ενέργειας στη Σουηδία με την αποτέφρωση σκουπιδιών, διαχείριση που παραπλανητικά κατηγοριοποιήθηκε ως …ανακύκλωση! Όπως μάλιστα διατυμπανίζουν τα ΜΜΕ, η Σουηδία εισάγει σκουπίδια από άλλες Ευρωπαϊκές χώρες για να ικανοποιήσει τις διατροφικές ανάγκες αυτών των αχόρταγων εργοστασίων. Για να προκαλέσει έτσι τον θαυμασμό των ανύποπτων και απληροφόρητων πολιτών (πηγή).
Το “ξέπλυμα” της καύσης των σκουπιδιών με αναφορές στο Σουηδικό παράδειγμα, φέρνει ενίοτε το κίνημα εναντίον της καύσης σε δύσκολη θέση. Ωστόσο υπάρχει και η άλλη, η σκοτεινή, πλευρά του νομίσματος την οποία αποκαλύπτουν δύο δημοσιεύματα, της εφημερίδας INDEPENDENTκαι της ιστοσελίδας TREEHUGGER, τα οποία αποκαθηλώνουν τον σουηδικό μύθο.
Τελικά, η καύση των σκουπιδιών για παραγωγή ενέργειας στην καλύτερη και πιο εξελιγμένη μορφή της, απελευθερώνει περισσότερο CO2 από την καύση λιγνίτη ενώ υποθηκεύει το μέλλον της ανακύκλωσης και της μείωσης της κατανάλωσης.
Άρθροτου Dr Dominic Hogg πρόεδρουτης Eunomia Research & Consulting
Η σκοτεινή αλήθεια πίσω από τα «επαναστατικά» σχέδια ανακύκλωσης της Σουηδίας
“Η Σουηδία θεωρεί ότι η αποτέφρωση των αποβλήτων σημαίνει ανακύκλωσή τους, και η Βρετανία κάνει το ίδιο λάθος.
Όλοι μιλούν για το σύστημα ανακύκλωσης της Σουηδίας. Είναι τόσο καλό, σύμφωνα με τα MME, ώστε η χώρα να μπορεί να εισάγει ακόμη και απόβλητα από το εξωτερικό. Όπως έγραψε ένας συγγραφέας, “μπορούμε μόνο να ονειρευτούμε ένα τέτοιο αποτελεσματικό σύστημα στο Ηνωμένο Βασίλειο”.
Αυτό με προβληματίζει. Ως κάποιος που ασχολείται επαγγελματικά με στατιστικά στοιχεία για τα απόβλητα και γνωρίζει πολύ καλά τι κάνουν οι διάφορες χώρες της ΕΕ για να διαχειριστούν τα απόβλητά τους, αγωνίζομαι να καταλάβω γιατί η Σουηδία περιγράφεται ως ένα είδος νιρβάνα. Στην πραγματικότητα, σε ορισμένες περιοχές του Ηνωμένου Βασιλείου, υπερβαίνουμε τη Σουηδία όσον αφορά τα ποσοστά ανακύκλωσης.
Τι συμβαίνει λοιπόν;
Το ποσοστό ανακύκλωσης της Σουηδίας φτάνει στο 49,8%, αλλά παραμένει σταθερό από το 2006. Είναι μπροστά από το ποσοστό ανακύκλωσης του Ηνωμένου Βασιλείου – 44,6% – και πολύ πίσω από την Ουαλία. Χάρη στις τολμηρές πρωτοβουλίες της αποκεντρωμένης διοίκησης στο Κάρντιφ, τα Ουαλικά συμβούλια πέτυχαν σχεδόν το 60% ανακύκλωσης το 2015.
Η σύγχυση που οδήγησε όλους όσοι βλέπουν τη Σουηδία με αφέλεια, φαίνεται να προέρχεται από τον τρόπο κατηγοριοποίησης της αποτέφρωσης των αποβλήτων. Οι εκθέσεις που επαινούν τη χώρα βλέπουν την αποτέφρωση ως μορφή ανακύκλωσης, αλλά δεν είναι. Στην πραγματικότητα, η υπερβολική ικανότητα αποτέφρωσης μπορεί να εμποδίσει την ανακύκλωση.
Ναι, η Σουηδία θάβει ένα πολύ μικρότερο ποσοστό αποβλήτων από το Ηνωμένο Βασίλειο – αλλά αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι αποτεφρώνει πολύ μεγαλύτερο ποσοστό. Η χώρα αποτέφρωσε το 49,5 τοις εκατό των αστικών αποβλήτων της το 2014-15. Ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο 27,1%.
Οι αποτεφρωτήρες της Σουηδίας χτίστηκαν εν μέρει ως απάντηση στις απαγορεύσεις για την υγειονομική ταφή που αποφασίστηκαν στη δεκαετία του 2000. Εκείνη την εποχή , πολλοί στη Σουηδία ανησυχούσαν ότι η οικοδόμηση πολλών εργοστασίων καύσης σκουπιδιών θα μπορούσε να καταστείλει την ανακύκλωση. Ότι κι αν γίνει, οι έντασης κεφαλαίου αποτεφρωτήρες σκουπιδιών πρέπει να τροφοδοτούνται με σκουπίδια.
Ευτυχώς για τη Σουηδία, με την είσοδο στην τελευταία δεκαετία, ανακλήθηκε εν μέρει ένας ευρωπαϊκός περιορισμός των εξαγωγών “υπολειμματικών αποβλήτων” (τα υλικά που δεν μπορούν να ανακυκλωθούν). Ξαφνικά, οι αποτεφρωτήρες που πληρούσαν ορισμένα πρότυπα ενεργειακής απόδοσης θα μπορούσαν να εισάγουν απόβλητα από το εξωτερικό.
Πολλές χώρες – μεταξύ των οποίων η Γερμανία, οι Κάτω Χώρες, η Δανία και η Σουηδία – άρχισαν να εισάγουν απόβλητα, κυρίως επειδή επιθυμούσαν να ανεβάσουν περαιτέρω τα ποσοστά ανακύκλωσης χωρίς να υπονομεύουν τη βιωσιμότητα των μονάδων αποτέφρωσής τους. Στην πραγματικότητα, η πλειονότητα των υπολειμμάτων αποβλήτων που εξάγονται από το Ηνωμένο Βασίλειο αποστέλλεται σε Ολλανδικούς σταθμούς αποτέφρωσης, πράγμα που σημαίνει ότι οι ολλανδικές τοπικές αρχές και οι επιχειρήσεις μπορούν να πιέσουν για την βελτίωση της ανακύκλωσης χωρίς να αφήσουν τις μονάδες αποτέφρωσης χωρίς σκουπίδια.
Ελπίζαμε ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα μάθει από την εμπειρία της Σουηδίας και άλλων χωρών, φροντίζοντας να μην επενδύσει υπερβολικά στην καύση. Αλλά δεν συμβαίνει αυτό.
Τα τελευταία πέντε χρόνια, η Eunomia Research & Consulting παρακολουθεί στενά την ποσότητα των υπολειμματικών αποβλήτων που παράγει το Ηνωμένο Βασίλειο, καθώς και την ικανότητα των αποτεφρωτήρων που έχουμε – εκείνων που κατασκευάζονται και εκείνων που προγραμματίζονται – να το αντιμετωπίσουν. Εάν το σύνολο του Ηνωμένου Βασιλείου ακολουθήσει την Ουαλική προσέγγιση τότε, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις μας, μέχρι το τέλος της δεκαετίας θα υπάρξει μεγαλύτερη ικανότητα αποτέφρωσης, από τα διαθέσιμα απόβλητα για τη λειτουργία τους .
Δεδομένου ότι οι πολιτικές της ΕΕ στοχεύουν πλέον στο 65% της ανακύκλωσης έως το 2030 – πολύ πάνω από τις υπάρχουσες επιδόσεις των περισσοτέρων χωρών (συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου και της Σουηδίας), φαίνεται απίθανο να διατεθούν υπολείμματα αποβλήτων από το εξωτερικό για τη λειτουργία των αποτεφρωτήρων που κατασκευάζουμε.
Θυμηθείτε, η καύση δεν είναι ανακύκλωση.
Δεδομένου ότι πρέπει να προσπαθούμε να μειώσουμε τα απόβλητα μας και να ανακυκλώσουμε περισσότερα από αυτά που δημιουργούμε, τότε θα πρέπει να αναμένουμε μείωση των υπολειμματικών αποβλήτων που διατίθενται για αποτέφρωση ή υγειονομική ταφή. Η λύση δεν είναι να συνεχίσουμε να κατασκευάζουμε όλο και περισσότερες μονάδες αποτέφρωσης. Αντίθετα, πρέπει να δεσμευτούμε για μια στρατηγική που βασίζεται στην κατανάλωση λιγότερων και την ανακύκλωση περισσότερων. Το ίδιο, βέβαια, ισχύει και για τη Σουηδία.”
TREEHUGGER
Από τον Lloyd Alter
30/8/2016
Όχι, η Σουηδία δεν ανακυκλώνει το 99% των σκουπιδιών της
Στο κείμενο, αφού γίνεται αναφορά στον παραπλανητικό χαρακτηρισμό της καύσης ως ανακύκλωση, ο συγγραφέας προχωράει και στο θέμα των εκπομπών αερίων αερίων από τα εργοστάσια παραγωγής ενέργειας με την καύση σκουπιδιών.
… «Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα απόβλητα σε μονάδες παραγωγής ενέργειας είναι πραγματικά καθαρά και φιλτράρουν σχεδόν όλες τις διοξίνες και άλλα υλικά που προέρχονται από τους αποτεφρωτήρες.
Ωστόσο αυτό που απελευθερώνεται στη ατμόσφαιρα είναι κατά “99,9 % μη τοξικό διοξείδιο του άνθρακα και νερό.” Υπάρχουν πολλοί που αμφισβητούν το αν το διοξείδιο του άνθρακα είναι μη τοξικό, δεδομένης της επίδρασής του στο κλίμα.
Αυτά τα εργοστάσια απελευθερώνουν στην ατμόσφαιρα πολύ CO2. Σύμφωνα με την ΕΡΑ (Υπηρεσία Περιβάλλοντος των ΗΠΑ), απελευθερώνουν περισσότερο CO2 ανά μεγαβάτ παραγόμενης ενέργειας από καύση λιγνίτη.
Η EPA αναφέρει ότι η αποτέφρωση των απορριμμάτων απελευθερώνει 1500 κιλά CO2 ανά μεγαβάτ ώρα παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτό συγκρίνεται δυσμενώς με τον λιγνίτη (1150 κιλά / μεγαβάτ ώρα) και το φυσικό αέριο (600 κιλά / μεγαβάτ ώρα).
Αλλά τα περισσότερα από τα υλικά που καίγονται στις διαδικασίες αποτέφρωσης για παραγωγή ενέργειας – όπως το χαρτί, τα τρόφιμα, το ξύλο και άλλα υλικά που δημιουργήθηκαν από βιομάζα , θα απελευθέρωναν το CO2 που ενσωματώθηκε σε αυτά, με την πάροδο του χρόνου, ως μέρος του φυσικού κύκλου του άνθρακα της Γης.
Έτσι, περίπου τα δύο τρίτα των εκπομπών CO2 αντιμετωπίζονται σαν βιομάζα και δεν συσχετίζονται με την καύση άνθρακα (θεωρούνται ουδέτερα σε σχέση με τον άνθρακα), κάτι που πολλοί επιστήμονες αμφισβητούν επειδή αυτά τα εργοστάσια εκπέμπουν CO2 τώρα, ενώ σε φυσικό κύκλο θα χρειαστούν δεκαετίες για να το κάνουν.»
Πηγή: https://watervolo.blogspot.gr/2018/03/blog-post_29.html
