Ουρολοίμωξη: Συμπτώματα, Αντιμετώπιση και Πρόληψη
Γράφει ο Ναουάφ Δαουάχερ*
Χειρουργός Ουρολόγος
Οι ουρολοιμώξεις είναι οι πιο συχνές λοιμώξεις μετά από αυτές του αναπνευστικού συστήματος. Αυξημένες είναι οι πιθανότητες στις γυναίκες, με μία στις δύο να αναπτύσσουν ένα τουλάχιστον επεισόδιο στη ζωή τους. Οι ουρολοιμώξεις στους άνδρες δεν είναι τόσο συχνές, αλλά συνήθως εμφανίζονται με πιο έντονα κλινικά συμπτώματα.
Τι είναι η ουρολοίμωξη
Ο όρος ουρολοίμωξη ή «φλεγμονή των ουροφόρων οδών» αναφέρεται σε μια ομάδα λοιμώξεων του ουροποιητικού συστήματος, που προκαλούνται από παθογόνους μικροοργανισμούς. Τις περισσότερες φορές η μόλυνση εντοπίζεται στην ουροδόχο κύστη -είναι η λεγόμενη κυστίτιδα. Στους άνδρες απαντάται πιο συχνά η προστατίτιδα και η ουρηθρίτιδα.
Σε περίπτωση μη έγκαιρης αντιμετώπισης, παρά την ύπαρξη συμπτωμάτων, είναι πιθανό τα μικρόβια να φτάσουν στα νεφρά, με κίνδυνο νόσησης από πυελονεφρίτιδα, μια κατάσταση σαφώς πιο επικίνδυνη και χρήζουσα άμεσης αντιμετώπισης.
Υποτροπιάζουσες λοιμώξεις
Ο όρος χρησιμοποιείται για την εμφάνιση συχνών ουρολοιμώξεων. Στις νεαρές γυναίκες το 20% παρουσιάζει υποτροπή και κάθε νέο επεισόδιο αυξάνει τον κίνδυνο επαναλήψεων, που μπορούν να φτάσουν τις 3-4 το χρόνο. Σε άνδρες συμβαίνουν αν συνυπάρχουν άλλες παθήσεις, όπως υπερτροφία προστάτη, σακχαρώδης διαβήτης, νευρογενής κύστη, χρόνια βακτηριακή προστατίτιδα.
Νοσογόνα
Η ουρολοίμωξη οφείλεται σε μικρόβια που εισέρχονται στην ουροδόχο κύστη και εκεί πολλαπλασιάζονται (βακτήρια, μύκητες, σπανιότερα ιοί). Οι περισσότερες λοιμώξεις του ουροποιητικού προκαλούνται από βακτήρια που ζουν φυσιολογικά στο έντερο, με πιο συνηθισμένο το Escherichia coli. Είναι πιο συχνή στις γυναίκες λόγω ανατομίας, καθώς η ουρήθρα έχει μικρότερο μήκος (4 εκ.) σε σχέση με τους άντρες και βρίσκεται πιο κοντά στο αιδοίο και τον πρωκτό. Το ουροποιητικό διαθέτει αμυντικό μηχανισμό, ωστόσο κάποιες φορές αυτός εξασθενεί και τότε είναι εύκολο για τα μικρόβια να εισβάλλουν.
Συμπτώματα
Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα της ουρολοίμωξης είναι
-Αίσθημα καύσου ή ακόμα και πόνος κατά την ούρηση
-Συχνοουρία
-Θολά, αιματηρά ή δύσοσμα ούρα
-Πόνοι χαμηλά στην κοιλιά ή στη μέση
-Ναυτία ή εμετός
Συνήθως οι απλές κυστίτιδες δεν προκαλούν πυρετό. Εάν όμως η κατάσταση εξελιχθεί σε πυελονεφρίτιδα, τότε παρατηροίνται συμπτώματα όπως:
- έντονος πόνος ψηλά στη μέση, στην περιοχή που είναι τα νεφρά
- πυρετός, ρίγος και κόπωση.
Αν τα πράγματα φτάσουν εκεί, απαιτείται άμεση επίσκεψη στον γιατρό για φαρμακευτική αντιμετώπιση ή και πιθανόν νοσηλεία.
Διάγνωση
Απαιτείται γενική και καλλιέργεια ούρων. Η γενική αναδεικνύει την ύπαρξη πυοσφαιρίων και η καλλιέργεια εντοπίζει το είδος του μικροβίου μετά από 48 ώρες περίπου, που επιτρέπει τον καθορισμό του κατάλληλου αντιβιοτικού.
Σε υποτροπιάζουσες λοιμώξεις απαιτούνται επιπλέον ειδικές εξετάσεις (πχ υπερηχογράφημα νεφρών και κύστης, πυελογραφία κτλ) για να διαπιστωθεί αν υπάρχει κάποιο πρόβλημα στο ουροποιητικό σύστημα.
Αντιμετώπιση
Όσο πιο σύντομα ζητάει βοήθεια από ειδικό αυτός που εντοπίζει κάποια από τα παραπάνω συμπτώματα, τόσο το καλύτερο.
Ο γιατρός θα καθορίσει το κατάλληλο αντιβιοτικό και τη διάρκεια της θεραπείας, ανάλογα με το ιστορικό του ασθενή, το είδος του μικροβίου και το αντιβιόγραμμα. Συνήθως στις γυναίκες δίνεται τριήμερη αγωγή. Αν πρόκειται για ουρολοίμωξη στην εγκυμοσύνη ή σε άντρα, αυτή μπορεί να διαρκέσει παραπάνω.
Γενικά, τα συμπτώματα υποχωρούν σε τρεις έως πέντε ημέρες από την έναρξη της θεραπείας, αλλά πρέπει να ολοκληρωθεί ακόμα κι αν ο ασθενής νιώσει καλύτερα πριν το τέλος της. Το ότι μειώθηκαν τα συμπτώματα δεν σημαίνει ότι εξαφανίστηκαν όλα τα μικρόβια.
Στις περιπτώσεις όπου συνυπάρχει κάποια πάθηση στο ουροποιητικό, όπως λίθος ή υπερτροφία του προστάτη, επιβάλλεται η αντιμετώπιση του αιτίου.
Ποιες καταστάσεις αυξάνουν τον κίνδυνο Ουρολοίμωξης – Πρόληψη
Βασικός κανόνας για την πρόληψη της ουρολοίμωξης είναι η προσεκτική τήρηση της υγιεινής της πρωκτογεννητικής περιοχής. Η συχνή και σωστή καθαριότητα της ευαίσθητης περιοχής είναι πολύ σημαντική, ώστε να μην μεταφερθούν μικρόβια από τον πρωκτό προς την ουρήθρα. Είναι λανθασμένη η φορά από πίσω προς τα μπρος κατά το σκούπισμα. Προτιμήστε το όρθιο ντους από το να κάθεστε στην μπανιέρα.
Καλή ρύθμιση σακχάρου. Τα υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα αποτελούν «τροφή» για τα μικρόβια.
Ούρηση με την πρώτη επιθυμία. Αν η ούρηση αναβάλλεται (πχ γυναίκες σε εξωτερικούς χώρους, άνδρες οδηγοί κτλ.), είναι πολύ πιθανή η συσσώρευση μικροβίων στην κύστη με συνακόλουθη λοίμωξη (σε καθιστή θέση οι γυναίκες).
Αναφορικά με τις μεθόδους αντισύλληψης αν υπάρχει πρόβλημα με ουρολοιμώξεις είναι προτιμότερο να αποφύγετε τη χρήση διαφραγμάτων ή σπερμοκτόνων ουσιών. Για την σεξουαλική πράξη απαιτείται καλή υγιεινή από την μεριά και των δυο συντρόφων. Αμέσως μετά ούρηση και καθαριότητα. Η λήψη άφθονων υγρών είναι σημαντική γιατί διατηρεί καθαρό το ουροποιητικό σύστημα
Τα βαμβακερά εσώρουχα και τα άνετα ρούχα βοηθούν να μείνει εκείνη η περιοχή στεγνή, αποτρέποντας την ανάπτυξη βακτηρίων.
Τέλος, κατά τις καλοκαιρινές διακοπές, φροντίστε να μην κάθεστε με το μαγιό στην άμμο αλλά και μην τοποθετείτε την πετσέτα σας απευθείας σε αυτήν. Αποφύγετε πολυσύχναστες και αμφιβόλου καθαριότητας πισίνες, αλλάζετε το βρεγμένο μαγιό αμέσως μετά το κολύμπι. Προσοχή στις κοινόχρηστες τουαλέτες.
*Ο Ναουάφ Δαουάχερ είναι Χειρουργός Ουρολόγος – Ανδρολόγος και διατηρεί το ιδιωτικό του ιατρείο στο Χαϊδάρι. Είναι πτυχιούχος της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Ειδικεύτηκε στην Γενική Χειρουργική και στην Ουρολογία και απέκτησε την ειδικότητα του Ουρολόγου στο Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών “Γεωργίου Γεννηματά” Παράλληλα στο ίδιο νοσοκομείο έλαβε εκπαίδευση στην γυναικολογία και πλαστική χειρουργική. Συνεργάζεται με αρκετές κλινικές στο κέντρο Αθηνών και στην δυτική Αθήνα. Ο γιατρός πραγματοποιεί πλήρη ουρολογικό έλεγχο και αναλαμβάνει την συντηρητική και χειρουργική – μικροχειρουργική αντιμετώπιση παθήσεων του ουροποιητικού συστήματος Αντιμετωπίζει την καλοήθη υπερπλασία του προστάτη (Κ.Υ.Π.), την λιθίαση του ουροποιητικού, κακοήθειες του ουροποιητικού, ουρολοιμώξεις και των δύο φύλων, την ακράτεια ούρων, στυτική δυσλειτουργία, στειρότητα, κονδυλώματα, βραχύ χαλινό. Ο γιατρός έχει συμμετάσχει σε πληθώρα ευρωπαϊκών συνεδρίων με στόχο τη συνεχή επιμόρφωση.
Το ιατρείου του βρίσκεται στο Χαϊδάρι, Φαβιέρου & Ικάρων 49. Τηλ: 210 5817775, 6944 260601