Τελειώνει το “δεν πληρώνω” στα μέσα μαζικής μεταφοράς της Αθήνας

Η μεγάλη αύξηση ελέγχων και προστίμων το 2024 έφερε αύξηση στα έσοδα του ΟΑΣΑ κατά 13,5%. Στα 900 εκατ. ευρώ έχουν ανέλθει οι πόροι που «κλείδωσαν» για την αναβάθμιση των μέσων μαζικής μεταφοράς.
Όπως αναφέρεται σε ρεπορτάζ της Όλγας Κλώντζα για το businessdaily.gr, όλο και περισσότεροι επιβάτες των μέσων μαζικής μεταφοράς της πρωτεύουσας απαρνούνται τη λογική του «δεν πληρώνω», αφού για πρώτη φορά τον περασμένο μήνα ο αριθμός των προστίμων μειώθηκε στο μισό. Κι ενώ το σερί ανόδου της επιβατικής κίνησης συνεχίζεται, καταγράφοντας τον Ιανουάριο +10,48% από τον αντίστοιχο περσινό μήνα, ένα ακόμα… θερμό καλοκαίρι βρίσκεται προ των πυλών, ειδικά στο Μετρό, όπου η πρώτη ανάσα ανανέωσης παίρνει εισιτήριο για το 2026.
Με τις επικυρώσεις εισιτηρίων να έχουν πάρει την ανιούσα, συμπαρασύροντας και τα έσοδα των συγκοινωνιακών φορέων, που αυξήθηκαν κατά 13,5% το 2024, τα τελευταία δύο χρόνια έχει γίνει προσπάθεια περιορισμού της εισιτηριοδιαφυγής. Σύμφωνα με όσα είπε ο διευθύνων σύμβουλος του ΟΑΣΑ, Γιώργος Σπηλιόπουλος, μιλώντας στο συνέδριο του Economist, οι έλεγχοι βαίνουν αυξανόμενοι.
Πέρυσι, η μέση μηνιαία αύξηση ελέγχων και βεβαίωσης προστίμων ήταν 50% και 45% αντίστοιχα έναντι του προηγούμενου έτους. Τον Απρίλιο, ενώ διενεργήθηκαν 1 εκατ. έλεγχοι, τα πρόστιμα μειώθηκαν σε 10.000 έναντι 20.000, με ταυτόχρονη αύξηση κατά 15% των επικυρώσεων εισιτηρίων και καρτών, επιβεβαιώνοντας ότι η προσπάθεια σιγά-σιγά αποδίδει.
«Η ΣΤΑ.ΣΥ. έθεσε πρώτη σε εφαρμογή ένα συνολικό σχέδιο καταπολέμησης της εισιτηριοδιαφυγής. Οι έλεγχοι αυξήθηκαν κατά 173% το 2023 και 43% το 2024. Τα αποτελέσματα των αυξημένων ελέγχων αντικατοπτρίζονται και στην άνοδο των εσόδων από τις πωλήσεις κομίστρου, όπου οι αριθμοί είναι χαρακτηριστικοί. Αύξηση 20% το 2023 και συνεχιζόμενη αύξηση κατά 11,8% το 2024», είπε με τη σειρά του ο διευθύνων σύμβουλος των σταθερών συγκοινωνιών, Αθανάσιος Κοτταράς.
Κουμπαράς 900 εκατομμυρίων ευρώ για τις μεταφορές
Το ερχόμενο φθινόπωρο, πάντως, οι αστικές συγκοινωνίες της Αθήνας θα είναι δυο ταχυτήτων. Από τη μία μεριά, ήδη κυκλοφορούν 468 καινούργια λεωφορεία αντιρρυπαντικής τεχνολογίας, μέσω προμήθειας, leasing, αλλά και παραχώρησης έργου σε ιδιώτες (ΚΤΕΛ), με την ανανέωση ως το τέλος του έτους να φτάνει στο 60% του στόλου.
Ακόμη, εντός του 2026 αναμένονται και τα 125 καινούργια ηλεκτρικά λεωφορεία, των οποίων ο διαγωνισμός βρίσκεται σε φάση αξιολόγησης προσφορών, αφού η χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης έχει σφιχτά χρονοδιαγράμματα. Εντός του έτους, προβλέπεται η προκήρυξη του διαγωνισμούς και για 50 λεωφορεία υδρογόνου.
Όπως είπε ο διευθύνων σύμβουλος της ΟΣΥ, Στέφανος Αγιάσογλου, από το βήμα του ίδιου συνεδρίου, μέχρι το τέλος του 2027 η Αθήνα θα έχει έναν ολοκαίνουριο στόλο λεωφορείων. «Τα παλαιότερα οχήματα θα είναι τα πρώτα 140 που ήρθαν τον Ιούνιο του 2024», σημείωσε.
Στο Μετρό, όμως, τα πράγματα θα είναι δύσκολα και αυτό το καλοκαίρι. Η ανάσα δροσιάς στους 24 συρμούς του μετρό, ηλικίας 25 ετών, που εκ κατασκευής δεν διαθέτουν κλιματισμό, αργεί. Παρά τις δυσκολίες, όπως ανέφερε η γενική γραμματέας Μεταφορών, Δέσποινα Παληαρούτα, στο συνέδριο του Economist, τον τελευταίο χρόνο έγινε ένα σαφάρι εξεύρεσης πόρων που απέδωσε, καθώς από τα 450 εκατ. ευρώ που είχαν εξασφαλιστεί τον περασμένο Αύγουστο, τώρα ανέβηκαν στα 900 εκατ. και η προσπάθεια συνεχίζεται.
«Έχουμε εξασφαλίσει χρηματοδότηση για την αναβάθμιση 12 συρμών, στους οποίους θα βάλουμε και air condition. Φέτος το καλοκαίρι δεν προλαβαίνουμε, αλλά εγγυόμαστε ότι τα επόμενα χρόνια θα έχουμε», ανέφερε. Στόχος είναι η παράταση της ωφέλιμης ζωής τους κατά 20 χρόνια και ο διαγωνισμός αναμένεται το επόμενο διάστημα. Μέχρι τότε, όμως, οι εν λόγω συρμοί τις ημέρες του καύσωνα αποσύρονται -ειδικά στον ηλεκτρικό όπου έχουν μετακινηθεί τέσσερις από αυτούς για να στηρίξουν τις μετακινήσεις στο δίκτυο Πειραιάς-Κηφισιά.
Παράλληλα, το προηγούμενο διάστημα εξασφαλίστηκαν τα απαραίτητα κονδύλια για την προμήθεια 7 καινούργιων διρευματικών συρμών που θα μπορούν να εξυπηρετούν τη Γραμμή 3 ως το αεροδρόμιο. Το κόστος ανέρχεται σε 150 εκατ. ευρώ. Αναζητούνται, ωστόσο, επιπλέον πόροι για ακόμη 8 συμβατικούς συρμούς, ώστε να συνθέσουν ένα επαρκές μείγμα για την αποσυμφόρηση του δικτύου μετρό της πόλης, που τα τελευταία χρόνια ασφυκτιά, ειδικά τους θερινούς μήνες. Στόχος είναι οι χρονοαποστάσεις να επανέλθουν στα 3 λεπτά.
Έφτασε το πρώτο πρότυπο βαγόνι
Το πρώτο βήμα για την αλλαγή εικόνας στους συρμούς που κινούνται στην πόλη γίνεται με την άφιξη του πρότυπου βαγονιού, που αρχικώς αναμενόταν το καλοκαίρι του 2024, από το έργο της ανακατασκευής 14 τρένων της Γραμμής 1. Η σύμβαση των 71,7 εκατ. ευρώ -κατόπιν αναπροσαρμογής του τιμήματος προς τα επάνω κατά 6,22 εκατ. ευρώ– για τους παλιότερους συρμούς του ηλεκτρικού, άνω των 40 ετών, μπήκε μετά από σειρά καθυστερήσεων σε ρυθμό.
Έτσι, ο πρώτος ολοκληρωμένος συρμός θα είναι έτοιμος στα τέλη Νοεμβρίου και στη συνέχεια θα απαιτηθούν δίμηνες δοκιμές, προκειμένου να δοθεί το πράσινο φως από τη ΣΤΑ.ΣΥ. για να προχωρήσουν και οι υπόλοιποι. Από αυτό το σημείο και μετά, στόχος του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών είναι κάθε μήνα να ολοκληρώνεται και ένας συρμός, ώστε ως το τέλος του 2026 να επανενταχθούν στα καθημερινά δρομολόγια.
Επίσης, αυτή τη στιγμή, η ΣΤΑ.ΣΥ. «τρέχει» αυτήν την περίοδο κι ένα πρόγραμμα ανάταξης παροπλισμένων συρμών, ειδικότερα τεσσάρων της Γραμμής 1 και πέντε των Γραμμών 2 και 3, όπως είπε ο κ. Κοτταράς. Για να συμπληρωθεί το απαιτητικό παζλ των ανατάξεων, αναζητείται χρηματοδότηση για την ανακαίνιση 10 ακόμα συρμών, με στόχο την ολική ανάταξη του στόλου της Γραμμής 1 ως το τέλος του 2027.