Ποιητική Βραδιά στο Χαϊδάρι, με τίτλο «Έχω ένα όνειρο: Ποιήματα για ένα καλύτερο αύριο», στο πλαίσιο του 11^ου Διεθνούς Φεστιβάλ Ποίησης Αθηνών. Την εκδήλωση διοργανώνει ο Κύκλος Ποιητών, σε συνεργασία με τον Δήμο Χαϊδαρίου και τον πολιτιστικό/οικολογικό σύλλογο ΟΙΚΟΠΟΛΙΣ Χαϊδαρίου.

Η ποίηση δεν γνωρίζει σύνορα∙ ταξιδεύει από γλώσσα σε γλώσσα, από ψυχή σε ψυχή. Στο πλαίσιο του 11^ου Διεθνούς Φεστιβάλ Ποίησης Αθηνών, στις 30 Σεπτεμβρίου, στην αίθουσα εκδηλώσεων του δημαρχείου Χαϊδαρίου, ώρα 20 μμ, τρεις ξένοι ποιητές και τρεις Έλληνες θα συναντηθούν σε μια βραδιά αφιερωμένη στη δύναμη του λόγου:
η Ιουλίτα Ηλιοπούλου (Ελλάδα),
η Ντορίς Καρέβα (Εσθονία),
ο Γιώργος Κεντρωτής (Ελλάδα),
ο Χάρης Μελιτάς (Ελλάδα),
η Βαλζίνα Μορτ (Λευκορωσία)
και ο Ντον Σκόφιλντ (Αμερική).

Οι φωνές τους, διαφορετικές αλλά και συγκλίνουσες σε κοινές ανθρώπινες αγωνίες και οράματα, θα συναντηθούν δημιουργώντας μιαν αρμονία, όπου το προσωπικό γίνεται συλλογικό και το τοπικό αγγίζει το παγκόσμιο.

Σας προσκαλούμε να συμμετάσχετε σ’ αυτή τη γιορτή του λόγου, όπου η ποίηση γίνεται γέφυρα επικοινωνίας, ανταλλαγής και πολιτισμού.

Οι ποιητές

Ντόρις Κάρεβα: Ποιήματα

Μεταφράζει η Μαγδαληνή Θωμά

Η Doris Kareva (γεν. 1958) θεωρείται μια από τις πιο αξιόλογες σύγχρονες ποιήτριες της Εσθονίας. Η ποίησή της απηχεί μια ερωτική-μεταφυσική προβληματική και αναδεικνύει με λιτά μέσα τη μουσικότητα της έκφρασης, συνθέτοντας παρηχήσεις, ρυθμούς και συλλαβές προς όφελος της αμφισημίας. Μια συγκολλητική γλώσσα, όπως η Εσθονική δίνει το περιθώριο: οι συλλαβές σμίγουν, γίνονται λέξεις, οι λέξεις ανοίγουν. Παράγουν νόημα και στη συνέχεια το αμφισβητούν. Το ίδιο και στην ποίηση της Kareva. Με τα χρόνια η έκφρασή της απογυμνώνεται και αναζητά τα πρωτογενή της υλικά στην αφαίρεση και την οικονομία, συνθέτοντας μια δουλεμένη ποιητική ματιά.

Φυλακισμένος

Πίσω από το παράθυρο μόνο ένα δέντρο
άγγιξε την ψυχή μου.
Τα φύλλα του ίδρωσαν
στην αιώνια βροχή.

Ένα περιστέρι μες στο βυθό του σκοταδιού
γουργούρισε
το κάλεσμά του.
Όλοι οι αυτήκοοι σώπασαν.

*

Απ’ τη ζωή επιστρέφει η πέτρα του θανάτου
ανατριχιάζει στο νερό γράφοντας κύκλους.
Όλο και πιο εσωτερικά, πιο ξεκάθαρα
Σ’ έχω αντικρίσει.

Εσύ -πιο πολύ εγώ, παρά έμενα την ίδια.
Ένα πρόσωπο, μια εγγύτερη ψυχή, ακτινοβολούσα.
Μέσα από του πηγαιμού τη θανατερή λάμψη
Σ’ έχω γνωρίσει.

*

Τι παράξενο -Σε κάλεσα στην σκέψη μου
και Συ ήρθες. Πραγματικός.
Φάνηκες
εμπρός μου, αγγίζοντας με το ζεστό σου χέρι
τα κρύα μου δάχτυλα.

Κι όλα τα θραύσματα
λόγια που δεν κοπιάσαμε να σώσουμε.

Τη χρονιά που μόλις είχε αρχίσει.
Ο πάγος κρεμόταν απότομος και βαρύς από την άκρη της στέγης
σαν κάποιο άγαλμα που το λάξευσε η θλίψη –
η αναίσθητη αγανάκτηση.

Γελούσες, νέος και ζωντανός.
Μα βέβαια, το είχες νιώσει Εσύ ότι.
Και τότε για πρώτη φορά στη ζωή
Σε είδα.

Την τελευταία μου άνοιξη.

*

Ποτέ δεν είναι η δύση
ποτέ δεν ήταν η ανατολή τόσο λαμπρή,
κοντινέ θάνατε –
Χαίρε

Απλώνω τα χέρια –
δε φτάνω.
Το κύμα του πόνου
έρχεται και φεύγει.

Στάχτη.

*

Όταν η προσευχή απομένει καθαρό φύλλο μπροστά σου
και το μολύβι αντιστέκεται τυφλά
Τι είναι, δε φανερώνεται απ’ τα λόγια

Το πρόσωπο δεν έχει ονόματα.

Κοιτάζει προς το μέρος σου βαθιά,
από ψηλά. Αλλόκοτη, αληθινή και θλιμμένη,
σχεδόν τρομακτική αρμονία –

γ
έ
ν
ν
η
σ
η
μ’ αυτό συμμετρική
ς
ο
τ
α
ν
ά
θ

Σημείωση: Από την ποιητική συλλογή Σκιά και Στιγμή (Vari ja Viiv).

Μορτ, Βαλζίνα

(Вальжына Морт, 1981) Γεννήθηκε στο Μίνσκ της Λευκορωσίας. Έχει πολλές ποιητικές συλλογές στα λευκορωσικά και στα αγγλικά, διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Cornell των ΗΠΑ. Της έχει απονεμηθεί το βραβείο Cristal of Vilenica στη Σλοβενία, το βραβείο Burda των Αραβικών Εμιράτων για συγγραφείς της Ανατολικής Ευρώπης. Έλαβε την υποτροφία Lannan Foundation, το βραβείο Bess Hokin στη Ν.Υ. για την ποίηση, την υποτροφία Amy Clampitt, το Βραβείο Μετάφρασης στην Ακτή του Κόλπου, το βραβείο Prairie Schooner Glenna Luschei καθώς και πολλά άλλα. Οι μεταφράσεις της δημοσιεύονται σε διάφορα περιοδικά και ανθολογίες της Λευκορωσίας, της Αγγλίας, της Ρωσίας και της Πολωνίας.

Είναι τόσο δύσκολο να το πιστέψεις

Είναι τόσο δύσκολο να το πιστέψεις
ότι κάποτε ήμασταν ακόμη πιο νέοι
απ’ ό,τι τώρα
ότι το δέρμα μας ήταν τόσο λεπτό
που οι φλέβες φαίνονταν μπλάβες μέσα του
σαν γραμμές σε σχολικά τετράδια
ότι ο κόσμος ήταν ένα αδέσποτο σκυλί
που έπαιζε μαζί μας μετά τα μαθήματα
και σκεφτόμασταν να το πάρουμε σπίτι
αλλά κάποιος άλλος το πήρε πρώτος
του έδωσε όνομα
και το εκπαίδευσε “ξένο”
εναντίον μας
γι’ αυτό ξυπνάμε αργά τη νύχτα
και ανάβουμε τα κεριά της τηλεόρασής μας
και στη ζεστή τους φλόγα αναγνωρίζουμε
πρόσωπα και πόλεις
και τολμηροί το πρωί
ανατρέπουμε τις ομελέτες από τα τηγάνια
αλλά το σκυλί μας μεγάλωσε με άλλο λουρί
οι μητέρες μας ξαφνικά σταμάτησαν να κοιμούνται με άντρες
και κοιτάζοντάς τους σήμερα
είναι τόσο εύκολο να πιστέψεις στην αμόλυντη σύλληψη
και τώρα φαντάσου:
κάπου υπάρχουν πόλεις
με λευκά πέτρινα σπίτια
σκορπισμένα κατά μήκος της ακτής του ωκεανού
σαν αυγά γιγάντιων υδρόβιων πουλιών
και κάθε σπίτι φέρει τον θρύλο ενός καπετάνιου
και κάθε θρύλος αρχίζει με
“νέος και όμορφος…”

ΝΤΟΝ ΣΚΟΦΙΛΝΤ

H φυσική του χωρισμού

Tώρα δα άκουσα την ψιλή
ψιχάλα της βροχής στο χωράφι πίσω μου, το νερό
ανεβαίνει, έτοιμο να με παρασύρει. O Aριστοτέλης

δίδασκε ότι το υγρό και το ξηρό
είναι απόλυτα αντίθετα, “το καθένα
σύμφωνα με τη φύση του”. Tότε γιατί

βλέπω, καθώς γυρίζω, μια σειρά από λεύκες
αράδα σ’ ένα μαντρότοιχο, ο αέρας πλαταγίζει
τα ξερά φύλλα πάνω-κάτω
στους χρυσούς κορμούς, και ακόμα

έχω το σφύριγμα της βροχής στα αυτιά μου; Σκέφτομαι για την αράχνη
που ύφαινε εκείνη την τελευταία νύχτα ήταν η δική μας κρεβατοκάμαρα,
η αράχνη ανεβοκατέβαινε στο φεγγαρόφως

όχι όπως τα κορμιά μας αλλά σαν του Σωκράτη, ο οποίος
όλο σηκωνόταν και όλο καθόταν αδιάκοπα εκείνες τις τελευταίες νύχτες
στο κελί του, απορώντας για τη δική του παρουσία εκεί,

“μόνο χάρη στα κόκαλα και στις αρθρώσεις
και στους ευλύγιστους μυς”; Oι λέξεις που έλεγε
“εξηγούνται μόνο απ’ τους νόμους του ήχου και της ακοής”; Pωτάω,

ποιος είναι ο νόμος για τον χωρισμό των εραστών,
ο ένας υγρός και ο άλλος στεγνός; H ολότητά μας
ποτέ δεν ήταν βάρος μέχρι που ξαφνικά σκλήρυνε

προς αντίθετες κατευθύνσεις. O ιστός έσπασε στο πρόσωπό μου
όταν τελικά σηκώθηκα κ’ έφυγα· θα κατέβαινα
στο χάος αν δεν με κρατούσε ο νους,

“αγνός και μόνος”, ο οποίος υφαίνει το βάθος
με το ύψος, ο νους τόσο αγνός ώστε να κάνει
φτερούγες από χοντρό αραχνοϊστό και χαμένη

αγάπη: ανέβα τώρα, ανέβα.

H κυψέλη

Eλάχιστη πλοκή εδώ.
Mόνο κάποια ταβέρνα. Aπόγευμα. O Παναγιώτης
με την καινούρια του κυψέλη.

Tι χορωδία απόψεων όταν οι άντρες μαζεύονται γύρω του —
να εφαρμόσει τη σκεπή συρταρωτά, να την καρφώσει, να βάλει μεντεσέδες·
πώς να περνά νήμα στα φατνώματα:  “Φτιάξ’ το από μέσα”, λέει ο Άκης. “Όχι”,
δηλώνει ο Γιάννης, “Δεσ’ το απέξω, για να κόψεις τον κόμπο αργότερα
και να τραβήξεις την κερήθρα έξω”.

Θά ‘λεγες ότι το συναρμολόγημα μιας κυψέλης
είναι αρχαίο έθιμο, αλλά, “Άκου
να δεις”. Kαι, “Γαμώ την Παναγία σου!” Kαι, “Aχ,
μα το σταυρό μου, κάνεις λάθος!” Πού είναι ο ποιητής

να σηκωθεί και να πει, “Πάντα υπάρχουν κυψέλες στα χωράφια,
άλλες στερεωμένες με καρφιά, άλλες με σύρμα, προς τι ο τσακωμός; H βασίλισσα
θα αποκτήσει το μέλι της, με κυψέλες ή μη. Eίναι σαν

εκείνη τη γυναίκα που αγκαλιάζαμε στα νιάτα μας, ακόμα εκεί
στη φαντασία μας, η κίνηση των γοφών της
να μας τραβάει όλο και πιο βαθιά στη μνήμη, καθώς οι άλλοι

που την αγκάλιαζαν κάποτε έρχονται κηφήνες
για ένα φιλί, ένα χάδι, ένα φευγαλέο άγγιγμα
στο μηρό της —Aχ!
τι μέλι!”

‘            ―ο ποιητής ένας ξένος
στη γωνιά μαζί με τις γυναίκες.
Aς τους άντρες να τσακώνονται για ποια γωνία
θα δελεάσει τη βασίλισσα, ο ρυθμός της
μας πιάνει ήδη, κι έτσι το κύπελλο

δεν είναι πλαστικό για παγωτό, αλλά και πάλι μια κύλιξ
που προσφέρεται στη θεά· ακόμη και ο πάτος του φλιτζανιού μού
φέρνει μήνυμα, όπως γνώριζε η Kασσάνδρα. Kι ο Oδυσσέας;

―”Πέρα απ’ το περίγραμμα του πόθου που βουίζει
η ιστορία επιστρέφει από που αρχίζει· στο σπίτι
υπάρχει πάντα η έκπληξη”.

Μετάφραση: Σάκης Σερέφας

Ο Ντον Σκόφιλντ (Don Schofield) – ποιητής, μεταφραστής και εκδότης/επιμελητής – γεννήθηκε στη Νεβάδα και μεγάλωσε στην Καλιφόρνια. Κατοικεί στην Ελλάδα από το 1980. Σε όλο αυτό το διάστημα, αφιέρωσε το χρόνο του στη συγγραφή, τα ταξίδια αλλά και τη διδασκαλία. Δίδαξε σε ελληνικά, αμερικανικά και βρετανικά πανεπιστήμια, όντας άριστος γνώστης της ελληνικής γλώσσας και πολίτης τόσο της γενέτειράς του όσο και της υιοθετημένης πατρίδας του.

Έχει δημοσιεύσει ποιητικές συλλογές—μεταξύ των οποίων τις The Flow of Wonder (2018), In Lands Imagination Favors (2014) και Before Kodachrome (2012)— καθώς και τη μετάφραση επιλεγμένων ποιημάτων του ποιητή Νίκου Φωκά με τίτλο:The Known:  Selected Poems, 1981 – 2000 (2010). Επιμελήθηκε επίσης και εξέδωσε την ανθολογία Kindled Terraces:  American Poets in Greece (2004). 

Είναι κάτοχος του βραβείου Allen Ginsberg (ΗΠΑ), του βραβείου John D. Criticos (Ηνωμένο Βασίλειο) και έχει λάβει την υποτροφία Stanley J. Seeger Writer in-Residence στο Πανεπιστήμιο του Princeton. Το πρώτο του βιβλίο, Approximately Paradise (2002), ήταν υποψήφιο (στη βραχεία λίστα) για το βραβείο Walt Whitman και οι μεταφράσεις του έχουν προταθεί για το βραβείο Pushcart και το ελληνικό Εθνικό Βραβείο Μετάφρασης.

Το τελευταίο του βιβλίο με τίτλο A Different Heaven, το οποίο περιλαμβάνει επιλεγμένα παλαιότερα και καινούργια ποιήματα, καθώς και μεταφράσεις ποιημάτων Ελλήνων ποιητών, μόλις κυκλοφόρησε από τον αμερικανικό εκδοτικό οίκο Dos Madres Press. Αυτή τη στιγμή ζει μεταξύ Αθήνας και Θεσσαλονίκης.

Ηλιοπούλου Ιουλίτα

Ποιήτρια, Δοκιμιογράφος

Η Ιουλίτα Ηλιοπούλου γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε Βυζαντινή και Νεοελληνική Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και θέατρο στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών. Έχουν εκδοθεί επτά ποιητικά της βιβλία από τις εκδόσεις “Ύψιλον” και έχει γράψει ποιητικά κείμενα και στίχους για έργα γνωστών συνθετών.

Το 2000 έγραψε το λιμπρέτο στην όπερα του Γιώργου Κουρουπού “Το καράβι του έλατου”, ενώ το 2002 το ποιητικό κείμενο στη λυρική τραγωδία “Ιοκάστη” του ίδιου συνθέτη. To 2005 τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Παιδικού Λογοτεχνικού Βιβλίου για το βιβλίο της “Τι ζητάει ο Ζήνων;”.

Παράλληλα με την ποίηση γράφει δοκίμια, επιμελείται εκδόσεις βιβλίων, ενώ συνεργάζεται με την Ορχήστρα των Χρωμάτων στη δημιουργία προγραμμάτων λόγου και μουσικής. Επιπλέον, μελετά και επιμελείται το έργο του Οδυσσέα Ελύτη. Πρόσφατα έργα της αποτελούν το δοκίμιο «Αναζητώντας τη Δέκατη Τέταρτη Ομορφιά, δοκίμια για τον Οδυσσέα Ελύτη» (ύψιλον, 2015) και η επιμέλεια του τόμου «Ο Κόσμος ο μικρός, ο μέγας!» με μουσική του Γιώργου Κουρουπού (Ίκαρος 2016).

ΕΙΚΟΣΤΟΣ ΠΡΩΤΟΣ ΑΙΩΝΑΣ

Μιά μακριά αλυσίδα οί άνθρωποι
Πού φορά στόν λαιμό του
Πνίγει καί πνίγεται
Ελεήμων τάχα αιώνας
Μέ τήν πρόθεση πάντα – κατά
Καταγράφει, καταδεικνύει
Καταμετρά -καταπέλτης- τους υπεράριθμους επιβάτες
Μίας λέμβου άυλης πού στάλθηκε να διασώσει
Σημειώνει τίς βεβαιωθεΐσες απώλειες -για λογους
στατιστικής μόνον-
Καί μην έχοντας άλλον χιτώνα γης νά μοιράσει
Κατανέμει τ’ αγροκτήματα τού ουρανού στούς εποικους
’Όνομα μικρό κι έπώνυμο τ’ όνειρο
Εκτάρια πόσα ζωής; Ρωτά.

Ύστερα πλήρης νοήματος, άφρων
Σωπαίνει.

***

η
ΗΧΩ

Μισάνοιχτα παράθυρα
Νά πλέουν έξω βραδιάζοντας
Οι καημοί…
Καί λεπτές φωνές συνωμότες
Νά πλέουν έξω
Σ’ ένα ατέλειωτο παιγνίδι παιδιών
Πού μεγάλωσαν
Νά πλέουν
Κι άκόμη άντηχούν τό κλάμα τους
Μές στό φιλί τους…
Νά πλέουν
Τά μικρά μονοσύλλαβα μιας ευτυχίας στιγμής
Νά πλέουν έξω
Δυό σκιές πίσω άπ’ τό τζάμι πού πέρασαν γρήγορα
Έξω βραδιάζοντας
Καί τώρα στό μέσα δωμάτιο
Μοιάζουν νά έγιναν πεταλούδα
Νά πλέουν έξω
Πάνω στό γείσο τής νύχτας μισανοίγοντας
Νά πλέουν
Τά όνειρα ξανά σάν φτερά
Νά πλέουν
Σκέπασέ με έμέ με με εεε
Έξω βραδιάζοντας
Οι καημοί…

***

I
ΙΧΝΟΣ

’Ίχνος χρόνου κανένα
Σάν απάτητο τής μνήμης τό έδαφος
Κάθε πού τό περνά, όμοια νερό, τό φιλί
Επιστρέφει πιό νέο
Βουλιάζει -βήμα στήν άμμο-
Σκέψεις, εικόνες, αισθήματα
Κι ύστερα δυνατά πιό πολύ
Ξαναφέρνει
Τη λαχτάρα πού κοίταγα
Καί μέσα στό πλήθος σέ βρήκα
«Αΰριο, αΰριο»
Σάν γιά πρώτη φορά
’Ίχνος χρόνου κανένα άφήνοντας
Ό παλιός έρωτάς μας Πιό νέος
«Αύριο. Στήν άγκαλιά μου. Ξανά».

*Από τη συλλογή «Το ψηφιδωτό της νύχτας», Εκδόσεις ύψιλον/βιβλία, 2018.

ΧΑΡΗΣ ΜΕΛΙΤΑΣ

Ο Χάρης Μελιτάς γεννήθηκε στην Αθήνα, με καταγωγή από το νησί των Κυθήρων.

Aρχιτέκτων Μηχανικός Ε.Μ.Π. και τ. Καθηγητής της Ανωτάτης Σχολής Παιδαγωγικής και Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (Α. Σ. ΠΑΙ. Τ. Ε.)

Εξέδωσε 18 συλλογές με ποιήματα, χαϊκού με τίτλο, διηγήματα και την επίτομη Ιστορία της Τέχνης και της Τεχνολογίας από το 1980 ως το 2004.

Ποιήματά του περιλαμβάνονται σε Ανθολογίες, έντυπα και ηλεκτρονικά λογοτεχνικά περιοδικά, όπως επίσης και κριτικές αναλύσεις για το έργο του.

Έχει παρουσιάσει ποιητές στο Ποιητικό Συμπόσιο των Πατρών και έχει συμμετάσχει στα Φεστιβάλ Ποίησης Αθηνών, Πατρών, Τήνου, Λάρνακας, Poznan κ.α.

Είναι μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων, του Κύκλου Ποιητών και του Παρνασσού.

Ο Χάρης Μελιτάς είναι ειδικός χαϊκουλόγος, εμπειροτέχνης σε αυτό το ιδιαίτερα απαιτητικό είδος έντεχνης παραδοσιακής γιαπωνέζικης ποίησης. Όσο κι αν φαίνεται εύκολο, σας διαβεβαιώ – με την διπλή ιδιότητα λογοτέχνη και κριτικού – πως δεν είναι καθόλου αυτονόητο να ποδηγετήσεις την έμπνευσή σου, να μυθοπλάσεις να εικονοποιήσεις και να τραγουδήσεις ρυθμικά στην αναλυτικότερη ελληνική γλώσσα υπακούοντας ταυτόχρονα στον αυστηρό κανόνα των 5-7-5 συλλαβών χωρίς να αυθαιρετήσεις αυτοσχεδιάζοντας και χωρίζοντας γράμματα που δεν πρέπει ή ενώνοντας με το ζόρι άλλα που δεν παντρεύονται με τίποτα… όπως κάνουν πολλοί αντιγραφείς, μεταγραφείς, κοπτοράπτες-συρράπτες (“ονόματα δεν λέμε, οικογένειες δεν θίγουμε”).

Όμως, πάνω απ’ όλα και πέρα απ’ όλα, ο Χάρης Μελιτάς είναι Ποιητής, πειθαρχημένος και γνώστης της αφηγηματικής οικονομίας, πλήρης κάτοχος των εκφραστικών του μέσων κι από τους πλέον εμβριθείς λάτρεις αυτής της αδικημένης σήμερα μορφής γραπτού λόγου.

Αντιπερισπασμός

Ο θάνατος δεν έχει ωράριο.
Συνήθως έρχεται πρωί
απαριθμώντας τα θέλγητρα της κόλασης
ή τις ανήθικες προτάσεις της ελπίδας.
Ανώφελος αντίλογος
εσπρέσο fredo
κι ο καθένας στη δουλειά του.

Άλλοτε καταπλέει μεσημέρι.
Καταναλώνει παραινέσεις δοκιμάζοντας
καλοψημένες παραλείψεις της ημέρας
προτού κατασκηνώσει στο στομάχι μου
βαρύς κι ασήκωτος
σαν μολυβένιο τόπι.
Με λίγη κόκα-κόλα τον ξορκίζω.

Στο δείπνο ακατάλυτο πρωτόκολλο.
Επίσημη αμφίεση, ποτήρια κολονάτα.
Καθόμαστε απέναντι
στο δάσος των κεριών
διαβάζει στίχους ποιητών καταραμένων.
Του ρίχνω σκόνη στο κρασί
κι αποκοιμιέται.

Μόνο τη νύχτα είναι επικίνδυνος.
Aγαπητοί συνεπιβάτες, προσοχή:
Aν προσπαθήσει να σας κλέψει ένα όνειρο
κάντε τον πεθαμένο.

Live

Απόψε δεν νυχτώνει στα ρηχά.
Παράφωνες φωνές με προκαλούν
προφήτες βατραχάνθρωποι
ρισκάρουν σε αλλήθωρες ρουλέτες.
Κοιτάζω το ρολόι του μυαλού
οι δείχτες έχουν πυρετό
ο τοίχος στον διάδρομο δαγκώνει.
Τροχάδην στη θηλιά να κρεμαστώ
το κρίμα στον λαιμό μου πάει κι έρχεται
σκοντάφτει σε ανάπηρο σκαμνί
παραληρώντας.
Στα ράφια ακροβάτες ποιητές
διαβάζουν μεταξύ τους παραμύθια
η Ιστορία στο ντιβάνι εκπορνεύεται
εξάπτοντας τα πάθη του καθρέφτη.

Στο βάθος μια οθόνη αλυχτά.
Αδύνατον να της αντισταθώ
θα μεταδώσει live το παιχνίδι.

Πεθαίνοντας

Θα πυρπολήσω όλα τα βιβλία μου
Θα ξεκρεμάσω τα πορτρέτα των εχθρών
Θα συγχωρήσω φίλους επιστήθιους
Θα τρέξω στον ιππόδρομο των τύψεων
Θα πάρω τη ρεβάνς στο φώτο-φίνις.

Θα κόψω στη οδό Αμαρτιών
Θα βγω στη λεωφόρο Ανταρσίας
Θα στρέψω τα οράματα στον κρόταφο
Θα κλείσω τη συνείδηση σε ίδρυμα
Θα στεφανώσω το καλό με την αχαριστία.

Θα ξεριζώσω έρωτες
Θα ξεκληρίσω μνήμες
Θα επιστρέψω στο μηδέν τα δανεικά
Θα επιτρέψω στον Θεό να απολογηθεί
Θα γίνω σκόνη με το μαχαίρι στα δόντια.

Πεθαίνοντας.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΕΝΤΡΩΤΗΣ

Ο Γιώργος Κεντρωτής γεννήθηκε το 1958 στους Μολάους Λακωνίας. Σπούδασε νομικά και πολιτικές επιστήμες στην Ελλάδα και στη Γερμανία. Ζει και εργάζεται στην Κέρκυρα. Είναι καθηγητής Θεωρίας της Μετάφρασης στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο, διδάσκει δε επί έτη ως επισκέπτης καθηγητής σε πανεπιστήμια της Γερμανίας και της Ιταλίας. Έχει δημοσιεύσει πάνω από 50 μεταφράσεις σε βιβλίο (έργα, μεταξύ άλλων, των Αισχύλου, Πλάτωνος, Κικέρωνος, Σολωμού, Μούζιλ, Μπροχ, Ε.Τ.Α. Χόφμαν,, Χόφμανσταλ, Χέσσε, Κλέε, Καντίνσκη, Μπέρνχαρτ, Παβέζε, Νερούδα, Μαγιακόφσκη).

Έχει εκδώσει βιβλία για τη μετάφραση και κριτικά δοκίμια για την νεοελληνική λογοτεχνία και ιδίως για την Επτανησιακή Σχολή και τον Διονύσιο Σολωμό. Έχει εκδώσει έργα αναφερόμενα στον Νικόλαο Μάντζαρο και τον Διονύσιο Σολωμό και τον κύκλο του. Συνεργάζεται με πολλά λογοτεχνικά περιοδικά. Κυκλοφορεί το μυθιστόρημά του 45 χρόνια βάζω γκολ στους Βάζελους (Δίαυλος, 2004) και η ποιητική συλλογή του Με απ’ όλα μέσα (Τυπωθήτω, 2006).

γίδα ΕΜΕΝΑ ΜΟΥ ΑΝΑΤΕΘΗΚΕ Η ΦΑΜΠΡΙΚΑ ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ

Στον Ερωτόκριτο Μωραΐτη

Του Μαγιακόφσκη στίχος μέγας!
Τον διάβασα παιδί, και μού ʼχει
στον νου μου σφηνωθεί. Βελούχι
να με ποτίζει, και (σαν Βέγας

πʼ αστράφτει) μέσα μου τον έχω.
Μα ο θαυμασμός στο φθόνο λήγει,
κι οι φθονητές δεν είνʼ και λίγοι –
και θέση ηγήτορος κατέχω

εγώ, που από εύνοια της τύχης
τεντώνω της λύρας τα νεύρα
με ρίμες που ψευτοεφεύρα,
σαν είταν χαμηλά ο πήχυς

των απαιτήσεων ακόμα.
Η λεξοφάμπρικα δική μου
ποθώ να γίνει, ενώ δοκίμου
πτυχίο καν δεν πήρα. Βρώμα

και δυσωδία των σκωλήκων
στο μέλλον ίσως καταντήσει
η ποιητική μου, πού ʼχει ντύσει
κοινοτοπίες με Κιλίκων

και Πάρθων ρούχα – ε, ναι, το ξέρω!
Τη φάμπρικα, όμως, τήνε θέλω!
(με ανάθεση ή και δίχως…) Μέλλω
να βγάνω λέξεις, να προφέρω

συμπάντων είδωλα, να λυώνω
μετάλλων ύλες… να ολισθαίνει
το μέτρο μου προς άλλα σθένη
με μόνο του οδηγό τον φθόνο

που νιώθω για τρανά μεγέθη
σαν του Βλαδίμηρου. Και ο Εσσένιν
μου αρέσει – τον φθονώ… Εις ξένην
γαιαν θα με θάψουνε τα φθόνια μου έθη…

NOTTURNO SOLOMIANO

Το πέλαγο είναι ολόστρωτο, λεπτότατος ο αγέρας,
κι από κοντά sorge la notte – è tenebría profonda·
μες στη γλαυκή τη σιγαλιά ξιπάζονται τα φόντα,
σαστίζʼ η γη κι η θάλασσα κι ο ουρανός το τέρας…

Στο βλέμμα σου χορεύει ο συριγμός μιας σφαίρας,
κάτι όντα απάντεχα, οχ τα βάθη ενού βουνού κατιόντα,
γλυκολυπούμενα μιλούν· βουβά τα χείλη, βοώντα
τα φύλλα της καρδιάς στους άμμους διεκδικούν το γέρας

της άκρας ευγλωττίας. Κι ωσάν το πεσμένο σείστρο
πεσούμενʼ άστρο, διάττοντας, κατέβη να δονήσει
παλμούς οπού εγλυκόσφιγγες στα στήθη. Ω, πώς ετράπης

αμέσως τότε σε φωτιά που εξάναβε τον οίστρο!
Χιλιάδες ήχοι αμέτρητοι, πολύ βαθιά στη χτίση
εσκόρπααν τα τρισεύγενα λουλούδια της αγάπης.

WENN ICH ZWEI VÖGLEIN WÄR – Joachim Ringelnatz

Αν είμουν στʼ αλήθεια δυο πουλάκια,
σαν άλλος Ρινγκελνάτς θα ξεπετούσα
ποιήματα και ρίμες· και φτεράκια
θα εφόραγα κάτω απʼ την πατούσα,

να μην αργώ να φέρνω μανταλάκια
να μου κρατούν (με τη φωτιά παρούσα
στο ποίημα) σώα και αβλαβή στιχάκια
και μέτρα. Μια σαρανταποδαρούσα,

κορμαδερή και ρούσα, και ένας κέλης
φρενήρης άραψ, γίνονται, άμα θέλεις,
πηγή βαθιάς εμπνεύσεως. Τα ούτια

της θυμέλης βγάλε μόνο, για να διώξεις
τις που θα σού ʼρθουν όρθιες ονειρώξεις,
καθώς θα τρίβεις της Μπουμπούς τα μπούτια.

ΕΡΗΜΕΣ ΡΙΜΕΣ

Το γουώκυ-τώκυ πάει καλά στο Μιλγουώκυ,
το δε γινάτι γάντι με το Σινσινάτι.
Κανά καφέ-αμάν στο Αμμάν και στη Βαγδάτη
να βρει ορεγότανε, ήλπιζε πολύ και ευδόκει•

πλην ήβρε εκεί τον έτερό του Καππαδόκη,
και δη αδοκήτως. Είχαν φάει ψωμί κι αλάτι
(στο Γουλβερχάμπτον, στο Φορλί, στην Αρελάτη)
ο ποιητής με τον Μισέλ τον Καλαμβόκη

τους στίχους ξεψαχνίζοντας να βγάλουν ρίμες
μαγκιόρες (: στη Ντολόρες απαντούν τα mores,
στον έμπορα τα tempora*). Πλην γρηγορεί μες

στις λόχμες τού Λοχνές το τέρας με τις ώρες:
ολίγωρα στιχάκια οπού ριμάρουν χάλια
με του Στραβίνσκυ μια τριζάτη πασαγκάλλια.

*(Στην αβγοτέμπερατα μαυροτσέμπερα,στα δε δυο δίδυματο στραβοπήδημα.)

ΜΕΤΟΡΓΑΣΜΙΚΗ ΜΕΛΑΓΧΟΛΙΑ

Το χέρι σου κατέβασε απαλά την πόσθη·
στο σκότος λάμπανε τα κόκκινά σου νύχια:
βαθιά pois electriques, σαν μάτια, που ώς τα μύχια
βουτάγαν μέσα της ψυχής να δούνε. Και εξώσθη,

έτσι, όποιο λάμπος άλλο από πιο μπρος εγνώσθη.
(Κρυστάλλωση ο Σταντάλ τό ʼπε, όταν είχε δει χια-
στί να διαγράφονται οι εγωτισμοί, και λάμψη αντήχει α-
περίφραστη στην κάμαρά του – τότε.) Εντόσθι-

α αναδευθήκαν από του χεριού το χάδι: η
Τοσκάνη πράσινη άνθει μες στο καφέ Λάτιο,
κι ας γίνονταν οι πράξεις τούτες εν Ελλάδι.

Δασάκι εφλέγετο πυκνό του γλυκανίσου
να θάψει τις φωτιές μου κάτω από το ιμάτιο
ʼκεί που συμβάλλονται με χάρη οι δυο μηροί σου.

Μα σαν επάψαν νά ʼνʼ, μετά, όλα εκεί εν ποιήσει,
ανάψανε τα φώτα πού ʼχε η Κύπρις κλείσει·
και, εξίτηλα όλα, σβήσαν, πού ʼχε η φύση εμποιήσει,
βαθιά στης μελανής χολής την ύπνια κλήση.

SUS DOCET MINERVAM

Σε κάτι ημιμαθείς που ξέρω,
σε κάτι μούτρα αγάνωτα…

Την Αθηνά διδάσκει το γουρούνι
έλεγαν οι Λατίνοι οσάκις ήτο
αγροίκος να πάει να μπλεχτεί στον μίτο
της γνώσης (ως νʼ αλείβει με σαπούνι

τριχιές, που θαν τον έχουνε κουδούνι
στην άκρη κρεμασμένονε). Εθρυλείτο
πως μιʼ άρπα αιολική στον Πολυχνίτο,
αρπάγης δίκην, στρίμωξε σε χούνη

το χοίρο και τον έκαμε σαλάμι.
Μπορεί, όμως, νά ʼνʼ και ψέμα! Εδώ τριγύρω
χουνέρι από παλιά έχει –ξέρω– απλώσει

και καρτερεί του Διός την κόρη. Γάμοι
και πένθη (αχ!…) λάσπης και σοφίας χειρο-
δικούν και προς τα πίσω παν με γνώση!…

ΥΠΟΘΕΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Χάιντε θύμα, χάιντε ψώνιο,χάιντε Σύμβολοιν αιώνιο !Αν ξυπνήσεις, μονομιάςθά ρτει ανάποδα ο ντουνιάς.ΚΩΣΤΑΣ ΒΑΡΝΑΛΗΣ

Ο τροχαίος σʼ αναγκάζει να διαβάσεις, όπως πρέπει,
την υπόθεση του τρίτου στίχου: Αν γράφει, όχι ό τ α ν·–
επομένως λόγος υποθετικός στον νου κινιόταν
μέσα του κυρ-Κώστα (: λόγος που δεν αμφιρρέπει

μεταξύ υποθέσεως και χρόνου μεν, αλλʼ αποτρέπει
περιέργως την ορθήν ανάγνωση…). Όμως, σαν να ερχόταν
πάντα ανάπαιστος με δυο ιάμβους δίπλα-δίπλα σού φαινόταν,
και χανόταν έτσι με το μέτρο καί το νόημα. Κρέπι

πένθους ας κρεμάσει εκείνος που εγκύπτει στου Καρόλου
Μαρξ τις διδαχές κι ανέχεται εσφαλμένες αναγνώσεις
στίχων! Πώς, μετά, στων τάξεων την πάλη θα νικήσει;

Πώς θα μάθει ποιό είνʼ το μερικό, και ποιό ʼναι το καθόλου;…
Διάβαζε σωστά και ξύπνα, σύντροφε! Έτσι ε σ ύ θα νιώσεις
πώς, μα και γιατί ο ντουνιάς μονοτάρι θα γυρίσει

upside down – κανείς δεν θα σου λείπει να σε διαφωτίσει:
ξ ύ π ν α απλώς εσύ, κι η πλάση θα ʼχει κιόλας κο-κκι-νί-σει.