Οι διαδηλώσεις στο Ιράν πλησιάζοντας την 40ή επέτειο της Ισλαμικής Επανάστασης
Η τελευταία προεκλογική εκστρατεία του Προέδρου Ροχανί βασίστηκε σε υποσχέσεις για βελτίωση της οικονομικής κατάστασης των πολιτών. Μετά την άρση των διεθνών κυρώσεων οι οικονομικοί δείκτες για τον πληθωρισμό και το ΑΕΠ παρουσιάζουν βελτίωση χάρη στις εξαγωγές πετρελαίου, από την άλλη, όμως, η ανεργία αυξήθηκε το 2017 φτάνοντας το 12,4%, ενώ η επίσημη ανεργία των νέων άγγιξε το 28,8%.
της Βιβιάνας Μπακόλα, new-economy.gr
Η ανεργία των νέων σε υψηλά επίπεδα
Ανεπίσημα, η ανεργία των νέων κυμαίνεται στο 40% με τους νέους να αποτελούν τον μισό περίπου πληθυσμό του Ιράν. Οι πραγματικά κερδισμένοι από την άρση των διεθνών κυρώσεων είναι οι κρατικές εταιρίες και οι εταιρίες των εξουσιαστών κληρικών ή όσων βρίσκονται στο εγγύτατό τους περιβάλλον. Κορυφαίο παράδειγμα η «Setad», γνωστή και ως «The Execution of Imam Khomeini’s Order» (EIKO) που έχτισε μια αυτοκρατορία αρχικά με την αρπαγή ιδιωτικών περιουσιών αντικαθεστωτικών και εξελίχθηκε σε ένα δίκτυο με θυγατρικές που ελέγχουν κάθε τομέα βιομηχανικής και οικονομικής δραστηριότητας και που πρωτοστατεί στις νέες συμφωνίες.
Καταλύτης ο προυπολογισμός
Η ανακοίνωση του προϋπολογισμού ήταν ο καταλύτης που πυροδότησε την κοινωνική οργή: Αύξηση τιμής καυσίμων, 50% για τη βενζίνη και 25% για το ντίζελ και κατάργηση επιδομάτων για 34.000.000 δικαιούχους που θα προστεθούν στους 20.000.000 Ιρανούς που ζουν ήδη κάτω από το όριο της φτώχειας σε έναν συνολικό πληθυσμό ογδόντα εκατομμυρίων. Την ίδια ώρα, προτεραιότητα του προϋπολογισμού αποτελούν η χρηματοδότηση του πυραυλικού προγράμματος και των στρατιωτικών επιχειρήσεων με τους «Πασνταράν», Φρουρούς της Επανάστασης (IRGC) να παίρνουν περίπου το τριπλάσιο ποσό από αυτό που προϋπολογίζεται για τον ιρανικό στρατό.
Διαδηλώσεις απο πληγείσες περιοχές
Οι διαμαρτυρίες ξεκίνησαν από το Μασάντ και ακολούθησε η επαρχία Κερμανσά που είχε πληγεί τον περασμένο Νοέμβριο από σεισμό που άφησε 630 νεκρούς, με τους 140 περίπου από αυτούς να έχουν καταπλακωθεί στις κοινωνικές κατοικίες που είχαν χτιστεί από τον προηγούμενο ιρανό Πρόεδρο και τους σεισμοπαθείς να ζουν κάτω από άθλιες συνθήκες με το καθεστώς να έχει αρνηθεί ξένη βοήθεια. Διαδηλωτές κατέκλυσαν τις πόλεις Σαρί, Ραστ, Ισφαχάν, Μπάνταρ Αμπάς, Κομ, Χαμαντάν και τελικά και την Τεχεράνη.
Οι διαδηλώσεις δεν στηρίζονται απο την ελίτ, όχι ακόμη
Το πρωτοφανές είναι ότι διαδηλώσεις έγιναν σε πόλεις που θεωρούνται ως θρησκευτικά κέντρα που υποστηρίζουν το θεοκρατικό καθεστώς με εξίσου πρωτοφανή τη συμμετοχή της εργατικής και της κατώτερης μεσαίας τάξης, που επίσης αποτελεί την παραδοσιακή δεξαμενή των υποστηρικτών της Ισλαμικής Επανάστασης. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι εκτός από τους απογοητευμένους και χωρίς ελπίδα νέους, έχει σημειωθεί μια μετατόπιση πολύ πιο βαθιά στην ήδη περίπλοκη ιρανική κοινωνία: Άνθρωποι συντηρητικοί, θρησκευόμενοι που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά του κοινωνικού ιστού της χώρας, έχουν αποσύρει την στήριξή τους από το καθεστώς και πιστεύουν ότι το κράτος οφείλει να διαχωριστεί από τη θρησκεία, ότι ο κλήρος πρέπει να απομακρυνθεί από την άσκηση πολιτικής επειδή είναι βαθιά διεφθαρμένος και ότι οι πόροι του Ιράν πρέπει να τροφοδοτήσουν τους πολίτες του και όχι να κατασπαταλώνται σε στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Γάζα, το Λίβανο και τη Συρία. Το νέο αυτό στοιχείο αντικατοπτρίζεται και στην έλλειψη ηγετικών προσώπων στις διαδηλώσεις που είναι πρακτικά ακέφαλες με διαφαινόμενη στήριξη από εργατικά συνδικάτα και Κούρδους αντιπολιτευτικών ομάδων. Αντίθετα, στις διαδηλώσεις του 2009 υπήρχε εξαρχής ξεκάθαρη καθοδήγηση από μια ελίτ που στήριζε τις μεταρρυθμίσεις και που σήμερα είτε είναι απούσα, είτε με καθυστέρηση δηλώνει στήριξη στις διαδηλώσεις.
Θα υπάρχει συνέχεια;
Η συνέχεια είναι δύσκολα προβλέψιμη. Σήμερα έγινε γνωστό ότι οι Φρουροί της Επανάστασης έχουν αναπτύξει δυνάμεις σε τρεις επαρχίες για την κατάπνιξη των διαδηλώσεων. Ο φόβος της γενικευμένης αιματοχυσίας και ίσως και ενός πιθανού εμφυλίου, αλλά και ο φόβος για τον πόλεμο που μαίνεται γύρω από το «σταθερό» Ιράν αποτελούν ανασταλτικούς παράγοντες για διαμαρτυρίες και αναταραχές. Και ας μην ξεχνάμε ότι η κατηγορία «μοχαρέμπε» που θα αντιμετωπίσουν οι διαδηλωτές, είναι ο πόλεμος εναντίον του Αλλάχ και ισοδυναμεί με θανατική καταδίκη.
