Θέρμανση – ψύξη από τη θαλπωρή της γης. Γεωθερμία: ανεξάντλητη ενέργεια, χωρίς να την παράγεις

Η εκτίναξη της τιμής του πετρελαίου θέρμανσης στα ύψη έχει προκαλέσει έμφραγμα στα νοικοκυριά και τα έχει στρέψει σε αναζήτηση εναλλακτικών λύσεων. Οι προτάσεις που υπάρχουν είναι πολλές, στηρίζονται όμως στην παραγωγή τής ενέργειας από πρώτη ύλη που αγοράζεται (φυσικό αέριο, ξύλα, pellets κτλ.), η οποία και κοστίζει και υπόκειται στην αδηφάγο φορολογική όρεξη του κράτους. Αντίθετα η γεωθερμία διαφέρει από όλα τα άλλα συστήματα, διότι αξιοποιεί την θερμότητα του εδάφους, προσφέροντας θέρμανση ή ψύξη οικονομική και φιλική στο περιβάλλον. Λύση υπάρχει και για τις υφιστάμενες οικοδομές, που δεν μπορούν να αξιοποιήσουν την γεωθερμία, και ακούει στο όνομα “αερόψυκτη αντλία θερμότητας”. 

Η αρχή του γεωθερμικού φαινομένου είναι εξαιρετικά απλή· βασίζεται στο γεγονός ότι λίγα μέτρα κάτω από την επιφάνεια της γης η θερμοκρασία του εδάφους είναι σταθερή πέριξ των 18 βαθμών Κελσίου. Το χώμα, λίγα μέτρα κάτω από τα πόδια μας, αποτελεί μια τεράστια αποθήκη ενέργειας. Απορροφά το 50% της ηλιακής ενέργειας και παραμένει σε σχεδόν σταθερή θερμοκρασία χειμώνα – καλοκαίρι. Τοποθετώντας λοιπόν ένα δίκτυο σωληνώσεων νερού -το αποκαλούμε γεωθερμικό εναλλάκτη- μέσα στο έδαφος, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τη δωρεάν ενέργεια της γης.
Αρκεί, λοιπόν, να εκμεταλλευτεί κανείς τη διαφορά θερμοκρασίας μεταξύ υπεδάφους και επιφάνειας για να θερμάνει χώρους τον χειμώνα και για να τους ψύξει το καλοκαίρι. Η φιλοσοφία είναι ότι γίνεται η συναλλαγή της θερμότητας του σπιτιού με τη γη, που έχει σταθερή θερμοκρασία, και όχι με τον αέρα. 

Δηλαδή, μια γεωθερμική εγκατάσταση μεταφέρει θερμότητα από και προς το έδαφος αντί να την παράγει, πετυχαίνοντας με αυτό τον τρόπο να καταναλώνει μόλις το ¼ της ενέργειας που θα απαιτούσε ακόμα και το πιο σύγχρονο σύστημα καυστήρα / λέβητα. 

Το χειμώνα, ο γεωθερμικός εναλλάκτης απορροφά θερμότητα από τη γη και τη μεταφέρει μέσω μιας κατάλληλης συσκευής, της γεωθερμικής αντλίας, στο χώρο μας για να μάς ζεστάνει. Το καλοκαίρι, το ίδιο σύστημα πολύ απλά αντιστρέφεται, απορροφώντας θερμότητα από τον κλιματιζόμενο χώρο (άρα κάνοντας ψύξη) και μεταφέροντάς την πίσω στην “αποθήκη” της γης. 

Για κατοικία 100 τμ. απαιτείται ελεύθερος περιβάλλων χώρος 200 τμ., όπου θα αναπτυχθεί το σύστημα σωληνώσεων, σε βάθος τουλάχιστον 1,80 μ. Αν υπάρχει υδροφόρος ορίζοντας, μπορεί να αξιοποιηθεί άριστα. Η κεντρική μονάδα ή αλλιώς “γεωθερμική αντλία θερμότητας”, που έχει μικρές διαστάσεις, τοποθετείται σε κάποιο “τυφλό” αποθηκευτικό χώρο.

Το κόστος εγκατάστασης ενός συστήματος γεωθερμικού κλιματισμού για μια μέση κατοικία είναι περίπου 14.000 €. Η απόσβεση της εγκατάστασης επιτυγχάνεται από την πολύ σημαντική εξοικονόμηση ενέργειας.

Ρωτήσαμε τον μηχανολόγο κ. Νίκος Τζοβλά, της εταιρείας Δέλτα Τεχνική, σχετικά με τις δυνατότητες που έχει ο ιδιοκτήτης υπάρχουσας κατοικίας να αναζητήσει λύση θέρμανσης και ψύξης στις αντλίες θερμότητας. Μάς απάντησε ότι μια πολύ καλή ιδέα είναι η υιοθέτηση της κεντρικής αερόψυκτης αντλίας θερμότητας, η οποία μπορεί να συνδεθεί με το ήδη κατασκευασμένο κεντρικό δίκτυο καλοριφέρ, δηλαδή δεν απαξιώνεται η παλιά εγκατάσταση. 

Η συγκεκριμένη αντλία δουλεύει σαν air condition και έχει πολύ υψηλό βαθμό απόδοσης. Απαλλάσσει πλήρως από το πανάκριβο πετρέλαιο ή το φυσικό αέριο, προσφέροντας οικονομία στην κατανάλωση έως 68%! Συγκεκριμένα, μάς πληροφορεί ο κ. Τζοβλάς, αν υποθέσουμε ότι ένα σπίτι χρειάζεται 2.000 λίτρα πετρελαίου, δηλαδή 3.000 ευρώ, με την αντλία θερμότητας θα ξοδέψει μόλις 1.000 ευρώ σε αξία ηλεκτρικού ρεύματος. 

Ενδεικτικά, η δαπάνη θέρμανσης για κατοικία 160 τμ. στην Αττική, είναι 1.175 ευρώ με αντλία θερμότητας, 1.900 ευρώ με φυσικό αέριο, 2.000 ευρώ με λέβητα pellet, 3.750 ευρώ με πετρέλαιο και 4.070 ευρώ με θερμοπομπούς.

Η μονάδα τοποθετείται εξωτερικά (ταράτσα, κεραμίδια), είναι αθόρυβη και απαιτεί ελάχιστη συντήρηση. Για ένα σπίτι 100 τμ. κοστίζει 7.000 €, επομένως το κόστος της καλύπτεται σε 3 – 4 χρόνια.