Stavros Malichudis
Καλύπτω ερευνητικά το προσφυγικό τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Τον τελευταίο ενάμιση χρόνο δουλεύω αποκλειστικά σε αυτό, με τρόπο που για τους κοντινούς μου ανθρώπους συχνά φαντάζει εμμονικός.
Θα πω με ειλικρίνεια πως ξεκίνησα με έναν αρχικό στόχο: να βρω τις κακές ΜΚΟ που σπαταλούν τα χρήματα. Εκείνη την εποχή, άλλωστε, άκουγες διαρκώς για «το πάρτυ» των ΜΚΟ που «τρώνε εκατομμύρια».Έκτοτε έχω ξενυχτήσει μελετώντας εκατοντάδες βράδια, και έχω κάνει ένας Θεός ξέρει πόσες συνεντεύξεις, με ανήλικους ασυνόδευτους που δουλεύουν υπό εκμετάλλευση ως κορυφαίους αξιωματούχους διεθνών οργανισμών.
Από αυτά προέκυψαν συνολικά κάποιες δεκάδες χιλιάδες λέξεις, σε ρεπορτάζ που δημοσιεύθηκαν από το Solomon, στο InsideStory και την Η Εφημερίδα των Συντακτών, έως το γαλλικό Mediapart και το γερμανικό Tagesspiegel.
Πιστεύω πως αντιμετώπισα την έρευνά μου πάντοτε με ειλικρίνεια και μια υπόσχεση που ευτυχώς έδωσα νωρίς στον εαυτό μου: πως εάν διασταυρώσω κάτι σημαντικό για το δημόσιο συμφέρον, ακόμα και αν αφορά κάποιον που εκτιμώ, θα το δημοσιεύσω.Ε, λοιπόν, όλα αυτά τα λέω για να πω πως μέχρι σήμερα τελικά δεν βρήκα κάτι το τρομερό για κάποια ΜΚΟ. Αλλά βρήκα για τις δύο τελευταίες κυβερνήσεις, που μέλη τους (για διαφορετικούς λόγους) τούς κουνάνε το δάχτυλο και σε εμάς μαζί, όσο βολεύονται από την ανάθεση βασικών αρμοδιοτήτων σε αυτές.
Επί ΣΥΡΙΖΑ, βρήκα ότι συνάπτονταν συμβάσεις σίτισης για εκατοντάδες «αόρατους» πρόσφυγες σε δομές φιλοξενίας, ακόμα και σε καμπ που ήταν εκτός λειτουργίας, και πως ένα κατά τα φαινόμενα καρτέλ εταιρειών σίτισης (στο οποίο συμμετείχε επιχειρηματίας με πολύ κοντινή σχέση με τον τότε υπουργό Εθνικής Αμύνης) εξασφάλιζε την άκρως κερδοφόρα σίτιση στις δομές του Αιγαίου. Και πιο πρόσφατα, επί Νέας Δημοκρατίας, πως παρά τις υποσχέσεις για τις ΜΚΟ που «θα μπουν σε τάξη», το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου έδωσε με τελείως αμφιλεγόμενους τρόπους περισσότερα από 5 εκατ. ευρώ σε μια μέχρι πρότινος πρακτικά ανύπαρκτη ΜΚΟ, που εταίροι της εμφανίζονται μια γυναίκα που εμπορεύεται καλλυντικά και ένας οδηγός στο δήμο Αμαρουσίου.
Περισσότερο από το τι κατάφεραν οι δικές μου δυνατότητες, όμως, λαβράκια για τις ΜΚΟ δεν έβγαλε ούτε η Νέα Δημοκρατία.
Έτσι, ενώ τον Μάιο του 2020 για να ικανοποιήσει το ακροατήριο της ανακοίνωνε θριαμβολογώντας πως διεξάγει έλεγχο σε συγκεκριμένες ΜΚΟ, στη συνέχεια, όταν ολοκληρώθηκαν οι έλεγχοι, «αμέλησε» να ενημερώσει με την ίδια θέρμη πως τελικά δεν προέκυψε απολύτως τίποτα.
Γιατί τα λέμε όλα αυτά;
Το βράδυ της Παρασκευής διοχετεύθηκε η είδηση πως ο κατηγορούμενος ως παιδοβιαστής κατ’ εξακολούθηση Δημήτρης Λιγνάδης «ψώνιζε» προσφυγάκια από ΜΚΟ. Σύντομα η είδηση άρχισε να αναφέρεται σε «ΜΚΟ που συνδέονται με τη Νέα Δημοκρατία», το «ψωνιστήρι» έγινε «κύκλωμα», και ξεκίνησε το πάρτι στα κοινωνικά δίκτυα.
Οι ΜΚΟ που θεωρήθηκε γρήγορα πως συνδέονται με τη Νέα Δημοκρατία είναι δύο: η SolidarityNow και η Actionaid. Οι συνδέσεις που αποδίδονται είναι πως στην πρώτη είναι διευθύντρια η Αντιγόνη Λυμπεράκη (πρώην βουλευτής με το Ποτάμι), που είναι ξαδέρφη του πρωθυπουργού, και τη δεύτερη ίδρυσε (στην Ελλάδα) η Αλεξάνδρα Μητσοτάκη.
Στα κοινωνικά δίκτυα έγινε χαμός. Ποσταρίσματα από ανώνυμους λογαριασμούς έως βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ και… τη Σεμίνα Διγενή (την οποία σέβομαι φουλ ρε γαμώτο).
Υπάρχει όμως ένα μικρό πρόβλημα, που όσοι καλύπτουμε το προσφυγικό γνωρίζαμε από όταν κυκλοφόρησε η είδηση, και όσοι υποτίθεται πως ενδιαφέρονταν θα μπορούσαν να διαπιστώσουν με δύο γκουγκλαρίσματα και μισό τηλέφωνο: αυτές οι δύο ΜΚΟ δεν είχαν καν ξενώνες στην Αθήνα το αναφερόμενο διάστημα.
Με λίγα λόγια, το «κύκλωμα» δεν είχε παιδιά για να προμηθεύσει στο Λιγνάδη. Φρόντισαν και οι δύο να το διευκρινίσουν μέσα στο Σαββατοκύριακο, αλλά το καρφί τώρα καρφώθηκε, και άντε να ξεκολλήσει.
Γιατί καταλήγω να ακούγομαι σαν Γραφείο Τύπου δύο ΜΚΟ;
Γιατί οι δυο τους έχουν άλλα πράγματα που ίσως μπορεί να τους προσάψει κανείς: το SolidarityNow π.χ. νοίκιαζε τα σπίτια του ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Δημήτρη Παπαδημούλη (που δεν είχε καταλάβει πως το «να τους πάρετε σπίτι σας» δεν σήμαινε με εξασφαλισμένο νοίκι). Όποιος θέλει, λοιπόν, μπορεί βάσιμα να του αποδώσει αυτό. Αλλά οι δημοσιογράφοι δεν μπορούμε, δεν μπορεί να δεχόμαστε αβίαστα να αποδώσουμε κύκλωμα τράφικινγκ, παιδιών που δεν υπήρχαν, σε ξενώνες που δεν είχαν, με βάση μια πληροφορία που δεν μπήκαμε καν στο κόπο να διασταυρώσουμε, απλά επειδή μας βολεύει να πρόκειται για την τάδε ΜΚΟ.
Και αυτό γιατί, παρά τα όσα νομίζουμε, ο λόγος που παράγουμε και η πραγματικότητα που δημιουργούμε μέσα από τα ρεπορτάζ μας, σπανιότερα πλήττουν ένα φαντασιακό σύστημα εξουσίας και συχνότερα έχουν συνέπειες σε ανθρώπους.Και το να αναπαράγουμε το κλασικό αφήγημα των «κακών και δαιμόνιων ΜΚΟ», χωρίς κανένα στοιχείο, έχει συνέπειες.
Ακριβώς πριν από ένα χρόνο, τέτοια εποχή, στη Λέσβο ομάδες ακροδεξιών έκαναν μπλόκα, την έπεφταν σε εργαζόμενους ΜΚΟ και έσπαγαν τα αυτοκίνητά τους. Προπηλακίζονταν από εργαζόμενοι των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, χάρη στους οποίους είναι λιγάκι πιο υποφερτή η καθημερινή κόλαση ανθρώπων που έχουν περάσει βασανιστήρια ή παλεύουν με ψυχικές ασθένειες, έως εργαζόμενοι στην Drop in the ocean, τη ΜΚΟ που κρατούσε κάπως απασχολημένους τους ασυνόδευτους τα απογεύματα κι απέτρεπε τις εντάσεις μεταξύ τους.Τραμπουκίζονταν άνθρωποι που δεν είχαν φταίξει σε τίποτα, με μισθούς των 800 ευρώ, και εθελοντές. Στη στοχοποίηση των οποίων είχε συμβάλλει όλη αυτή η ρητορική για τις «δαιμόνιες ΜΚΟ», την οποία χωρίς να συνειδητοποιούν αναπαράγουν όσοι έλιωσαν στο Twitter να κοινοποιούν υποθέσεις και «αποκαλύψεις» χθες και σήμερα.
Η υπόθεση του Λιγνάδη είναι τεράστια και φαίνεται να έχει τεράστιο βάθος, όσα συμβαίνουν στο θέατρο και στη κοινωνία είναι τεράστια, και οι δημοσιογράφοι έχουμε την υποχρέωση να μη φανούμε κατώτεροι των περιστάσεων και να υπερασπιστούμε πραγματικά την κοινωνία.Ρισπέκτ λοιπόν στους συναδέλφους που έχουν κουβαλήσει αυτά τα ζητήματα τις τελευταίες εβδομάδες.
Ρισπέκτ σε όσους ερευνούν, ρισπέκτ σε όσους δίνουν βήμα στα θύματα.
Όποιος έχει στοιχεία για Λιγνάδη, SolidarityNow, Actionaid ή οποιαδήποτε άλλη ΜΚΟ: [email protected]
Κουρτάκης και Βαξεβάνης θα ξαναγίνουν δημοσιογράφοι όταν χρησιμοποιήσουν τις αδιαμφισβήτητες ερευνητικές τους ικανότητες και πηγές για να βγάλουν έρευνες για τη Νέα Δημοκρατία και τον ΣΥΡΙΖΑ αντίστοιχα. Όποιος δημοσιογραφεί και βλέπει τη σημερινή συγκυρία μόνο κομματικά δεν θα γίνει δημοσιογράφος ποτέ. Τα υπόλοιπα είναι να’ χαμε να λέγαμε, και σίγουρα όχι δημοσιογραφία για το δημόσιο συμφέρον.
