Skitsofrenis: Ο Μεσσήνιος street artist που μπήκε στο Reuters και πιστεύει πως “όταν η τέχνη βγαίνει στο δρόμο, η μιζέρια μπαίνει στο μουσείο”

Ο διακεκριμένος street artist Skitsofrenis, που εντυπωσιάζει με την εικόνα και αφυπνίζει με το στίχο, στέλνοντας μηνύματα που «ξύνουν» συνειδήσεις και αφήνοντας το στίγμα του από την Καλαμάτα μέχρι την Αθήνα και από τον Πειραιά μέχρι την Καβάλα, μιλάει για τα πρωτοποριακά του έργα, την καλλιτεχνική του πορεία και εξηγεί γιατί στην πραγματικότητα θεωρεί τον εαυτό του «έναν ποιητή που ζωγραφίζει»…

-Πες μας λίγα λόγια για εσένα. Πώς ξεκίνησες να ασχολείσαι με τη street art;

Ονομάζομαι Κώστας Λούζης και έχω μεγαλώσει σε ένα μικρό πεδινό χωριό της Μεσσηνιακής Μάνης, περίπου είκοσι λεπτά μακριά από την Καλαμάτα. Είμαι αυτοδίδακτος εικαστικός και η πρώτη επαφή με τη street art ήρθε τυχαία τον Οκτώβριο του 2008, όταν ένας κάτοικος κάποιου ορεινού χωριού του Ταΰγετου είχε την ιδέα να ζωγραφιστούν κάποια περιβαλλοντολογικά μηνύματα σε ένα μικρό τοίχο στον δρόμο που συνδέει Καλαμάτα -Σπάρτη στους πρόποδες του Ταΰγετου και έτσι μέσω γνωστών ήρθε σε επαφή με εμένα. Τότε επέλεξα να δοκιμάσω κάτι που μου ήταν τελείως άγνωστο μέχρι εκείνη τη στιγμή: τη ζωγραφική μεγάλων διαστάσεων. 

-Πώς προέκυψε το ψευδώνυμο “Skitsofrenis”;

Το ψευδώνυμο αν και εικαστικό μου δόθηκε την άνοιξη του 2007. Τότε δημιούργησα με αλλά δυο παιδιά, φοιτητές στην Καλαμάτα ένα χιπ-χοπ γκρουπ. Ο ένας εξ αυτών λοιπόν, στην προσπάθεια του να μου βρει ένα ψευδώνυμο, σκέφτηκε αυτό και με «βάφτισε». Αν και εικαστικό λοιπόν μου δόθηκε για μουσικούς λόγους.

-Θεωρείς ότι υπάρχει διαφορά ανάμεσα στη street art και το graffiti και πώς θα χαρακτήριζες αυτό που κάνεις εσύ;

Προφανώς υπάρχει διαφορά, καθώς το graffiti είναι κάτι βαθιά εγωιστικό, αφού ο κάθε υπογράφων προσπαθεί να αφήσει το σημάδι του στο χρόνο και να αποδείξει στο θεατή ότι υπήρξε, ενώ στη street art στον ίδιο χώρο που πριν ο καθένας έγραφε απλά το όνομα του, τώρα ανοίγουμε συζήτηση για κάποιο θέμα και το όνομα μας συνήθως μπαίνει κάπου στην άκρη σαν μικρή υπογραφή, δείχνοντας έτσι ότι πρώτα απ’ όλα μάς απασχολεί ο διάλογος και όχι απαραίτητα ο μάταιος διάκοσμος. Προσωπικά θεωρώ ότι γέρνω στην πλευρά της street art.

-Προσωπικά όταν ακούω «street art» έχω στο μυαλό μου το αστικό τοπίο κάποιας μεγαλούπολης, ωστόσο εσύ έχεις δημιουργήσει σπουδαία έργα πάνω σε βράχους, σε μάνδρες, σε παλιές ξύλινες πόρτες κ.λπ. Πιστεύεις ότι η street art μπορεί εύκολα να εναρμονιστεί με τα τοπία μιας επαρχιακής πόλης και κατά πόσο αποτελεί πρόκληση για εσένα να ζωγραφίζεις σε τόσο ιδιαίτερες επιφάνειες;

Είναι μονοδιάστατη η ονομασία «street art», καθώς όπως ανέφερες υπάρχουν επιφάνειες πέραν του κλασσικού αστικού τοπίου των μεγαλουπόλεων όπου διαπίστωσα ότι ταιριάζει  μια χαρά, έτσι λοιπόν έχω αρχίσει να την προσφωνώ «mural art», έναν όρο με λατινογενή ρίζα, που ανταποκρίνεται καλύτερα στη φύση της τέχνης αυτής.

–Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει προσπάθειες εκ μέρους πολλών Δήμων να συνεργαστούν με street artists αναθέτοντάς τους να φιλοτεχνήσουν έργα σε σχολεία, πλατείες κ.λπ. Θα ήθελα να μάθω πώς σου φαίνεται αυτή η πρωτοβουλία, κατά πόσο νιώθεις ότι η Πολιτεία έχει «αγκαλιάσει» τη street art και αν θα ήσουν ανοιχτός σε κάποια τέτοια πρόταση.

Έχω συμμετάσχει μερικές φορές σε τέτοιου είδους δράσεις και προσπαθώ να βλέπω το ποτήρι μισογεμάτο. Η Πολιτεία και οι Δήμοι το αγκαλιάζουν από τη μία, αλλά από την άλλη το κατευθύνουν λαθεμένα, ώστε να το χρησιμοποιήσουν όπως τους αρέσει. Ελπίζω σε μεγαλύτερη ελευθερία έκφρασης στο μέλλον…

-Στη συνείδηση του κόσμου η street art και το graffiti συχνά συγχέονται με τους «βανδαλισμούς». Ποια πιστεύεις ότι είναι τα όρια μεταξύ αυτών των δύο και κατά πόσο θεωρείς ότι η street art έχει λάβει την αποδοχή και την αναγνωρισιμότητα που της αξίζει από την ελληνική κοινωνία ;

Ο αστικός βανδαλισμός, που γεννήθηκε από το μοντέρνο graffiti, ήρθε βιαστικά από τα μεγάλα αστικά κέντρα όπου το άτομο εκμηδενιζόταν από το δυσανάλογα μεγάλο άστυ. Στα μικρότερα πληθυσμιακά μέρη άνθισε πιο εύκολα η street art γιατί υπήρξε και η ανάλογη στήριξη, δόθηκαν άδειες, έγιναν σοβαρές προσπάθειες για τέχνη. Αυτό τα ξεχώρισε στη συνείδηση του κόσμου και έτσι μπορώ να πω πως ναι, η street art έχει λάβει πια μια ευρεία αποδοχή.

-Στα έργα σου τις περισσότερες φορές χρησιμοποιείς έντονα χρώματα, ωστόσο προσωπικά με έχουν εντυπωσιάσει και πολλά ασπρόμαυρα. Εσύ πώς αποφασίζεις αν θα προσθέσεις ή όχι χρώμα σε κάτι και τί πιστεύεις ότι «τραβάει» περισσότερο τον κόσμο;

Τα χρώματα είναι συναισθήματα, βοηθούν και βοηθιούνται από το στίχο που τα συνοδεύει. Τις περισσότερες φορές αποφασίζω βάσει του θέματος που θέλω να θίξω. Τον κόσμο τον τραβά η ισορροπία και το σωστό πάντρεμα όλων των παραπάνω .

-Σε αντίθεση με κάποιους που «αφήνουν τα έργα να μιλήσουν από μόνα τους» εσύ σε πολλά από αυτά ενσωματώνεις στιχάκια, ποιήματα κ.λπ. Γιατί νιώθεις την ανάγκη να το κάνεις αυτό και πώς διασταυρώνονται μέσα σου η λογοτεχνία και η μουσική με τη ζωγραφική;

-Θεωρώ τον εαυτό μου έναν ποιητή που ζωγραφίζει και όχι το αντίθετο… Δε χρησιμοποιώ το στίχο για να εξηγήσω τη ζωγραφιά, αλλά τη ζωγραφιά για να εξηγήσω το στίχο και με το καιρό αυτό όλο έγινε για εμένα ένα προσωπικό στοίχημα: Να μπορώ να «καθρεφτίζω ένα έργο 50 τοις εκατό στο στίχο και 50 στο σχέδιο.  

-Στα έργα σου έχω δει ότι συχνά απεικονίζεις σπουδαίες προσωπικότητες του παρελθόντος, αλλά και φιγούρες ηλικιωμένων. Το κάνεις προσπαθώντας να παντρέψεις ένα σύγχρονο είδος τέχνης, που είναι η street art με το παρελθόν και την παράδοση;

Το κάνω για να θυμίσω στα μηδενικά που υπάρχουν γύρω μας ότι κάποτε υπήρξαν γράμματα κεφαλαία και δεν πρέπει να τα ξεχάσουμε ούτε να σταματήσουμε να αναζητούμε τα επόμενα. 

-Σε κάποιο έργο σου είδα να γράφεις: «Όταν η τέχνη βγαίνει στο δρόμο, η μιζέρια μπαίνει στο μουσείο». Αυτό θα έλεγες ότι είναι και το moto που σε ώθησε να ασχοληθείς με το συγκεκριμένο είδος ζωγραφικής;

Καθότι αυτοδίδακτος διαπίστωσα ο ίδιος την ευεργετική δράση της εικαστικής τέχνης σε μια καθημερινότητα στο δρόμο, εκτός τοίχων και ωραρίων. Έτσι γεννήθηκε το συγκεκριμένο στιχάκι, βλέποντας και τις αντιδράσεις των θεατών στα έργα μου.

-Πώς είναι η αίσθηση να δίνεις φωνή σε άψυχα πράγματα; Θα έλεγες ότι κάνεις και ένα είδος «εναλλακτικού ακτιβισμού»;

Είναι μια πορεία ωρίμανσης. Αρχικά, υπάρχει μόνο ενθουσιασμός και φλυαρία στην δημιουργία, μετά όμως γεννάται η ανάγκη για λίγα κ καλά βήματα μαζί με την ευθύνη του να ξέρεις τι λες και γιατί το λες.

-Υπάρχει κάποιος ζωγράφος ή street artist που να αισθάνεσαι ότι σε έχει επηρεάσει καλλιτεχνικά ;

-Παλαιότερα θα σου ανέφερα κάποια ονόματα, αλλά στην πραγματικότητα τώρα πια δεν νιώθω επηρεασμένος από κανένα.

-Υπάρχει κάποιο έργο που ξεχωρίζεις ;

Είναι αρκετά μετά από τόσα χρόνια δεν μπορώ να καταλήξω μόνο σε ένα… Όλα κουβαλούν την ιστορία τους.

-Πώς αισθάνθηκες όταν είδες ότι ένα από τα έργα σου απεικονίστηκε σε μια από τις 120 καλύτερες φωτογραφίες του διεθνούς πρακτορείου Reuters για το 2012;

Χάρηκα τα πρώτα δέκα δευτερόλεπτα και μετά τρομοκρατήθηκα καθώς συνειδητοποίησα τη δύναμη που έχει η εικόνα και την ευθύνη απέναντι στη τέχνη μου, να είμαι όσο ειλικρινής μπορώ απέναντί της.

–Κλείνοντας θα ήθελα να σε ρωτήσω για τα μελλοντικά σου σχέδια. Υπάρχει κάποιος ανεκπλήρωτος στόχος, ένα όνειρο που θα ήθελες να πραγματοποιηθεί ;

Έχουν όλα τα όνειρα μου πραγματοποιηθεί και έχω καταφέρει να πετύχω όλους τους στόχους μου. Τώρα πια βρίσκομαι σε άγνωστα και αχαρτογράφητα νερά, αλλά έχει και αυτή η περίοδος της ζωής μου μια ξεχωριστή γοητεία.

Διάβασε και αυτό: Η αθηναϊκή street art μαγνητίζει το βλέμμα