Μία ειδυλλιακή εικόνα ή μία εικόνα αυτοκαταστροφής για τις πολυτελείς διακοπές μιας μειοψηφίας;

Θοδωρής Τσιμπίδης
Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας “Αρχιπέλαγος”

Τέλη Αυγούστου σε ένα νησιωτικό σύμπλεγμα στα βόρεια Δωδεκάνησα, όπου οι πραγματικοί μόνιμοι κάτοικοι δεν ξεπερνούν τους 20. Η εικόνα αυτή επαναλαμβάνεται σε κάθε άκρη της ελληνικής ακτογραμμής, όπου με την ξαφνική δραστηριοποίηση περισσότερων από 35.000 μικρών και μεγάλων σκαφών αναψυχής, συντελείται μία αθέατη για τους πολλούς, αλλά τεράστια καταστροφή στα παράκτια οικοσυστήματα των θαλασσών μας.

Σε μία χώρα που θέλει να συγκαταλέγεται στους κορυφαίους προορισμούς για το yachting, δεν υπάρχουν στοιχειώδεις υποδομές, δεν τηρείται κανένας όρος ή φέρουσα ικανότητα, δεν υπάρχει καμία χωροθέτηση, αλλά ούτε και προγραμματισμός για να υπάρξουν αυτά στο μέλλον.

▪Το κάθε σκάφος αγκυροβολεί όπου και όπως θέλει, κατά παράβαση της ελληνικής και της ευρωπαϊκής νομοθεσίας που ορίζει ότι απαγορεύεται η αγκυροβόληση πάνω από θαλάσσια λιβάδια Ποσειδωνίας. Σε άλλα μέρη της Μεσογείου, π.χ. Ισπανία, Ιταλία, Κροατία κλπ σε περιοχές με λιβάδια Ποσειδωνίας τα σκάφη προσδένουν πάνω σε ειδικά μόνιμα αγκυροβόλια.

(Να θυμίσουμε ότι τα προστατευόμενα λιβάδια Ποσειδωνίας, μας δίνουν πολύτιμο οξυγόνο, εξασφαλίζουν την παραγωγικότητα των θαλασσών μας, το βαθύ τους ρίζωμα σχηματίζει φυσικό φράχτη που αποτρέπει τη διάβρωση των παραλιών, ενώ είναι και ένας ανεκτίμητος σύμμαχός μας για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, καθώς απορροφούν >35 φορές περισσότερο άνθρακα, σε σύγκριση με τα τροπικά δάση).

Η καταστροφή ενός λιβαδιού Ποσειδωνίας συνεπάγεται τον αφανισμό ενός ολόκληρου οικοσυστήματος αλλά και την εκ νέου απελευθέρωση όλης της ποσότητας μπλε άνθρακα που αποθηκεύεται σε αυτά. Για να ανακάμψει ένα κατεστραμμένο λιβάδι απαιτείται χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των 100 ετών. Συνεπώς η αποτελεσματική προστασία τους είναι απόλυτη προτεραιότητα.

Το κάθε σκάφος απορρίπτει ανεξέλεγκτα στη θάλασσα ημερησίως εκατοντάδες λίτρα λυμάτων από τουαλέτες, ντους, κουζίνες, το συνεχή καθαρισμό των σκαφών από τα πληρώματα ως αποτέλεσμα ενός τρόπου πολυτελών διακοπών κλπ.

Κατά συνέπεια με τέτοια συγκέντρωση σκαφών αλλάζει άρδην η χημική σύσταση των νερών της περιοχής: ότι κολυμπάει ή μπορεί να μετακινηθεί απομακρύνεται, ενώ ότι είναι προσκολλημένο στα βράχια είναι καταδικασμένο.

Το παραπάνω είναι κατά παράβαση όχι μόνο της λογικής αλλά και των όρων που ορίζονται από τη συνθήκη Marpol, που υποχρεούται να εφαρμόζει και η Ελλάδα και μεταξύ άλλων ορίζει ότι τα λύματα των σκαφών πρέπει να δέχονται επεξεργασία και έπειτα να απορρίπτονται τουλάχιστον 4 μίλια από την πλησιέστερη ακτή, ή να αδειάζουν σε κατάλληλη μονάδα υποδοχής λυμάτων που υποχρεούνται να διαθέτουν όλες οι μαρίνες στην Ελλάδα (και παρ’ όλα αυτά σήμερα δεν λειτουργεί καμία αντίστοιχη μονάδα).

Σε περιοχές όπως αυτή της φωτογραφίας, την οποία στο Ινστιτούτο Αρχιπέλαγος έχουμε χαρτογραφήσει εδώ και 20 χρόνια, τα θαλάσσια λιβάδια Ποσειδωνίας έχουν πλέον αποψιλωθεί.

Σε αυτή την τόσο “οργανωμένη” χώρα, πρόσφατα μάθαμε ότι για το καλό του τουρισμού, ορίζεται πλέον ακόμα και η φέρουσα ικανότητα σε κότες και κοκόρους που βρίσκονται κοντά σε τουριστικές περιοχές! Όμως κάποιοι επιμένουν να προσπερνούν τα ουσιαστικά προβλήματα, τα οποία φαίνεται να είναι μεγαλύτερα από το μπόι τους. Επί δεκαετίες προκαλείται ένα τεράστιο αποτύπωμα για το περιβάλλον, για τη δική μας ύπαρξη και φυσικά για την επιβίωση των επόμενων γενεών, για τις οποίες τελικά κανείς μας δεν ενδιαφέρεται επί της ουσίας.

Για το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας “Αρχιπέλαγος” Θοδωρής Τσιμπίδης [email protected]