H ποίηση και η… κακοποίηση!
γράφει ο Τρύφωνας Δάρας
Λίγο καθυστερημένο, αλλά μου το έφερε στο νου η περιβόητη «απεύθυνση» του Πρωθυπουργού προς αφελείς ή χρήσιμους ηλίθιους, όπως το δει κανείς, κεντροαριστερούς.
Λίγα πράγματα με ενοχλούν τόσο πολύ όσο η εργαλειοποίηση (και κακοποίηση…) της ποίησης από τους πολιτικούς μας. Για τους περισσότερους από αυτούς η χρησιμοποίηση ποιητικών αποσπασμάτων στις ομιλίες τους μοιάζει σαν «το χορευτικό βήμα που προσπαθεί να κάνει ένας κουτσός». Θα μου πείτε δεν φταίνε συνήθως οι ίδιοι, που πλην ελαχίστων και τιμητικών εξαιρέσεων, ανάθεμα αν έχουν πιάσει ποτέ στα χέρια τους ένα βιβλίο ποίησης, αλλά οι λογογράφοι τους, για τους πλείστους των οποίων ισχύει ακριβώς το ίδιο!
Όπως και να’ χει κάθε τρεις και λίγο στις ομιλίες τους, τσουπ, παρεισφρέει και κάποιος στίχος, κατά κανόνα ξεκομμένος από την ολότητα του ποιήματος και σχεδόν πάντα με αποφθεγματική χρήση. Σαν τσιτάτο δηλαδή από αυτά που με αφθονία και «άγνοια κινδύνου» αραδιάζαμε στα φοιτητικά αμφιθέατρα.
Πριν από λίγες μέρες στη Βουλή όμως ο Τσίπρας και ο Καμμένος το τερμάτισαν! Σε ένα κρεσέντο κακοποίησης της ποιητικής γλώσσας και οι δύο χρησιμοποίησαν ποιητικούς στίχους όχι μόνο πλήρως αταίριαστους, αλλά με το ακριβώς αντίθετο νόημα από αυτό που πραγματικά ήθελαν να πουν!!
Ο πρωθυπουργός, για παράδειγμα, θέλοντας να υπενθυμίσει στον άλλοτε συνεταίρο του ότι δεν πρέπει και δεν μπορεί να λησμονήσει τα «επιτεύγματα» της κοινής τους διαδρομής, που «θα τον ακολουθούν για πάντα», χρησιμοποίησε τους στίχους του Καβάφη «Καινούριους τόπους δεν θα βρεις, δεν θάβρεις άλλες θάλασσες. Η πόλις θα σε ακολουθεί». Όμως καθόλου περί αυτού δεν ομιλεί στο ποίημα αυτό ο μέγας Αλεξανδρινός. Το ακριβώς αντίθετο. Δεν αναφέρεται σε «επιτεύγματα και κατορθώματα», αλλά σε αποτυχίες, βάρη, διαψεύσεις, σύνθλιψη ονείρων και προσδοκιών, βίο ανερμάτιστο και δυστυχή! Κάποιοι μελετητές της καβαφικής ποίησης μάλιστα σημειώνουν ότι αυτό το ποίημα είναι «η πιο απελπισμένη φωνή που αντήχησε ποτέ από ποιητικά χείλη». Δηλαδή με απλά λόγια, ο Τσίπρας εμφανίζεται να παραδέχεται ότι η κοινή τους θητεία ήταν μια συμφορά για τους ίδιους (καλά για τον τόπο δεν το συζητάμε…) και να ομολογεί ότι και οι δυο είναι αδύνατον πια να ξεφύγουν από το οδυνηρό αυτό παρελθόν…
Μα δεν χρειάζεται πια να είσαι ο Γ.Π. Σαββίδης για να το διακρίνεις αυτό. Αρκεί να έχεις βγάλει το δημοτικό, να διαθέτεις τον κοινό νου και απλώς να διαβάσεις και το υπόλοιπο ποίημα για να καταλάβεις ότι ο ποιητής δεν μιλά για έναν επιτυχημένο που αφήνει πίσω του μια ευτυχή διαδρομή, αλλά για έναν καταραμένο που αφήνει πίσω του (αλλά ξαναβρίσκει εμπρός του) χαλάσματα και αποκαΐδια!!
Αμ ο άλλος συνεταίρος! Αυτός στην απάντησή του, ως πιο «μπρουτάλ» τύπος, δεν κατέφυγε στη λόγια, αλλά στην λαϊκότροπη ποίηση, χρησιμοποιώντας τους στίχους «αν οι ζητιάνοι σαν κι εμέ δε χύνανε το αίμα, οι καπετάνιοι σαν κι εσέ δεν θα φορούσαν στέμμα», από το ποίημα «Ματρόζος» του Γεωργίου Στρατήγη. Ήθελε προφανώς να στηλιτεύσει την αχαριστία του Τσίπρα, που χωρίς αυτόν δεν θα είχε πάρει τα αξιώματα που πήρε! Όμως κι αυτός τα έκανε θάλασσα! Γιατί ο αχάριστος «καπετάνιος» του ποιήματος δεν είναι ο ναύαρχος και υπουργός Κανάρης, τον οποίο πάει να επισκεφθεί ο γερο-Ματρόζος, αλλά ένας φουκαράς θυρωρός. Σαν να λέμε ούτε καν ο Καρανίκας, αλλά ένας αστυφύλακας έξω από το Μαξίμου. Και αν ο εθνεγέρτης Καμμένος μετά τις ζεϊμπεκιές στα σκυλάδικα εύρισκε το χρόνο να διαβάσει, λέμε τώρα, και το υπόλοιπο ποίημα θα έβλεπε ότι ο Κανάρης (δηλαδή ο Τσίπρας) όχι μόνο δεν τον αγνόησε, αλλά έπεσε με δάκρυα στην αγκαλιά του παλιού του συμπολεμιστή (και σωτήρα του στην Τένεδο)!
Ισοπαλία λοιπόν και για τους δυο στην παραποίηση και κακοποίηση των ποιημάτων που επικαλέστηκαν.
