Πολίτες σε δράση Χαϊδαρίου, Θοδωρής Σπηλιόπουλος

Στόχος μας είναι να αναδείξουμε και να αξιοποιήσουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τα πλεονεκτήματα που μας κληροδότησε η ιστορία του τόπου μας.

Θέλουμε να δημιουργήσουμε το δρόμο για την βιώσιμη ανάπτυξη της πόλης μας, με πυλώνα μεταξύ άλλων και τον πολιτισμό, που θα προσφέρει και ποιοτικές θέσεις εργασίας, αξιοποιώντας αθροιστικά ιδιαίτερα τα εγγύτερα συγκριτικά πλεονεκτήματα της πόλης μας, της Δυτικής Αθήνας και της Δυτικής Αττικής, που αφορούν στον αρχαίο, βυζαντινό και σύγχρονο πολιτισμό μας.

Επειδή αναφερόμαστε στον Πολιτισμό, πρέπει να διασφαλίζεται κατά προτεραιότητα η ελεύθερη είσοδος στους χώρους πολιτισμού σε άτομα από κοινωνικά ευάλωτες ομάδες καθώς και η καθολική απρόσκοπτη πρόσβαση σε Άτομα με Ειδικές Ανάγκες. Για να έχουμε πολιτισμό, δεν πρέπει να έχουμε αποκλεισμό για κανέναν και για καμία στο σύνολο των εκφάνσεων του  πολιτισμού τόσο στην καθημερινότητα όσο και στις κατά περίπτωση οργανωμένες δράσεις.

Βασική βεβαίως προϋπόθεση για την αξιοποίηση όλων των μορφών πολιτισμού (υλική, άυλη, φυσική, ψηφιακή) είναι η ουσιαστική συμμετοχή της Δημοτικής Αρχής στην πόλη, όπως και σε κάθε άλλη πόλη, με στοχευμένο σχεδιασμό και προγραμματισμό δράσεων, οι οποίες κατά τεκμήριο μπορούν να οδηγήσουν στην  ανάδειξη των πολιτισμικών διαθέσιμων, σε σημαντική αναβάθμιση τα πολιτιστικά δρώμενα και στη διαμόρφωση της πολιτιστικής ταυτότητας της πόλης μας.

Δηλαδή, για να είναι αντιληπτό από το σύνολο της κοινωνίας προς τα πού πάμε και με πιο τρόπο χρειάζεται πολιτιστικός σχεδιασμός με όλους τους φορείς της τοπικής κοινωνίας και  υιοθέτηση των αρχών που θα τον διέπουν. Χρειάζεται επίσης διάθεση και όραμα από κάθε Δημοτική Αρχή και βεβαίως από την παρούσα Δημοτική Αρχή, χρειάζεται η Δημοτική Αρχή να ακούει και να συζητάει προτάσεις κάθε κοινωνικής ομάδας, στοιχεία τα οποία μέχρι σήμερα δεν επαληθεύονται από την πλευρά της παρούσας Δημοτικής Αρχής.

Οι συμμετοχικές διαδικασίες, που αφορούν στη Δημοτική Αρχή και στους κατοίκους ή και τις συλλογικότητες που αποτελούν σημείο αναφοράς ομάδων κατοίκων με κοινή καταγωγή, η δημιουργία ενός τοπικού πολιτιστικού δικτύου και η ευρύτερη θεσμική συνεργασία με εκπαιδευτικά ιδρύματα μπορούν να δώσουν ιδέες και κίνητρα για νέους θεσμούς και προσπάθειες, με οφέλη που θα είναι εμφανή όχι μόνο στους επισκέπτες αλλά και στους κατοίκους.

Για να γίνουμε συγκεκριμένοι, πρέπει να αξιοποιήσουμε αυτά που διαθέτουμε στο χώρο μας, τα διαφορετικά πολιτισμικά δεδομένα που κάνουν την πόλη μας να αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον, δηλαδή τη δική της πολιτιστική ταυτότητα. 

Οι Πολίτες σε Δράση Χαϊδαρίου επιχειρούν να αναδείξουν με την πρότασή τους «Μονοπάτια Πολιτισμού», το Δρόμο του Πολιτισμού που περιλαμβάνει σημαντικά μνημεία από τον αρχαίο, βυζαντινό και σύγχρονο πολιτισμό μας και βεβαίως δράσεις από το κοινωνικοοικονομικό και πολιτιστικό γίγνεσθαι της πόλης μας.

Ο Δρόμος Πολιτισμού μπορεί να δημιουργηθεί με συνεργασίες στη Δυτική Αθήνα και Δυτική Αττική, να πιστοποιηθεί από το συμβούλιο της Ευρώπης, σύμφωνα με το Ψήφισμα CM/Res(2013)67 της Επιτροπής Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης, και να αποτελέσει μέσο ανάδειξης της ποικιλόμορφης πολιτιστικής κληρονομιάς μας στην ευρύτερη περιοχή και να συμβάλει καθοριστικά στο αναπτυξιακό δίπολο Βιώσιμος Τουρισμός και Πολιτισμός.

Με συνοπτικό τρόπο αναφέρουμε τα σημαντικά μνημεία της σύγχρονης ιστορίας της πόλης μας, τα οποία επιχειρούμε να αναδείξουμε μέσα από την πρότασή μας με τον τίτλο «Μονοπάτια Πολιτισμού» στο Χαϊδάρι (Μπλοκ 15 στο στρατόπεδο του ΚΕΒΟΠ το οποίο είναι μνημείο Εθνικής Αντίστασης με Ευρωπαϊκή εμβέλεια, Μνημείο Ν. Πλουμπίδη, Μνημείο Λέλας Καραγιάννη και Μανώλη Λίτινα), αλλά και τα κτήρια Παλατάκι και του Νικολάου Γύζη, κηρυγμένο διατηρητέο κτίριο, το οποίο έχει ζωγραφισμένο στο εσωτερικό το έργο «Τέσσερις Εποχές» του γνωστού ζωγράφου Νικολάου Γύζη.

Στην πόλη μας υπάρχει η Μονή Δαφνίου, Παγκόσμιο Μνημείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Βυζαντινής εποχής, και η πρόσφατα ολοκλήρωση των εργασιών αποκατάστασης την καθιστά επισκέψιμη και βεβαίως ένα ακόμα πόλο έλξης επισκεπτών παράλληλα με τον παρακείμενο κήπο του Διομήδους, στον οποίο γίνονται εργασίες ανάδειξης του ίχνους της αρχαίας Ιεράς Οδού διαμέσου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ της Περιφέρειας Αττικής και του Υπουργείου Πολιτισμού.

Πιο κάτω, προς την Ακτή Σκαραμαγκά, που αποτελεί την θαλάσσια έξοδο της πόλης μας και της Δυτικής Αθήνας, στην Αφαία Σκαραμαγκά βρίσκεται το ιερό της Αφροδίτης, ένα μεγάλο τμήμα της αρχαίας Ιεράς Οδού και η Λίμνη Κουμουνδούρου (αρχαία λίμνη των Ρειτών, χαρακτηρισμένη σαν ιστορικός τόπος με την Υ.Α. Α/Φ31/41/1/1974, ΦΕΚ 5/Β/08-01-1974), η οποία είναι αναγνωρισμένος σημαντικός υγροβιότοπος στην Αττική και αποτελεί ένα λειτουργικό οικοσύστημα με το όρος Αιγάλεω – Ποικίλο.

Μνημεία πολιτισμού, παρά την Ιερά Οδό στο όρος Αιγάλεω – Ποικίλο, αποτελούν και τα 15 περίπου ερειπωμένα ασβεστοκάμινα, με ορισμένα να έχουν αποτυπωθεί σε χάρτες του 1883, στοιχεία της βιοτεχνικής και αρχιτεκτονικής μας κληρονομιάς.

Η επιλογή της Ελευσίνας σαν Ευρωπαϊκή Πολιτιστική Πρωτεύουσα για το έτος 2021, αποτελεί επίσης νέο δεδομένο αλλά και υποχρέωση να δούμε πολλαπλά τη συμμετοχή μας στον ευρύτερο πολιτιστικό χάρτη.

Δεδομένου ότι η επισκεψιμότητα στις Πολιτιστικές Πρωτεύουσες αυξάνεται σε σημαντικό βαθμό, θεωρούμε ότι ένα μέρος των επισκεπτών της Ελευσίνας, ένα σημαντικό μέρος των επισκεπτών της Αττικής θα ενδιαφερθεί για πολιτιστικά διαθέσιμα της πόλης μας. Ή άλλως δεν μπορούμε να δεχτούμε ότι ο Δρόμος Πολιτισμού προς την Ελευσίνα, διαμέσου του Χαϊδαρίου, θα είναι non stop, εξαιτίας της προκλητικής αδιαφορίας ή και της άγνοιας των τοπικών αρχών αλλά και της μη συμμετοχής της πολιτείας με δίκαιο τρόπο για την πόλη μας, κατά συνέπεια και για τη Δυτική Αθήνα.

Η δε βιωσιμότητα του εγχειρήματος της Ελευσίνας 2021 σαν πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης, αφενός δεν πρέπει να εστιάζεται μόνο σε τοπικές δράσεις αλλά πρέπει να έχει υπερτοπικό χαρακτήρα και αφετέρου πρέπει να συσχετισθεί με όλα τα ευρύτερα δυναμικά πλεονεκτήματα προκειμένου να μην έχει ημερομηνία λήξης και κατά συνέπεια να αποφευχθεί το αντιπαράδειγμα των ολυμπιακών ακινήτων, που απαξιώθηκαν μετά τη λήξη των Ολυμπιακών Αγώνων 2004.  

Κάποιοι επικαλούνται το απίθανο και ανέφικτο επιχείρημα ότι η περιοχή μας θα μπορούσε να αναπτυχθεί αν «μεταφέρονταν» σε μας το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος! Εμείς επικαλούμαστε τα παραπάνω σημαντικά στοιχεία του πολιτισμού μας, που έχουμε στην  πόλη μας και στην ευρύτερη περιοχή και δεν έχουν οι κάτοικοι στα νότια του Λεκανοπεδίου.

Σαν νέο σημαντικό δεδομένο στην περιοχή μας και συνεργάτη, τόσο στο σχεδιασμό μας όσο και στην εφαρμογή δράσεων, εκτιμούμε την ύπαρξη του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής και τη λειτουργία μεταξύ άλλων της Σχολής Εφαρμοσμένων Τεχνών και Πολιτισμού, η οποία συγκροτείται από τα Τμήματα:

• Τμήμα Γραφιστικής και Οπτικής Επικοινωνίας
• Τμήμα Εσωτερικής Αρχιτεκτονικής
• Τμήμα Φωτογραφίας και Οπτικοακουστικών Τεχνών
• Τμήμα Συντήρηση Αρχαιοτήτων και έργων τέχνης,

Η συμβολή της πολιτιστικής κληρονομιάς στη σύγχρονη κοινωνική ζωή με την καλλιτεχνική δημιουργία και την πολιτιστική οικονομία, η ανάπτυξη ποιοτικών εκδόσεων και πολιτιστικών προϊόντων και η δυνατότητα προβολής – πώλησης σε πωλητήρια αλλά και διαμέσου του διαδικτύου, η κατάρτιση ετήσιου ημερολογίου πολιτιστικών εκδηλώσεων, η ενθάρρυνση και υποστήριξη ερασιτεχνικών σχημάτων και εγχειρημάτων, η λειτουργία επιμορφωτικών κύκλων με εισαγωγικά μαθήματα στην αισθητική και την τέχνη, στο θέατρο και τη μουσική, προκειμένου να έχουμε φιλότεχνους και ανάπτυξη κριτικής σκέψης, η διαπαιδαγώγηση ταλέντων, η ανάπτυξη και υποστήριξη εκπαιδευτικών – επιμορφωτικών προγραμμάτων αρχαιολογικού και ιστορικού ενδιαφέροντος με τη συνδρομή και συμμετοχή των φορέων της τοπικής κοινωνίας και τη θεσμική συνεργασία μεταξύ της Δημοτικής Αρχής, του Υπουργείου Πολιτισμού και του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής αποτελούν πεδία για επιχειρησιακό σχεδιασμό και δράση.

Ευελπιστούμε ότι η ηθελημένη αποχή της Δημοτικής Αρχής στις θεσμικές συζητήσεις με το Υπουργείο Παιδείας για το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής και τη λειτουργική του σύνδεση με την τοπική βιώσιμη ανάπτυξη, στην οποία συμμετείχαν όλες οι Δημοτικές Αρχές της Δυτικής Αθήνας πλην της πόλης μας, να μην έχει συνέχεια και καλούμε τη Δημοτική Αρχή να δει το Πανεπιστημιακό Ίδρυμα στη γειτονιάς σαν συνεργάτη με κοινούς στόχους, πέρα από κομματικές αγκυλώσεις.

Το Υπουργείο Πολιτισμού διοργανώνει τα τελευταία χρόνια σε όλη τη χώρα, τη δράση «Πράσινες Πολιτιστικές Διαδρομές» με πλήθος εκδηλώσεων για το ευρύ κοινό και τη μαθητική κοινότητα, προκειμένου να προαχθεί η βιώσιμη ανάπτυξη με την εκπαίδευση των πολιτών σε θέματα προστασίας και ανάδειξης του πολιτιστικού πλούτου και του φυσικού περιβάλλοντος της χώρας. Είναι αναγκαίο αλλά δυνατό να συμβεί και στην πόλη μας, με την προϋπόθεση ότι η Δημοτική Αρχή δεν αγνοεί τα πολιτιστικά δρώμενα αλλά διεκδικεί τη συμμετοχή της πόλης μας κατά τον ετήσιο σχεδιασμό των αρμόδιων φορέων της πολιτείας.

Συνηγορούμε και συναινούμε στην υποστήριξη του έργου των πολιτιστικών συλλόγων της πόλης μας τόσο στο Δημοτικό Συμβούλιο όσο και με την παρουσία και συμμετοχή μας στις εκδηλώσεις αλλά έχουμε διαπιστώσει ότι υπάρχει δυναμική για ευρύτερη δραστηριοποίηση και αξιοποίηση των πολιτιστικών διαθέσιμων καθώς δεν βλέπουμε την πολιτιστική μας κληρονομιά μόνο με στατικό τρόπο. 

Υποστηρίζουμε και ενισχύουμε από τη θέση μας το πολιτιστικό έργο που παράγεται στις «Στέγες Πολιτισμού» με τη συνεχή και συνεπή διαχρονική δημιουργική προσφορά στα πολιτιστικά δρώμενα της πόλης μας δασκάλων και εκπαιδευτών, που καθένας εξ αυτών έχει βάλει τη δική του σφραγίδα στο πολιτιστικό πεδίο δράσης του.

Το 2018 είναι ευρωπαϊκό έτος για την προαγωγή της πολιτιστικής κληρονομιάς σαν πηγή έμπνευσης για τη σύγχρονη καλλιτεχνική δημιουργία και την ενίσχυση της αλληλεπίδρασης μεταξύ του τομέα της πολιτιστικής κληρονομιάς και άλλων πολιτιστικών και δημιουργικών τομέων. Η έλλειψη συγκεκριμένου πολιτιστικού χάρτη και των υφιστάμενων δυνατοτήτων υλοποίησης δράσεων στερεί από το σύνολο των συλλόγων και πολιτιστικών φορέων της πόλης μας δραστηριότητες που θα μπορούσαν να χρηματοδοτηθούν από τον Εκτελεστικό Οργανισμό Εκπαίδευσης, Οπτικοακουστικών Θεμάτων και Πολιτισμού (EACEA) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο πλαίσιο του Προγράμματος ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΥΡΩΠΗ» (2014-2020)

Τέλος, είναι οδυνηρό για την πόλη μας μέχρι σήμερα (6ος 2018) να έχουν εγκριθεί από την Περιφέρεια Αττικής 18 έργα που ενισχύουν τον πολιτιστικό Χάρτη της Αττικής με προϋπολογισμό 28 εκατομμύρια ευρώ με χρηματοδότηση από το ΠΕΠ Αττικής 2014-2020 και να μην έχουμε καταθέσει ούτε «μισή πρόταση για χρηματοδότηση», παρά το γεγονός ότι στις εκδηλώσεις που αφορούσαν στην ενημέρωση των συμπολιτών μας για τα «Μονοπάτια Πολιτισμού», (Σεπτ. 2017) υπήρξε δημόσια αναφορά εκ μέρους της Περιφέρειας Αττικής για χρηματοδότηση μελετών, που θα κατατεθούν από τη Δημοτική Αρχή της πόλης μας και οι οποίες συμβάλλουν στην ανάδειξη των τοπικών διαθέσιμων αλλά και στη δημιουργία θέσεων εργασίας.

Είναι άξιο αναφοράς ότι μεταξύ των 18 έργων που χρηματοδοτήθηκαν από την Περιφέρεια Αττικής περιλαμβάνεται και ένα συναφές με την πρότασή μας όπως η ανάδειξη αρχαιολογικών διαδρομών στη Λαυρεωτική. Εμείς στο πουθενά!

Και έτσι πέρασαν τέσσερα χρόνια της Δημοτικής Αρχής και πάμε στην ολοκλήρωση της πενταετίας χωρίς κανένα σχεδιασμό, χωρίς έργα πολιτισμού, χωρίς έργα πνοής για την πόλη μας.

Θοδωρής Σπηλιόπουλος,  Επικεφαλής Πολιτών σε Δράση

• https://psdhaidari.blogspot.com/2017/10/blog-post_14.html?m=1
  Αίτημα για συζήτηση στο Δημοτικό Συμβούλιο πρότασης για ανάπλαση Ακτής Σκαραμαγκά και «Μονοπάτια Πολιτισμού»

• https://psdhaidari.blogspot.com/2017/09/blog-post.html?m=1 .Πολίτες σε δράση Χαϊδαρίου. Δημόσια συζήτηση της πρόταση με τίτλο «Μονοπάτια Πολιτισμού»