“Μαντζουράνα στο κατώφλι… γάιδαρος στα κεραμίδια”. Λαϊκή επιθεώρηση

14 Νοεμβρίου 2013Τελευταία ενημέρωση: 24 Φεβρουαρίου 2023

0 3 λεπτά ανάγνωσης

“Όταν το πρωτοπαίξαμε αυτό το έργο το 1980, ο κόσμος γελούσε με την ψυχή του. Σήμερα οι πιο πολλοί παρακολουθούν αμίλητοι, σχεδόν παγωμένοι”. Αυτός ήταν ο προβληματισμός του Γιώργου Αρμένη, αμέσως μετά το τέλος μιας από τις πρώτες φετινές θεατρικές παραστάσεις του έργου του “Μαντζουράνα στο κατώφλι… γάιδαρος στα κεραμίδια”. “Δεν είναι περίεργο κ. Αρμένη”, παρατήρησα. “Το 1980 ο κόσμος θεωρούσε παρελθόν τη φτώχεια, την ξενιτιά και το φόβο και μπορούσε να γελάσει με τα παλιά παθήματα γιατί έβλεπε μπροστά του φως. Σήμερα, όλα αυτά είναι ο ολοζώντανος εφιάλτης του. Δεν είναι εύκολο να γελάς με τον εαυτό σου. Τουλάχιστον, χρειάζεται πολύς χρόνος”.

Είδα το έργο στις αρχές Νοέμβρη, μιας και πρωταγωνιστεί σ’ αυτό ο “δικός μας” Λεωνίδας Χρυσομάλης. Στο τέλος τής παράστασης ένας μεγάλος του ελληνικού θεάτρου, αλλά απλότατος στην ψυχή, ο Γιώργος Αρμένης μάς κέρασε τσίπουρο και πιάσαμε την κουβέντα για τη σημερινή πολιτική κατάσταση, το θέατρο, την πορεία του τόπου.

Ο ίδιος αντέχει ακόμη να κρατά τη σχολή θεάτρου του (Νέο Ελληνικό Θέατρο), όπου διδάσκει, σκηνοθετεί και παίζει από το πρωί μέχρι το βράδυ. Μάλιστα, μετά από
δύο χρόνια απουσίας επανέρχεται δυναμικά με μία μεγάλη
παραγωγή για τα οικονομικά του δεδομένα, όπου παίζουν 15 ηθοποιοί, με ζωντανή μουσική, σύνθεσης του Χρήστου Λεοντή. Σαν κανονικός άνθρωπος του θεάτρου, που βουτάει κι όπου βγάλει, μάς είπε γελώντας ότι, αν δεν πάει καλά η χρονιά, το Μάη θα είναι στη φυλακή…

Πρόκειται για μια λαϊκή, σπονδυλωτή επιθεώρηση, όπου το σπαρταριστό και το σπαρακτικό εναλλάσσονται διαρκώς, σκιαγραφώντας τη σύγχρονη ελληνική ιστορία μέσα από
τη ζωή τριών φίλων, που διάλεξαν τελείως διαφορετικούς δρόμους, απεικονίζοντας τέλεια τα διαφορετικά πρόσωπα του Έλληνα. Ξεκινούν από ένα χωριό της Ελλάδας χαράζοντας ο καθένας τη δική του διαφορετική πορεία. Ο πρώτος αναζητεί την τύχη του ως μετανάστης στο εξωτερικό, ο δεύτερος βγαίνει αντάρτης στο βουνό κυνηγώντας το ιδανικό της ελευθερίας, ενώ ο τρίτος πετυχαίνει την αναρρίχησή του στην κυβέρνηση. Χρόνια αργότερα οι τρεις φίλοι συναντιούνται. Ο πρώτος έχει κάνει πολλά λεφτά και σκέφτεται νέες κερδοφόρες επενδύσεις σε βάρος των χωριανών του, ο δεύτερος ζει με την αντιστασιακή του σύνταξη και περνά το χρόνο του βλέποντας τηλεοπτικές σαπουνόπερες νιώθοντας προδομένος, ο τρίτος της παρέας έχει γίνει υπουργός και κυριολεκτικά αρπάζει των πρώην αντάρτη αγκαλιά προκειμένου να τον βγάλει στα τηλεοπτικά παράθυρα και να του “δώσει πίσω το χαμένο χρόνο του”.Το έργο έγραψε ο Γιώργος Αρμένης το 1979 και παίχτηκε από το Θέατρο τέχνης, αλλά αποδεικνύεται τραγικά επίκαιρο το 2013. Ο συγγραφέας πρόσθεσε γεγονότα και ατάκες που απεικονίζουν το σήμερα, προκαλώντας ρίγος στον θεατή με την διαχρονικότητα και την αέναη επανάληψη των γεγονότων που στιγματίζουν αυτή τη χώρα και τη ζωή των παιδιών της. Για παράδειγμα, η γεμάτη πόνο σκηνή όπου ο γιος (Λεωνίδας Χρυσομάλης) χαιρετά τη μάνα για να φύγει στα ξένα, κάπου στη δεκαετία του ’50, αποκτά σπαρακτική ζωντάνια τώρα, που σχεδόν σε κάθε σπίτι ένα αγόρι ή ένα κορίτσι σχεδιάζει τη ζωή του πολύ μακριά από το σπίτι, γιατί εδώ δεν έχει ελπίδα καμιά, όσο κι αν προσπαθήσει. Ο νεοελληνικός παραλογισμός κρύβεται στη λαϊκή σοφία του τίτλου.

Το πάντρεμα των παλιών και των σύγχρονων -τόσο όμοιων- βασάνων του ελληνισμού λειτουργεί καθαρτήρια στην ψυχή του θεατή. Ο θίασος δονείται πάνω στη σκηνή, ο Αρμένης “διδάσκει” θέατρο, με την αρχαιοελληνική του έννοια. Την ευχαριστιέσαι και τη χορταίνεις αυτή την παράσταση, γελάς και πονάς με απόλυτα οικείες και κατανοητές καταστάσεις -κάτι σα να πρωταγωνιστεί η αφεντιά σου.

Φέτος ο Γιώργος Αρμένης γιορτάζει τα 50 του χρόνια στο θέατρο. Δεν είναι τυχαίο ότι ένας άνθρωπος πολιτικοποιημένος και προβληματισμένος επιλέγει αυτή τη δύσκολη περίοδο
για όλους, για να αναβιώσει την παράσταση “Μαντζουράνα στο
κατώφλι…. Γάιδαρος στα κεραμίδια”.

Μενέλαος Χρόνης

INFO

Σκηνοθεσία
………………..Γιώργος Αρμένης
Μουσική
………………… Χρήστος Λεοντής
Σκηνικά
– Κοστούμια …… Γιούλα Ζωϊοπούλου
Χορογραφίες
……………. Έλενα Γεροδήμου
Μουσική
Διδασκαλία…..…Νεοκλής Νεοφυτίδης

Βοηθός
σκηνοθέτη………..Ίρις Κανδρή

Παίζουν:

Αρμένης Γιώργος, Γεροδήμου Έλενα, Παπαδόπουλος
Παντελής, Χαραλάμπους Χάρης, Χρυσομάλλης
Λεωνίδας και:

Αδρίμης
Γιάννης

Γκίκας
Θεοφάνης

Ευαγγέλου
Άντρη

Θεοδωροπούλου
Δήμητρα

Μουταφτσής
Κων/νος

Παπαγεωργίου
Κων/νος

Πλιάκης
Γιάννης

Σιδηροπούλου
Αγγέλα

Τζιμούρτου
Δήμητρα