Εσύ, υποψήφιε Δήμαρχε, ποιο όραμα έχεις για την καθαριότητα στην πόλη;

γράφει ο Δημήτρης Σταυρίδης*

Σ’ ένα μήνα από σήμερα έχουμε αυτοδιοικητικές εκλογές.

Η καθαριότητα στην πόλη, η διαχείριση των αποβλήτων, η ανακύκλωση, είναι από τα κυρίαρχα και τα πιο καυτά θέματα συζήτησης και αντιπαράθεσης στο σημερινό τοπίο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Όλοι οι διεκδικητές της ψήφου των δημοτών είναι υποχρεωμένοι να πάρουν θέση (σήμερα και όχι μετά τις εκλογές).

Να παρουσιάσουν/αναλύσουν τόσο την οπτική τους, όσο και το σχεδιασμό τους. Να μας πουν αν έχουν προβεί σε επεξεργασίες, αν έχουν ολοκληρωμένη αντίληψη και αν έχουν συγκροτημένο σχεδιασμό.

Ο μπλε κάδος λοιπόν δεν είναι ανακύκλωση. Γιατί και στον ΧΥΤΑ της Φυλής το περιεχόμενο του καταλήγει και την τσέπη του δημότη υπέρμετρα επιβαρύνει.

Να μας πουν, σήμερα στο Δήμο μας:

• Γιατί δεν έχουμε χωριστή συλλογή των ανακυκλώσιμων υλικών, δηλαδή διαλογή στην πηγή σε γυαλί, χαρτί, πλαστικό, αλουμίνιο.

• Γιατί δεν έχουμε εναλλακτική διαχείριση των λιπαντικών-ελαίων. Των μεταχειρισμένων ελαστικών οχημάτων, των μπαταριών. Του ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού. Των απόβλητων υλικών από εκσκαφές, κατασκευές και κατεδαφίσεις.

• Γιατί δεν έχουμε διαχείριση των κλαδεμάτων και των βιοαπόβλητων, που αποτελούν το 40% περίπου του συνόλου των απορριμμάτων μας. Αυτά και μόνο αν κατέληγαν σε κομποστοποίηση, θα έδιναν μεγάλο κοινωνικό, οικονομικό και περιβαλλοντικό όφελος για το Δήμο.

• Γιατί δεν έχει γίνει χωροθέτηση, οργάνωση και λειτουργία των Γωνιών Ανακύκλωσης και των Μικρών Πράσινων Σημείων.

• Γιατί δε γίνονται δράσεις για ενημέρωση των πολιτών – δημοτών, για ευαισθητοποίηση των μαθητών στα σχολεία.

• Γιατί δεν εφαρμόζονται όσα προβλέπονται στο Τοπικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων. Το σημερινό Δημοτικό Συμβούλιο το έχει ψηφίσει από το Σεπτέμβριο του 2015. Η υποχρέωση του Δήμου εξαντλήθηκε απλώς με την κατάθεσή του και την ψήφισή του;

• Γιατί διαμαρτυρόμαστε για τη συνέχιση λειτουργίας του ΧΥΤΑ Φυλής, την ίδια στιγμή που μεταφέρουμε όλα τα απόβλητα της πόλης μας στο ΧΥΤΑ Φυλής!

Σήμερα όλοι μιλούν για την ανακύκλωση. Για το Δήμο μας, ακόμη, ανακύκλωση σημαίνει μπλε κάδοι. Οι δημότες πιστεύουν πως ρίχνοντας στους μπλε κάδους τις συσκευασίες από τα προϊόντα που αγοράζουν κάνουν ανακύκλωση. Ο Δήμος μας πιστεύει πως μεταφέροντας τους μπλεκάδους στο Κέντρο Διαλογής στην Ελευσίνα κάνει το καθήκον του.

Το 2018, 873.830 κιλά, που ο Δήμος Χαϊδαρίου ξεφόρτωσε στο Κέντρο Διαλογής στην Ελευσίνα ως ανακυκλώσιμα, τα έστειλε στο ΧΥΤΑ και μας τα χρέωσε και από πάνω στο πολλαπλάσιο!

Είναι όμως έτσι;

Τα στοιχεία από τον Ενιαίο Διαβαθμιδικό Σύνδεσμο (ΕΔΣΝΑ) μας διαψεύδουν.

Από το σύνολο του περιεχομένου των μπλε κάδων στους Δήμους της Αττικής, μόνο το 48% αφορά υλικά που ανακυκλώνονται. Το υπόλοιπο 52% είναι σκουπίδια, που μεταφέρονται από την Εταιρεία Ανακύκλωσης (ΕΕΑΑ) για θάψιμο στο ΧΥΤΑ.

To 52% αυτό το πληρώνουμε και μάλιστα πολύ ακριβά! Γιατί με τα απορριμματοφόρα του Δήμου (που καταναλώνουν πετρέλαιο και λιπαντικά) και με εργάτες και οδηγούς του Δήμου το μεταφέρουμε στο Κέντρο Διαλογής στην Ελευσίνα. Γιατί ως ανακυκλώσιμο το ξεφορτώνουμε εκεί, αλλά ως απόρριμμα το χρεώνει η Εταιρεία Ανακύκλωσης στο Δήμο.

Το 2018 (με στοιχεία του ΕΔΣΝΑ) 873.830 κιλά, που ο Δήμος Χαϊδαρίου ξεφόρτωσε στο Κέντρο Διαλογής στην Ελευσίνα ως ανακυκλώσιμα, το Κέντρο Διαλογής τα έστειλε στο ΧΥΤΑ ως σκουπίδια και μας τα χρέωσε και από πάνω στο πολλαπλάσιο!

Αυτό όμως δεν είναι ανακύκλωση.

Είναι παραλογισμός, εμπαιγμός και κοροϊδία.

Είναι ανορθολογισμός και στρέβλωση.

Που και ακριβά την πληρώνουμε και ζημιά στον τόπο κάνουμε!

Ο μπλε κάδος λοιπόν δεν είναι ανακύκλωση. Γιατί και στον ΧΥΤΑ της Φυλής το περιεχόμενο του καταλήγει και την τσέπη του δημότη υπέρμετρα επιβαρύνει. Ας μη ξεχνάμε πως ο δημότης την ανακύκλωση των συσκευασιών την πληρώνει δυο και τρεις φορές. Και μέσα από τα δημοτικά τέλη και μέσα στο ταμείο του σουπερμάρκετ (κάθε εμπόρευμα που πωλείται συσκευασμένο έχει -με νόμο- το κόστος της ανακύκλωσης της συσκευασίας του ενσωματωμένο στην τιμή του) και μέσα από τη χρέωση που κάνει στο Δήμο ο ΕΔΣΝΑ γι’ αυτό το 52%.

Εμείς λοιπόν τι πρέπει να κάνουμε;

Να συνεχίσουμε να παριστάνουμε πως ανακυκλώνουμε, έχοντας ήσυχη τη συνείδηση μας ως οικολόγοι, ως δημότες και ως πολίτες;

Να συνεχίσουμε να πληρώνουμε για ανακύκλωση και να δεχόμαστε η ανακύκλωση να θάβεται στη χωματερή;

Να συνεχίσουμε να αδιαφορούμε για το μεγάλο φαγοπότι και για το πάρτι των εκατομμυρίων που στήνεται στις πλάτες μας; Γιατί, φίλοι μου, γύρω από το σκουπίδι και την ανακύκλωση ρέει πολύ χρήμα, δικό μας χρήμα, δημοτικό χρήμα, κρατικό χρήμα!

Προτείνω κάτι καλύτερο

Ν’ αλλάξουμε το μοντέλο της διαχείρισης των αποβλήτων στη χώρα μας, ξεκινώντας από την αλλαγή του μοντέλου της διαχείρισης των αποβλήτων στο Δήμο μας.

• Σχεδιάζοντας και υλοποιώντας μια ολοκληρωμένη εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων / απορριμμάτων της πόλης, με ένα σύστημα φιλικό στον άνθρωπο και το περιβάλλον. Θα στηρίζεται στις βασικές αρχές της εγγύτητας, της μικρής κλίμακας, της εκπαίδευσης και της συμμετοχής των πολιτών. Καθώς και στον εκσυγχρονισμό της δημοτικής υπηρεσίας καθαριότητας και ανακύκλωσης.

• Επικαιροποιώντας, τροποποιώντας και συμπληρώνοντας το Τοπικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων του Δήμου μας (βρίσκεται ανενεργό στα συρτάρια από το Σεπτέμβριο του 2015). Αναδεικνύοντάς το σε πραγματικό μπούσουλα και εργαλείο, για την οργάνωση ενός σύγχρονου συστήματος διαχείρισης απορριμμάτων στο Δήμο μας. Με ορίζοντα τα Μηδενικά Απόβλητα.

• Σχεδιάζοντας και υλοποιώντας δράσεις ενημέρωσης των κατοίκων και των επισκεπτών στην πόλη μας και των μαθητών στα σχολεία. Έτσι ώστε να ετοιμάζονται οι αυριανοί ευαισθητοποιημένοι και περιβαλλοντικά ενεργοί πολίτες.

• Αναπτύσσοντας συνέργειες και συνεργασίες με το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και άλλα επιστημονικά ιδρύματα. Μπορούν να καταλήξουν σε προγράμματα συνολικής διαχείρισης των κλαδεμάτων και των βιοποβλήτων του Δήμου μας. Για παραγωγή κομπόστ που θα χρησιμοποιηθεί ως εδαφοβελτιωτικό. Ή για παραγωγή πέλλετ με την αξιοποίηση των κλαδεμάτων και της δασικής βιομάζας.

• Αξιοποιώντας τα αποτελέσματα από συναφείς σχετικές δράσεις και καλές πρακτικές σε άλλους Δήμους στη χώρα μας και στο εξωτερικό.

• Δημιουργώντας γωνιές ανακύκλωσης και Μικρά Πράσινα Σημεία. Εκεί οι πολίτες θα μπορούν εύκολα να εναποθέτουν χωριστά τα ανακυκλώσιμα αστικά τους απόβλητα ή τα χρησιμοποιημένα αντικείμενα, προκειμένου αυτά να προωθηθούν για ανακύκλωση ή για επαναχρησιμοποίηση.

• Εγκαθιστώντας χαρτοφάγους σε όλα τα σχολεία. Είναι πρόγραμμα του ΕΔΣΝΑ που ήδη εφαρμόζεται χωρίς το παραμικρό κόστος για το Δήμο. Η εξοικονόμηση χρημάτων που θα γίνεται μπορεί να αποδίδεται στα σχολεία ως επιβράβευση, για την εξυπηρέτηση των αναγκών και στόχων που θα βάζει κάθε σχολικό συμβούλιο.

Μια τέτοιας μορφής και έκτασης εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων στο Δήμο μας μπορεί να οδηγήσει σε μείωση των ανταποδοτικών τελών. Είναι από τα ακριβότερα στην Αττική, τόσο για τις κατοικίες όσο και για τις επαγγελματικές στέγες!

Αρκεί η εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων να είναι ψηλά, να είναι στην κορυφή των προτεραιοτήτων στην ατζέντα μας. Ως δημότες, ως πολίτες, ως εργαζόμενοι, ως αυτοδιοικητικοί.

Σ’ αυτά τα ζητήματα θα ήθελα ν’ ακούσω τις θέσεις, όσων αποφάσισαν να διεκδικήσουν την ψήφο των συμπολιτών τους για το τιμόνι του Δήμου στα επόμενα τέσσερα χρόνια.

Ας μη νομίζουμε πως όλα αυτά είναι ουτοπία

Εφαρμόζονται, τόσο στην Ευρώπη όσο και σε κάποιους Δήμους της χώρας μας, που ανέλαβαν πρωτοβουλίες και έκαναν βήματα προς αυτή την κατεύθυνση.

Αρκεί να υπάρχει γνώση, να υπάρχει σχέδιο. Να υπάρχει πολιτική αποφασιστικότητα σε αυτούς που θα κληθούν να αναλάβουν το τιμόνι του Δήμου για τα επόμενα τέσσερα χρόνια.

Τα χρήματα όντως είναι ένα πρόβλημα. Οι σφιχτοί προϋπολογισμοί σίγουρα δε βοηθούν τις μακρόπνοες στρατηγικές.

Η αυτοδιοικητική πείρα όμως αποδεικνύει, πως όποιοι πάνε στην Περιφέρεια, στα Υπουργεία, αλλά ακόμη και στη γραφειοκρατία της Ευρωπαϊκής Ένωσης θωρακισμένοι με στιβαρό σχεδιασμό, με χρονοδιαγράμματα, με ώριμες μελέτες και με ρεαλιστικές και εφαρμόσιμες προσεγγίσεις στα προβλήματα των δήμων τους, καταφέρνουν στον ένα ή στον άλλο βαθμό να ενταχθούν σε Προγράμματα. Να αποσπάσουν χρηματοδοτήσεις και να παράξουν έργο στην πόλη τους.

Και ας μην το ξεχνάμε:

Η εναλλακτική διαχείριση αποβλήτων δημιουργεί και νέες θέσεις εργασίας, θέσεις υψηλών προσόντων και αυξημένης ειδίκευσης.

Σ’ αυτά τα ζητήματα, λοιπόν, θα ήθελα ν’ ακούσω τις θέσεις, όσων αποφάσισαν να διεκδικήσουν την ψήφο των συμπολιτών τους για το τιμόνι του Δήμου στα επόμενα τέσσερα χρόνια.

Χωρίς μεγαλοστομίες, χωρίς υπεκφυγές, χωρίς άσκοπες και ρητορικές αντιπαραθέσεις.

Το ερώτημα έχει από την πραγματικότητα τεθεί:

Εσύ, υποψήφιε Δήμαρχε, ποιο όραμα έχεις για την καθαριότητα στην πόλη; Τι σχεδιάζεις για τη διαχείριση των αποβλήτων; Τι θα κάνεις για την ανακύκλωση;

24 Απριλίου 2019

* Αν. Διευθυντής της Υπηρεσίας Περιβάλλοντος του Δήμου Χαϊδαρίου

μέλος της ΕΠ των “Πολιτών σε Δράση Χαϊδαρίου”

μέλος της Γραμματείας της ΑΣΚ-ΟΤΑ