ΔΥΤΙΚΗ ΑΘΗΝΑΔΥΤΙΚΗ ΑΘΗΝΑΙΣΤΟΡΙΑΚΟΙΝΩΝΙΑ

Ο κυρ Δημήτρης Θερμός θυμάται – Η ιστορία του Χαϊδαρίου ξυπνάει μέσα από τις αναμνήσεις του

Για την Ιστορία του Χαϊδαρίου γράφει  η ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΜΑΥΡΟΜΑΤΗ

Από καιρό περίμενα τη συνάντηση με τον κ. Δημήτρη Θερμό και τη γλυκύτατη σύζυγό του κ. Αθηνά. Ήθελαν να μου ανοίξουν την καρδιά τους στο φιλόξενο σπιτικό τους, το πρώτο νόμιμα χτισμένο στο Δάσος Χαϊδαρίου, και να μιλήσουν για παλιές και άγνωστες πτυχές σε πολλούς, από την Ιστορία του Χαϊδαρίου μας.
Ο κυρ Δημήτρης γεννήθηκε πριν από 85 χρόνια, και μεγάλωσε σε μια οικογένεια 6 παιδιών. Ανήσυχος, φιλόδοξος και τολμηρός όπως ήταν, κατάφερε να ασχοληθεί με αυτό που αγαπούσε και έγινε μηχανικός. Ταξίδεψε σε 39 χώρες του κόσμου, είδαν πολλά τα μάτια του, μα αυτό που του έκλεψε για πάντα την καρδιά είναι το Δάσος.
Χαϊδάρι Σήμερα Ο κυρ Δημήτρης θυμάται...
1956. Η θεμελίωση του σπιτιού του κυρ Δημήτρη Θερμού, στη σημερινή οδό Λευκάδος, στο Δάσος. Είναι το πρώτο νόμιμο στη συνοικία, όλα τα άλλα γύρω του είναι χωρίς άδεια.
Εδώ ήταν η Κυανή Ακτή της Αθήνας παιδί μου. Έρχονταν από
παντού επισκέπτες, από Πειραιά, Ελευσίνα, Μέγαρα για το 
πράσινο και το οξυγόνο, γιατί θέριζε τότε η φυματίωση. 
Καθαρός αέρας, ησυχία... ήταν τόπος παραθερισμού, ήταν 
το φάρμακο. Να φανταστείς, έχτιζαν παράνομες παράγκες 
και έμεναν εδώ το καλοκαίρι. Συνδύαζαν την εξοχή
του βουνού με τη θάλασσα του Σκαραμαγκά.
σκαραμαγκάς
Ακτή Σκαραμαγκά. Θερινή κατασκήνωση οικογένειας.
Το όνομα Δάσος ανταποκρινόταν στην πραγματικότητα; Ο σημερινός επισκέπτης του δύσκολα μπορεί να πειστεί, μέσα στο δάσος των πολυκατοικών.
- Το δάσος μας, ήταν πραγματικό και μεγάλο, λέει 
ο κ. Δημήτρης. Αλλά στην Κατοχή οι Γερμανοί μάς το
κατέστρεψαν, αρχίζοντας να κόβουν δέντρα από τον Σκαραμαγκά 
προς τα εδώ... φτάνοντας μέχρι το Στρατόπεδο.
Ξαφνικά, στην ανάμνηση των μαύρων γεγονότων της Κατοχής, σταματά την αφήγηση του και τα μάτια του πετούν σπίθες. Πόσες αναμνήσεις, πόσα βιώματα κουβαλά…
- Τι να πρωτοθυμηθώ; Είναι τόσα πολλά... Θα μείνει για πάντα
χαραγμένο μέσα μου το Χαϊδάρι στη Γερμανική Κατοχή: 
Στρατόπεδο και Εθνική Αντίσταση. Πόνος, φόβος, πίκρα, 
θυσίες, εκτελέσεις! Πέρασαν τόσοι πολλοί από το Στρατόπεδο...
Μα και πολλοί Χαϊδαριώτες θυσιάστηκαν ή χάθηκαν τα ίχνη τους
στον αγώνα κατά του ξένου κατακτητή. Θυμάμαι μερικά ονόματα 
που έχουν σχέση με την αντίσταση και τα μπλόκα: 
Οικονομίδης Θεοδόσης, Σωτηρόπουλος Γιώργος, Βαρυτιμιάδης 
Τάσος, Γιώργος (ο επονομαζόμενος “Αμερικάνος”), Σπύρος
(ο επονομαζόμενος “Σπανός” , τον έπνιξαν οι Γερμανοί μέσα 
σε ένα βαρέλι στο Δαφνί), Χασακλής Δημήτρης. Ένα πρωί στη
θέση Γεφυράκι, κοντά στον σημερινό κινηματογράφο Άνοιξη, 
βρέθηκε ένα ακέφαλο πτώμα. Είχε πιαστεί από Γερμανοτσολιάδες,
τον έδεσαν και αφού του κρέμασαν στο λαιμό χειροβομβίδα
τράβηξαν με σπάγκο την περόνη! Δεν ήταν δυνατό 
να αναγνωριστεί.

Το Χαϊδάρι έζησε δύσκολες μέρες. Βλέπαμε τα καμιόνια να μεταφέρουν τους αγωνιστές για εκτέλεση. Ο μεγαλύτερος αριθμός κρατουμένων,  περίπου 15.000, σημειώθηκε στις 20
Αυγούστου 1944. 
Μεταξύ των χιλιάδων κρατουμένων που πέρασαν από εδώ ήταν και ο μεγάλος Έλληνας μουσουργός Νίκος Σκαλκώτας, ο συγγραφέας Ζήσης Σκάρος και τόσοι άλλοι. Σύμφωνα με επίσημα
στοιχεία, από το Χαϊδάρι έφυγαν για εκτέλεση 1.800 άνθρωποι. 
Όταν τους εκτελούσαν μέσα στο Στρατόπεδο, περνούσε μια νεκροφόρα, ένα μαύρο αυτοκίνητο, που πίσω του έτρεχε αίμα και ο χωματόδρομος βαφόταν κόκκινος. Αυτούς τους ήρωες τους πετούσαν στα γύρω ξεροπήγαδα.

 

Αυτό που θέλω να σου μεταφέρω είναι η αλληλεγγύη μεταξύ των κατοίκων του Χαϊδαρίου. Εκτός απ’ όλα τ’ άλλα, είχαμε να αντιμετωπίσουμε την ψυχολογική πίεση και το φόβο του Στρατοπέδου, την έντονη παρουσία των Γερμανών. Με αγώνα λειτούργησαν τότε δύο συσσίτια, στη Νέα Φώκαια και το Δάσος. Ιδιαίτερη φροντίδα δόθηκε στα
μικρά παιδιά, για να εξασφαλιστεί το γάλα τους.

Άσχημα χρόνια... Όμως ποτέ μην τα σβήσετε από την μνήμη σας.
Από την ιστορία του Χαϊδαρίου. Είναι η κληρονομιά
σας. Να είστε περήφανοι για το Χαϊδάρι μας, για την πόλη μας. 
Ο κ. Δημήτρης Θερμός, μπροστά στο σπιτικό του.

Όμως τα μαύρα χρόνια,  Κατοχή και Εμφύλιος, κάποτε πέρασαν. Ο κυρ Δημήτρης ξεκίνησε να φτιάξει τη ζωή του. Στο Χαϊδάρι, που ήταν πολύ διαφορετικό από το σημερινό.

Λοιπόν, Βασιλική, η Γ. Παπανδρέου ονομαζόταν κάποτε Δάφνιδος
και ήταν ένας χωματόδρομος. Αλάνες παντού γύρω... Εγώ το 
οικόπεδο το αγόρασα εδώ στην οδό Λευκάδος το 1956, σε ηλικία
29 ετών, μαζί με την σύζυγο μου, την Αθηνά. Πριν ένα χρόνο 
είχε γίνει η διάνοιξη της Λεωφόρου Καβάλας, οπότε το Χαϊδάρι
κόπηκε στα δύο, αλλά απόκτησε συγκοινωνία με την Αθήνα 
και τις δυτικές συνοικίες.Θυμάμαι που ήταν χωματόδρομος 
και εκεί όπου σήμερα είναι τα φανάρια τής Γ. Παπανδρέου, 
δεξιά, ήταν ο νερουλάς από τον οποίο παίρναμε νερό και πάγο.
Tριαντάφυλλος λεγόταν. 
Ύστερα από ένα χρόνο άρχισε η θεμελίωση του σπιτιού μου.
Θυμάμαι ότι σφάξαμε και έναν κόκορα στα θεμέλιά του, 
να είναι καλοστεριωμένο.Άνοιξη του 1957. Να, δες την 
φωτογραφία,τα υπόλοιπα σπιτάκια που υπήρχαν τριγύρω,
όλα παράνομα. Αυτό εδώ ήταν το πρώτο νόμιμο σπίτι στο Δάσος.
Κουραστήκαμε να το χτίσουμε. Ευτυχώς είχε τελειώσει ο
πόλεμος και μάς άφηναν από το Στρατόπεδο να παίρνουμε νερό 
με τα παγούρια… τα φορτώναμε στο καρότσι και το φέρναμε
στους μαστόρους!
Χαϊδάρι Σήμερα Ο κυρ Δημήτρης θυμάται... Ένα Χαϊδάρι αλλοτινού καιρού ξυπνάει μέσα από τις αναμνήσεις ενός παντοτινού λάτρη της πόλης 6
Η πρώτη οικοδομική άδεια ανέγερσης σπιτιού στο Δάσος. Εκδότης της, το Υπουργείο Συγκοινωνιών και Δημοσίων Έργων.

Ο πολιτισμός έτρεχε με  βήματα γοργά. Με το έμπα της δεκαετίας
του 1960 πολλά άλλαξαν. Ήρθε το ρεύμα, το νερό, οι ανέσεις. Ο κυρ Δημήτρης μπορούσε να ανάβει το φως στο σπίτι του!

Το 1963 ο κ. Στυλιανός Σιμωτάς, που είχε το ηλεκτροτεχνουργείο
του στον Πειραιά, μού εγκατέστησε το ρεύμα. Ήταν ένα θαύμα!
Το 1966 ήρθαν το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο και το γραφείο
του ΟΤΕ. Εν τω μεταξύ, είχαν ήδη ξεκινήσει τις παραστάσεις
τους οι κινηματογράφοι Αττίκ (1958) και Σοράγια (1962). 
Ήταν όμορφα χρόνια, αν και φτωχά.

Εδώ αξίζει να σου πω κάτι που μάς έκανε μεγάλη εντύπωση:
Το 1961 - 1963 είχε έρθει για μετεκπαίδευση στο Στρατόπεδο
Χαϊδαρίου ο γνωστός ηγέτης της Λιβύης, Μουαμάρ Καντάφι. Τότε
ήταν ένας νεαρός δόκιμος αξιωματικός. Αλλά, αγαπητή μου
Βασιλική, πανέμορφος, κούκλος... είχε κάψει καρδιές. Θυμάμαι
έβγαινε από το στρατόπεδο και έπεφτε ταραχή στις γυναίκες! 
Εκείνα τα χρόνια, επειδή το Στρατόπεδο είχε πολλούς φαντάρους, 
η οδός Μπουμπουλίνας ήταν γεμάτη από ραφεία και φωτογραφεία,
χρυσές δουλειές έκαναν.
Τα χρόνια περνούν. Η δικτατορία ρίχνει τη σκιά της στο Χαϊδάρι, που υποφέρει και πάλι.
Το 1967 με τη δικτατορία, το Χαϊδάρι πάλι έχει την “τιμητική
του”. Πολλοί αριστεροί Χαϊδαριώτες εξορίζονται ή διώκονται 
όπως οι Δημήτρης Γιαχνής, Ισίδωρος Παντελάρος, Χρήστος
Ψαριανός, Φώτης Μητσάκος, αλλά και άλλοι. Τον Σεπτέμβριο του
1967 συλλαμβάνεται και δέρνεται αγρίως στο Αστυνομικό
Τμήμα ο Κώστας Χατζηγεωργίου, για 11 μέρες. Ο Βασίλης 
Χατζηγεωργίου, ο επονομαζόμενος “παππάς” βρίσκει καταφύγιο 
στην Καλλιθέα. Αλλά και ο Μίκης Θεοδωράκης στο Χαϊδάρι 
κρύφτηκε, σε ένα σπίτι στον Προφήτη Ηλία. Εδώ πιάστηκε τον 
Αύγουστο του 1967.
Την επόμενη χρονιά δίνεται τέλος σε μια λασπώδη λίμνη που
βρισκόταν δεξιά της Λεωφόρου Καβάλας, απέναντι από το παλιό 
Δημαρχείο. Αυτή η λίμνη είχε σχηματιστεί από την αλόγιστη
εξόρυξη ασβεστόλιθου και χώματος, τα οποία χρησιμοποιούσαν 
για οικοδομικά υλικά. Η μεταφορά τους γινόταν με κάρα.
Σε αυτή την λίμνη είχαν πνιγεί 2 νέοι της εποχής. Αν θυμάμαι
καλά, ο Γκουρούσης και ο Σάσαλος, ο γιος του Δήμαρχου. Όλη
η πόλη βυθίστηκε στο πένθος για τα παιδιά. 
Ύστερα από αυτό το τραγικό γεγονός, την αποξήραναν.
Ο κυρ Δημήτρης δείχνει κουρασμένος. Έχει έρθει η ώρα του αποχωρισμού. Πόσες εικόνες μου μετέφερε, πόσο καλύτερα γνώρισα τον τόπο όπου ζω εδώ και πολλά χρόνια! Έκανα μια μεγάλη διαδρομή μέσα από τη δική του ζωή στο σήμερα. Ένιωσα ιδιαίτερη τιμή που μοιράστηκε την ιστορία του Χαϊδαρίου, τις αναμνήσεις του μαζί μου, πολύτιμα αποστάγματα ζωής και ψυχής.

Παρόμοια Άρθρα

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Back to top button